장음표시 사용
291쪽
in illo rebus , maximis , minimis, benevola & prudentissima ratione prospicit. Apertius ante C. N. casui fortuito ab Epicurea Schola afferto opponebat Porticus aeternam fati legem di indeclinabilem rerum seriem di catenam, DolUetitem semet ipsam , seseque implicantem .
per aeternos consequentiae ordines, ex quibus apta connexaque
est. cf. Hujus fati legibus Deum subjicere non erubescebat. Non dimitti quidem haec poterant, quae inti mum Systematis Stoici nexum tangunti vexata tamen & oppugnata merito a Christianis doctoribus , emollienda & veritati Christianae propius accommodanda erant. (g. Hinc providentia Meo adscripta , hine provida Dei lex in omnes cieamras afferta, Ac attentissimus ad omnia oculus didivus, qui uec in minimo fata litur. (h. Actum agerem, si haec latius adductis Stoicorum differtationibus de providentia divina sinter quos EPICTETUS omnium elegantissime locutus est;) probarem, cum ea prolixe enarraverint LI A
f melius vel elegantius quoque hanc providentiam Stoicam orna erit, 'quam Tu, Doctissime T I M-MERMANNE ; (ι & recte quoque, si quid judico , si id de ista accommodatione & imitatione Clitistianorum intelligatur, quam salvis hypothesi-
(f. Haec CHRYSIPPI, celiserrimi Tenonis discipuli. definitio fati est apud GELLIUM L. m. c. a. quam erudite illustrat J. THOMASIUS de exucl. mundi Stoica, Diss. XIII. p. CCC seqq.(g. Agnovit hoc jam FR. BALTUS iugement des M. Peres sus la morale de la Hil. pallenne. p. To. seq.ch. EPICT. L. I. c. II. i. j Physes. Stoic. L. I. Diss. XL p m. II. seqq.ci) Introd. in Phil. mor. Stoicorum ex me e Antonini,
ejus libris de se ipso praemissa. (ι.) In Museo His . Theol, nu. Iremae edito. Vol. L P. I p. I. seqq.
292쪽
hus suis afferebant Seneca, Antoninus, Epictetus, dchis similes. Imo nec invitus concesserim ei, qui cum Illustii H UETIO, (m. etsi mire sensius Stoicos pe verterit, ad Christianorum sancti mimum de Trinitate dogma allusisse, eique nugas suas Stoicas accommodaste SENECAM, existimaverit, scribentem : (n. uisquis formator imisersi fuit, sive ille Deus est potens omnium, sive incorporalis ratio ingentium operum artifex, sive divinus spiritus, per omnia maxima minima aequali intentione
di sus 3 modo haec Stoico sensu dicta eme , & dolori verba nectere , impio fundamento substrato, cogitemus. Post Deum nec divinos spiritus , quos Angelos Dei que legatos Christiana doctrina, post Judaeos, ipsis gentilibus non invitis (o. nominat, quosque iam nas & Stoicos genios vocasse gentiles, notius est, quam ut moneri necesse sit, intactos dimitere Stoici, quominus & de iis praecepta sua Christianorum traditis assimilarent. Auctor enim est LACTANTIUS, cp. dixi me in exhortationibus SENECAM: Genuisse regni sui mininros Deum. Illi vero non Dei tantum ministri, sed hominum quoque custodes s cuilibet enim internum genium prassidere monebant, divinitatis participem , quem ireeoν δαίμονα, vocat EPICTETUS, (q & toties animum advertendum ad eum esse, urget ANTONINUS. De his vero argute, & prope ad Christianorum mentem, si exteranum verborum corticem respicias, SENECA :(r. Ego amicis jucundus, inimicis mitis di facilis exorabor,
antequam roger, honesis precibis occurram, patriam meam
mundum esse sciam, in praesides Deos supra me circaque me Tom. III. T clare,(m. a M. Alnet. L. II e. s. p. m. sn. o consolari ad Helυiam. e. S. coI vid. Oraculum apud LACTANT. Instit. L. I. c. p. ( p. l. c. di c. q. c q. o L. I. e. D. Qui locus imprimis legi meretur.
293쪽
flare , factorum dictorumque censores. Post angelos de homine quoque praeter modum magnifice loquebamur Stoicis hunc divinae naturae participem, hunc Oovissilium O cognatum fatebantur, t s.) hunc ex luto factum ,(O & ex uno sanguine per omnem humani generis cognationem disipersium esse, (a. ratione vero animi
hunc tribus partibus, mente, anima & corpore, constare afferebant. (y. Quid in his omnibus est, quod non Christianam de homine, Dei imagine, doctrmam verbis sialtem & externa specie referat s & quis istiusmodi locutionum fontem inter Christianos scriptores
non facile quaerat Z Quin non humanae tantum mentis praestantiam more Christiano exprimere, sed ilicorruptionem ejus deplorare' vocibus lacris didicerunt.
