De quatuor linguis commentationis, pars prior quae De lingua Hebraica et, De lingua Saxonica

51쪽

De Lingua Hebraita.

tantis rerum ipsarum nixa fundamentis,ut de eo dubkare, non aliud merito

videri possit, quam τα. ακινλία κινειν.

Scimus tamen non defuisse olim hodieque, qui aliter statuere & adstruere conaetiunt: ut Goropii Becani insanissimem inceptum missum faciam, cujus inter seria meminisse, aut aliam rationem habere, quam eorum, quae ad lusum iocumque, aut ad irritae & inse ictuosi subtilitatis admirationem apparantur,sobrii vix hominis crediderim. Quae vero de lingua Chaldaica, Syria- cave sed & Canaanitica,a non uno OP posita sunt, quia a pluribus accurate tractata & refutata sunt, libenter &illa praetermittimus. Haec igitur quorsum λ dicat aliquis fortasse. Plane, ut ad novam viri docti, & celebris. inter recentiores Geographos Italiae & Germaniae accurata descriptione, n0minis, de primaeva lingua opinionem, de qua silent alii, evendendam, aditum mihi faciam. Is euo autem Philippus Cluverius, qui in Germania Antiqua descriptione de primaeva lingua. ita statuit, eam cum Paradiso terrestri plane i

tercidisse, & hodie penitus ignorari

52쪽

De Lingua Hebraica.

Argumentum huic suae sententiae adducit unicum ; sed quod multorum instar, si tam verum, quam speciosem, censerip0sit. Ita enim ille contendit, verborum numerum vel ad millia posse colligi, quae plerisque aut mulus saltem.

linguis sint communia. Unde autem ista communitas, nisi ex communi lii gua matrice, primaeva scilicet illa, quaecunque fuerit λ Ista autem tam multa, tam multis linguis communia, cum minime sint Hebraica, aut Hebraicae oriaginis ; eo fieri, ut lingua Hebraica ca terarum matrix esse non pinit. Agnο- scimus nos huic inesse pondus argu

mento. Quid igitur superest,quam ut testes audiantur; & de milla, saltem

centum, quando tanta res agitur ab hoc uno pendens argumento, proserantur λ Ego certe ita expectabam. Sed tantum abest, ut id praestiterit Cluverius, quod expectabamus; ut pro centum vix decem talium verborum numerum expleat , quae pluribus linguis sint communia: ex illis autem decem, vix unum sit aut alterum, quod origi nem,si quis idoneus arbiter, prae se non ferat Hebraicam.

53쪽

De Lingua Hebraica.

Sed hoc ante omnia monendum, quanquam pauca sunt, quae nobis hic exhibet Cluverius, tamen in his paucis nonnulla esse, quae plane sunt δι-υσα. Non enim sufficit,ut,quae pluribus linguis cognatis sunt communia,

proferantur: quales iam olim Graecaci Latina hodie,Gallica ispanica, &Italica ; quibus addunt alii Walachi

nam ; quae maxima ex sarte ex Latinos erunt idiomate, &'unius ejusdemque lingi multiplex ex proprio p pulorum & locorum genio corruptio es depravatio potius, quam diveris simplicifer linguae merito dici possint. Multa quoque in Germanicam ex Latuma, ex longo commercio & alia necessitudine, illata: quod ita factum esse tantum abest ut mirari quisquam de-heat, ut potius monstro simile credem dum fuerit,si non ita contigisset. Qua- .re nihil attinebat hic de oculo commemorare, quem Latini oculum, Gemmani fave vel Oge, Sarmatae ori nominant et non magis quam vel Gallicum aeuis, vel Italicum occhi, vel Hispan, cum Oios, vel Anglicum denique eres: di multo minus de Aure, quae ut Lati-

54쪽

m tingas Hebraisa.

puis meminem. inem in sipes, quainpiadmultas Maticines iri mitur, qua tandem satione in limc sumKenerit, cum nam Hebraicae quo vaeli uae Communem agnoscat G erius, ne si Miquidem possum.

Iam Graeca , ζψ dc , quis iista rum rerum paulo intelligentior dinia .istio vitaicis aes G profluxisse, cum4siuemque )s pura puta, malis

sadem lsit i figuratio, ,sive sermandi. Hebraico ratio, inversu scilitat alacris,

55쪽

De Lingua Hebraica.

& praeposita vocali consonante, quae in archetypis p0stponitur: quod qua quam in cu)uscunque linguae derivativis non insolens ita exempli causaec ος, rarus; N , albus,&c.) nec alia plerunque ratione nititur, quam consuetudinis arbitrio: hic tamen ad facialitatem pronuntiationis factum de industria esse probabile est, cum tenera balbettientium labra, a consonantibus, seque ex naturali causa, verba libemtias, quam a vocalibus auspicentur. Ad verbum Θύος quod attinet, cum pleraque sacrorum vocabula Graeca H

braicae sint originis, ut non ab uno iam prolixe ostensum i& probatum est; &praeterea tum compositum TU , tum

simplex Π, & sono & significatione tam prope accedant; cur quisquam de origine Hebraica dubitet, nisi qui nodum in scirpo quierat, causam non Vi deo. Nec parum originem hanc confirmat vox altera affinis Graeca θῶ ,quarenus pansum significat. Valde impediti sunt Graeci in reddenda ratione nominis . quare scilicet patrui,θῶοι, id est . ut quidem vox vulgo sonat, aderivata divini nuncupentur. Inter γ

