장음표시 사용
51쪽
cujus scit. hic fit mentio )fuisseam, quam Moses sescit, non
vero eam, quam fecit Betialeel in opere Tabernaculi. Isa arca, quam Moses fecit, fuit ny in 's'T pro certo duntaxat tempore, ut esset quo uiarim reponeret tabulas, quando de Monte defendit, donec Bet,aleel Ariacavrsareret perpetuam. Ista arca Mostis egrediebatur cum eis in bellum , Arcam a Becaleele factam nunquam eduxerant, vis tempore Psus,
juxta verbum Domini, Jos cap. 3. QVanra vero aseipsis, o propria
motu eduxerunt eam tempore El , in occursum Plalsaeorum, puniti fuerunt,ct arca caprafuit. Unde ortus fuit pavor ille Philist eorum, ut dicerent ; Quis eripiet nos e manu Dei sortis istius: non euim fuit simile heri & rureliustertius, i. Sam. q. T. 8. In hac arca Mosis fuerunt Tabula Legis integra acta, done acta esset arca Bez,aleelis,
in quam postea duntaxat Tabulas posteriores integras) reposuit. Ποι silicet est quo scriptum est Exod.-is. Ponesque in Arca Testimonium h. e. Legem in tabulis scriptam ὶ quod . tibi dabo. Hactenus R. Bech , cujus verba adducere volui, quia dilucidius explicant sententiam de duabus Arcis. Eandem amplectuntur & sequuntur R. Salomon Jarchi δ R. David mchi ad
Nil tamen priorem sententiam praeserunt de Una tantum Arca, e quibus est R. Abraham Aben Esra ad Deut. ISI. . R. Nachmanides ibidem, & inprimis Don Isaac Abarbenet, Qui in Commentario suo in Prophetas priores prolixam de uuaestione hac habet dissertationem, qua tum suam sententiam confirmat, tum ad objectiones aliorum respondet. Quia itaque nostri Interpretes quoque vel ambigue hac de re scri hiant, &diversimode quoque de ea sentiunt, parcius etiam ab illis tangitur & ventilatur; operae pretium esse duri, ejus vestigia sequi,& sententiae utriusque momenta paulo accuram . tius hic donis expendenda Proponere Sententiam suam ergo dicit esse hanc ; Non essefactam in deserto nisti Arca iniam, ct in ea isse Tabul. G tam integras,quam stactas: hancis Arcam semper in medio castrorum Ipraeliticorum fuisse Oprofectum esse nec nisi semel in sedum eductumstrasse tempore Eli,quando captafuit. Hanc suam sententiam sequentibus probat Argumentis S
52쪽
1. Quia in historia structurae Tabernaculi non reperitur mentio nisi duntaxat Arcte unius, non duarum; & quidem tum in Mandato a Deo Mosi dato; ubi Deus dicit; Et facient
Arcam ex lignis cedrinis, Exod. as. io. tum in praecepto Mosis ad Bezaleelem; Et facient arcam, O vectes ejus, Exod. 12. tum in ipsa Executione & fabricatione, sicut dicitur; Et fecit Bezaleel Arcam, Exod. 37. l. tum denique in Erectione Tabernaculi, de singillorum vasorum in locum suum translatione & repositione, sicut scriptum est; Et introduxit Arcam in Tabernaculum, E d. 4o. 2I. Quae omnia docent,unam tantum suille Arcam,
a. Argumentum deducit ex eo, quod Numerorum cap quarto, ubi officia Nehathitarum describuntur, qui destinati erant ad portanda vasa Sanctuarii in prosectionibus Israelitarum, non mentio fiat nisi Arcae unius portandae. V. s. s. dici tur ; Henient autem Ataron o sui ejus, quando transferenda erunt castra, ct deponent velum tentorii,ct operient isto Arcam testimonii, ponent Isuper illam operimentum pestis cita Quod si vero tum te poris duas Arcas habuissent, cur non & alterius mentio fieret inter vasa &instrumenta Sanctuarii ' CP puri Π .m Nnt,t' puX Tirimm 'era empn II NPnn Q amn 'o' M N mn rem
cum Tabulis prioribus toto eo tempore quo per desertum prosccti fuerunt e Nam in Tabernaculo non leguntur in sancto sanctorum dua Arcasuisse, o Salomon unam tantum arcam in templum, in sanctuarium int
