장음표시 사용
81쪽
stulerunt, majorem autem poenam & calamitatem haec vox, ex ore sanctissimi nostri Liberatoris prolata, mihi in hoc loco innuere videtur, cum satis conis stet, quod *ργη fuerit communis poena apud Graecos, qua homines majorum criminum rei in perpetuum exilium mittebantur, hinc Illustris Praesul Cantuarientis o h. POTTERUS in Archaeolog. Tom. I. lib. r. cap.
s. pag. Iso. edit. Venet. de hac poena recte commentatur. e vγη erat perpetuum exilium, quo sons omnibus honusiis exuebatur, quae ad hastam locata divendebantur, O ex patria sine spe reditus expellebatur, nisi ab illo magistratu, qui eum in exilium pepulerat, domum revocatus. Similem fere in modum ad hanc vocem commentatur eruditissimus Grinianus BRUNINGS in Compend. Antiquit. o. p. Is . Inter majores etiam & graviores Graecorum poenas cyvγ recenset POLLUX in Onomast. Lib. VIII. cap. I. p. m. DF. edit. Lederiis. Magna ergo erat
differentia inter & *ργ , illa quippe poena
damnatus per annos tantum decem, hac autem ad omne vitae tempus dulcissimo patriae solo carere thnebatur.
s. II. Si iam haec ad hunc locum velimus applicate, statim videmus ex huius 'aticinii expletione, hanc vo cem pro hoc perpetuo e patria exilio sumendam esse. cum mox postea tota gens Judaica e terra Cananaea fuerit ejecta, non pro aliquo tempore tantum, ut iblis evenit qui coguntur a patria abesse ad breve aliis quod mensium vel annorum spatium, sed in perpe. tuum, cum sub cineribus templi & urbis, omnis Res. publica cum toto choragio ceremoniarum fuerit conis dita , sepulta, & abrogata. Tantae autem poenae re istae vindictae divinae se reos Judaei fecerant scelesta filii Dei crucifixione, qua adhuc hanc spvγm , hoc est exilium perpetuum sentiunt di ferunt, extra terram
promissionis ejecti, patria sua extorres, sine ulla spe
82쪽
reditus ad templum de aras illis miseris hodie adhue desideratas, ita ut vere de illis praedicari possit illud Virgilianum.
Nunc eadem fortuna vires tot ca lis actos Insequitur.
Hortatur autem Christus Iudaeos, ut orent, ne tempus tristissimi hujus exilii incidat vel in tempus hiemale aut in Sabbatum s licet vero mμ- non hiemen ta natum, sed & tempestatem turbidam, imbribus, ventis atque procellis ingratam denotet, ut facile videmus ex Matth. I 6:3. ix Actor. ET : ao. consultius tamen putamus, si per hanc vocem hyemem, iter facientibus ingratam iv periculosiam intelligamus ; hinc etiam inter magna Dei beneficia recensebant Iudaei. quod excidium templi primi atque Judaeorum transmigrationeS aestate , non autem hyeme contigissentra G THFO O T in Hor. Heis. ad h. l. p. m. re S. III. Alia vero in hoc versiu occurrit dissicultas, quid
intelligendum per i --T- Ea tamen facile solvitur, si dicamus, nexum verborum petere, ut dicamus . Salvatorem nostium in tota hac oratione Io.
