장음표시 사용
131쪽
& dignitas inter Christianos agnosiatur, qua potissimum Deus sacrae suae
voluntatis arcana, quibus ad coelos adi,tus hominibus pateret, consignare diagnatus est. Caeterum in tanto,quantus Hinc ubique est,Hebraizantium numero, dum pro suo quisque studio nova,
quibus studium hoc provehat ac com mendet, argumenta excostitat, haud pauca interdum etiam a doctis afferuntur, quae si a4 obrussam veritatis exigantur; ad ostentandum potius in asenium excogitata merito videantur, iudicii viros hujus linguae aestimatio
Scripsit Iohannes Chissetius, haud vulgaris ingenii vir, sed partibus asdictissimus, Apologeticam ad linguam
sanctam Paraenesim, AntKerpiae excusam Anno Domini I 6 a. In ea multa
de Iinina & literis Hebraicis, quae non sunt huius loci: sed duo praeter alios Sacrae Scriptur, loci tractantur, quos dissidentes ab Hebraicis fontibus v iustissimae quaedam versiones suspectos nonnullis reddidere. suam augendam apud graves & sol di
132쪽
ὰ Clemente Romano, Sancti Pauli discipulo, ita laudatur, ' u ri cli ατ αις - χύτρος et Hunc enim locum haud dubiε voluit Clemens, & nugantur,qui ad Psalmum CXIX. versu 83. eum respexisse, & Minem pro Davide errore memoriae posuisse cominiscuntur, cum tam Graeca, quam Hebraica longe istorum verborum,de quibus quaerimus lin Asint sententia. Contendit Chiferius legisse Graecos, quam etiam pro vera ac genuina leAione nobis com
quidem vocibus & literis, sed aliter di visis. Ingeniosa certe conjectura, sed quam miror missetium cuiquam se paulo cordatiori probaturum credi
iem Rabbinis, aut ulla linguarum, quod hactenus mihi non observatum fateor quae ad Hebraicam propius ac dis , reperiri probasset. Praeterea,
133쪽
propter unum Clementem, cum nulla versionis istius Graecae,apud ullos antiquos Patres aut alibi, extent vestigia;
confirment autem plurimae versiones veteres Hebraicam lectionem; cum alii, α meaDosso'; αλοpo', alii; alii, α- ψους O'; alii denique, ου Veseterint; quae omnis varietas eodem redit : propter unum,inquam, illum C dices Hebraicos sollicitare, periculosi res exempli est, & hominis magis im. genio suo fidentis, quam pudori comsulentis. Cum autem haud pauca istius gen
ris alia mirarum versionum & variet tum exempla apud veteres, unum se reste, patres extantia reperiri posunt; non est, quod adeo miremur in hanc a caeteris adeo diversam versionem unum ex antiquis, qui ad nos pervenerint, Clementem incidisse. Si conject rae sit locus, quid in mentem ista scribenti venerit, Lectorem non celabo et Sciolum aliquem fortasse, nec diu in
Sacra Scriptura versatum, cum non im
134쪽
De Lingua Hebraica . I tu iudicare poterat, qui ex vulgari Helle-nismo de illis judicaret ) non parum offenderetur, aliquid quaesivisse, quod& sententiae non male conveniret, &
ad scripturam ipsam, quam proxime
poterat, accederet. Annon hoc tale .
ΑΠΕΡ ΑΤMICAΠO XΥTPAC Ingens, dices, in posterioribus verbis & literis discAmen. At hoc aliquid est, quod in . prioribus aliquid affine: cum mutationum talium non desint exempla, ubi& sententia & scriptura consulto planε mutata. Et forta e vetus aliquod di Etum Graecum respexit author istius mutationis. Est enim pr0prie, vel amo', η ρε ὐκου ἀναδοίις, ut Flesychius ; Ulη τ υδδγά--οὴ, ut a
thor Hymologici; qualis ex olla, igne supposito, fervente & bulliente solet ascendere. unde & verbum Anglisum, soleame, de tali vapore proprie: eg Graeca haud dubie ut infinita alia, & 'prope omnia, quae vere Anglica,ut nos
alibi probamus:) origine. Sed de coh-jectura hac nostra Le tor pro suo iurect arbitrio statuet: neque de ea quid iudicii laturus sit valde laboro ego, Sed di Chifetio non illibenter concesse-
135쪽
De Lingua Hebraica .rim, fieri posse, ut verba Hebraica, Oemadmodum ille digerit,aliquis Hebraismi non valde peritus legerit; &quia, quam ex illis exculperet, alia molior non suppetebat sententia, in istam versionem incidisse: facile enim ad ατε Θ & τρας significationem ab audaciore aliquo verba illa Hebraica torqueri potuerunt: eam autem Ieram esse & genuinam sive lectionem sive sententiam, tum alia repugnant plurima, tum loci huius collatio cum gemiano altero, cap.fV.Ver I . ut omittam,
quod ex proxime sequentibus verbis peti potest argumentum, quibus magis consonum est, ut dicat se Moses, incisecumcisum labiis, fa ndorum enim est, persuadere:) quam
Alter locus, in quo Chissetius ita nium suum experitur, sunt illa Psalmi
nus ; Dominus regnavit: etenim correxit orbem terrae. At,inquit Chisetius,
constat, tum ea Iustino Martyre, tum
136쪽
De Lingua Hebraica . ex Augustini commentariis, Osiri l
λ , έα σιλ σεν iam ξυλου : Dominus regnavit a ligno. Potuit dicere, ex Tertulliano & Cypriam quoque : qui quanto Augustino anteriores, tanto ad rem magis hic eorum testimonium. De his autem verbis, lam ξυλου,, dudum quaesivere tum alii, tum Nicolaus Ful-lerus Anglus, in Mistellaneis su is, integro capite; & in tanta similium asti mentorum, integrorum etiam aliquando versiculorum, copia, quantam tum fullerus, tum alii plures observarunt, poterat sufficere, quod vir ille doctissimus & acutissimus super eo commemtatus est. Doctissimus Iunius in suis ad