ιsse legitur.3. Numeror. Io. V. . dicitur; Et arca foederis Domini prosciscebatur ante ipsos. Deuteron. s. 26. Accipite Librum Legis sum, O reponite eum ad latus Arca foederis Domini Dei velit. Si duae su runt Arcete, exponendum filii Geta Mose, quamam illa st,quae ante ipsos proficiscebatur; dc, in quam nam illarum reponendus suerit Liber Legis: Levitae etiam duas Arcas portassent,
non unam. Nec potest hic excipi, Arcam faederis Domini vocari hic eam, in qua fuerunt Tabulae integrae. Nam etiam altera,in qua
dicuntur illisis Fragmenta Tabularum priorum, sic voea M
53쪽
ex sementia illorum; quia de ea exponunt locum priorem
. Cum populus Israeliticus, ad occupandam terram promissam, Jordanem transire deberent, & Deus, Arca illos praecedente, miraculose effecturus esset, ut aquae ejus descendentes desuper consisterent, & Jarden ut David loquituri Psal. II 4. .)retrorsum converteretur, praefecti sic alloquuntur populum, nomine Josuae; Josuae cap. 3. v. 3. Quiιm vi ratis smsit aederis DOMINI Dei vestri, ct Sacerdotes o Levitas portantes eam, rum proficiscemini e loco vestro, ibitus post illam : Veruntamen interstutum erit inter vos O ipsam, quasi dusem millium cubitorum tumensura, ne appropinquetis et , ut cognoscatis viam in qua vobis sit eundum, nam non transivistis perviam istam ab herict nudiustertius. Et v. s. dicit Josua, Praeparate vos, cras enim faciet DOMINUS iumedio vestri mirabilia. Item V. 6. Tollite arcam foederis, ct transtite ante populum. Tulerunt itaq, arcam foederis &c. Ex his sequentia argumenta eliciuntur, eos non habuissenili Arcam unam:
α. Hic Arcete Unius tantum fit mentio, neque, si duae fuerunt , definitur quaenam sit accipienda, quod merito fieri debuisset. β. Si, ut contrariae sententiae Patroni volunt, duae suissent arcae,quarum una semper ipsis praei visi& profecta est ante ipsos, non opus fuisset illo speciali praecepto,ut eam sequerentur. Illi enim jam ex ante actis illud scivissent. Sic non opus fiasset altera illa commonefactione, ut procul ab ea essent ad bis mille circiter cubitos: nam & de hoc ex praecedentibus prosectionibus ipsis constitisset: quia procul dubio in caeteris prosectionibus idem ipsis observandum suisset, quod ipse R. Salomon agnoscit ad Numer. cap. 2. V. 2. Ibi enim, dum describuntur ordines castrorum Israeliticorum, Jossia dc Moses sic alloquuntur populum Singuli juxta vexillum suum,juxta igna domus patrum Jorum, castrametabuntur sui Israel, rar* ex atavos vel opposto, a' circa leviorium conrentus castrametabunturi Hic R. Salomon explicat, 'in pamn procul adstatium milliaris, sicut in Josua dicitur: Verum interstitium erit inter vos&eam,quasi bis mille cubitorum, Et Baal Turim observat *a ad
54쪽
'λ' 'an in Gematria idem valere, quod Πzκ ad bumitti cubitos. Utrumque enim in literis facit ar7. γ. Dum Josua in his verbis exponit causam, cur praeis
tessura sit Arca; videlicet, Uthiant viam, quia nunquam antea per eum transierant; ex eo arguitur, non consuetum suisse antea ut Arca ipsos praecederet. Ut quid enim nunc demum eis exponeret,quod jam antea sciverant,& experti erant 8 Hac de causa etiam dicit, Sanctificare vos, quia crassaciet DOMIN u s mirobilia inter vos. Praecessio enim Arcae, tanquam res extraordina
