Tempe helvetica, dissertationes atque observationes theologicas, philologicas, criticas, historicas, exhibens. Tomi primi sectio prima sexti sectio quarta Tomi secundi sectio prima

발행: 1738년

분량: 715페이지

출처: archive.org

분류: 철학

601쪽

inventor primus celebratur Anaximander . de quo

pollodoro Atheniensii idem refert, secundo anno Olymp. LVIII. annum egit aetatis sexagesi quartum, paulo post mortuus. Is annus est Iphiti aso. Per. Jul io . Atqui Hiskiae Regis annus I . quo legati Merodachi fit. Bal Ad an sciscitatum venerant de prodigio retrogradi solis, a. Reg. IJ. a. Cfron. 32: IT. confertur cum anno a. Olymp. XVI. Iphiti Ga. P. Agyos. Atque adeo solarii usus apud Hebraeos plus centum annis antiquior, quam apud Graecos. Sciotheron quidem Mosi ab Apione adscriptum legimus apud IOSEPH. lib. a. contra Amon. Abii M oesAωνσι κώ ac, ( inquit, de Mose loquens )-.x---

hemisphaerium intelligit, quod Aristarcho Mathem lico inventori tribuitur, qui idem etiam Olymp. Iam a. d. Samiis periodum lunarem ad formam Calippucam praescripsisse fertur. Sed verba Apionis ut intrueata & mendosa videntur, sic fabulam sapiunt. Un

mus, quae alia de origine & antiquitate horarum nostrarum quaeri possunt, quippe incerta & parum usui fututa. Quod Chaldaeus semel illud m,pna a. Reg. ao. reddit rem QR miata is figura lapidis horreum , i. e. in horologio solari s ut & illud m*κbei m dra et vas Diotherici, Misch. Naset. cap. s. s. F. ex sequiorum temporum praxi est.

s. VII. Astronomis propria est divisio diei in se.

602쪽

xagenas primas, secundas, tertias, &c. Hac ratione uni horae vulgari debentur scrupula prima a , h. e. 2, 3 o. Usui vero civili accommodatior est distribuistio diei in horas a . aequales, quarum singulis in ipsa mensura, motu nempe circulari solis, quindeni gradus respondent. Horam deinde Artifices secant in tio,& harum quamlibet in tio, ut quatuor sexagenae prismae horariae unum gradum aequent. Verum quia r volutio solis cum illa Aquatoris exacte non convenit , sole praeter quotidianam revolutionem etiam

motu proprio sub Ecliptim paulatim progrediente, ad absolvendum diem naturalem uni revolutioni AEquatoris quotidie pars aliqua proportionalis addenda venit, quantam scit. Solis sub Ecliptica progressio

requirit. Has partes additamenta vocant, eaque, etsi apparenter saltem inaequalia, calculo exaequant, &media maxima inter & minima assumunt, addentes

quotidianae revolutioni Sy, 8, &c. quibus 3, Ss, 32 horaria respondent. Ut proinde dies naturalis aequalis constet Aquatoris 36o, Ss, g, &c. & hora sit temporis spatium , quo Is .a, aZ, So . Equatoris supra Horigontem ascendunt. Sed usus civilis istas minutias non fert ; unde iis negiretis plerumque I s. gr. AEquatoris pro hora numerantur. g. VIII. Judaei, Samaritani &c. horam non in s xagesimas, sed io Iogo helahim , particulas, respondeotibus I g. particulis uni minuto horario, resolis uunt. De cujus inventi antiquitate.& commoditate multum gloriantur Magistri, tametsi longe ipsorum opinione recentius sit, & cuidam R. Samueli, quem ob Astronomiae pe*tiam metet v, quasi Lumaticum dicas, appellant, verili militer acceptum feratur. Author libri Ebronat, Intercalationum sol. a. I. haec de illo

initiis

603쪽

: a II 'nu au )uo IVN X I)D 'VR Traditio est, ( m. Baraietha, extraneis, extra Hierosolyma scriptis R. Sam. Jarchinaali) quod cum Uaschar se in firmamentum exo tulisset, particulas horae definiverit e s o. horae semis

