장음표시 사용
101쪽
De Lingua Hebraica. valde vicinum est ) C quod scilicet
ab isto priore nullum formatum sit istius notionis substantivum;) supplexi tamen ab intelligente Lectore debet iste defectus, ut in mentalibus id genus allusionibus fieri solet. Exemplis hoc
non Hebraeis tantum, sed Graecis Latinisque, si opus esset, possimus confirmare. Sed longe obscurior in altero illo allusionis ratio, cuius nulla omnino expressa in aliis verbis indicia. Ea vero ex ipse nomine petenda est. Quid enim nor quam vastare, devastare λ quod tamen, quo magis liqueret,
additum quod ad vastationis& excidii significationem pertinere, si
non aliunde, saltem ex Psalmo XCI. 6. discimus, ubi pariter ut hic cum verbo vim iungitur et Cring mT Al pC, a peste vastante meridie. Quorsum a tem meridiei hic fiat mentio, docti imterpretes consulendi. Sed & veteribus/ethnicis meridianum tempus suspectum , ut a daemonibus nescio quibus
aliis illi nominibus usi:) insestari solitum. Testes Poetae. Ovidius, ut ali nunc omittam) in Fastis:
102쪽
Nec Dryadas, nee nos videamus labra
Iudicet jam Lector ex hoequalicuna 'que specimine,qui versionibus contenti sunt, quanto illis non venustatis & eleia gantiae modo, quae nullo fere non loco multiplex ingerit se, dispendio constet iste alieni laboris fructus - sed etiam non raro & sententior: ut mirum non sit, s qui aurium voluptate ad percipuendas rerum bonarum doctrinas, ut sane partim sciens, partim etiam insciens mulio maxima pars hominum: quod alibi fuse probamus:) praecipue ducuntur, a sacrae lectione Scripturae, si non abhorreant, certe non illibentet abstineant, & aliis potius occupentuESed, in animadvertendis tamen sacri hisce paronomasiis, magno iudicio &subactis longo usu auribus opus est nequis acutior quam cautior ineptias suas, & lascivientis ingenii conceptus: imaginarios pro veris ac genuinis leporibus nobis obtrudat, ac ita non se tantum, sed sacram etiam scriptusam, male-seriatorum male-seriatus ipse ludi
103쪽
b iis exponat. Non enim sufficit se per sola, vel quaecunque verborum similitudo; neque omnis locus χαυνομ meus Opportunus: quas etiam interdum studio vitatas diligens Lector observabit. Sed haec iustium tractatum requi runt. Nec forte de Sacra Scriptura, &eius studiosis male mereatur, qui justum tractatum istis dicaverit: saltem, ut illi complectatur, & accurate colligat, quae sine aliquo sententiae ipsius detrimento non possunt ignorari. Nam caetera & infinita sunt, & parum illos
iuvabunt, qui Hebraica intelligent, bus autem satis obvia: non intelligunt.
Ceterum, quod aliquis miretur, etiam in Novo Testamento,hngua non
eandem sententiam his ipsis verbis comceptam in Thalmude alicubi, virum quendam Hebraice peritissimum me praesente olim asserere memini. Tale
Cornelio a Lapide, viro doctissimo rebe
104쪽
De Lingua Hebraica .recte notatum. Item M. Petr. cap. II. versu ultimo, , quae Hebraice ab una radice rari: & inde vulgaris apud Hebraeos Proverbii ansa. Pari quoque ratione, nisi valde fautor, 1.Tim .din s sive& αλ, θ α; & αληθζα, non ab unitantum radice, sed uno eodemque )zN verbo Hebraeis designentur: atque nominatim Templi Hierosolymitani ς ιι sive columnae, et indigitatae Il. Regum XV1II. versu 16.)reperiantur. Quod siquis in his & similibus aliis Syrum obiiciat, qui vertens non observavit, certe non expressit, interpretem ; studio, an casu &α-λξia factum ab illo sit, alii viderint: meam certe de paronomasiis illis suspicionem non inuerit, cum videam illum Ioli. 1 versu I . ubi licebat illi vocem Graecam σιηνουν, cujus singularem hoc loco αιπν, sed ex Hebraica voce & usu petendam, agnoscunt etiam illi,qui Chriasti aeternitati non usque-quaque semper favisse videri ponant - cum liceret, inquam, illi vocem Graecam retinere, nec tamen a Syriaca dialecto quod in aliis sortasse non aque liberum illi fuit,
105쪽
De Lingua Hebraica. ubi Hebraica differunt a Syriacis: diΩcedere, maluit tamen uti voce I N, quam voce OS : qua tamen alibi, ubi minor necessitas, non abstinuit. SED ad alia transeamus, Non parum facit ad Hebraicae linguae commenda
quae cum non humani, sed divini sit imstituti, credibile est, ex ipsorum verborum ratione, & attenta consideratione,
quae ad sapientiam faciant tum mora- lem tum naturalem, non pauca posse erui : si quis tamen sobrie id agat, α Deo ipso sapientior esse non qniectet. Non enim si etiam in verbis sapientiae suae vestigia quadam seu stricturas impressit Deus, id ποημιιο- egit, ut ex verbis & etymologiis sapientia peter
tur ; cum non minus scientiarum qualiumcunque . quamvis hominum sive Graecorum sive aliorum ministerio usus, modo tamen verarum & legitimarum) sit author Deus, quam verb- .rum istorum, de quibus nunc agimus. Et illarum quidem non alio fine a thor quam ut ex illis sapientia humana
hauriretur, tanquam ex sontibus: cuius quod pe verba quidem, quanquam
106쪽
alium in finem ab ipso instituta, plane expertia esse voluit, id ad majorem sapientiae suae revelationem factum ab illo credimus, non ut scientias quod modo dicebamus ex verbis peteremus. Qui ista ulterius extendunt,& de Deo,& de lingua Hebraica. ut postea pluriabus ostendemus, male merentur.
