장음표시 사용
641쪽
cepti est, quia quartus quisque annus Julianus est hi- sextilis dierum 365. Proinde si inventum tertium divideretur per quantitatem unius tantum anni Jul. communis vel bisextilis, quotus iusto minor vel major foret, ut patet attendenti. Idem tamen quotus per multiplicandus est, quia absque bisextili, inventum tertium per 363. quantitatem unius anni sui. dividendum esset. Hisce peractis, ubi facta divisione restabunt dies plures quam 33 s. aut pso. aut denique I s. deductis a resiauo diebus 363. aut 3 o. aut
Ios s. inventum quartum augeatur unitate, vel te
nario : Sicque prodibunt anni aerae Christi vulgaris respondentes annis Hegyrae datis. s. Ut denique etiam feria indagetur, invento ter- tio addantur dies o. abjectis inde omnibus septenariis, relinquetur feria et quod si nihil restabit, feria erit si ptima. Ut exemplo aliquo regulas hasce illustremus, dc successus judicem adhibeamus ipsum CALVI-
SI UM , periculum methodi nostrae faciemus in exemplo, quod ipsemet suo more per tabulas expedivit. Is igitur Isagog. Chronol. Cap. XIII. haec habet sLeonclinius Vir Docti imus refert, in Diplomate Imperatoris Turciri, quo continebatur prorogatio pacis cum Rodolpho II. Imperat. haec verba addita fuisse et .se Datum die primo menses Sanuam. anni Domini OIesu, se supra quem sit gratia di auxilium ditanum IIS . -- no reansmigrassionis magni Prophetae nostri, supra quem, si gratia salusque disina , NI. die ap. Sacrae luna
se milhusche. Elapsi igitur sunt anni Arabici pso.
menses II. dies et . proinde Per praeceptum primum ductis p . annis in 3s Tl dies, habebitur primum inismum S Sog23. Per praceptum secundum ductis D. mensibus
in a'. dies, vel per tabulam mensium
642쪽
i Arabicorum habetur ' secandum inventum 323. Per praeceptum tertium addantur simul haec duo inventa cum dieb. menses labentis aT.& radice dierum appo I 6. Summa dabit m tertium inismum S SIyI. Per praeceptum quartum Inventum hoc tertium
dividatur per ido I. erit a uotus 3ys i ioso. qui per a. multiplicatus, & diebus Ioso. in tres annos reductis, ternario auctus, dabit annos sui. Arae Christi completos Is g3. diem anni labentis I. Denique Per praeceptum quintum addantur Invento tertio dies o. ut fiant sygis . quibus divisis per T. relim quentur . pro feria. Quaesitum igitur erit, Annus Christi Arae Dionys Is g . I. Januar. feria g. Idem factum per tabulas inventum videsis apud caltisum in loco cit. Sic annus Iunaris talutus , cum desultorius sit, caput habens vagum, id affert incommodi, quod totum Juliani anni contextum pervagatur ita quidem, ut ternis quibusque annis mensis quilibet proxime antecedentis tempestatem subeat, & elapsis io. circiter amnis, qui aestivi fuerant menses, fiant brumales, & viisce versia.
S. XlX. Annus lunaris ligatus dicitur, qui ad leges
cursus solaris ita contemperatur, ut communi aliquo veluti orbe, quem cyclum ac periodum Vocant, inclusus cum solari anno in gratiam redeat. Ea conciliandi ratio a multis antiquitus tentata varios peperit cyclos, velut Dieteridis, Tetraeteridis, Octaeteridis equasi biennio vel ejus duplo vel quadruplo. solis ac
Iunae rationes paria facerent. Successit Enneadecaeteris, novendecim annorum cyclus, Authore M ET
NE, Atheniensi Astron. qui omnium exactissimus .