sis es e, su. triens et a se . quadrans et IV una quinta e So. una sexta et Is s. una Octaba : I O. una nona et Io S. una decima e so. una duodecima : Za. una quintadecima e

s . una vigesima. Traditioni authoritatem quaerunt exae Chron. Ia e sa. Ubi inter filios Isiaschar dicuntur nq, rava ,bnu, ' Inte stentes prudenter distinguendi

verint intercalare annos di figere neomenias. Ea autem de causa lapientes hanc menturam (nempe Iogo, hel. non majorem, nec minorem, merito amplexos vilunt, quod nullus sit numerus, qui Illo plures admittat divisores, uti ex traditione modo cit. patet. Homium porro heta kim in sexagesimas vulgo usitatas , dc vicissim sexagesimarum in illa convertendarum ratio facilis haec eit. Ducantur particulae Iudaicae datae inho factum dividatur per Iogo. prodibunt scrupula orima , facta divisione residuum, si quod sit, denuo ducatur in tio. & dividatur, ut hactenus, prodibunt scrupula secunda, & sic deinceps. Ex. gr. Annus Lu-- naris communis secundum Judaeos colligit dies 3s . hor. g. hel. 8 d. quae ducta in 6o. & divisa per Ioso. dant g. cum residuo Tao : quod denuo in do. din, ctum & per rogo. divisum dabit o, Sic quantitas anni Lunaris communis erit d. 3S . h. g. g, o. Ita differentia Enneadecaeteridis Julianae & Lunaris, quae deprehenditur in aequatione anni solaris & Iunatis

604쪽

iuxta calculum R. Samuelis est a. hor. g s. helahim,

id est. I. ah, so, . vice versa restituuntur helahim. sexagenis ad infimam speciem deductis, summa per Iogo. multiplicata, & producto per divitarem infimae speciei cognominem diviso , puta per 3om si sexagenae secundae, per ai m. si tertiae fuerint, &c. Sic horae & particulae Iudaicae rediguntur ad diurna, d Ctis Iogo. in a . iactum dabit divisorem; deinceps horae in particulas resolutae & cum adhaerentibus particulis in summam collectae per Oo. quoties fuerit opus, multiplicentur, & productum per divisorem modo inventum dividatur Ex. gr. SC A LIG E R M.tuit Anni Gelatai, vel Sullan. Persi quantitatem d.

35 s. h s. hel. 88o. h. e. 36S: IA, B, I 3, a'. Haec ratio dividendi horam , Judaeis quidem pro indagandis Neomeniis & Thuphis illa Astronomorum vulgata facilior est , quia in calculo literis Alphabeti Hebr. utentes multiplicare, nisi repetitis additionibus. Erdividere, nis ingenioso quodam discursu, nemunt, inquit MVNSTERUS Cadend. Hebr. p. s. unde quo pa ciores segmentorum species calculus habet, eo faculius procedit. Longe tamen & hac & illa expedi.tior calculi ratio est per partes decimales, quibus uti feruntur Chatajae Astronomi, diem civilem in imo particulas secantes, singulis scrupula horaria o , g. 38, 2 . aequantibus, ut patet ducenti a . in M. dcfactum dividenti per Iomo. residuo, quoties necesse fuerit, denuo per M. multiplicato, &c. Quae rati etiamsi vulgo apud Astronomos & Chronologos hactenus non obtineat, nihilominus ut facillima Chio- nologiae studiota commendari . meretur. Compendiosa sexagenas in decimales. & vicissim, reducendi Praecepta videantur apud OUGET REDUM CZa,

Mathemat. cap. 1.

