장음표시 사용
161쪽
num tamen essectum ab ejusmodi Salivae prolectu promittit
etiam TheodoruS Z pinge us Dsere. medic. Fastis. Dissi. Se t. a. cap. I. p. m. ino. AEq. Si Sa iVae, inquiens, acrimonia citra alium Morbum contingat, eiuSdem praecavendi gratia usus fumi baci moderatus concedatur atque singuliS'ioris matutinis frustum Panis tostum cum optimo Olivarum oleo aut Butyro
commendetur, superhauriendo Vini generosi Cyathum. A que hae sunt illae Remediorum species, quibus in Lue pestilenti Anno i 667. Basileae fortiter grassante, sese felicissime praeservavit, apud aegros quotidie numerosisS intrepido Versatus animo Jacob Rothius Medicinae Practicus 3c Professor. Alii vero Medici contagiosis temporibus Trochiscos sublinguales, Sal, vam elicientes sibi parari curant, eosque dum ad aegrotos deveniunt, diligenter lambendo, Salivam jugiter exspuunt, sic- 'que a Contagio , quod per Salivam apud aegros deglutitamquam facillime communicari & hauriri potest, sese haud infeliciter praemunire solent. Lectu etiam digna sunt, quae de hac
materia dicit Fridericus Hos annus Annotat. in Petr. Poteri Observ. Cent. I. cap. o. p. Morbi maligni iique contagiosi ci
ca praecordia & primas ViaS fomitem ut plurimum suum habent. Nam salivae vehiclito virulenta miasinata ad Ventricu--lum descendunt, ubi anxietatra, naiiseam, Cardi algias synco-pticas & Inflammationem Sphaceiosam haud raro pariunt. Quocirca prudenS nonnullorum Medicorum consilium est, in suspectis vel contagiosis lociS nunquam deglutire salivam, sed continuo illam excernere, quo insectio avertatur. Ex quo patet. leniora emetica, alixi pharmaco juncta, vel si haec contra- indicantur, Salivam moventia, inter initia morbi laudatissimam locare operam. &c. FrequenS Salivae dedito, in conclavi contagioso, qua multaMiasmata, alia, cum Saliva dctrochis S pr
162쪽
phylacticis deglutita ejiciuntur, in usu fuit Johanni Franco.
Diae ejusae Herb. Allifudi cap. f. p. m.3yo. Et juxta modo citatum Hostaannum Dis'. de Satav. ejus morb. cap. 1. pag. U. MiaS-mata contagiosa, ne contaminent Salivam nostram, quovis
modo declinanda: admissa rursus cito eliminanda. Declina tur Miasmata, partim si non admittatur Zc non deglutiatur Saliva, sed continua exspuitione reiiciatur, quo pacto se quosdam a Peste preservasse Practicus Pragentis DobercinShi testis est: partim vero Sc majori cum successu, si Saliva particulis balsamicis condiatur, qua ratione universo simul prospicitur: Gaudet enim Saliva speciali quodam Privilegio prie cinteris Oeconomiae microcosmicae succiS, ut non tantum ipsa remediis in ore detentiS a contagio praeservari, sed & Machinam nostram praeservare queat. Et ut continuus Salivae fluxus, ita & continuo medicamentorum praeservantium fieri potestae debet permixtio, quo particuliω balsamicis impraegnata non admittat Miasmata peregrina foris communicanda. Praeservatur hoc pacto ipsa sanguinis massa, dum Saliva ad instar vehiculi naturalis medicamenta in ore detenta successive san-gvini insert: Idque vel regia ac ordinaria via, qua deglutita una cum saliva in Uentriculum, eX Ventriculo per venas lacteas, Ductum thoracicum & Venam subclaviam Cordi inseruntur: vel proximiori via,qua pitissando quasi per glandularum poros & tracheae Canalci in Vesiculas pulmonales una cum aeris particulis sanguini communicatis, in sinistrum Cordis Ventriculum per Venam pulmonalem effunduntur, & in universum corpus circulationis lege ablegantur. Hinc in morbis contagiosis, maligniS praesertim exanthematicis, ut in Variolis, Petechiis 3cc. Rotulae, Pitulae, Morsuli & Trochisci exbalsamiciS, begoarticis Sc aromaticis conflari & cum successu in ore detineri possunt. dcc. H. ου g, Salivam quandoque, praesertim circa meliorem ipsius
ιυιο Που, particularum seu elementorum cognitionem labores chymi versse. cos experiri, jam hactenuS aliquotiri monstravimin, interdu metiam
163쪽
etiam pro alio scopo Laboratoriis Alchymisticis familiaris esse
