장음표시 사용
591쪽
Nunc etiam quod es , non est, nisi soli lubet. Itaque adeo jam oppletum est oppidum solariis , Major pars populi aridi reptant fame.
sic ex ventre lapiunt, qui pecudis vitam vivere amant. Mensuram durationi rerum casuumque definiendae, universalem, familiarem & aequabilem , deposcunt vita hominum , negotiorumque vitae necessitas. Atrue talis est praecipue Solis & Lunae motus, quo quiem in muncio aspectabili vix familiarius quicquam, universalius & aequabilius , Terrae incolis apparet. Ut adeo commodissime vicem mensurae praebere queat. Eum etiam in usium Deus isthaec luminaria iussit esse in expanso caeli, ut essent nimirum in signa , in tempora, in dies di annos. Gen. : I . Possunt quidem di alia astra illi servite usui, tametsi modo non phrinde facili: Unde annus magnus sidereus, Saturnunus , Jovialis , Martialis, apud Astronomos. Sed Solis praecipuus est usus . quippe primus , obvius &facilis, atque ideo in rationibus aliorum motuum: coelestium adhibendus : exempli gratia ; quando Saturni periodus dicitur dierum I OT T. is, , , , &c. hoc est annorum AEgyptiorum a*. dierum Itia. Julian rum as. d. IS S. Sic superiorum Planetarum, Saturni& Jovis , per d. trigonos, omnia Zodiaci signa complectentes, revolutio , octingentis fere annis abso venda semel, pro temporum mensura quadam adhi- heri potest, ut factum videmus 1 CI. D. M EGEM LIN O, in tab. Math. Hiri. Modo ne, quae cum octingenario quolibet coincidunt memorabilia rerum eventa, ut raptus Enochi, diluvium, exitus Israelis ex Aggrpto &c. e coeli schemate & astrorum influxu suspem dantur, quae damnabilis Adrologiae judiciariae superstitio
est, Iudaeis Praeceptorum Negatis. domo I. praec. scrat inisterdicta. Hactenus ergo tempus notat durationem
integrae soIis revolutioni diurnae sive periodicae, vel unius
592쪽
unius integrae tot vel tot partibus aliquotis seu albquantis , vel plurimum revolutionum , respondentem. Ut qui quid diem durasse dicit, durati
nem uni solis revolutioni circa tellurem aequiparandam significet. Caeterum tempori subsunt, quae extariere contingit: Ut proinde duratio Dei,. quippe immensa, non minus absurde tempus dici, quam tempus infinitum a redivivis Photinianis fingi queat.
est , quando Scriptura S. aeternitatem inducat per combinationem temporiS cum re, quam stempus non fert i aut cum negatione ejus, quod temporis ratio flagitat. Sic Dan. p. s. pDP p'nlla per- , manem diebus, cujus dies non abeunt, ut nostri, sed manent. Psal. Ioa: 28. Tu idem es, di anni tui non finis
Mntur. Ita generatio Filii jam pridem viventis & uncti attribuitur tale diei. Psal. a: . Nempe, cui potest omni tempore dici a Deo, ego hodie genui te, & quidem ita, ut nulli creaturae simile quid dictum sit. eius aeterna ex Deo generatio est, h. e. sine initio &sine vitam habet in se propter Deum , qui vitam hahet in se. Joh. S: ao. Haec de tempore in genere ducta sussiciant.
