장음표시 사용
141쪽
apud alios ex illo observatum compesrisset, reperta esse quaedam exemplaria Hebraica, in quibus extaret illud
eo potius, opinor, ut est in eas partes pronus, se convertisset, ut textus Η braici corruptionem evinceret, & ex
gitaret Facilis responsios secisset; Sed
labori parcam,ne contra propriam uinbram pugnare videar. Haec erant, quae de linguae Hebrant sive usu, sive abusu, non abs re vide' bantur, quae tirones, harum rerum st
diosos, moneremus. Aliquid de necessitate quoque coronidis loco adjici mus. A multis proponitur quaestio, Ma nonnullis uberrime tractatur, An Theologo necessaria sit Hebraicae limguae peritia. Si simpliciter & absolute dicamus necessariam , objicientur tum recentiorum & sequiorum laculorum insigniores aliqui, tum praecipue primi'tivae Ecclesiae Patres & Theologi veteres, & vita & scriptis meriti, ut ill stria Ecclesiae lumina columina a posteris haberentur: quibus qui recenti res Theologos ob Hebraicae linguae pe
ritiam simpliciter & nullo discrimine
142쪽
praeserunt, in valde angustos limites amplam & augustam S.I heologiae professi mem cogere & compingere mihi videntur. Non enim statim intelligunt Sanctam Scripturam, qui Hebraica imtelligunt : sed ingenio opus est,& iudicio, & assidua lectione: ut quis autem perveniat ad eum intelligentiae gradum, qui sacrae huius scientiae doctori conveniat,nullum non disciplinae genus& eruditionis est necessarium: nullum enim, quod non iuvet, &in obscurissimis quod multis alibi nos exemplis probabimus) saepe locis, ex infima a te aut scriptore lux clara peti potest. Quae quia omnia perfecte complecti,
non unius est hominis, consequens tamen est, ut tanto ille ad perfectionem propius accedat, qui plura complectiatur: modo tamen par sit ingenium, quod in omni re praecipuum est: & sine quo reliqua, ad ostentationem quidem
non parum fortasse, & eruditionis lamdem comparandam : ad verae autem
utilitatis fructum, quo auctiores fiant res Theologicae, nihil omnino prod runt. Hoc certum est, si qui sine Hebraicae linguae peritia praestantes fuere Theologii
143쪽
Theologi, eos tanto praestituros fuisse, si periti fuissent; sine exceptione tum laudandi, qui nunc vel a pueris ob sessum defectum multa sibi condonari postulant. Sed utcunque de illis statuamus : ut nunc quidem se res habet,in tanta st dii hujus facilitate, & tam vulgari usu, .magis necessaria Theologo sit hujus
linguae cognitio, an pudenda ignoram tia, non facile dixerim. Saepe audivi concionatores, qui, ex singulorum verborum proprietate,& vatiis notionibus magna elicerent mysteria. Fateor a divisse, quibus optime cederet, ut & ipsi non vulgaris inde acuminis laudem mererentur, & auditores non poenite dae doctrinae fructum referrent: nempe, cum textus ita expenditur primigenius, sive Hebraicus, sive Graecus. Nam si
versionis alicujus quaecunque sit illa )verbis ista opera impenditur, res sutilis& ludicra est; & aegre abstineant a risu pueri quellaeve, viri foeminaeve, si quae, ut saepe contingit, peritae adsint; quδωtoque aliquis in hoc genere ingeniosior, tanto ineptior sit oportet, & ad ir
144쪽
De Lingua Hebraica. Sed & ad assequendam si aliqua sit in
verbis obscuritas aut ambiguitas, qu lia hodieq; in sacra Scriptura innumera:) veram & genuinam sententiam, non parum conseri linguae primigeniae eritia. Nam de versionibus, a doctiLimis viris elaboratis & probatis pluri- bus, quae instar originalium esse possint,quod a multis respondetur,quanti sit id faciendum, cum de Graecae limguae scriptoribus agemus, accurate perpendemus. Hinc igitur ad illam ne Le- .ctorem diutius moremur, orati0nem
146쪽
cum Graeca cognatione. PVςmm dhuc me'. m. parentem
Isaacum, de lingua Germanica perhonorifice loquentem, atque ita Optantem, ut eous aliquando mihi perito esse contingeret, non semel audire memini. Hujus autem judicii votique sui quas ille potissimum rati nes haberet,sive quod imparem tum.. judicaret, quem participem faceret; sive ea puerilis artallis ac memoriae injuria fuerit, nullas omnino positim dicere.