qui de Iudaeis contumacibus , doctrinam Evangelii spernentibus, dc pertinaciter legi ceremoniali adhue adhaerentibus. idam, inter quos est MARCIUS, per Sabbathum intelligunt diem Dominicam, sed quantum video, haec sententia omni caret veri similitudinis specie, cum dies Dominica nunquam hoc nomine veniat. Alij per Sabbathum intelligunt annum Sab-hathicum, quo nullae fruges in agris inveniebantur, Adeoque ut illud tempus Judaeis fugientibus aeque trioste ac funestum fuisset, ac hyems s hanc sententiam prolixe A LIXIUS, cujus verba ad h. l. citat MODFIUS in Cari Philolog. & alij defendunt. Via ad haec explananda & intelligenda mihi tutissima videtur, si
83쪽
in communi Sabbathi fgnificatione acquiescamus ita tamen, ut per Sabbata intelligamus dies festos es solemnes Judaeorum, quibus ab omni opere cest hant 3 nec hoc Scriptoribus Sacris infrequens , cum enim Deus apud Prophetam Judaeis exprobrat, EZech.ao: a I. Sabbata mea profanatiis, haud dubie omnia fellaci solennes dies cultui divino destinati intelligendi sunt, hinc etiam RELANDVS dicit: Sabbathi nomen
in sacro codice non NAnquam latius, non nunquam minus late sumitur, di praeter diem septimum hebdomadis aliis diebus feriis tribuitur, Leυ. a se . as; sa. oec. Antiq. Sacr. p.
m. s. Notandum porro, quod per hoc Sabbatum, non una tantum dies, aut festum intelligendum siti, sed omnia festa tempore obsidi j Hierosolymitant , cum enim Judaei nollent ex servitute ceremoniarum ad libertatem Novi Testamenti, a Christo partam ivdeclaratam transire, adeo erant pervicaces, ut ex Josepho & aliis constat, & serijs fetialibus & Sabbaticis adhaerebant, ut nollent se iis diebus contra inimicos suos defendere, qua de causia in longa oratione apud IIOSEPH. de Bello Ilud. Lib: a. cap. IV. p. m. Iseo. edit, Havercam. Agrippa Judaeis exponit, quod Pompeius multum operam in obsidione promoverit, quia Judaei Sabbato noluerint se defendere. Nullo ergo modo clarius sensium verborum Christi declarabimus, quam si dicemus, Salvatorem nostrum in his verbis Judaeis voluisse ob oculos ponere, tristem exitum ivruinam, in quam se per incredulitatem , quasi deliberato consilio praecipites daturi forent, observatione legis ceremonialis, quae adventu Messiae fuerat abrogata cum enim temporeExcidii Hierosolymitani ingens Judaeorum multitudo ad festum aEymorum confluxisset, plurimi a Romanis captivi abducti, alij sub cirona venditi, magna eorum pars gladio truncati, quae omnia latius recenset, atque ita miserrimam Judaeorum *ργD describit OOSEPHUS de Bello Ad. Lib. ex
84쪽
op. s. p. Ex eventu autem tristissimo , urbis, gentis, templi excidio & eversione satis cognoscimus, quis fuerit sensus exhortationis Christi Propheticae, de assidua oratione ad Deum facienda, ne imis minens Judaeorum exilium incidat in tempus hyemale, aut Sabbathicum, quo se defendere recusarent. Observandum tandem, quorsum stricta legis ceremonialis observatio , quae Salvatore mundi a mortuis resuscitato debebat abrogari, miseram Judaeorum gentem deduxerit, ut justo Dei judicio adeo mentem suisam obturarent, ut nec corpus in libertatem asserere, nec vitam imminenti periculo eripere vellent, licet iapientiores inter illos latis docerent, nunquam Deum
prohibuisse die Sabbathi imminente periculo vitam tuam fuga servare , ut hoc probavit Ludi CAPELLUS:
in Spici g. ad Matth. a C p. m. F ι
, Et q&ibusdam dicentibus de tem , plo, quod pulchris lapidibus di donariis ornatum esset, dixit., De magnificentia & splendore templi Hierosolymita i ni, ut erat tempore Christi, non est quod dubitemus. OOSEPHUS prolixius recenset, quantas impensas di fecerit Herodes ad illud exornandum, ut hoc modo sibi Judaeorum animos , quos crudelitate sua atque, tyrannide ad iram & odium concitaverat, concilia- ii reti per Ais ue x xAus, pulchros lapides, recte sine dubio, intelligimus non tantum lapides duriores ex albicanti marmore ad structuram templi allatos, sed etiam miar ra arte elaboratos & ad omnem ornatum composii, tos. Provida Dei cura factum, ut templum secundum L ab homine peregrino, qualis Herodes erat, ita exorii Tom. m. F narca
85쪽
naretur, ut Messias ad illud accedens dignum Messia templum inveniret. Pauca vero in hunc locum ex an. liquitate GCaeca de his donariis commentari lubet, in . Authore POLLUCE in Onomati. Lib. I. cap. I. p. a o. edit. Lederi. ita describuntur , τα n sipabh--,
δst, occγυeiaec, o voLooci, si Aloe o . Donaria sint plerumqtie corona , phiala, pocula, thuributa , aureae argenteaeque
phialae, cyathi, amphorae. Usus donariorum apud Gradicos erat antiquissimus, hinc jam HOMERUS de in gysto Oh f. Lib. s. Uers. 2I .