II. DIES, ejusque distiti stio & divisio. /
S. III. Motus solis unicus est, quippe unam duntaxat conversione sui lineam describentis : nihilominus distinctioris doctrinae gratia ut duplex, primui, qui diurnus, & secundus, qui annuus est , considerari solet. De vero istius motus subiecto intempestiva hic esset quaestio. Prout autem Solis orbita in partes variae denominationis dividi potest, sic varia etiam temporis dividendi ratio est. Atque hinc prima omniumque maxime observabilis, in Creationis historia primum etiam notata , temporis pars Dies est: mora scit. aequalis illi, quam trahit sol, dum motu primo semel revolvitur circa tellurem. Distinctio, 3 nis
593쪽
nis gratia vocatur naturalis. Eius enim parS , quae morae solis supra Hori Eontem debetur, diei artificialis vresidua, sole infra Horigontem morante, noctis nomine venire solet. T. νυ τμeem , quod eri spatium via ginti quatuor horarum, Daniel eleganter vocat, Id q. d. initio diei civilis sumto IIudaice ab eo tempore , quod proxime Atis occasum sequit r. SCALIG. de Emend. Temp. lib. I. Nec tamen inue statis est causae, cur hanc
diei naturalis usitatam appellationem Hebraeis fuisse dicamus. Nee recte A BARBANEL, qui in Ma- 'ne hajestare fol. 36. a. numerum Danielis cap. g: I . nee de septimanis, nec de mensibus intelligendum contendit, hinc nin 'uduri murum 3a, marcim adri m necessario de annis exponendum esse concludit: non quidem de annis ealamitatis ab Antiocho illatae, verum illius, in qua jam versiantur Judaei. Sed fingit ipse Danielem dicere , quod non dicit. Nec enim habet, a vespera ad mane esse as . sed vesperas &matutina agoo. fore, tum justi Matum iri Sanctum. Ponuntur adeo partes diei pro die, sed aenigmatica allusione, qua forte jugis sacrificii, quod mane revesiperi offerebatur, ablatio innuitur. Alioqui midici pro more, quod die & nocte constat, arguit Gen i r s. & vocis usus. 's. IV. Idem dies, quatenus certo partium (vel ti M. horarum o numero definitur, naturalis est. Quatenus aliud atque aliud initium habet, civilis diciatur SCALIGERO ; aliis eisilem & artificialem comfundentibus. Initium autem Diei ab Horigonte velut lucis tenebrarumque termino arcessi , naturae quam maxime congruum videtur et indidem etiam primitus arcessitum probat historia Creationis, atque hinc nata apud Judaeos consuetudo. Secus tamen visium Astronomis in Sphaera obliqua. ob alterna dierum noctiumque incrementa di decrementa, imtercisa
594쪽
tercisa quast lucis & tenebrarum vicissitudine a circinio meridiano constantiori, atque adeo a meridie vel media nocte diem inchoantibu3. Qui populi quem morem hac in parte sequantur, passim docent A thores. MACROBIUS inter alia ex Varrone re-fert : Athenienses a solis occasu ad solem iterum occidentatem , omne id medium tempus, unum diem esse dicere. B bylonios porro aliter ; a sole enim exorto, ad exortum ejusdem incipientem, id spatium unius diei nomine vocare. Umbros vero unum di eundem diem esse dicere, a meridie ad soquentem meridiem. Populum autem Romanum dies singulos annumerare a media nocte ad mediam proximam &c. Saturanat. lib. I. cap. s. Nobis certum est sectari praecipue quae Philologiam S. propius spectant. Judaei diem auspicantur ab occasiu solis, h. e. ab hora sexta pomeridiana 3 hinc si contingit novilunium ante Ig. horam diei, h. e. punctum meridiei, luna dicitur prima eo. dem die, & figitur in eo neomenia mensis. Sin coniunctio luminatium incidat post Ig. horam diei, eo casu neomenia transfertur in sequentem diem. Tres enim primas quartas diei adscribunt lunae novae, ultima quarta sola facit lunam veterem. Argumenis tum initituti sui petunt Magistri ex Gen. I: s. ubi vespera matutino praemitti videtur et Et factus en vespero factum est mane , dies unus. LXX. .hi te --. c ut non necessie sit metrari pia, 'ab secundum usitatam deinceps D. S. II. &c. loquendi rationem cum R. SAL.pro 'inae desiderare vocem & illam pro haepositam fingere, ob rationem, quam ille sie futilem ex Berecthit Rabba affert. Verum verba Gen. I : S. hunc facilem admittunt sensum et Et factus es vesper, abeunte luce e loco, in quo primitus extitit; Et factum est mane, redeunte ad eundem locum luce ; dies unus: nempe cum noctis intervenientis discrimine.