Unde enim ita SENECAE ( Duo sunt, propter
quae deliquimus , aut ines animo praυis opinionibus malitia contracta , aut etiam , se non fallis es occupatus, ad fassa proclisis est, ct cito jecie, quo non oportet, trahente corrumpitur. (a. Ex hac humani animi corruptione ne-. cessu
TA NER ad h. l. p. S. SENECA pac , vid. v. sa.(t. ) Hinc corpus siti vocat ANTONINUS L. VIT. s. s. id est coalitum luto , ex quo vasa fictilia conficiuntur, quam ipsam vocem PAULUS Rom. Ix. II. adis hibuit. cons. EPlCTETUS L I. c. I.(u. ANTONIN. L. XII. . a . L. II. . I. cae MANILIUS L. IV. his similibusque vocibus rapitur fere extra se Ll P SI U S HUM. Sole. L. I L. Diff. I. p. m. aJ sqq. (J.b ANTONIN. L. T. s . a. L.III. F. IV. L. XII. s. s. ( D. s ca.) Fuse hanc hominis corruptionem explicat SIMPLICIUS Comm. in EpictY Enchir. p. m. I a T. etsi funda-
294쪽
.cessitatem condersionis & mutationis urgebant Christiani doctores , hic poenitentiam injungebant, di peccatum agnoscere, & corruptum animum mutare, aecum inhabitante peccato pugnam exercere , di cor
atque membra ipsia rescindere jubebant. Quid ad haec STOICI E Et hic simias Christianorum agno
NECA, (c. ) & initium salutis esse notitiam peccati pru-
quid omiserit, definit ANTONINUS (d. SENEC A vero: (e. ) Militandum esse, di quidem genere miliatiae, quo nunquam quies, nunquam Otium datur s projicienda, quae cor laniant, quae si aliter extrahi nequirent, cor ipsum cum illis revellendum. His, quae praecipua Christianorum
dogmata attingunt, alia quoque possunt adiici, in quibus ad Christianorum placita externa specie accedere propius Stoici tentasse visi sunt. In his nihil maassis imitationem Christianorum prodit, quam descruptio conici veri, quae apud ARRIANUM in Disseratationibus Epicteteis reperitur: (f. ea enim ita coma Narata est, ut severus ille morum magister potissimum
. menta magis platonica quam Stoica supponat. Eleganter, vero A NTO NI N U SL. m. b. IX. ιυνων αμα μαT-y
Si a quibusdam peccatis abstines, hiabis tamen intra te proclivitatem habitumque talia perpetrandi, licet vel igna viae, vel fama , vel alterius rei causa a similibus peccatis abstineas. (b. Apud CLEM A LEX. Strom. L. N. p. m. D. cc. D. RI. (d.) L. Vm S. Io. ce.)O. FT. .(I. m c. aa.
295쪽
ad eam ministri divini id eam respexisse censendus sit. quam lacrae paginae voluntaris divinae nuntiis praescribunt. Illis enim praescribentibus, divini coetus pastorct inspector gregis & nuntius DEI atque praeco, qui debet esse irreprehensibilis, vigilare pro gregis salute, demonstrare salutis viam, & ipsia praxi pietatis gregi
esse exemplo. Ecce vero, quam mire ad hanc imaginem Cynicum suum formet Epictetus, cujus verbahrevitatis causa tantum Latina do : Scilicet, non fine Deo tantam rem aggrediendam; qai gubernator hominum fieri velit, in rebus suis non amplitis semilem esse sui oportere, non iracundum esse, non invidum, si paedagogus publicus esse cupiat esse Dei legatum, ( αγγ Ao tit hominibus, quae bona
qua mala fini nuntiet, ut qaantis in erroribus versentur, demonstret, atque alio in loco bonoram malorumque naturam , quam ubi sunt, quaerant, ubi vero non sint, cogitent. Esse ea ploratorem , qui ubi accurate vera indagarit, renuntiet, metia non perculsus v suo id exemplo demonsrandum , mentem ejus puriorem fole esse debere; illum pro alioram salute vigilare, armorum o satellitum loco conscientiam habere, et se illis ita placet, fiat. non alienis rebus supervacaneis occupatum esse , sed in sua curiosum , tanta tolerantia, ut sens s eapers videatur , &c. Verum elegantissima dissertatio tota legeri da est, quae si reliqua omnia abessent, sola mihi satis apta videtur, ad convincendos nos, EPICTETUM Christianorum instituta, mores, doctrinam, in oculis habuisse. Et sic in aliis quoque sanctissimae r ligionis nostrae capitibus liceret hanc Stoicam Christianorum imitationem ostendere, quae tamen brevitati litaturus praetermitto ; unum tamen omittere nequeo, in ultimis hominum describendis multum Christianorum vestigiis insistere Stoicos. Expendant Ciariosi rei hujus indagatores, quibus magistris didiceritSENECA (g Nihil aeque prodesse ad temperantiam Om-vium rerum, quam frequentem cogitationem brevis aevi hujus e re
296쪽