ria & insueta,signum erat miraculi postero die eventuri. Si ordinarium & consuetum fuit, ut Arca praecedat ipsos, ut quid necesse suit hic Sacerdutibus in specie mandare ;Tollite Arcam foederis , ct transite ante populum e Arguit hoc sane, rem hanc antea suisse inter ipsos inusitatam, ac proinde singulari mandato opus fuisse. Agnovit id aliquo modo R. Salomon , qui in suis ad huncJo suae locum Commentariis ita scribit; tayn Nnv rvri z p n: π mr -- nlan nm Vm naturara .m voay Han ta nκ ma Vinna Trin cn, me ui n rin Nun rin yzu Difert profectio hac a caeteris profectionibus. uuandiu enim Mosessuit in viris, Columna nubis proficistebatur ante eos , monstrans ipsis viam,ct arca proficistebatur post duo vexilla. Nunc, quando Columnam nubis non habebant, Arcaprimὸ prosciscebatur. Quibus ve bis sibi contradicit, & destruit id quod in Commentariis suis in Legem scripsit, Arcam foederis Domini siemper ante tuos profectam ebe, O tridui itinere eos praecessi Se. Neque dici potest, istum in Commentario Legis laqui de sua in qua fuerint Tabulastacta ; in Josua rerὸ de Arca altera. Sic enim dicendum etiam esset, duas Arcas ante ipsos perJordanem transivisse, de quo vero nihil legimus in Scriptura. Neque sic etiam necesse habuisset R. Salomon rationem reddere; quod obprivationem Columna nubisproficisceretur ante eos, ct viam ipsis monstraret. Nam quamvis ablata esset Columna nubis, reliqua tamen fuisset Arca altera semper eos Praeceden ad explorandam illis requiem, Num. IO. 3s. & d cendam viam in qua ire debeant. Cur ergo,&ad quid opus habuerunt, eandem ob causam , Arca secunda' Ex quibus
55쪽
suisse Inter ipsos Arcam foederis nisi unam, eamque non Iemperante ipsos, sed in medio castrorum, profectam esse,nis interveniente speciali mandato Divino. s. Si duae fuerunt Arcae,& una illarum semperante illos prosecta fuit in bellum, quomodo Israelitae, cum caesi essent a
Philistaris, dixerunt; Accipimus ex Silo arcam foederis Dominisag veniat in medium nostra, ct fervet nos a manu inimicorum nostror&m,
I. Sam. 4.3. ' Ex hoc utique liquet, illos antea nullam secum Arcam deduxisse. Non dici potest, istos voluisse adducere Arcam alteram, propter majorem ejus sanctiitatem, quia sci L continebat Tabulas integras. Nam de hac re nihilhabetur in Scriptura. - Qui in & Philistaei, cum ccperunt Arcam, non accepisse leguntur nisi Arcam unam, neque etiam reduxisse & restituisse, nisi unam. Neque dici potest, illas accepta arca, in qua erant Tabula integra, ad Tabernaculum remisisse arcam alteram, quae ordinari fuit inter ipsos. Nam & de hac re nihil habetur in Scripturarneque major sanctitas suit illius, quam hujus. Quare itaque petiissent Arcam extraordinariam,repudiata altera, quae ordi- . 'Darie solebat ante ipsos proficisci, cum ambae fuerintorquatis Sanctitatis 36. In aedificatione Templi a Salomone non legimus, in Sanctum Sanctorum suisse introductam,nisi Arcam unam; Illanina irum Arca, quae capta fuit in agro Philistaeorum, I.Sam. q. Scquam cum vitula nova remiserunt, Ibid. cap. s. quae venit in Kirjat jearim, in domum Abinadab, cap. I. quamque David de domo Abinadab duci curavit in domum Obed Edom,2. muel. s. v. Io. & inde in civitatem Davidis, ibid. v. Ia. eadem . est,quam postmodum Salomon,ex Civitate Davidis, seu bjone, introduxit in Sanctum Sanctorum. I. Reg. 8. I.&c. . Quando Hebraei de Arcae foederis, vel in Babelem deportatione,vel ejus absconsone, seu a Josia, seu ueremia facta, . .
vel amissione &interim,vel ejusdem, in diebus Messae, Restis tutione scribunt, nonnisi de Una Arca loquuntur. Itaque etiam de duabus eos nihil scivisse,est verisimile.