Tertullianum Notis conjiciebat, fieri posse, ut lippiens aliquis pro Grilegerit a ξυλου. Ego potius dicerem
ineptulum aliquem verbum βασιλιε ν lludere voluisse, quasi esset aut ex eadem, qua seu ει ι μααι, origine. Permutari sane interdum istas literas, ut in αναξυεις pro άνατυ εις, &c. notat Eustathius alicubi: nec
magnum in Scriptura discrimen. Sed quid Chissetius λ A vulgari ac trita ve si0ne, quam h0dierna exhibent exem-
137쪽
plaria, quamque ut receptam olim, ad vulgo notam agnoscit; ad magis oo cultam & Cabalisticam provocat,quam
talem fuisse sibi fingit: r 'N I o ii Han pa Eaedem, inquies, literae, sivei a r 'N sive Par 'N legas : nec caret exemplo. Sed quo,quaeso,exemplo Η braica illa, ut scribit ille ''N, non Hebraice, sed Graece legenda, Τ. & . inde, iam ξυλου Θ Ο mirificam Cabalae vim l quar. quicquid delirant homines. quicquid sive valentes,sive aegroti: sive vigilantes, sive dormientes s hiant; id omne in scientiae secretioris arcana, in pura puta mysteria convertere potest, ut jam nullus fere cerebri morbus sit, qui speci0so hoc Cabalae nomine curari aut certe tegi non possit. Hac arte nuper ut veteres omittamus Robertus Fludd, & Thomas Alabaster, Angli, ingentibus voluminibus editis, suam sapientiam nobis approbarunt: mira & ignota prius mysteria revela' runt; omnibus denique, solemnia desipientibus & fastidientibus; mira, inaudita per mare,per terras consectant, bus, ingentes delicias & lautitias appa
138쪽
De Lingua Hebraica. quamvis admirabilis, ct tot retro sic Iis inaudita, usque eo tamen jam cena exploratάque mihi videtur, ut literam faelicem ac salutarem fuisse apud Hebraeos, ct crucis Dominicae figuram re ct forma praetulisse, supervacuumsit hoc loco ex Era isti Er antiquis Sam ritanorum literis ostendere. Imo minime supervacuum, quando de loco Egehi lis,qui rationibus haud levibus inducti, tum veteres, tum recentiores aliter statuant,haud pauci sint.In ipsius Props tae verbis nihil esse, quod nos ad istam compellat aut inducat interpretationem, modestissimi quique ex illis parmtibus agnoscunt. Non tamen pratereundum arbitror, ait doctissimus Sixtus S nensis, nomen Tau, tam pro extrema intera Hebraici Alphabeti accipi, quam pro quocunquerino. unde cum apud Gabechielem non ipsius litera Thau solam gura separatim scripta sit, sed totausa dictio an , quam fere omnes sign- interpretantur; incertum sane est, an verba propheta vel de ipsa litera Thau, vel de quopiam alio signo intelligendati sint. Hactenus ille. Ad Thau autem S maritanorum quod attinet,si hodiernas Ia eorum
139쪽
rro De Lingua H braica.. eorum literas inspiciamus, quis insci ii 110ssit, non magis illi cum figura cri cis convenire, quam Cani, quod in v teri verbo,cum balneo. Nullam tamen in Alphabeto Samaritano mutationem intervenisse, faciunt Origenis & Ηi ronymi verba, ut asseverare non audeam. Sed quando, aut qua occasi0ne,
magnum meo iudicio praestitisset ChiDletius, si nos docuisset. Maligerum, ad quem nos docti viti rejiciunt, aditant& consulent, quibus adeundi quae n bis negata nunc est,) copia sed hoc serri p0test, in quo tantum subtilitate peccatur,euius apud multos non parva gratia, nec adeo dii fici lis; imaturescente judicio emenda . tio. Illud non ferendum, 1 Christi emplo & verbis, talibus prestigiis a cessi patrocinium; quo nihil ad fidem Christianam funditus evertendam, Geinvehendum atheisinium, dici aut cogitari possit efficaci . Christi autem verba, Matth capite v. versu 18.& Luc. capite in versu 17. in quibus unius lata Modio fit mentio, quina nihil ad rhouibum, Nuribit; ostende
rem, nisi ab aliis jam abunde praestitum
140쪽
i De Lingua Hebraica. Ia Iesset, a quibus Iocutionis istius proverbialis vis & ratio dilucide explicata. Ludovici tamen Capelli, viri doctissimi&in Thalmudicis versatissimi, hac o casione verba, quia apprime ad rem faciant, Lectori Rabbinicae literaturae cum sebrietate studioso, libens commendabo : Sic autem, ait ille, loquitur Lud. Cis Christus non ut probet Phari orum, de Diauibi iris corniculis ct apiculis sententiam, i t i pηtabant, sed falso, magna in iis latere ςb mysteria. Nam certe si vere laterent in istis grandia mysteria, si sic Christus rem suis tr qu factum, ut, nec ipse, nec u lus Apostolorum nobis ullum nec quidem istisimum illarum mysteriorum peruerit ' Unde est, quod nulgum cne obsecusissimum quidem J tantae tamq; admirabilis sapientia in corniculis istis ἀμlitescentis vestigium copareat in omnibus tum Evangotistarum tum Apostolarum scriptis ullis Castonicis ρ Cur non ista re- τε Iaset'Christio ' Cuν non in istis inda gandis nobis aliquatenus praeivisent via