Ceterum n0n negamus etiam in ali linguis, Graeca praecipue, talia reperiri non pavea; plura tamen, in Hebraica, ni fallor; saltem pro librorum verborumve, quae ad nos pervenere, numero.
Nec de compositis hic ago ; quorum copia, &pro copia scelicitas proprietatem ex natura rei petitam isto verbo intelligo; olim Germanae cum Graeca communis;nunc Graecae linguae propria videtur esse laus. Id dico simplicia verba Hebraica, cum pleraque plures &diversas complectantur significationes
ex pluribus autem, unam ut plurimum propriam & genuinam, ex qua caetera , quanquam fortasse non minus usitatae& notae, diversa ratione fluxerint: h ius communionis sive propagationis rationes in non paucis tales esse, quarum explicatio, vel ad usum vitae, vel ad na-G turae
107쪽
turae cognitionem non parum conserat. Talium exempla cum sint in mundo plurima,ut aliis notata praeteream,Voxima Hei miniis intelligentibus sufficiet hic ad specimen. T. Huc igitur in Kal, a doctissimo Buxtorso, Iunii, ut passim, versionem secuto redditur, secundari, prosperari: quod aliis plerisque, intelligere, persticere, diligenter 2 attente considerare. Sed cum rarius occurrat in prima comitigatione, & ubi occurrit, alterutra significatio bene conveniat, haud ita facile,de vera & genuina statuere. Caeterum in ςonjugatione F iphil, usitatissima P intelligere intelligenter agere,&c. nec miniis certa, quamvis non tam frequens, pro erari secundarisas: ificassio. Ut ex c. Prov. XVII.V.8. - In NN
ma est munus in oculis dediti ei: quocunque θectet, prosperatur. 3c An .vulg. agist is as a preclops sione in the epes of bim ibat batb it; iubilberlaever itturneibit paospereth. Nec aliter, pG- stantissimi quiq: Rabbini.Graeca quoq; eius per zοδ hic exprimit.
108쪽
ut Josti. c. I. vers. 8. rp n m 'i 1 41nm 'Tra quod Iunius, Tunc enim pro peraberis in viis tuis, ct tune fecundaberis. Anglica; sor diei stati male thp Uap p;osperou ibenthoustiali bave good laccesse. apposita tamen ibi ad oram & altera verbi signi ficatione, sor, doe miselp :J, Lectori liberum esset, quam mallet ipse in plecti. quod & alibi lapius in ista versione observatur, ut altera in textu, altera in adversa ora significatio Lectori, quasi in dubia re, proponatur; Vel fortasse, quasi in utraque aliquid ad semientiam aut pleniorem sensum momemti esset,commendetur. Ita certeJosuae c.I. V.7, & 8. f.Sam XVIII. V. 3,& I . sed st in nomine ab eodem verbo, se flantivo, Proverb. cap. III. Versq. &Psal. XI. versu ultimo. Hinc autem ansa sive diicendi, live meditandi, quod non unus veterum oro magno sapientiae arcano venditavit suae qκemque fortuna ut apud S lustium Appius fabrum Use: vel, suo/
109쪽
De Lingua Hebraica . cuique mores ut in Attici vita Cornelius Nepos ) fingereseu conciliare fortin
frustra sint homines, clim de fatorum iniquitate queruntur, qui sui potius ingenii pravitatem & suam ἀζουλίαν culpare deberent. Plane.quod Sanctus V res; Retribuit mihi Deus secundum justitiam meam, O secundum puritatem
manuum mearum in conlectu oculorum
ejus. Cum sancto sinctus eris vel,ut alii, cum misericorde misericors eris ct cum
viro innocente innocens eris. Cum mundo mundus eris, ct cum perverso perverse
ages. Quod & Graeci, iisdem fere verbis, sed contractita , si ανδρ'
η διδοῖ θεος. &, Ο νους si nuυν ὁ Θεος. &, Τ ΗθΟ- ἀνθρώπων, δαιμουν. quae expressit Poeta Satyricus, Nullum numen abest, s is prudentia Plura in eam sententiam apud Salusti um non uno loco: ut in bello Catii nario, Non votis neque suppliciis muli bribus auxilia Deorum parantur. UUAlando, agendo, bene consulendo, pro per omnia cedunt. Ubi scordia tete atque ignaviae tradideris,nequicquam Deos implores: irati infestique sunt. Sed eximia, praeter
110쪽
praeter alias, in hoc argumento praefatio Belli Jugurthipi quam adire poterunt, quibus animus. Nemo tamen vim verbi Has plenius ut ab accuratis Lexico- graphis exp0nitur expressit, quam fecit Plautus, his verbis; Si quam rem accures starie aut frogaliter, Solet illa recte sub manus succedere: Atque aedepol ferme ut quisque rem accurat suam, Sic ei procedit ps principia denique.
Si malus aut nequam est, male res vertunt, q/Ias agit rSin autem frugi est, eveniunt stet
Et haec quidem ita vera sunt, ut sunt alia pleraque moralia vel civilia. quae in actione versantur: quae non esse catholicae sive mathematicae veritatis toties monet Aristoteles: sed temporibus, & locis. &personis,& aliis, ut quis recte audicet, circumstantiis distinguenda & circumscribenda pares innnumeris. Certe , omnes Omnium temporum historiae testantur, optima saepe consilia funestos exitus habuisse:& contra, temeritatem, perfidiam crudelitatem