es incerti ; quicquid faciendum, respiciendum ad mortem. Et alibi: s h. o Fugere, non abire dies, vigilandum itaque esse, nisi properamus, relinqui nos. Non deflendum (L eum, qui antecessit, di sequi nos eos , quos amisimus; & quae aliae hujusmodi voces sunt in consolationibus ad Marciam, ne viam di Polybium occurrentes. Ex quibus vel unum decerpere locum iuvat , ut luculento exemplo Pateat, quam presse Christianorum dicta imitatus fueritSENECA. Is ita ad minciam: (. Excesse filius tuus
terminos , intra quos serint , excepit illum magna ct aeterna pax, non paupertatis metu, non dioitiarum cura angitur ; - -
tandem ibi constitit, unde eum nihil pellat, nihil terreat. Et haec spes illa magna est , quam ex parte a Christianis mutuo sumiam, non sine metu tamen contrariti toti suae Philosophiae tanquam vinculum quoddam adjecere Stoici, quos inde verisimiliter Elpisticos dictos fuisse, alio loco exposui. il. Inde magna illa & i ctabunda verba , quae Tah.γγbririar Christianam fallaci ratione imitantur a (m. Mors, quam pertimescimus,
intermittit vitam, non eripit ; veniet iterum , qui nos in lincem reponat, dies. (n.) Imo ipse conflagratio mundi, Stoicis tantoperc iactata, Christianorum de ea placita quam maxime commendabat, de qua cum alibi dixerim, hic prolixus esse nolo. Tot igitur exempla
cum praesto sint doctrinarum Stoicarum, de quibus Christianorum vestigia pressisse Stoicos, apertum est, quis de imitatione hac ulterius dubitabit S. VI. Quod hane Christianorum imitationem a Stoicis susceptam in meridiana quasi luce collocat, est
Misceli. Berotinens. T. V. p. aaa. seqq.
297쪽
emendatio Philosophiae moralis ad praecepta Christia rorum facta , quae & sententiarum pondere di verborum gravitate atque splendore ita Christianam Scho. Iam redolet, ut facile ignoscendum putem viris doctis, qui doli Stoici ignari Philosophos hos in Christianorum castris ex parte militavisse , sibi persuaserunt. Id ut demonstretur, sianctioris, quae ad mores hominum spectat, disciphae peritum, ad ea tantum intuenda & expendenda incitandum puto , quae in Stoicorum Ethica de ossiciis hominum erga Deum' erga seipsum & erga alios homines dicta sunt. Quae notabilibus Stoicorum phrassibus omnia recitarem, nisi prolixitatis metus obicem poneret, & verba ipsa Iectinem apud Stoicorum trigam supra laudatam quaerere iuberet. Praecipiunt vero STOICI: Summam osciorum, quae DEO debent homines, esse . Deum sequi, eidemque sine exceptione, O beneplacito ejus sine
murmure obtemperare; (o.) Quae proximo debentur , esse, eundem tanquam se ipsum, tanquam consanguineum, tanquam membrtim unius corporis diligere , j. amorem hunc extendendam esse etiam ad inimicos , sq. quos beneficiis inn-cere disina Dirtus sit. ( r. Ad haec duo capita omnia referebant. (s. Hinc poscebant, ut ossicio hominis
facturus latis, Deum in omnibus cogitet, in omni negotio eum inDocet, (t.) pro omnibus gratias agat, ( u. di imprimis is laudando di hymnis quoque praedicando Deo omne semilium ponat; quae ita EPICTETUS praecipua ex priai mitti
298쪽
mit, car.)& injungit, ut quos auctores sibi imitandos proposuerit, manibus quasi palpare liceat. Montabant porro, ad Deum, omnes nostras cogitationes di interiora ntidamque mentem respicientem, in omni actione attendendum, O. eumque in omnibus imitandum. Animi porro postulabant culturam omnibus aliis negotiis practeremdam, ( e, mutandum ex stultitia animum in sapientiam, nee circa hanc conversonem ad fannas di diciteria stultorum ara tendendum, (a.) excolendumque ita animum, ut sacer in eo , spiritus habitare queat e (b. hinc cupiditates corque ipsum revellendum. se. J Amandum proximum non Uerbo tantum, sed di veritate, tanquam non sibi soli genito, sed in commmne bonum nato, (d.) nunquam benefaciendo cessandum, (e. sed bonam conmentiam ad Di, usque halitum servandam, bonumq;certamen certandum, cf di magnam spem alendam, pori
x. o Lege elegantistiniam Dissertationem L. I. e bet unde brevitatis causa haec tantum Latina do : Nam si sapimus, quid nobis aliud erat agendum, di publice O pritiatim, . quam Numen celebrandum et laudandum, di grates pera Disenda e nonne inter fodiendum di arandum di edendum, qui nobis luserumenta praebuerit, has qui manus dederit, qui deglutiendi vim , - - haec fingulis in rebus cantanda erant , o hymnus maximus cra divini mus resonandus, quod facultatem dederit harum rerum intelligentem. Sed& reliqua legenda sunt, mira suavitate se commendantia,& frigora nostri temporis in ruborem dare apta.