605쪽

b. IX. Porro hora aequalis est vel inaequalis. Illa est vigesima quarta pars diei naturalis , dc imp aereuatque aquinoctialis dicitur, de qua supra. Daqualis est duodecima pars diei artificialis vel noctis , quacunque anni tempestate ; vocatur malesve, temporaria o

sudaica, quippe Judaeis, & aliis olim nationibus, si graditioni fides est, usitata. vid. ABARB. ad CansS: F. Horae autem inaequales dicuntur non ratione ejusdem, sed diversorum dierum & noctium , qu rum horae revera inaequales existunt, longiorum longiores , dreviorum breviores, pro solis accessu vel recessu. Quae in sermone Christi Matth. 2O. 3. S. 6. commemorantur horae Judaicae, nempe tertia, sexta, nona, undecima, non possunt accurate reduci ad nostrae numerationis horas, die anni non annotato , proi

de hora Judaica tertia potest fuisse nona nostrae , etiam octava, vel decima &c. puta, prout vel circa lalstitium aestivum vel . hibernum, vel circa aequino ctia dies ille sumitur ; quanquam aestus diurni mentione lacta u. I a. verisimiliter dies circa mistitium uestivum actus intelligatur. Quod si de die anni comstet, data hora Iudaica, quota ea sit juxta nostram numerandi rationem facile invenitur, si cognitis cum longitudine diei dati' in horis nostris aequalibus, tum hora ortus talis ex Globo vel Ephemeridibus, fiat secundum regulam proportionum, ut Ia. ad datae horae Iudaicae numerum s Ita inventa longitudo totius diei ad alium numetum , qui dabit quaesitum r Cui si adjiciatur hora ortus, habebimus horam a media nocte juxta nostram numerationem. Si numerus ha- tum horarum duodenario major fuerit, abjectis 1 a. residuum monstrabit horam a meridie putandam. s. X. Aliud etiam est horarum genus in usu Ecclesiastico , quae dictae inter Christianos HORAE C NONICAE, seu tempora preeibus destinata. Origine ab Hebraeis ducta, quibus horae precum, quae eri

606쪽

am horae templi, tres fuere. Prima hora precum est tertia Iudaica et Secunda est hora sexta : & tertia est hora nona. Praxeos vestigia vel exempla vide Dan. orii. ubi mn,n Parai R. VI. in Saadia mon exponunt i mn DI IMMIn n ridi m)Q miora mane divesperam vel noctu, di tempore Minchae i. e. oblationis, quae vel statim a meridie fiebat, Mincha magna dicta, vel ab hora nona, mincha parva vocata Judaeis. vid. BULTOR F. in Lexu. Ilibrala. di S OL Oudaic. cap. I s.

imminente hora. Dicitur haec hora precum, quia ea hora offerebatur sacrificium juge vespertinum inter duas vesperas. Huc etiam referunt Act. Ior v. Templo deitructo atque sacrificiorum usu sublato Pharisaica Sanctimonia preces iisdem horis funden. das substituisse non contenta, novas quasdam, re ac quasi auctaria & supererogationes dicas, adinvenit, qui bus eam temporis partem, quae matutinum inter meridiem intercurrit, diebus festis tanquam ex sup rabundanti & opere supererogatorio , stulta meriti opinione tumentes, etiamnum impendunt Iudaei. Sic

in Seder Tephillat, sylloge precum , inter alia legis

dro auctarium Sabbathi , emn mae', 'Diu auct rem momenta. ' DI Uue di ei ira diei expiationis &c. A cessit, an precatio obserationis, quam die jejunii precatione ves ertina suo modo defuncti sole o ciduo, portis coeli ei quasi obseratis, recitant. Hinc

vero praepostera imitatione natae horae canonicae Pontis ficiorum, quatuor diurnae, prima , tertia, sexta, nona e Et totidem nocturnae, quidus oscium suum , cujus partes, Psalmi, Cantica, mmni, Lectiones, Responsoria, Antiphonae, Litania, Capitula, Collecta, Symbolum di confesso, peragunt. In quibus multiplex iuperstitio, vana proprii meriti praesumtio, caeca erga praesules E clesiae obedientia, &, ut compendio dicam , irrisio

607쪽

Dei, merito a nostris reprehenditur, nequicquam an contrarium contendente BELLAR MINO, qui de horis canonicis prolixe , ut mos est , lib. I. de bonis operis. in partic. cap. Io. ct seq.