Multa donaria suspendit, vestaque aurumque.
Quilibet autem pro vitae suae statu & conditione do. naria, etiam pro diversitate Deorum, offerebat s Pisca.tores tetia, Pastores fistulas, Venatores exuvias, Milites arma, ex captivitate liberati vincula & catenas, ex nauseagio liberati tabulas, vestes &c. HORATCarm. Lib. r. Od. F. .
Votiva paries indicat udida, Suspendisse potenti vestimenta Deo.
Prolixius de his veterum Graecorum & Romanorum donariis egerunt Vir illustris Oph. POTTERUS, in
Aretaolog. Grac. Lib. a. cap. g. p. m. asto. edit. Venet. nec
non Doctiss. LARE MACHERUS in Antiq. Graec. Sacr. pag. a . qui haud ita pridem praematura morte Reipublicae Literariae fuit surreptus. Quae vero fuerint abacti 3 aia templi Hierosolymiatani, & a quibus hominibus illa templo fuerint illa ta, merito quaeritur. Maximum & splendidissimum quod in templo Judaeorum conspiciebatur donarium ab Herode illatum, nobis describitur a OOSEPH o
86쪽
Antiq. ruda c. Lib. I s. cap. II. p. m. ZIs. edit. mPercam. luculentius autem illa vitis aurea exponitur apud eundem de Bello Fud. Lib. s. c. s. p. 33s.
nee Mado. Insuper autem habebat aureas Dites, unde botri Rotura humana dependebant. Eminebat haec vitis non auri pondere tantum, sed reconditae artis testimoniis ita ut omnibus illam amicientibus maximam admirationem suscitaret. Hoc donum Herodis inter magnificentissima donaria recensendum cssie, nemo haud dubie negabit 3 occasionem ad. tantum donum templo inferendum fecit Aristobulus, qui vitem auream ab Al Eandro Judaeorum Ethnarcha donatam, Pompejo deis derat, quique illam Capitolio intulit. Plurima etiam templo obtulit Julia Augusta, ex testimonio PHILO IVIS in Legat. ad Caium. p. m. Io I. 'T*η
Augusto o pietatem exercuit proavia tua Alia Aetulia, qua ornaverit temptam hoc aureis Dialis di calicibus, aliisque arimis re pretiosissimis donis. Ipse Augustus, teste PHALONE Ioc. cit. ex suis reditibus voluit cottidic holocaustum offerri in templo, sic. taurum & agnos duos. Erat autem donarium, di auri immenso pondere, i artificis manu elegantissime elaboratum & pretiosum, mensa illa ex auro purissimo cons ans a Ptolomaeo tranSmissa, una cum crateribus atque phialis, quae omnia latius describuntur a JOSEPHO Antri Oud. Lib. Ia, cap. a. p. isto. di seqq. Omnibus his haud dubie accedebant alia adhuc dona vel a Romanis, qui hoc modo rebellem gentem Judaicam volebant delinire, vel ab ipsis Judaeis extra terram sanctam habi- . tantibus transmissa, nec certe dubitare possumus, quin magnificentia templi, augustissimus cultus Deo praestitui, Sacerdotum de Deo Israelis frequentiores ser-F a mones
87쪽
mones ad peregrinos, aut Hierosolymis habitantes, aut sacra eorum contemplantes , plurimos gentiles pellexerint ad donaria Hierosolymam transmittenda, praesertim sum apud moratiores genteS omneS, ut Uidimus, mos receptissimus ubique fuerit, rempla do. nariis ornare, hinc etiam memorat Josephus , quod templum in variis locis spoliis barbaricis fuerit orn tum. Haec omnia facile, & discipulos, & alios, magnificum hunc donariorum ornatum intuentes pelliiscere