solet saliva, non quidem, ut ex eo praeparentur Medicamenta, sed ut instar Menstrui aut pro' alia intentione inserviat. Cumque Saliva in Corpore humano Menstrui universalis ossicio fungatur atque maximarum Virtutum particulis scateat, quid
mirum, quod alii ex Saliva Menstruum universale, Altanest suum seu Mercurium Philosophicum, quaevis Metalla solvem tem, viamque pro impetrando summo Bono imaginario pretiosissimo immensarum divitiarum sanitatis & longae vitae Thesauro pandentem, parari posse sibi persuadeant vid. Am
lem quendam in Saliva quaesivisse materiam universalem, im deque Liquorem rubicundum impetrasse, sed ad scopum situm nihil, ex Johanne Tachio refert JosephuS Langonus de Sa-
δε υ. human. p. m. U. Ubi tamen ista somnia dc Alchimictarum Vanitates quemlibet hominem prudentem merito ridere addit; Neque etiam Johannes BoliniuS horum fugitivae mentis Ade .ptorum somniiS suavioribus subscribere amat, vid. Ejusdem Circu . Anat. Ph Mog. Progymn. s.p. m. U . Inquit etiam Georgius 'Baglivus Tr. de Furi motris. p. m. ao . apud Paracelium, Lud
vicum de Comitibus, inter. veroS AdeptoS maximum virum, Helmontium, Κabalam Chymicam, Basilium Valentinum liosque invenimus, Salivam liquorem esse de Universali Mem lstruo participantem: sive potius elici ex Saliva Menstruum se- re universale, corpora in suum enS redigenS; nec non Sal vo- ilatile & fixum magnis usibus ad rem chymicam destinatum; lsed longa dies meliora feret. Alii ex Saliva collecta cum Calce viva Menstruum quasi universale destillant; alii ex eadem ponderosam Mercurii quantitatem fortasse post Mercurii imunctionem, quem mihi etiam post Salivationem absolutam in Emplastro non Merculiati, Tibiae applicato videre contigit impetrasse, alii auri particulam reperisse jactitant. ino etiam pertinet Vis aliena Tessae seu Essentia Salivae, de qua vid. Go-
164쪽
1y8 CAp. IV. Dξ S. LIVAE Usu NATu RALIolai Borrich. Con e r. Scriptori Gemic. - . ubi addit, Morienum etiam videri posse ad Salivam collineas te, cum ita scriberet: Materia haec, o Rex, in Te est, immo a Te capitur. Sic auri folia cum Saliva diutius trita nigredinem acquirere ex Chymicis celeberrimis se cognovisse refert Fridericus HosLm3nnuS l. a. p. tr. QPanquam etiam Aurum abSque Saliva, &quidem per tritum, in Pulverem fusco subnigrum converti possit, & quidem mediante Mola Philosophica, de qua vid. Joel.
ad Curam g. sa. Porro adhuc alia circa Salivae Usum notanda occur- Θ inbi- runt,&quidem de Curia Sympathica, Vulgo tympathetica item magica aut transplantatoria dicta, quae a nonnulliS pro vario in Elise in scolpo usurpari solet, v. g. Epilepsiam, morbum adeo rebellem debellari posse credunt, si salivam seu spumam ex epile-ptici ore egredientem in Tiliam vel Corylum transplantaveris, juxta Gulielmi Maxvelli Medicin. magnet. Lιb. a. cap. N. p. m. Isδ. Non possum quin hoc loco Michaelis Et imulieri Judicium de allegato Maxuello inseram, quod Oper. Med. Via. I. sc π. Io. extat: MaxVellus Samuelis Boultonii Tractatum Angi, cum, Medicina Magico-Physica, Anglico idiomate inscriptum, tanquam insignis plagiarius in Linguam Latinam de verbo ad verbum, ne nominato quidem Autore, tulit. Et foc a I. Idem Eumulierus non Maxvelli, sed D. Boultonii Medicinam magi-cO-physicam allegat. is cohH- g, Π. In Cephalalgia ab humore pituitoso in succum Iridis alio. communiS cum spiritu Vini eXtractum exspuere docet Lagarus Maysoniaterus, cujus verba addere liceat: En crachant &se mouchant dans du suc d 'Iris commun tire avec depEsprit de Vin, te Soleti etant en ArieS, exposlant la dite racine ratisseea iceluy pendant tout te tempS, qu'il sera en ce signe avee det eau de vie rectifice. vid. La Pratique deS Remedes de Sym
165쪽
Mgnico dc supERSTITI So. Img. m. In Angina Salivam insipisnatam seu mucum ligno ido- , neo ex Salice parato a lingva abstersum pani aut lardo nonnulli illinunt atque Cani devorandum exhibent, bono nonnunquam effectu. g. ss. Contra Tussim sequens a Plinio narratur: Est ranais os, parva, arborem scandens & ex ea vociferans. In hujus os siquis exspuat ipsam dimittat, Tussi liberari narratur. vid. Plin.
