장음표시 사용
171쪽
externa origo, parvam aut nullam fere analogiae rationem aut certe cognitio nem veteres habuisse certum est. Pleni
Varronis doctissimi alioquin viri) l,
bri ineptissimarum Etymologiarum: quem eo nomine merito Quintilianus etiam reprehendit. Nihil enim plerum que insulsius. Stoicos tamen excipio, qui in hoc negotio tam putide, tam
pueriliter se gesserunt,ut Iob Goropio ad sua deliria praeivisse videri merito
possint. Hodie autem postquam lingua Hebraica vulgaris esse coepit, tanta plerosque libido invasit ad Hebraicos laniates omnia revocandi, tantamque sibi torquendi vocabula, addendo, detra- .hendo, mutando, transponendo sine ullo aut modo aut ratione certa licentiam sumpsere ut quicquid uspiam ve horum non veterum tantum, sed & re.
centiorum in Germania, Gallia, alibi vel remotissimorum, pari ratione Hebraicum fuerit. Edidit Harmoniam Etymologicam multarum linguarum vir doctinimus eph. Guichardus, excusam Parisiis Anno Domini 1606. Istius editionis ςxemplar penes me nunc est,uiri cuius-
172쪽
τι Saxonica.dam doctissimi magnique in his literis
iudicii miniatulis ceris notatum, & multis obelis passim confossum: qui etiam fronti libri supra titulum, suum de opere universo iudicium his verbis
seis. Quin tamen ab authore istius Harmoniae multa solerter & sceliciter indagata sint, multa acute & ingeni Κ, aliis antea non observata, in lucem
eruta,valde iniquus meo judicio) fu rit, qui non agnostat: neque aliter pinor de eo judicaturus fuerit vir ille doctus quisquis fuerit, si publice s renda sententia fuisset. sed extorsit illi viro minime inepto, ut suspicor, & ωrioso tanta vis ineptissimarum coniecturarum, tum aliarum fortasse, tum earum praecipue, quae sola literarum transpositione quo sere uno constat artificio liber iste) nituntur : de quo quidem genere quid nobis videatur, &quatenus admittamus, exemplis appositis, postea fusius eXponemus. Ut Omittam quod linguarum quarum arcana se reserare profitetur author, plane αμυηlo',& ex Lexicis totus pependisse, ex multis deprehenditur, ut cum Vado rubin,
173쪽
rubin, errore ut videtur inductus t
pographico, legit Ido sened: & inde
sentis Latinum deducit, quasi non remagis, quam voce geminum. His eo libentius impertiendos lectores duxi non quoa de merito authoris qui quam detractum velim, quem & re &voluntate de publica re literaria bene meritum agnosco; sed ut monitii non omnia illius promiscue &lecterentur, quod quosdem, alias non ineruditos, nimis quam pueriliter ac putide facere comperimus. Quanquam autem in hoc Elymolo. co argumento multa jam ab aliis prudenter ac caute tradita & constituta non nesciam ; qui tamen certis limitibus ac metis infinitam istam licentiam
circumscribere ac coercere conatus sit, nondum mihi repertus. Digna certe res
summi alicujus ab eruditione & iudicio viri cura. Nos interim aliquid hic pro virili nostra tentabimus : saltem quantum ad praesens institutum suis-ciat. Ab universalibus antem quibusdam incipiemus, quibus semel positis& impetratis, caetera quae volumus fa
174쪽
e Saxmca. IJS. Hoc igitur primum esto; Linguas
alias esse matrices, alias traduces : m trices autem alias & simpliciter, alias ,M H, & ut vulgo dicunt, respective. Hoc uno postulato os illis obturatur, qui negant ulla esse verborum ex aliis verbis origines, & derivationes: omnes etymologias, pro rebus commentitiis habent & imaginariis: qualis ille nescio quis cujus meminit Vandet Mylius, qui Belgicum nevis ex Latino in ortum esse adduci non poterata ut concederet. Sane si id ille dixisset.
ex sola verborum amnitate non sequi, ut alterum ex altero ductum sit, cum talia ex casu multa contingant, in
omnibus sui postea videbimus ) lii
suis aliqua reperiantur aliquid dixtia set. Sed ille sine dubio, ut ex Mulio colligere est, fuit ex isto genere, quales aliquos iam olim fuisse diximus, qui totum hoc studium ut rem inanem
sint ex illo numero, qui imperitia po-xius peccant, quam certa animi dest natione &quae multis pro iiij eicio est; ita puto, qui tales, erroris sui convinci
175쪽
convinci poterunt. Rogem saltem an talicum naso, ex Latino nactu ortum concedat Negat, & fortuitum pertendit λ Ergo & illa fortuita, capo, capelli, crine, dente, occhi, ore chi, mano.piedi, diti, atque alia pleraque quae sunt prοyria corporis vocabula: quae qui audiet, &cum Latinis cons rei, quis tam perfrictis praefracteve frontis, ut casui tribuere sustineat 3 Ab Italis ad Gallos transibimus; ab illis ad Hispanos, & in utraque lingua tam
tam vim verborum cum Latinis eo
venientium proseremus, ut quisquis non est invicte pertinaciae, tanquam tot clarissimorum testium copia Obrutus,manus facile porrecturuS ut. Quan-
quam ut quis recte judicet,non illi tam tum similium verborum numerus spectandus,sed non minus rerum ipsarum verbis expressarum cognatio & propinquitas : ut si quae linguae in numeris a primo ad decimum usque convenibant, quanquam decem. tantum sint numero verba, stultum sit id casu tribuere, sed vel alteram ex altera mutuatam esse;vel ambas ex una aliqua ; vel etiam ex diversis, quae tamen ex una aliqua primitus,