III. SEPTIMANA.

S. XI. Porro cum tempore identidem labente diei, tanquam partis non adeo magnae, continua r petitio non ingrata modo, sed & molesta videretur futura, majores temeoris partes constituendae, sicque dies in Osi mae & aisaaac colligendi fuere, unde Periodi temporum natae, hebdomas, mensis, annus. HEM

DOMAS est systema dierum septem civilium ab ipso Deo distinctum; quando, quosque in usus, consulantur Theologi. Ejus in Chronologia usus insignis est, septenario numero motuum coelestium rationi-hus sapienter accommodato, uti hujus aliquid videm est apud M ACROB. in Somn. Scip. lib. r. cap. c. Ut vel hoc soIo argumento patescat, Quod quaerenti, cur Deus septenis diebus in ah Axc collectis septimum quemque feriatum esse iusserit, non satis sit resipondisse, aliquem saltem seligendum fuisse diem , qui periodum ordiretur vel finiret, & si secus fecisset, idem quaerendi occasionem fuisse futuram. Obse vatio septimana apud Chaldaeos, Arabes, aliosque orbentis populos dubio procul antiquissima est Imo nusquam non receptum septimi diei periodice recuserentis usum praedicare audet OOSEPHUS: Nulla

omnino urbs es vel Graeorum, vel Barbarorum . neque ulla gens, Tar viis .cδo auor, γέμεν η assis, Tor ectos, ν διαπέ-oιτηκεν &c. lib. a. contra Apion. Idem ex Philone, Clemente Alexandr. Luciano, nominibus dierum apud

Ohioas Gentes , Philostrato, Dione Cassio , contendit GROTIUS in annotatis ad lib. I. de Verit. Relig. Christ.& post ipsum H UETIUS Demonsi. E Q. prop. In cap. ZI. in Graecis & Romanis id negant alii: qu

, tum

608쪽

i rum illi suas oγδoatas, hi nundinas quasi novendinas, nono quoque die redeuntes, periodo dierum non lui tera G, ut nunc fit, sed H terminata , habuerint.

De quibus inter alios vide polyhistora lHOS PL. NI AN U M de Orig. Fesorum , cap. s. Ad fidem O sephi dictis liberandam, & authores caetera gravissimos hac in parte conciliandos forsim hoc notasse iussieit; quod ritus Iudaici minimum vestigi haud obscura, etsi non ipsam urique praxin observare sit id ; quod

ostendunt, quae cum ex Authoribus modo laudatis. tum ex Homero, Hesiodo & aliis, eum in finem est gari solent. Quando vero Authores Septimanarum observationem ante Theodosii tempora in Rom. Imperio receptam negant, imo Calendarium Rom. non

nisi Dionysii Exigui tempore, sub Justiniano, in eas distingui coepisse docent, vid. Cl. SPANH. Introd. de usu vulgo obtinente, & in civilibus etiam, intelligem dum e . Alioqui Christianos in Rom. quoque Im-terio hebdomadum periodos inde ab aevo Aposto-orum usque in sacris obeundis servasse multa arguo usi: Ut quod tempus talemne & commune Convenis tuum Sacrorum ipsis fuit feria i. dies Dominica. In variis orientis saltem partibus convenisse dicuntur etiam feria T. ad imitationem Apostolorum, Iudaeos

ea die instruentium, Aeh. II. Io. IT. Eo. Capp. Conmvencre etiam feria rum qua proditus Christus, & 6. seu in parasceve, qua cruci assixus : qui iidem dies erant nationum seu orationum & femi-jejunii, quod TERTULLIANUS vocat, nempe ad horam usque nonam a solis ortu, i. e. tertiam pomerid. Constantinus M. Christum fide amplexus, observationem & sanctimeationem primae feriae lege divulgata firmavit, addita ratione, quod ea die Christus e mortuis resurrexisset, si OZOM. Hist. Eccl. Trip. cap. S.