g. r s. Contra Phthisin Salivam aegrotantis nonnulli equo phthis. bibendam praebent, indeque aegroto salutem, equo autem mortem praedicunt. Item recipe linteum nitidum album, hoc absterge faciem alicujus moribundi, ut frigidus ille sudor illi inhaereat. Tunc combure hoc linteum et reduc in Cineres. Misee hos cineres cum Vitriolo Hungarico ac in sole calcinato tempore Canicular-Recipe hujus, quantum mucrone cultri capere potes, projice super sputum Phthisici & depone hoc linteum in loco mundo liberum ab injuria remporiS, aquae aut vermium. Eo tempore, quo sputum illud putridum coagulabitur in pulverem, eo tempore mira virtute constellationum siccabitur Ulcus; et si aeger febri laboret, ponanir illud linteum in aquam, ita ut aqua non elabatur ex ulla, sic curabitur Ulcus & accessus sebrilis. vid. Rosin. Lentil. Missessi Medico-practici
g. s . Si quis in Ignem & Carbones ardentes inspuit, ardo. ωωὰβ rem taediosam siccitatem faucium inde acquirere creditur. Quodsi vero in aquam seigidam inspuit, promptissimum auxi lium contra ejusmodi ardorem S siccitatem habere dicitur.
OUI 1δι. ρ ψω seq. Si Virgo vel mulier menses suppretas pristino fluori restituere, seque ab inde promanantibus S puAu lantibus valde molestis, ne dicam periculosis symptomatibus liberam cupiat, Emmenagoga tamen sive medicamenta fiu
166쪽
immediate ore suo proprio accipiat, & extemplo quasi Voti sui
compos fiet, mensesque rite denuo fluere incipient. niluis. f. Pro Philtris SaliVam inservire docet Fridericus HosL. mannuS Dis'. ag p. U. EX communicatione, inquiens, Salivae duarum personarum Sympathia sive Consensus oritur, iidem nempe affectus animi, qui spirituum animalium scelus sunt. Sic ex iteratis osculationibus, quibuS linguaS committunt amantes , salivam sibi 'invicem communicant isc naturali quasi Phi tro fascinant, affectuS amoriS ardentissimi novi productos. M rito laxatur Lucius Vitellius, Vitellii ImperatoriS Pater,qui tu pis & infamis libertinae cujusdam amore irretitus uSque adeosuit, ut scorti vilissimi Salivam cum melle inillitam commisceret, quo tanquam summo Balsamo, instaurandae vitae opportuno, arterias & guttur crebro idque publice, abjecto omni pudore, ad gratiam eiusdem aucupandam perfunderet, ut ex
Suetonio adducit JosephuSQ rercetanus Diatet. pol histor. Sect L cap. F. p. m. a. Cur mutua amasiorum oscula labiis impressa,
tum praecordia, tum genitalia afficiendo, amorem ac libidinem tam facile irritent, hanc reddit rationem Thomas Willis
Descript. Nervor. cap. M. Oper. p. m. IV. quia scilicet Nervorum
quinti paris eamificatio inferior has parteS in medit ac ims ventre constitutaS actuet, ipsaSque in parem cum labiis asse.