Ethae utit Argumenta proprisu sententia. Vi deamua nunc etiam argumenta eorum,qui Duas arca ui
56쪽
Primum deducunt ex Deuteron. IO. cap. v. I. In tempore illa
dixit Do Mi Nus ad me, Dola tibi duas tabulaε lapideassmiles prae ribus: adscende ad me in montem,ct fac tibi Arcam ligneam. Et v. I Feci igitur Arsam e lignis Sittim, ac dolavi duas tabulas lapideas cte. Odescendens e monte, posui Tabula istas in arca, quam feceram, O fuerunt istic quemadmodum praeceperat nubi Dominus. Ad hunc locum scribit R. Salomon; ' Π π Urrca VPD lTN -n nr diri i san zv H IV a p ta H Nza arca haec non ess ea, quam fecit Becaleel , in opere enim Tabernaculi demum laborarunt poII diem expiationum. Nam cum Moses de monte descendisset,praecepta eis dedit de Opere Tabernaculi, o Benaleel primo fecit Tabernaculam, postia demum Arcam ct reliqua vasa. Unde consequitur, hanc Arcam esse abam, illam videlicet,qua solita est cum ιllis egredi in bellum: Ista enim, quam fecit Becaleel, non egressa ed in bellam, ni tempore Eli,qua de causa etiam puniti fuerunt, capta fuit. R. Mose Bar Nachmandicit illum hoc didicisseex Aggada, sic enim legi in libro Ta
chuma ad haec 1 erba: l l na Π πο -MI: 'nNa ,3κο, imitandy tqn' nn nuba m n i md Nnta zyae truci mancii : vn na, t u .m Quaeri hic potes2; Posteaquam inde deprompsit Tabulas, eas , reposuit in arca, quam fecit Becaleel, quid factum postmodum fuerit de Arcasa, ct quare ea cum Israelitu egressa fuerit ' Resondent, quia Fragmenta Tabularum in ea fuerunt. I. Ad hoc respondet idem Nachmanides ; ΣπῖΠ a myuxta sensum Scripturae literalem dicendum est, verbis i Et fac tiaini Arcam ligneam, intestigi Arcam quam fecit BeCaleel: Nam primὸ
mandata acceperat Moses de Tabernacuἷo ct Tos ejus, quorum praece piorum prιmumfuit;Et facient Arcanae lignissilitim,Exod.2s. Im
Arcasuit principalis intentio in toto opere Tabernaculi, qu od illic Deus inter Cherubinos resAret: postea fecerunt vitulum. Cum Deus placa
ous, O ipsis reconciliatmessister Mosen, is dixisset, quod scripturus' Legem ) super Tabulas istas, sicut super priores brepiter precepiter,ut faceret Tubulusu Arcam ligneam 3 quam scilicet jussus erat fac re pro Tabulis prioribus, i sc repetendo praeceptum primum 2 pra-cipuum operis Tabirnaculi, a quo reliqua omnia dependent. Et hinc .
etiam didicit Moses aciendum esse Tabernaculam, quemadmodum
57쪽
antea jam iussus fuerat. Unde illorum verborum, Et fuerunt iste, quemadmodum praecepit mihi Dominus 3 sensus erit ; quod fuerint illic in testimonium in perpetuum, quemadmodum
praecepit Dominus ab initio, quando dixit ; Ponesque in Arca Testimonium, quod dabo tibi, Exod. 26.16. Conveniamque te illic, Se loquar tecum e propitiatorio &c. v. 22. Cum rerὸd scendisset e monte, reposuit Tabulas in tentorio conventus, done acta
esset Arca ct Tabernaculum. Quod si eium non stegisset Tabulas priores, in Tentorio conrentus o ista in an Oent, vis dum arca facta fuisset a Lemaleele. Unde ct stagmenta Tabularum priorum necessariὸ istic i ntentorio conventus) fuerunt, quia eas non detulit secum in montem. CuIus rei probatio inde desumitur, quod Moses hujus praecepti quod debeat facere Arcam pro tabulis stabis in non memia