643쪽
habitus, quasi eo annorum numero vertente utri US-que sideris ab eodem coeli puncto ad idem fieret reversio. Verum cum & hic cyclus vitium facere deprehenderetur, ei remedium quaesivit CA LIPPUS,CyZicenus Mathematicus, unde nata Periodus calippiaca o. annorum, sive cyclus I v. quater replicatus: Euo absoluto putatiit nihil reliquum fieri de scrupulis lunae cum rationibus solis &c. SCALIG, Emend. Temp. lib. a. Sed& hic invenit, quod corrigeret, HIPPARCHUS, Rhodius Astron. De quibus, ubi de characteribus temporis. Anno autem lunari ligato utuntur Judaei sequioris aevi, admisso cyclo decem novenali : Quo de instituto ex arte R. Samuelis Jarchinati prolixe disserentem vide MUNSTERUM in Calend. Hebr.Dact. de Invent. Neomen. di aequin. pag. O. &C. Summa huc redit s Intra i s. annos septem faciunt Inter- CylareS, I s. quoSque mensium, addendo muri Mens Adar, TIN alterum Adar , secundum praeceptum R. Gamal. et 'net Ct Uinet, tres,
tres , duo et tres, tres, tres , duo. hoc est, Intercalares
tredecim mensium furit annus tertius, dc huic additis tribus sextus, & additis duobus octavus &c. quod significant vocibus in 'he nu id est, 3. o. g. II. Id. II. I P. Itaque , si Ia. annos communes totidem mensium ,& . embolimaeos I 3. mensium constituant, annum solarem & lunarem intra cyclum hunc decemnovennalem conciliari uiuunque volunt et quod qua in ei-β ta succedat , hinc brevi patescit. Septem menses qui totidem annis communibus addi solent, supplere deberent defectum anni lunaris infra solarem, qui de- 'fectus calculo Judaeorum est io. a I. ao . hel. Atqui hoc non praestant exacte, ut ad oculum patet ducenti excessum anni solaris Io. a I. at . ire is . ut fiantaos. I S. ε 36. hel. Item quantitatem mensiS 2y. Ir. o g. in p. quia septies fit integri mensis intercalatio, ut fiant acio. II. I i. quas summa a priore subtracta re-
644쪽
- ga' linquit i. Ag s. id est, unam horam & g s. helahim. Quapropter novilunia juxta hunc computum post amnos Julianos XIX. recurrere quidem possunt eodem
die , sed non eadem hora, verum sesquihorio praete Proptet citius accident, quam ante XIX. annos, quae preon Pii Dc OAηνιακὴ dicitur. Haec etiam causa fuit R. Addae emendandi rationem temporum, ut supra significamus S. I a. Qua de re inter alia non nihil vide apud SEALIG. Can. Isagog. lib. s. Comment. in cap. C SEL-DE N. de anno elisi Vet. Sud. cap. II. Specimen conciliationis juxta emendationem R Addae vide sis apud EPISCOPIUM loco supra citato, quod hic exhiberi prolixitas vetat, neque vero ea prolixitate opus est, si velimus uti methodo mox adhibita, attendendo , quod excessitas anni solaris supra lunarem juxta calculum R. Addae sit Io. ai. Iai. I a. qui ductus in a P. facit aO6. I . Is i. quod ipsium etiam est productum quantitatis mensis synod. per. p. Hinc adeo istam annos sol. & lun. exaequandi rationem tam exactam assirmare audent Judaei, ut in quo puncto cyclusiste decemno vennalis incipit, videlicet in principio Iunae Tisiri, sol & luna absoluto cyclo in eodem sibgno & gradu usque & usque, cursum redorsiuri, deprehendantur : quod quidem verum esset, si determinario anni justa foret.
IS. XX. Celebris apud Chron ologos est quaestio de anno priscorum Hebraeorum. Alii solarem fuisse, ex lunaribus quidem mensibus sed tricenariis &appendice s. dierum conflatum, contendunt. Addit CHRIST MANNUS : Hebraeos a mundi conditu per annos so . usque ad aeram Alexandri usos fuisse annis aequabilibus Ah ptiorum, id es, duodenis aequabilibus men ibas
cum T. appendicibus dierum : ut annus Hebraicus in Iao. annis nullum embolimum mensem haberet. Comment. ad cap. I.
Alphrag. de Galend. Heb. Alii Lunaesolarem ex Lunae mensibus constantem, sed cum solari anno concilia-- T is tum
645쪽
tum sive per epactas dierum II. sive per intercalares menses ex epactis duum triumve annorum confiugem tes arbitrantur. Authores utriusque sententiae oppido multos citatos videre est apud RICCIOLIUM
Chronolog. Ref. lib. I. cap. Io. CELSIUS Mathema. ticus Upol. coniicit, Hebraeos post Exodum duplicem annum hasiisse, Politicum solarem, o Ecclesiaicum lunaremat per embolimaeos illi connexum qui tandem poti mersam Monarchiam Persicam, cum Pontifices Maximi omnem pol fatem ad se raperent, illum absorbuit , ac solus remansit. MEG ERL. Comment. Chronol. in Tab. Mathem.Hia. cap. s.