Ut adeo initium diei sit mane, & tempust a mane ad mane appelletur dies unus, primusque dies finiatur in Qq mane
595쪽
mane siceundi. Cur enim tenebras , quas Deus noctem vocavit, luce prius extitisse diceremus E quandoquidem tenebrae fiunt abeunte luce. Quod si pere ei is essed nitis tenebras luce creata priores, quae et D dicun urv. a. vox a ly V. S. Is .. &c. aliud quam vers. S. lignificabit, quod inconveniens est. Neci movere nos potest illud H ES IODI in Theogon.
M loc δ αυτ Aisite xa - - divεν-ro. Ubi diem nocte satum , proindeque recentiorem , tinxit, & Erebum ipsum Iny Mosis esse suspicantur Docti. Nec curamus commentum Magistrorum et iv m
ta fuerit o ct illico rursum occiderit facta nocte terrae habita bitis Indeque ordo obtinuerit, noctem praemittendi diei, sicut dicitur : & factus est vesper , &c. Gen. I: S. Osris Part. II. s. ao. Nobiscum facit B E D A : Moses autem proprium t diem ) ita deseripsit di factum es, inquiessi , Nespere O Lactum eri mane, dies unus. tiem Hebrai di Chaldai di Perse sequentes, juxta primae conditionis Ordinem diei cursum a mane ad mane deducunt umbrarum videlicet rempus luci supponentes. Lib. de Rat. Temp. cap a. o lib. de Rer. Nat. cap. r. BASILIUM pro eadem sen Tria Sitatum, & nequicquam refutatum vide apud CASMAN. Astrolog. Part. IT cap. a. Caeterum in temge placitorum festa a vespera ad vesperam putantur P sa. a vespera ad vesperam agetis otium Destrum. danilominus etiam sic ea vespera, a qua init festum, censetur eius diei, qui incepit a matutino praecedente. Vel Nippuris est decimo septimi mensis , v. ap. sed Cessatio incipit vispera diei noni, gr. sic Exod. Iar 28. datura ergo noctem praecedit dies , Lege contra spropter mysterium, quod significabat, Israelem sit bumbiis
596쪽
umbris exspectasse lucem, in qua festum agitaturus erat in veritate. Non igitur demum is Evangelio imitas diei tempus a vespere inchoari, O consummari sanxit c divina Authoritas vesperam, ut opinatus est BEDA, ne sua forte sententia fidem de triduo mortis Christi labefactare, vel ejus explicandi rationem imuicare , videri posset. Dictum Christi Matth. Ia: o. non aliter, atque vulgo solent, nempe Synecdochice, initio dici Judaice sumto , accipimus 3 frustra sensum Christianorum vellicantibus Judaeis , quando suffragante Scholarum consensu & dialecto gentis dbiII na)y nI Ret pars es scut totum , ut ex utroque Talmude ostendit LIGH TFOOT, in Horis Hebr. ad i. c. Accedit, quod exemplum Jonae, quo typo utitur Servator, hodieque Rabbini non dinhitent adferre , etsi allegorice, tanquam typum resurrectionis mortuorum, & quidem post biduum suturae , i. e. quae tertio die secutura sit 3 allegantes eo fine vaticinium Holeae cap. 6: a. vivificabit nos a duobus diebus, die tertio resuscitabit nos. R. MENASSE BENISRAEL. de Resurrect. mori. lib. I. cv, r. S. V. Porro quia usius postulat, ut quandoque duratio integra solis revolutione minor sit aestimanda, nata est diei & noctis in varias partes distributio In lege Hebria sic divisse succedunt tempora Tmi i reber, Nox, Mane . Meridies. Inter- duas- vesperas , Vesper. Unde intelligitur locus Exod. Ia: . Et mactatabunt illum omnis coetus Israelis , inter duas u
speras. Quae phrasis non notat idem, quod a Despera ad vesperam, sed pnius nominis instar tribuitur parti
diei, quae post meridiem superest ad vesperam . renon aliud nomen habet, ut caeterae alioquin partes diei naturalis. Sic interpretari licet phrasin l. c. non invitis LXX. quibus est, . adventante vespera
pec Chaldaeis , ONNELO, qui Necaue pet & JOS NATH.