nerit Exod. 2s. Ibι enim duntaxat meminit suae faciendae a Be tkele: hIc vero Tabernaculi nullam mentionem facit, vasorum ejus, quia
Arca erat principale,quod reliqua omnia sequebantur, ct brevitati hic studuit in Dctiteronomio in &c. Ad quastionem 1, quid factum sit de Arca illa, in qua Moses primo reposuit Tabulas,a se facta, una cum Tabulis fractis, per totum iter per desertum ' Nam illato tabernaculo, & vasis ejus in Templum, non fuerunt duae Arcae: & Salomon non nisi unam arcam intulisse legitur in Sanctum Sanctorum ' ad hoc , inquam respondet ; m n ΝΠ Urip .c a Ilua is a uUM 'πς ra Ozn boarcam hanc Moses, facta arca a Beealeele, occultarunt seu in thesauros vetulerunt,prout solet fieri de utensilibus sacris. Per Thesauros intelliguntur gazophylacia , seu π xv,v ccenacula, conclavia, quae erant supra Sanctium Sanctorum&Templum. Vider Empereur in Middoth,&c. Aben Esra etiam hunc locum exponit de Arca Metaleelis,& refutat sententiam contrariam. Sic ; Fac tibi Arcam ligneam, exponendum erit; Facere cura
bis. Item, Et feci suam, scilicet 'axa praecipiendo istam fieri, h. e. fieri curavi. Nam,qui praecipit aliquid fieri, illud etiam Facere dicitur. Sic Salomon Rex aedificavit Templum primum, videlicet per alios, quorum Opera ad eam rem usus est. Et sic hoc loco brevis est refcutio mandati jam antea Mosi dati,qua
58쪽
Iia plura in Deuteronomio occurrunt, unde Sc Il rudes Repetitio Legis, vocatur. a. Si maxime dicatur & concedatur, sermonem illic esse de Arca alia,quam Moses se. secerit, non tamen inde sequitur, duas fuisse Arcas in usu inter Israelitas. Arca enim illa Mosis, e mero ligno, ut v. I. dicitur; ideo tantum suit facta, ut Tabula in ea asservarentur, donec Arca Bezaleelis absoluta es et. Ea facta, Tabulae foederis in eam translatae suerunt, Molis aute in arca in gazophylacium aliquod fuit reposita, Sc ibi, prout solent res Sacra: Glservata &abscoridita. Illa fuit pro usu continuo & perpetuo: Huc pro certo duntaxat tempore.YSic est sententia Abarbanellis. Et hanc sequuntur plerique nostri Interpretes, Nicolaus Lyra,Conradus Pellicanus, J unius Sc Tremellius, De odatus,Belgae,alii.
Secunda ratio desumitur eX eo quod legitur Numeror. Iq. Recensetur ibi, qua ratione populus Israeliticus adversus Deum murmvrans , cum eum Deus praemoneret, ne postero die in Cananaeam contenderent ,sed pedem referrent deserrum versus, ne Isiaelitae, in Amale itas, Cananaeos armatos, montium angustias obsidentes inciderent, ac propterea sententiam contra eos ferret, ctc. ramen contra Mostis i su sonem, ct Dei verbum, inconsulto ore Domini perrexerint,ac prodente consilio ad montem contenderint, tanquam per hostes in Canansam irrupturi essent; cta Mose eo nomine objurgati O deterriti, tamen montis verticem conscendere conati sint: ibi v. 44. dicitur; nan' a Q l ΝΤ ΣΠ MN aen Et arca foederis Domini,& Moses. non recesserunt e castris. Hinc Argumentum deducit R. Elf in superiore loco Talmudico, Arcam in qua Lex erat, non reces Est e medio castrorum, O proinde necesseesse, aliam fuisse arcam, quae t os pracesseri Ocum ipsis in bellam processerit.