in admirationem potuere. Plura adhuc de donariis templi recenset Georg. Sh. HENAE in Dissert. de usu rab. Apocraph. in Nov. Test. quam thesauro suo inseruere Hasaeus di Aenius Tom. II. p. a I. QVam communis autem fuerit mos templo inferendi, videmus jam in exemplo Judithae, quae' ix Tissusipendit vasa Holofernis, Judith. I 6: Io. ita etiam 2. Macchab. s: Io. recensetur , quod multorum regum donaria in templo Hierosolymitano fuerint ubiisque suspensia. Ego vero plane nullus dubito, quin plurimi gentiles iis, quae de Deo Israelis audiverant, permmoti ad pia vota ad verum Deum concipienda, quibus ratis factis gratitudinem suam amplissimis αγαθ ri postea probarint. Potuit haec etiam liquida via esse, per quam plurimae gentes ad cognitionem Dei Isiraelis perducerentur, cum verus hic & aeternus Deus solum illud nomen esset, quod vota & preces exaudire, atque supplicantes voti sui compotes facere potuit.
certe dissicilem, di quantum no vi ab interpretibus hactenuS
88쪽
ctenus nondum ex remota antiquitate explanatum ita explicare tentabimus, ut lectori constet, quis sit lucidus & planus sensius verborum Apostoli. Ita autem ex rei natura & genuina verborum significatione haec verba reddenda sunt. Ad hoc ut sim minister IIesu Chrini apud gentes , Acra facientium more tractans Eυangelium Dei, ut oblatio gentium fiat accepi a , sanctificata per Spiriatam Sanctum. Ut iam ordine agamuS, nostramque e , plicationem lectori planam ct apertam exhibeamus, primo videndum, quis hi ve oc E secundo loco demonstrandum erit, quid sit , evraera quae duo si probata fuerint, talem futuram speramus explicationem, ut de sensia dicti Apostolici nulla remanere pollit di. sceptatio ; Erant autem A sive oi homines, qui vel a propria tribu MI niverso populo publicos quosdam cultus peragere , , vel propriis sumtibus mi Adicae necessaria suppeditare jub bantu=; Daria horum genera fuerunt, qui omnes ex ditissmiseribus eligebantur, quos populus poclulante necessitate omnia.
onerosissima di molestissima oscia in Republica subire jubebat. Hanc de A siveγais descriptionem exhibet POTTERUS
in Archaeolog. Graec. Lib. I. cap. I s. p. m. Ja. edit. Veneta.
Erat ergo Aidve os talis vir apud Graecos, qui ad id erat electus, ut non omni cura tantum, labore & in. dui tria Rempublicam iuvet, sed & flagitante necessitate facultates suas imo & vitam & sanguinem ad illam augendam, ornandam , iuvandam subministret a Ne autem tale munus, quod erat gravissimum & onerosissimum, paucos tantum premeret, erat constitu. tio facta, ut plures,& singulis annis alii eligerentur, qui humeros huic oneri gravissimo supponerent; dc qui hoc munus obibant, dicebantur Avia PHr. Est ergo publicκm ministerium, quod etymologia v cis ipsa probat, est enim a Aeior h. e. publicum, & .eγo , opus sive ministerium, & HEST CHIUS dicit, quod ideo As veγε. γ idem sit ac δvh v lv. Probat etiam PO LUX in Onomas. Lib. J. cap Io. sect. II . 'E ''o χ Aio
89쪽
mille ac ducerer i Ex his erant munia publica obeuntes. DC-mosthenes vero lata lege, pro tam multis trecentos qui ditissimi essent elegit. i . .