597쪽
phrasi Thalmudi eis usitata e significando illud diei
tempus, quod reliquum est inter solem clarum matutinum & meridianum qui abiit, ac matutinum qui veniet. Sic tempori a lege definito congruit tempus, quo Christus , Agnus Dei portans peccata mundi , exspiravit. Matth. a . 6. Diem artificialem olim in tres partes divisum volunt Authores, mane, meridiem & vG
speram, ex Plaim. Ss : 18. Et deinceps in partes seu horas IV. hoc est, totidem quadrantes, quorum singuli trihorium complexi, etiam hora dicerentur; primmo diei quadrante ab hora prima s velut nostra se ta j ad tertiam inclusi se extendente, &c. argumento Ioci Matth. ao: I, 2, 3. &c. vide LEUS D. Philolog.
Hebr. Mixt. Differt. ss. s. s. C. Atque hac ratione comciIiari Mare. Is ras. Erat hora tertia, O retici erme eum. Et Joh. Is: I . Eris autem parasime paschatis vi h
ra vero quasi sexta. Quanquam hic variantem Iecti nem e nonnullis eodicib. post BEZAM & CAMERARIUM notarint Oxonienses in nupera N. T. GLeditione. Et Nonnus Panop. in poetica sua paraphrasthabeat:
tequid vero sit de illa distinctione . ea recentior
videtur, & horarum usum iam introductum supponit ' Deindc horam , nostro modo aestimandam, dici talidum quadrantem, unde vero probatur e Horis Matth. ao: I, a. &c. memoratis diem quadripartitum videmus, sed eaedem nominibus numeralibus eo ordine, quem duodenarius requirit, exprimuntur. Tertia autem , sexta & nona, maxime observari consueverant: sexta quidem, quia meridiana , tertia de nona propter sacrmcium matutinum di vespertinum.
598쪽
Noctem antiquitus distribuerunt in tres vigilias, Sud. : Dp. Gideon dicitur vetasse ad extrema easerorum in principio vigiliae media. Ubi R. S A L. Inia2 mira m Ilietimn m,i m Uneti ibae mmdim 'ium, ini umn m et Sic militum in exercitu mos est disponere exiscubias , quas alii primo noctis triente, alii secundo, dic. agant.
m,pbri Dictribuebant vigilias noctis tripartito.R. ELIESER : -'n vn-m Veto et i vcp exissimat s. esse vigilias moctis. Bab. Berachoi cap. I. fol. ye T. pag. tamen seq. N an docuerunt Magistri, . esse ostilias noctis, &c. Non est, cur in istis 'dissidiis com ponendis operam perdamus. Pompeii & Romanorum tempore abud Judaeos quatuor vigiliae nocti tri-
S. Vl. Diei in horas a . divisio priscis non fuit in usu. Unde SCALIGER : Nomen hoc mim, quo
hodie horam designant, ne notum quidem illis erat; Atque apud Danielem aliud significat. Et alibi: Omnino etiam h rarum appellatio nova est, utpote a Graecis in nationes Oriem tales derivata. Lib. c. re p. de Emend. Temp. Certe quidem vocabulum myra significatu hora usurpatum non legitur in Scriptura S. ante Danielis tempora, etsi haud dubie Chaldaeis iam usu receptuniatierit. Sed sunt, qui locum Dan. rI6. vel I s. quast hora una , interpretantur, modico tempore et quod . id Chaldaeis qualemcunque temporis partem significet. ut GROTIUS
ad locum. Observat etiam ELIAS LEV. in suo Lexico Thisbir ram rurano pra m p o m
saepe vocabulum ny tempus, o Cn momentum, in Taetum . vertuntur mullia. Exempla vide apud Targumistas ad Exod. Is et s. Reg. I: M. dic. obiicis forte . quod
599쪽
de gradibus Achagi legitur a. Reg. Io : II. Reduxit umbram illam iisdem gradibus, quibus descenderat in solaris ebaei decem gradibus. Celeb. S P A N H E M. Introduct. ad Chronolog. S. de hisce haec pauca : Antiquior longe Horarum observatio apud Hebraeos, quin oe Bahlonios . A