Sunt denique, qui annum Hebraeorum priscorum unucum fuisse tantum , qui hodie est, nempe lunarem pertendunt, quos eo nomine vehementer vapulare videas SCALIGERO , Emend. Temp. lib. s. de anno prisc. Hebr. Nobis, ut de nomine controversiam mo vere cuiquam volupe non est , ita certum videtur, non modo mensium lunarium, sed etiam anni sol
ris rationem fuisse habitam a Mosis tempore et Id quidem plus satis comprobant quae s. s. edisseruimus. Enimvero quando Deus mensem Abib primum in
ordine mensium anni, veluti natalem Israeli, quo in libertatem fuit assertus, haberi iussit, Exod. Iar a. sancitis etiam neomeniarum lacris, anni rationem , quippe notam vulgo supponens, non edocuit, quam tamen vel ante Mosen certo compertam, vel post Mosen definitam oportebat, siquidem annum vellet haberi lunarem. Neque etiam omiuorum nominis nai
quod annum , quasi temporis renotiationem vel iterati
nem , signifieat, in annum lunarem competit. Cui verius quam anno solari congruit dici rari Vet secum dum tempus visum, id est, redivivum, quod sol cursiis sui periodo absoluta redorditur 3 Gen. I 8 : IO. I .
i nitetn rim ae mVM simili tempore anni sequentis. Numquid vero solam lunam in statuta tempora di annos conisi diram
646쪽
ditam credidere Moses & Patres E Gen. I: Id. Quaerenti vero, quaenam igitur forma fuerit anni priscorum Hebraeorum inde a Mosis tempore 3 Resp. Procul libidine altercandi de vocabulis, consequenter ad ea quae de mensibus Hebraeorum docemus, sic nobis statuendum videtur , quod annus iste neque folaris
tantum, neque lunaris solutus, neque lanaesolaris comis
puti regulis adstrictus, sed talis fuerit, qualem Syne-drio vel iis qui e coetu ejusdem delegata potestate
temporis definiendi negotio praefuere, disponere atque edicere visium fuit, postquam causas faciendae aut omittendae intercalationis , qualis esse poterant serotina frugum, agnorum, hoedorumque maturitaS, itinerum incommoda e pontibus diffractis, aquarum mundatione &c. circumspecte considerassent. Hactenus igitur annus solaris & mensis lunaris usu ita conis
temperari solebant, ut de qualitate anni civilis, communisne an intercalaris futurus esset, ante Synedrii decretum nemini constaret. Atque hic mos figendi tempora ex Synedrii arbitrio , non nisi cum Authoritate ejusdem , in terra sancta expiravit. Quo casu praevita Hillet Synedrii Princeps cyclum decem- no-vennalem ex doctrina Astron. & Chronologica R. Sam. Jarchinaei & R. Addae condidit. Testimonia Rabbinorum huicce traditioni fidem firmantia vide apud SELDENUM de anno eiυ. Vet. Sud. cap. II.
647쪽
DEFENSIO FIDEI NICANADe vera , aterna Filii Dei Deitate ,
Cum adjectis quibusdam OBSERVATIONIBUS ad loca quaedam alia LIBRI PRO
VERBIORUM SALOMONIS. EArgumentum. S. I. Symboli Nicaeni verba de hac materia Iau. dantur. S. II. Conditum id fuit contra Arrianos, quibus locus Prov. 8: 22. . ad speciem favebat. s. III. nap acquisivit generando. g. lV. Alibi tamen, acquisivit creando. s. U. Syrus & Arabs a textu Graeco seducti. s. VI. pnae Amon tam nutritium , quam opificem
notat. s. VII. Christus isobovnxj. dicitur, non procio-
Tovarumne. F. VIII. Christus ceu aeterna Sapientia cum patribus amice colla sit. s. IX. Est is sapientia nostra. s. X. Meletemata de hac sapientia amanda, in sinu fovenda. F. XI. Sequuntur Observationes miscellaneae ex Tequentibus Proverbi
648쪽
rum Capitibus. Cap. ':I2. Assumentum, quod LXX. Syr. & Ar. habent, in Textu Hebrivo &Chalino non extat, adeoque merito suspectum; . idem de v. I 3. S. XII. Cap. IO:3. mn hadda, opes, it. improbitaF. v. 8. Det, quid notet Syris, Arabibus & aethiopibus. v. o. pN EX Ar. Grareliquit, sivit, missum fecit. v. 3I. Hebr. 23a i. q. Chald. & Syr. germinavit. s. XIlI. Cap. iii a. quid sit et uae se. humiles, verecundi, modesti. V. 3I. et quanto magis, & quanto minus. s. XIV. Cap. la: IO. In veteres versiones omnes reddunt qs 'lu' er testis. ad v. 2S. & 2 . notula. F.XV. ut & ad Cap. 13r 8.& 2 S. S. VI.Cap. IT: 2T. mi in Textu praeferendum vis ' ' Masorethico. g. XVII. Cap IS : i. quid sit Moa& p ann v. II. rram imaginatio. F. XVIII. Cap. . Is : aa. mori gratia Dei. g. XIX. Cap. 2o: go. quid ni In & p non ex sei. S. I. XX. Cap. 2ir T. et re raptabit, abripiet eos ex Ar. ms. XXI. Cap. 22: 22, 23. pap Hebraeis diripuit, despoliavit, sed Chald & Syr. fixit, cruci assi-xit, utraque notio laudatur. v. 2Z. ypn i. q. spopondit data dextra. S. XXII. Cap. ad: s. rebarin consilia politica, rectoria.