Habeo si quid tamen adhuc habeo)Dictionarium Gallicum, quod Majus inscribitur, in quo rogatu Patris verba Gallica quaecunque sunt originis Germanicae, Tobias Scultetus, Germanus, vir doctissimus, manu sua notaverat &exposuerat - qui etiam in Epistola ad
ad patrem ibidem anne3a magnum ejus studium
147쪽
De lingua Anglica vetere, studium praedicat erga gentem limguamque Germanicam. Anno Dom. M. D.Cm post caedem HENRICI iV. Galliarum Regis, cui de factis maximis MAGNI cognomen Obtigit; invitante IACOBo Magnae Britta Rege Serenissimo cuius inter alias muti tas laudes tanto fastigio dignas ea erat eruditio, quae etiam in privato homine non exiguam laudem & admirationem meruisset: eo, inquam, non unis inxi tante literis, Pater in Angliam cum t*ta, sed non uno tempore) familia migravit ; ibsque post annorum quatuor, praeter propter, in summa Regis optimi
gratia, moram, annum agens vitae suae
statum & quinquagesimum, diem obiit supremum. Post ejus mortem familia ejus varie distracta, in Anglia me, tum
pubertatis ann0s ingressiim,morari comtigit, & inter Anglos agentaem, Anglico sermoni Germanicae linguae inter alias traduci non ignobili paulatim assu
facere : cui tamen addiscendo operam
non anth seriam navavi,quam de futura professione mecum saluissem, jamque praeconis Ecclesiastici munus immineret. Sed neque tum, neque ullo antra, cum
148쪽
rum in eo studio versarer, tempore, aliud propositum, praeter vulgarem hunc & necessarium pro susceptat provinciae ratione linguae usum; quanquam non semel inter legenda Graeca obse vata non sine aliqua admiratione verborum Graecorum cum Anglicis af, nitas &-Neque enim aliam tum eorum rationem habebam, qua in ut ad generalem os eis, cujus in omnibus linguis essent exempla , ro
Aliquot post annis in numerumbendariorum Ecclesiae Cathedralis de Metropoliticae Cantuariensis adlectus, cum pro loci & officii,quod non semel illhic Obii, ratione paterent mihi Ecclesiae illius augustissimae archiva; dum
Omnia, quae aliquam antiquitatis ciem praeferrent,avide perscrutor: 3 vabat autem majorum nostrorum la
dandam diligentiam & religionem per spieere, qui non loca tantum ab omni
conflagratione munitissima prospexorant; sed & pulcherrimis & amplissimis contra situm & squaliorem scriniis, quae capsulas & pixides, numero pluri-mλs, certo ordine dispositas & mobi-N. len
149쪽
las, continerent, Omnia distinxerant &descripserant ) dum illa igitur dilige ter & studiose perscrutor, inter alia
venerandae antiquitatis monumenta,
tum plurima alia Saxonice concepta instrumenta, tum vetustissimorum Saxonicorum Regum liorumque temporum istorum principum virorum tam Ecclesiasticorum quam saecularisum chirographa, partim Latina, par tim Saxonica, sese oculis meis obtule' runt. Chirographa autem voco, non
quae ipsi scripserint, quod absurdum cogitare quorum chirogr pha perhibentur ι sed quae ab aliis scripta propria
ipsi manu, vel adscripto nomine, vel certa alia nota signaverint & insigniverint. Caeteriim, omnium fere, Regiorum praecipue, tam elegans erat scriptura,ut cum pulcherrimis qualem etiam antiquissimorum, ut plurimum, librorum scripturam esse animadverti)quos artas nostra vidit typis sive Pla tinianis sive aliis certare possent. Me mini cum sacras illas membranas tam gerem, religiose quodam horrore animum meum percelli solitum, quasi Praesentes intuerer, qui monumentis .i illis
150쪽
βve Saxonica. lis loquebantur, quique manibus ipsi
iis illa quondam tractaverant, quae unc ego meis contingebam. Quale ovitio alicui, pompae curialis infre- uenti insolentique, Principis alicuius e splendidioribus & superbioribusula, ubi quae spectantis praestinguant ulos tum alia sortasse plurima ; tumero ante Omnia, praesentis ipsius Maris principis, & solitus ille purpu- torum Comitatus : tale mihi locus te solebat esse; non minus sacer, nec inus spectabilis. Unum deerat ad per-ctam voluptatem; peritia linguat s nicae cuous ignaro, pleraque quaeirporis oculis erant exposita, mentis
men quae potissimum lumen ) intel-
entiae clausa erant & abdita Mirom coepi flagrare desiderio linguam iam propius cognoscendi: quae qui-rm cupiditas ab his orta principiis, ultum confirmata est, postquam a iratius ista mihi perpensa & intel
Primo quidem, saxotticam linguam,
ram & genuinam esse linguam Anicam, ut quantum a Saxonica vetere' aesens Anglica recesserit, tantum a K i nativa