Etionem trahat. Imo Georgio Friderico Rallio, de Gnerat. nimal. Sect.F.p. m. Isi . nullum est dubium, quin juvencularum
Uterus non raro bb familiarem saepiusque institutam cum maribus conversationem, accedentibus impri s blandis lascivisque de rebus venereiS confabulationibuS, mutuis amplexibus Sosculis, aliisque amoriS illecebriS, ad maturitatem disponaturcitius etiam, quam alim fieri consuetum est; dum nempe his Scsimilibus de causis spiritus, alias sopiti commoventun atque aci
167쪽
Iaer partes genitales copiosius ruentes, earum temperiem sensim immutant, & ad maturitatem debitam easdem perducunt. Idemque maribus etiam adolestentulis simili modo evenire, nec a ratione nec ab experientia alienum est Siquidem Saliva puellae amarae Venenum est,tranSfundimr in Corpus amantis, ita ut recrudescat luxuries, uti ad verba sequentia Lucretii Lib. -- - - junguntque Salivas
oris dc inspirant praeantes dentibus ora,
notat Iohannes Baptista Pius vid. Joseph. Ommn. de Sas suis man. cap. 1. pag. m. rar. g Eiusmodi Philtra, mediante Saliva. quandoque etiam ad bestias V. g. CaneS extendi solent, quo-
rum fidelitatem. & amorem per crebriorem Silvae seu sputi in in injectionem seu inspuitionem aut lambitionem sibi a quirere multi venatores alii tentant. Huc pertinet, quod refert GAlenus M, quius Episto s. p. m. r1 . his verbis: Plena est Chios Perdicibus, ubi cum hominibus sub iisdem tectis hospitantur; primo diluculo pastor publicus eas sibilo evocat, Procurrunt catervatim, congreganturque in via, inde pastorem, ut apud nin oves, secutae procedunt in agrum, ubi totum diem apricantur pascunturque, sub vesperum eodem signo revocatae, factoque agmine, domum dc ad nota Cubilia se recipiunt. Hanc Consuetudinem ita fieri memorant, st tim ut ovis exclusae sunt, eas rustici in sinum intra indusium tra ferunt, itaque una die & altera circumferentes fovent diori subinde admotas Saliva nutricant ; quo beneficio derimctae nutrici ob m,ri obliviscuntur.
6O. Despuitioine quoque repercuti morbos, & quidem fa- Duliario scinationeS , crediderunt veterra; hinc Plinius resor.
hos, h. e. contagia regerimus: simili modo dc fascinationemr perci timus. De hac Despuitione contra fascinationem Johannes
Chri st. Fromm annias de Fa M. Lib. I. Part. I. Sessit.I. cap. . p. m.
ex aliis Autoribus nonnulla adducit, scilicet ex Theocrita Myst. 6. p. o. ne fascio laederer,ter ipse in gremium meum inspui; X Idem ἀ
168쪽
16α CAP. IV. Da s ALivae Usu NAetu RALiIdem consueverunt mulieres facere, ne fascinarentur, in sinum ter exspuere, invidiosum amolientes: Vid. etiam Iacob. olff.
Ter cane, ter dictis despue Carminibus. Item: Hune puer, hunc juvenis turba circumstetit arcta Despuit in molles & sibi quisque sinus.
ex Aul. Pers Satyr. a. Ecce avia aut metuens divum matertera Cunis
emit puerum Dontemque atque uda labella Inismi digito dc lustralibus ante salivis Expiat urentes oculos inhibere parata. Scilicet Vetuis in precibus & lustrationibus suis super nepotes & natos superstitiosis ritibus utebantur, nempe licio, varii Coloris, Cervicem illorum ungebant, postea turbatum sputo pulverem medio tollebant digito, & eorum frontem ac labella. signabant; uti ex Lubino allegat Iosephus Lai Onus a. p. 1as, Petronius Arbis. Sat . 'pag. m. v. ita de Venefica sua scribit: , Illa de sinu suo licium protulit varii coloris filis intortum, cedivicemque vinxit meam. MOX turbatum sputo pulverem medio sustulit digito, frontemque repugnantis signavit. Hoc peracto carmine, ter me iussit exspuere, terque lapillos conjicere in sinum dcc. Sic etiam Vulgus, quoties ad publicam sedit i trinam, ter despuit in locum, antequam levet anum, vid. Christian. Franc. Paullin. Conograph. curios . Is . muliercular inter dum infantium frontem fascini tollendi ergo lambunt prima quidem vice sursum, alteria dc sic in modum crucis secundum. latitudinem, tertia itidem sursum, postea sputum post infantis tergum ex ore projiciunt. vid. Joh. Christ. Frommanta c. a.