Attes concilii Nicani primi, celebrati A. C. 3a .& 3as. sic suam de AETERNO DEI FILIO
mentem fidemque expresserunt: credimus in unum Deum, Patrem omnipotentem, factorem ea si di terra, omniumque qua videntur di qua non videntur.
649쪽
Et in unum Dominum opsum Chriclum, unigenitum Dei FLlium , qui ex Patre natus eri ante omnia secula. Lumen de Lumine, Deum verum de Deo vero , genitum non factum.
in consubstantialem Patri, per quem facta sunt omnia, &c. S. II. Eximio huic fidei Symbolo condendo an lam praehbuisse A R RIU M ejusque asseclas, ex scriptis Athanasii & Socratis notius eli, quam ut dici debeat. Nimirum Arrianis Jesius Christus erat prima & excellentissima Dei creatura, facta ante caeteraS res creatas, ct per quam caetera facta sunt. Arrianis, quoad speciem saltem, praesidio fuit locus PRO V. g: ar. utis i. LXX. eum reddiderunt :--γχ νίδωναυτέ, Multum negotii facessebat hic locus patribus Graecis, veritatem Hebraieam ignorantibus. Quare exercitii, fideique nostrae confirmandae gratia, pensitemus hunc locum coram Deo, implorato prius ejus auxilio. S. III. Sic vero habet Textus Hebraeus et rari':iaeu Phrsu et p. Im nitri p sensus verbi napprobe tenendus est. Audi BUXTOR FIUM in Lex. Hebr. mp comparavit, emit, acquisivit, acquisitum possedit. SANTES P AGNINUS: nap aequirere, posssidere, emere. Omnium vero optime AVENARIUS
in Lex. Hebr. nast acquisivit generando, emendo , educando, vel quacunque alia ratione fieri potest. Hine gigno ; γoracs, vir erit; genitor, it. Latinum genero, giagno &c. cujus quam plurima afferunt hi Autores lica , saltem confirmantia significationem emendi re acquirendi, sed & notare acquirere quid generando, ex uno & altero scripturae sacrae loco manifestum est. Ex. gr. Eva Cainum gignens dicit: ram mm 'CapLXX. εκτησαν γ ιιν ωπor La Tu sau. Vulg. Possedi hominem per Deum. onhelos Chaldaeus et id ma mm h. e. acquisita virum a Domino. Recte hactenus quoad significatione verbi rup. Caetera vero minus . bene
650쪽
bene se habent. Optime vero totum versum reddunt Theologi mirtenbergenses, ex LUCA OSIANDRO, di cum eo : Adquisvi virum Dominum. ecquisivi vero gignendo vel pariendo e Sed & illus in locus est
Deut. 3a : 6.-T-hi R V hibri Nonne ipse e Pater tuus. qui te acquisivit sibi generando e Confirmatur haec inte pretatio ex veris I g. Obliviscerisne rupis qua te ri, granuit , di in oblivionem das Deum genitorem tuum , 'buno.
Atque sic, procul omni dubio, capiendum est ver. hum tuo in loco proverbiorum, quem prae manuhus hahemus. S. IV. Dicet forte Arrianis i hyperaspistes , verbum nap etiam notare posse, acqui it creavdo. Sic Deus O. M. vocatur ram metra mp Gen. I : Io. LXX.
Sed de creatione coeli & terrae nunquam usurpatur vox generandi vel pariendi, nisi forte improprie. Nec coelum & terra dicitur filius Dei, ex Deo conceptus di genitus, id quod in hoc loco de sapientia, umimn s accepta, dicitur. Neque enim hic de attributo sapientiae divinae sermo est, sed procul dubio de ipso Filio , qui in N. T. & pta & Abo; seu appellatur. Matth. ii: Is. Joh. I: I. Huic, inquam, soli conveniunt praedicata, hoc loco occurrentia : A seculo im-cta,m. Ante colles genita sum. Fui apud Deum nutriacius, &c. S. V. Atque hinc infero, textum Graecum et ar o hieloci merito censuram incurrere, & obelo configendam esse. Ea est, quae& SYRUM intcrpretem seduxit, qui habet: hi et Dominus creavit, vel, co
didit me. Ut & ARABEM, qui habet: iapbri et hae eodem senis cum Syro. Rectius AQUILA, cuius fragmenta DRUSIUS collegit: a xvetat, cara