S. XII. Alius insuper apud alios septimanae dies sacer est, & diversa dierum nomenclatura . Hebraeis R r 3 ' septu

609쪽

septimus feriatus est et Christianis primus , et vel

ἀνασari aere dies resurrectionis, s sicut & παχα . Κασιμor Dominica resurrectionis, contra distincte ad

inve Qv or, quod German. mmireptaq: , item pis ruo lum dictus aut horib. Ecclesiasticis 3 ob ca sas vulgo notas. Muhammedanis dies Veneris lacer habetur, cum ex antiqua superstitione, qua Arabes Venerem, Chobar dictam, venerabantur , tum quia fuga Impos oris illius Muham medis in eam diem incidit, quae hinc rama cu=aic dicta, ut SCALIG Iib a. de Emend. Temp. Etsi Scriptores rerum Orient. fugam illam ex Mecca urbe in feriam quintam rejiciant, eamque velint esse characterem annorum Ara- hic. & initium Epochae Hegirae, ut ALFRA G ANUS Arabs, Elem. Chron. di Astronom. Cap. r. sexta tamen illis sacra est , propter primam lunae phasin tunc ubsam, unde gentes istae suas ineunt neomeniaS. N menclatura deinde dierum , quam a planetis habent, antiquissima est , nec demum tempore Ptoleman, qui sub Antonino Pio claruit, dies hebdomada per nomina planetarum distincti fuere, ut censet HOSP. de Orig. Fest. cap. s. Ut vel inde patet, quod I. Thoth Nabon fari, i. e. prima dies primi mensis AEgyptiorum priscorum coepit feria d. seu die Mercurii, consentientibus Chronologis : Thoth vero Agyptiis dici Mercinrium docet C ICERO unctus, inquiens, quem c tant Pheneata, qui Argum dieitur interemisse, ob eamque causam aegypto prafuisse, atque AE ptiis leges di litteras tr didisse. Hune Ara ptii Thyia appellante eodemque nomine

anni primus mensis apud eos vocatur. lib. s. de Nat. Deorum.

Idem probatur oraculo & versibus Orphei, opus citat S C A LIG E R in protegam. ad Emeia, Temp. s. XIII. Cur autem dies planetarum cognomines non sequantur ordinem & situm eorundem, diem Saturni non excipiente die Jovis, sed solis, dic. o,

610쪽

servata harmonia nempe Gc: cs, &e, non eadem causa redditur vel fingitur ob omnibus. Vulsare commentum est, singulos Planetas vicissim per horas regnare, unde horae planetariae dictae, ut siphtio a . horarum septem planetae regnandi vidis ter repetant, residuis 3. horis supernumerariis, quae faciunt, ut principio diei cujusque sequentis regnet Planeta , ab illo, qui pridie prima regnaverat hora, quartus. Verum S CALIGER antiquiorem credens feriarum appellationem a planetis, quam ut ab horis, quae singulae suum sibi planetam vindicant , nominatae sint, aliam appellationis causam proponit, quam schemate heptagoni circulo inscripti & in sepotem triangula is scele resoluti, planetis suo ordine naturali ad singulos peripheriae angulos appictis, de

ineat, ita ut si a dextra baseos incipias numerare , pergens ad verticem & inde regrediens ad sinistram haseos. planetas eodem ordine , quo in feriarum appellatione , digestos invenias, nempe non per seriem suam , sed per intervalla laterum, quae verae sint op.

positiones. Hanc veram harum appellationum rationem esse, dictat incomparabilis & stupendae peritiae Vir, vellem & probasset. Aliam affert BED A, quae tanto verisimilior, quo plus su perstitionis praefert, quam

vide lib. de nat. rer. cap. P. Nec enim dubium , quin

superstitioni Gentilium nomenclatura is haec ortum debeat, quam, ut multa Veteris Idolo maniae alia, nullo damno ignoramus. Judaei ab ultimo suo, eoque universiali, exilio. ut nulla fere non commenta

Philosophiae & Astrologiae Graecorum in Theologiam suam Cabbalisticam adoptant, licet absurde ab Hebraeis priscis ad Graecos furtim translata fingant sita & hic sanctae simplicitatis Veterum vestigia desse runt, dum planetas cum totidem Zodiaci lignis epAngelis in septem hebdomadae dies erogant. Commentum Hebraica lingua sine versione refert MU . R r STL

SEARCH

MENU NAVIGATION