Nemo est , quantum confido, qui non facile videat, quam recte & convenienter ex allusione ad veterum Graecorum consuetudinem Apostolus hoc si-hi nomen sumat & tribuat. Erat enim ille re vera Mibe os, vir ad hoc a Deo constitutus, ut pro Ecclesia Christi omnem operam , laborem, aerumnam scuram, imo & tandem vitam impendat, non sibi vi vens, sed Ecclesiae, non sua curans, sed quae Dei erant,
ut onerosissimum munus doctoris Evangelici apud
udaeos & Gentes sustinebat , ut uno verbo omnia absolvam, qui vitam & languinem suum ad commodum & incrementum cognitionis Ecclesiarum lubens di alacris impendebat. Ut autem demonstret, quae sit sui muneris diversitas a Milouγoic Graecorum, addit,
quod sit hadveγoco hoc est, a Domino suo ad id electus & constitutus, ut Evangelium praedicet
inter Gentes, quae autem praedicatio non minus quam Midvedimu munus, conjunctum sibi habeat onus maximum , per quod se totum debeat impendere pro Ecclesia, cujus cura & plantatio ipsi incumbebat, dc quod non propria au ritate aut voluntate ad tantum munus prosiluerit, sed illud acceperit a summodi aeterno Ecclesiae rege & principe Cnristo. Possemus in hoc loco ad haec probanda aerumnas Pauli apud Gentes, ad quas missus erat, enumerare, si hoc agendum foret, fecit autem id ipse in hac epistola ad Rom. 8 : 36. & Cor. : M. & plurimis aliis locis. Varias autem Pauli & reliquorum Apostolorum tribulationcs pro sua eruditione magna eloquentiae de ingenii apparatu nobis describit eruditissimus atque
plurimum Rev. MOSNEMIUS in oratione sacra cu
90쪽
jus est titulus, Der 3 emei, his libuisse aus dem oti
dit Epositi. Orationum sacrarum Tom. I. p. s . Facile ex his judicamus, quam inepte, quam incommode, quam invulse Papieolae ex M Jerγ- lacrimcium missaticum deducant, ita quidem, ut insani illi homines verba Actor. 13: a. δε -isis, Vertere non erubescant, se mantibus illis , horum autem errorem auctoritate locorum plurimorum ex Graecis auctoribus& patribus allatorum docte confutavit Reu. Sal. DEFLINGIUS Obserti. Sae. Tom. Apag. aD. diseqq . ad quem etiam lectorem, cum in omnium sit manibus, remittimus, cui etiam adiungiootest SUICE RUS in Thesauro Eccles . Tom. II. p. ara. qui haec fuse ex Patribus retulit. Transiit autem se- Quenti tempore vox, & AD 3moes in Ecclesiam, et quam omnes functiones ad sacra pertinentes generaliter significabantur, Indeque Diaconi dicti AMI -γpi , BINGO M. Orig. Eccles Tom. V. p. Muntas iam Apostoli tanquam M ivra Inra Xei
It Iacta vero facereEvangelio, nihil aliud
est. Quam eo, quo convenit, modo Evangelium radicare 3 egregie connectitur,vev cum 'e'για,
.nouam ia:γD Apostolus Paulus se promptum atoque rat tum sistebat, ad omnes aerumnas, quae eum ij, o dicatione Evangelii manebant, ferendaS. Talis
rora a Salvatore di Domino factus minister, faciebat id sancte, pro Evangelii divinitate. maiestate & di gnitate, hinc jam semetipsum vocat To Eυ-ET.., laeto & Deo accepto modo operam navan- em Evangelio sibi commisso & tradito.Scopum & finem Milum & praedicationis in pin