comra Dis ' s. 6I. mantum autem Moctum comitialem seu Epilepsiam. st, . attinet, cujus Plinius His. natur. Lib. M. Cap. .foc meminit, de hac scribit Hieronymus Mercurialis Medisin. Pra I. Lib. I. ea . af ff. m. Do. VetereS eXistimasse, Epilepsiam esse contagiosam
169쪽
proximare epilepticum, exspuerent, existimantes, hanc spuitionem praeservare, ne contaminarentur ab epilepticis. Inde etiam putat Mercurialis, consuetudinem emanasse, ut, ubi quis audit Epilepsiam nominari, statim exspuat. Prolixiuς de hac materia agit Georgius Wolf angus edelius M. M C. Dec. H. M. L
pag. m.37sq. L sub Titulo de Morbo insputato, ubi ad inaesti,nem, an insputando comitiali morbo fieri medela possit itar spondet: Plura sane sunt vulgi in his talibus remedia eaq; eup
rista, quorum usus &frequens est & e erientiae non raro reis spondens. Non raro offendimus apud Vaegus selectora & pro. hatiora remedia. Id vero non metuam asserere, utut videatur rein medium paulo immundum,leve,si alia gravitate morbi in experimentum vocata cum eodem comparemus. Enimvero cum
plurimum situm sit in exsuscitatione Archei, sub epilepticaEcci, psi succumbentis δc conflictantis, insputatio inter alia, licetraulo sordida visa, insigne est remedium, ne subigatur amorino, sed contra audentior insurgat. Est enim si quis alius hie
spirituum morbus, quorum aVerruncandorum & in externis non leve est remedium. Et leve aliquod visum alia licet minposa non raro multis parasangiS post se relinquit. Inde vero ct pudore suffusus Archeus secum habitare diicit magis & comtra morbum magi8 insurgere. Putari enim posset, insputam
do magicum quid signari, quod & hoc incantamenti quaedam sit species, & Morbus hic sacer a non paucis olim ideo dictu
quod expiationibus curari debeat, quae Omnia tamen solide elidit & impugnat ipse Cous Libri de Morb. Sa r. Et ipsa simplicitas aevi Veteris pro simplici sputatione videtur militare ii sat
spuitione plus iuvamenti asserente, quam a Mago expectari pinset. inod autem apud Medicos id minuS scriptum occum at nihil impedit, cum & negligi potuerint oblevitatem protestantibus aliis, ct ignorari neq; proponi aeque obsorditiem. Nihilominus arbitrari fas est successisse in iiispuitionis locum perfusionem uuae saliae, quae utraq; Celsus dilaudat Lib.A- edelius. X a f s a
170쪽
164 CAP. IV. DE SALIVAE Usu NATu RALI B stubio g. 6a. Ranulas sola in os infirmi spuitione ab homine quo dam idiota persaliatas recenset Julius Caesar BaricelluS Hortu geniat p. m. δδ. Medicina superstitiosa Icterum curare sustine at Pastor, qui non sine summa adstantium indignatione di horripilatione aegrum in Culinam deductum tribus vicibus in totidem foveolas, in cineribus totidem digitis paratas, exspuere jubebat, dicendo: Gelbule & Tabes, tu me enecare satagiS, ego vem te enecabo in Nomine D. P. F. & S. S. Eo quidem cum successu, ut paulo post & Icterus & aeger miserrime sed
ctus perierint ambo. vid. Mich. Bernh. Valentin. Deciamat. ν-- negis. s. p. m. 6. Si TussiS concitet, salivam in fronte ab isto afflari, scribit Plinius Natum resor. Lib. aδ. cap. L fol. m. I. VM
ris & Hordeolis oculorum annulos digitis eximi & sinistrae manus digitis tribus Oculum circumcidendo ter despuere te que dicere jubent: Rica, rica, soro. Vid. Valentin. Exo uisis 63. Annectendum hoc loco adhuc mihi videtur, quod tero μώ - exspuitionem commendant Mulierculae nostrates, si quid ' infantum, puerorum vel etiam adultorum oculis illapsum fuerit; tunc scilicet aegrotantis digitis palpebras a se invicem is jungi aut distrahi, terque in terram & quidem cum vehementia aegrotantem exspuere jubenti iniS Vero non videt, si quam do post talem trinam exspuitionem id, quod illapsum erat,non amplius sentiatur, illud non aeque ab exspuitione, quam amo. tu Capitis vehementiori expectandum fuisset Sic quando M tres gravidae, Pica laborantes, ne Remi naevum imprimant, juxta Jul. Caesari Vanini Amphitheatr. pag. pr. salivam exspuere solent, id potius ad defraudandam phantasiam, quam ob auxilium ab exspuitione expectandum, ortum fiamsit. Sic contra varia mala praesentissimum, si Diis placet, Antidotum suggerit Plinius Histor. natur. Lib. ay. cap. .se m. M . Inter Amuleta,
inquiens, est in calceamentum dextri pedis, antequam induatur, exspuere : Vid. etiam B. Balduin de Casteo antirin cap. aa. p. m. a L qui etiam No.s q. superstitiosam & ridiculam stuporis pedum Curam resere, quam ipse in muliercula rusti