V. in Phil. Mor. Stoicorum ex mente Antonini. Ll P- SI US Manuduct . ad Phil. Stoic. L. IT. Diff. II. p. Is s. GATA NE R. Praeloq ad Anton. p. ra. rector. Huc T. I. p. Io s. IOZ .
299쪽
Diram aeternam pacem di gaudia in societate Deorum s ratura. (g.) Nihil hic recito, quod non expressis Stoicorum verbis & sententiis toties inculcatum legimus:
nihil postulatum audimus, quod non supra gentilia Iumina videri queat, quaeque Stoicorum Philosophiam moralem ante C. N. magnifica oratione longe superabant. ch.) Annon inde juste infero , spolia haec csse Christianis detracta , vel imitatione potius, ad sanctissima morum praecepta Christianorum ita accommodata, ut inde persectioris & sanctioris Philosophiae laus, publice Christianis concessa, ad Stoicorum cathedras derivaretur. ci.
Nihil tamen in his omnibus aceessit divinae veritati propius gens impia , immo quantum in se fuit.
subdola ratione veritatem prodidit, certe tu iniustitia, quae Pauli vox est, detinuit. Externo enim dinctrinarum , imprimis moralium , splendore & sanctitate Christianis laudem fecisse dubiam contenta, abo minandorum errorum nexui pessimoque fundamento totum istud elegantissimum Philosophiae , Christianam doctrinam imitantis, systema inaedificavit. Non ignoro, esse viros Doctos, qui haec gratis dici
existimant, nec adeo male de fortiori & emendatiori Philosophia meritos esse Stoicos autumant, inter
300쪽
eruditissimorum dixerim, ad ipsum Systema Stoicum non satis attenderunt, de subdolam Christianos e terne imitandi rationem non caute. satis expenderunt. Quod ut planum faciam atque demonstrem ,
ipsa potissimum Systematis physiologici & moralis,
quale in Scholis Stoicorum traditum est , fundameniata adducenda sunt, etsis post virorum doctissimorum(q. & meum quoque aliqualem laborem sm )s imma tantum capita attingenda sunt, quippe quae suffciunt, ad demonstrandum, dolosia prorsius ratio. ne Stoicos Christianos fuisse imitatos, & sub emen. . dicatis verbis perversissimum noxiumque occultasse venenum, eo magis fortiusque laedcns, quo blandiori & dulciori specie decipit. S. VIII.
Sunt vero indubia & omnium consensu germanissima Stoae principia haec. I. Totum hoc, in quo continemur, & unum esse, & universum, & quaecunque in eo sunt, esse ejusdem essentiales partes, decerptas particulas & membra. (s. II. Totum illud di subtilius aliquod in se continere principium igneum , activum, di crassius atque passivum , illud esse Deum, hoc materiam. st.) III. Utrumque principium cum simul unum totum sit, arctissimo ita inter se uniri nexu atque vinculo . ut non nisi utrumque
o.) B. JAC. THOMASil de Exustione Mundi Stonea. B. J. FRANC. BUD DEI Differt. de erroribus fit Stoicorum, quae extant in Analectis mcl. Phil. (r. In otio di in del. Mel. II. coe in Hist. Philas T. I. p. Io s. Aq. t s. J SENECA D. yy. ANTONIN. L. IV.F. e. GATA NER ad h. l. (t. J SENECA D. G. ANTONIN. L. II. I. a. L. F. s. aI.