gyptios, sputa, quam apud Latinos, &c. o sive diei in, horas duodecim distributio. i Nec docent modo loca N. T. Matth. ao: s. Joh. II: P. Act. a: Is. Sed ct Achaei tempore solaris index, ct umbrae in horologio per gradus vel lianeas aut caesuras distinctae, rati. II: F. a. Reg. Eo et P. agnoscit tamen idem . incertum esse, an gradus illi Dirumpet hora fuerint. JUNIUS in notis Bibl. Gradus h MMetave, inquit, evincit denarii numeri duplicatio, qua Deus uti prophetam voluit, quum Regi Histhae optionem daret. Conissentit PISCATOR, in glossis Bibl. Horum sentemtia , siquidem eodem die ex optione data alterutrum futurum ponatur, inde firmari potest, quod Hier mlymorum Latitudine Boreali a Geographis assumista 3 i. Gr. 33. min. dies ibi longissimus praeterpropter Id. brevissimus Io. constat horis : Ex sententia ABEN ESRAE, cui mur ma raris etr Tr Immprobo mibretim Indi renti pti latitudo im
dies longissimus summum habebit Id. horas cum qu drante. Quo neutro casu fieri poterat, ut Io. gradibus , h. e. horis progrederetur , Vel retrocederet umbra, et Diraculum ipso meridie, & in solstitio aestivo factuva credatur. Sunt & alia . eiusdem te ius a. Reg. ao es, Io . quae difficiliuscula videntur. Ut i. quod in Hebr. praeteritum est, ivit, processit. mox sequente futuro Iam revertetur. Unde JARCHI 'Tp mpti elliptica verba putat, sic legenda & supplemda , iam descendit umbra, &c. tasne , in loco, quem attigit, haereat mora Io. graduum e &c. quasi miraculum vel mora umbrae, vel retrocessio ejus, futurum fuerit.
600쪽
Sed insolens est ellipsis haec , & nida, sic idem erit
quod murum, stare. a. rati. IS: I, S. Propheta sua verba recitans signum reducendae umbrae promittit, nulla optione data , & quod hic est 'bri, ibi videtur esse mirim descendit. 3. Dissicile cogitatu est, quomodo umbra io. gradibus, haud dubie non sine prodigio , qilippe in signum fidei de promissa convalescentia firmandae, prolapsiura , facile quid & leve futurum praesumserit His ias, atque ideo umbram renoagi maluerit. Hinc ut se extricet R. LEUI Ben G E R-SON; umbrae declinationem non soli, contra locum Esaiae, sed nubibus subtercurrentibus, & solis radiationem a loco suo avertentibus, deputandam finis git. Hisce ex difficultatibus facile nos expedircmus, si textum Hebr. quod ramen non pertendo, sic interpretari liceret: Hoc tibi signum erit, Sc. ivit cprocessit jam umbra Io. gradibus, quum (mae si, quam, similiter usurpatur Num. Io et go. o retierarere decem gradiabus. Dixit Hishias, facile fuit umbrae, declinare Io. gradi hus , non citidem facile o ut vertatur umbra retro Io. gr.
Ut hac ration' Hiskias miraculi in umbrae reductione futuri fidem ex opposito dissimili, quod ordinario
naturae cursui consentaneum est, fortius asserat. Etsi vero huic versioni fiderem , horis quidem nostro sensu intelligendis locum fore, non tamen necessarIO inde concludi posse viderem. Nec etiam ad id, ut my horam veteribus usitatam fuisse neges , o Teometriarum, quibus dies per lineas di intervalla umbrarum diselagnebatur, ponerorum inventum dicere, eum S C A LIG E-R O necesse habes ; quippe non necessario horarum nostrarum Author statuendus est idem , qui heliotropii inventor fuit. Hora vocem esse ToAM-op, Vus-go constat, & tandem quamlibet diei partem signifieasse videtur. Et sunt, qui Veterum solaria a r. lineis constitis e produnt, quas et AD , Sosrecentiores demum horas, dixere. Sciothericorum