176쪽
primitus, credendum sit. Me certe vel ista quatuor tam cognata vocabula, satber, Nother, Urother Dau hie Anglis Persisque communia, ad suspiacandam,quae postea a solertioribus d praenia creditur in infinitis aliis, Pe sicae linguae cum Germanica cognationem plus movissent, quam vel centum alia, quibus nulla inter se significati
nis amnitas. Alia tamen eorum ratio, quae propria sunt artium vocabula: ut & ventorum, coelique plagarum propria et quae multis linguis ex alia occasione communia esse probabile est. Pergamus igitur: Romanorum cum Germanis per multa saecula, odia, bella, --dera, & cujuscunque generis commer cia, Romanae Historiae pars non miniama : a Graecis quoque tum Historicis, tum Geographis narrata. Quorum omnium certissima monumenta super sunt hodieque, urbes celeberrimae, aut urbium a Romanis in Germania comditarum rudera, inscriptiones, opera, coloniae: ut solem meridie lucere paria
ter neget, qui de eo dubitet. Ex hac permixtione non aliter potuisse, quin multa
177쪽
multa in Germanismum verba Latina irrepserint, ac paulatim pro genuinis ac germanis obtinuerint, quotidiana
si nihil aliud populorum hodiernorum ac linguarum historia ab invitis extorserit. Iudicio esse praeterea honunum aut alterum, qualia casui possunt adscribi; sed bene multa, aut mere Latina, aut a Latinis non adeo detorta &desexa, quin ipsa suam prae se ferant originem: qualia corp0ris propria praeter istud neos, top,caput ι ooIe, adris ;tant,dens; palme,palma; baert, barba
labium ; aliaque id genus. Addo, cum Galli dicant ises, Itali Angli,nose; Belgae,neus; Germani,nas; Latini ut
alios omittam nasus: non est credibile tam varios populos in eandem appellationem casu incidisse: quod si non casu; quaerenda ergo origo, quam Latianam esse multiplex ratio evicerit. Cet tertim cum neus illud ex Latina asserimus origine, non id ita intelligendum, quas de immediata afferamus origine. Potest enim fieri ut Belgae, ut & in nita alia, a Gallis acceperint. Non mi
nus enim quam Angli pessima illa&patriae
178쪽
sive Saxonica. Isspatriae linguae injuriosissima lauantum qu aem ex Kyliani farragine ad calcem Lexici sui colligere licuit) adstititi
AI, 4elgae laborant. Hoc tamen verbum prisci potius aevi crediderim, cum& veteres Angli nase pro naso dix rint; unde & nastbpalo,nares,illis: ut Psalmi CXId. v I . nastpalu bi habbath, and na gestingeath. Nares h bent , & non odorabunt. Verbum stincllen olim medium, quod tam in bonam quam malam partem accipi . batur, ut vir doctus in Notis ad Will ranum. At olim etiam active seu ne traliter usurpatum fuisse, hinc videtur
Hoc exemplo possunt aliae quoque traduces linguae matricibus suis facile asseri, ut omnibus palam liqueat, alias esse matrices, alias traduces linguas. Sed praeter verborum singulorum similitudinem, est aliud quoque quo id colligatur magni ponderis argumem tum ; quod ex Grammaticiet scilicet o servationibus & Analogiis: ex Idiotismis & particularum, puritati di proprietati sermonis inservientium, consideratione ducitur. Iu
179쪽
In constituendis autem Matricibus linguis, multa consideranda ventat,& multae cautiones & conditiones ashibendae, priusquam aliquid stat 1
ne res reprehensioni aut calumni o
noxia sit. Linguam simpliciter & absolute Matricem ego quidem unam agnosco,Hebraicam .Ex hac aliae omnes initium sumpserunt; sed ita ut in aliis ma)orem multo quam aliis mutationem dudum passa sit. Hoc autem quomodo contigerit, ignorato rut alibi di- , cebamus confusionis linguarum modo, & in tanta temporum i storum &migrationum caligine, nostrum non est definire. In plerisque linguis hodiernis manifesta reperiri primaevae vestigia; certum est: sed an omnia a primis illis incunabulis, an ex recentiore cum Judaeis commercio nonnulla, non hic dispiciendi locus. Caeterum matrices linguae aliae pro aliis temporibus, quae traduces eaedem non minus dici possint. Inter Europae matrices linguam Graecam & Latinam constituit Ioc Scaliger: qui tamen alibi Graecam linguam veterem fere totam ex Hebraica taxi sse, ut & Latinam v terem
180쪽
terem ex Graeca non semel agnoscit: quod & ipsa res evincit. At ex iis limguis multas hodiernas ortas esse aeque certum est:ut ex Latina, Gallicam,R licam; Hispanicam, & Valachicam; de qua Stephanus Zamosius, in Analectis lapidum & antiquitatum Daciae : ex Graeca, hodiernam illam, quae quamvis hodieque Graecat sed vulgaris) nomen retineat, non minus a vetere Graeca discrepat, quam Italica a Latina hanc igitur vulgarem praeter alias, quorum in quibusdam Insulis quae quondam Graecis subditae, usus obtinet:de quibus EdK. BrereNoodus Amglus in erudito de linguis ct religione Maernis syntagmate. Pari modo iseter linguas matrices minoreς linguam Wallicam Scaliger enumerat: nec sine causa, si praesentis temporis ratio habeatur, cum tantum ab omnibus aliis Europae linguis differat.Eadem tamen, si vetera spectentur tempora, & Verum sit quod plerique censent, easdem fuisse, aut certe simillimas, veterem Gallicam & Wallicam; veterem iii
dem Gallicam, Germanicae fuisse Di alectum ; non matrix lingua, sed pr0