Ad hoc Argumentum respondet Abarben et, se mirari, quomodo ex eo velint evincere duas suisse Arcas; Non enim dici illic, quod Arca una prosecta fuerit cum eis, & Arca alia emedio calirorum non recesserit: sed hoc dicere Scripturam;
Israelitas,posteaquam durum decretum contra eos pronuntia
tum , & exequutioni datum est et, propter peccatum Exploratorum terrae Caivan, dixisse ad Mosen; Loce nos ut ascendamu
59쪽
ad locum, de quo loquutus est Dominus, quia peccavimus; v. ψo. Mosen responditie ipsis 3 Ne ascendatis,o ne pugnetis, ut quid transgredimimsermonem Donum' hoc nonprospere cedet, v. qi. 42. Israeli tas autem non paruisse verbis ejus sed absque permissione Dei ascenditie; Mosen vero non cum cis ascendis te, neque etiam Arcam Domini e medio castrorum recessisse, cum eis profrediendo ; idque ideo, quia sciverit Deus, illos non prosperegem hanc gesturos, sed ad vesperam cum gemitu & planctu reversuros. Ut sic nihil aliud hinc educatur, quam, neque Mosen, neque Arcam Dominicum eis ascend ille a Neque ex hoc sequi, Arcam adhuc aliam ibi fuisse, quae cum illis exivexit, sicut non sequitur, ibi Mosen suisse alium, qui cum ipsis
Tertium Argumentum petitur ex duobus locis Scripturae; Numeror. cap. 2. V. II. dicitur: Trin profuscetur zJ SΠκ tabernaculum conventus, vel, Ecclestia, nempe castra Levitarum, in medio castrorum: Numeror. Io. 3I. Profecti sunt itas e monte Domini via trium dierum, ct Arca foederis Domini prosicscebatum ante eos via trium dierum illorum, ad explorandam idis reqvilem. In primo loco dicitur Tabernaculum profectum esse in medio castrorum; ac proinde etiam Arca, quae in Tabernaculo erat. In altero dicitur Arca foederis profecta esse ante ipsos, tridui itinere, quae intersere- pugnare videntur. Ad ea ergo concilianda, In priori loco dicunt rntelligi Arcam Decaleelis, in qua suerunt Tabula Legis integra, hanc semper volunt in messio castrorum incerisse: In altero, Arcam eam quam fecit Mosis, in qua asservabanturpagmenta Tabularum. Sιc R.
N. Abarbenet aliter ista Ioca explicat, & vult, de una Sceadem Arca sermonem esse in utroque loco. Dupliciter autem
ille respondet 3I. Quod dicitur, Tentorium conventusprofectum ese in medio
castrorum, id intelligendum esse de profectionibus ordinariis, quod sc. semper hac ratione solita sint vexilla&castra singula progredi seu proficisci; primis vexillum castrorum Jehu da, poli hoc, vexillum castrorum Rubenis; poli hos, Vn Sm Ten- IOIium conventus, poli hoc vexillum castrorum Ephrajim, dccini ι
60쪽
e nis vexillum filiorum Dan ; ita ut in medio vexillorum arca fuerit cum Tabernaculo, duobus vexillis eam praecedentibus, & duobus eam sequentibus. Quod vero in altero loco dicitur, Et Arca foederis Doministro ciscebatur ante eos, id accipiendum este de eo duntaxat, quod factum fuit in prosectione illa prima; qudd nimirum Arca praecesserit ad explorandam illis Tequiem, h. e. commodum castrametationis locum. Hune illius loci sensum esse patere dicit ex eo quod additur; Itinere trium d erum. Hoc quippe non ea mente dici,ac si Arca itinere trium dierum praecessit et in omnibus prosectionibus, uti v
luit R. Salomon; sed quod tribus illis primis diebus, ex quo
profecti sunt e monte Sinaj, haec Variatio seu mutatio extraordinem fuerit facta, ut Arca proficisceretur ante eos, non Vero,inore tuo, in medio vexillorum.
Probat hoc ex eo, quod dicitur; Et profecIi sint de monte Domini Sinaj Via trium dierum h. e. tridui iter emensi erant e monte Sinaj.ὶ De his enim tribus diebus intelligendum esse quod statim sequitur; Et arca Doniam prosiaciscebatur ante eos; rationem ipsam dictare , quasi diceretur; Et arca Domini prosciscebatur ante eos ria trInm illarum dierum commemoratorum, quibus profecti erant in illa itinere.
Cur Deus in prima hac illorum prosecti me per desertum; ut & in prosectione ultima, cum JardeMem trajicerent,
Josuae cap. 3. Voluerit ut praeter morem consuetum Arca py
cederet; sibi videri fuisse ri'i , ad honorent deserenai ursea istis, isse rat mari 27Xa instar hominis amicum suum comirantis ad certum Praestatium. In hurae sensum scribit Aben Esra Numer. IO. 33. - 1yn Reo ruri CX n Profectio haec prima sola non fuit sicut catera profectiones. Quod raro dicitur V. 2I. Et progredi caeperunt Kehathitae portantes sanctuarium; posteaquam Adam duo vexilla progressi crunt, ct duo alia sequebantur, ut ibidem habetur ; lacn d y an baa id intestigendum est de ceteris profectionibus,hac excepta, in qua arca praecedebat: Iaba retris πῖ In id vero per
tres tantum ins dies primos rarit; ct hic est sensus ejus quo citar Via trium dierum.