56쪽

De Lingua Hebraica. lios , Simplicii philosophi haec est sem

ientia; Tantam veteres parentibus e hibuisse reverentiam, ut non solum divinis eos honoribus affecerint, sed mitiam Deos nuncupare voluerint. s

tos tamen divinar Majestatis praecelle tiam Igηθένθαι O V θῶαν x περοχ )cum Deos non auderent & parentes communi appellare nomine: at parentum saltem fratres divinos indigitasse, ut ex illis ita nuncupatisi quid parentibus ipsis conveniret, homines conjic rent, atque ita in parentum honorem ista appellatio redundaret. Haec mens

Simplicii, quam corrupit Latinus doctissimus alioquin) interpres, dum priora illa vertit, Ut Deos appellare eos non dubitarint. Ad rem vero quod attinet

ipsam; persuadeat fortasse Simplicius illis, qui de verbis singulis, etiam vulgatissimis, a philosophis, prius quam

imponerentur, itum in consilium credunt. N0s, qui de verborum origine longe aliter opinamur,pl.ne pro fabula habemus, quod Simplicius comminiscitur: nec tamen facile,melius aliquid reperire, nisi ad Hebraicas origines r D 3 curramus .

57쪽

intramus. itu enirn pit raram,ex quo paulatim, primo in assim e veris, ut

ὸena, dubitaverim, ex Chaldaico pro Hebraico lupus, Gnecum θωic, &-quanquam paulo

remotius accersere; cum exempla re-rnotiorum nymologiatum, de quibus nemo dubitat, sint in promptu non

puxere, quod attinet. nihil ego temere pronuntiaverim ; nec cauti qui comm fuerit, si inuni aut alterum verbum tale reperiri poliat, pluribus lingui sus latum, cuius usus,aut origo Hebrai- fa,non dicam,non sit nam hoc in tantayciborum i

58쪽

De Lingua Hebraica .

verborum Hebraicorum iactura , &post tantas mutationum vices, valde temerarium est asserere: sed 1 nobis indicari & demonstrari non possit. Quanquam igitur , ut jam diximus, causae ipsius nihil intersit, Lectoris i

Men φιλομο τῖου nonnihil intererit so

lasse, quid de verbI istius origine, cum magna veri ut ego quidem, iudico) immilitudine dici possit, non ignorare Omissis igitur Graecorum conjecturis,

quae nauci non siint ; maximam esse literarum κ.& γ. affinitatem, omnium,

qui in his aliquid unquam studiis vid

is : & similia. Iam Hebraicum ' cor- - sed & caput,ut caput pro vertice, aut quod summum est, iumitur, signiaicat. Sunt, qui ad diversas radices r erant: alii, aliter: quod perinde n0,is hic est, modo de significationet veniat. Ut igitur a GD κορυφὴ ejus-lem significationis: ita erit & a 'a, Ub, M αλ ii. Hoc video quia

59쪽

De Lingua Hebraicst.busdam placuisse : quod mihi quoque

valde probatur. Quia tamen nihil hic asseveramus,& erunt fortasse, qui huicquamvis probabili conjecturae non acquiescant; quid praeterea mihi venerit in mentem,lectorem non celabo. v NHebraeis, dux, ductor, vulgo. Non ab ludit nec sono nec significatione vox λη nisi quod κ. praepositum initio, quod multis verbis accidere,ut interduvacet,interdu desit,notant veteres Gra-matici. Cuius exempla. consuetudinis,

aper et aliaque non pauca. Mihi certe eo magis arridet haec conjectura,

quod & Anglicum Calbe ex eodem Hebraico verbo 'Υ N, quatenus bovem significat, suxi se pene mihi persuadeo. Nam quod aliquis objiciat, a-iliud esse bovem aliud vituluml: quaminihili sit ista objectio, satis intelligunt,

opinDr, omnes qui in hac verborum delingua in linguam migratione, confundi saepe n0n aetates tantiam,sed & genei, animaliuna, pilis obsςrvarunt: quod

60쪽

De Lingua Hebraica. At

in h0c ipso verbo contigisse nemo dubitat, & ex bove Gnicos elephantem fecisse. Sed & ipsum vi ulms,Latinum, quis dubitat, quin ex Gmco sit OG quod bovem vel taurum,non vitulum, significat 3 Quanquam haec fortasse numis multa, addam tamen & hoc, Syri ce Nn2 Π, cranium, caput: Chaldaice, FSpny , homo magni capitis: cutis capitis : in quibus ML tini caput,& Graeci κυε φαλη, seu V stigia non obscura: sed a qua primitiis origine, peritioribus dispiciendum relinquo. Το αους, sunt qui a V a, conculcare; sunt qui a I , incedere, deducant: utrique, satis probabiliter. quanquam, si quis me quoque rQget, ego malim eX

D repetere'. cum non assinis tantum, sed eadem omnino sit signiscatio,& diphthongus is gutturalem egregie si appleat: ultima autem litera raclicatis in terminationem, ut plerunque,

transeat. nu nic coactum aut insolens. Idem me

ent, opinor, in his versati ninti mc coactum aut insolens. Idem merito dicamus de particula negativa non:

quam, si quod aliud verbum, minimi