장음표시 사용
431쪽
transiens super praevaricationem ' Mich. . 18. R. Bhudabdixit ἔ Transii superpeccata ipsorum, h. e. Ignosce, condona ea ipsis. Abarben elis &R. Mosis Nachmanidis sententiae videntur esse maxime verosimiles.
1. dicit; vpi 'κ ripa Et accipe tecum quo dam e senioribus Israelis. Hic quaeritur; 2 hujuspraecepti ratio '
In Mechilla sol. ΣΟ. col. 4. Sume tecum de senioribus populi, ae vn nu Nn TnM .Hπ nr , ut me testes miraculi, ne dicant, fuisse jam ibi fontes. R. Salomon: Sume ctc. tanquam testes, ur vi deant, per manum tuam aquas exire de petra, O non dicant, fontes ibi fulse m p 'u'd jam a longis temporibus. Sic in Schemoth rabba,& Hasklini. Sic in Geror harnmox; Sume recum de semoribus,
dista hocpraeceptumsibi volueris P
Respicit in his verbis ad historiam, quae Iegitur Exod. 7. V. 17. dc seqq. Illic equidem non Moses, sed Aharon baculo aquas percussisse legitur; quia ve jussu&mandato Mossidfecit, perinde habetur ac si Moses ipse secisset. Hinc eliciunt Hebraei hanc regulam; misci irin t mari nκ sarum bar X; P a XI a)non Quicanis proximum fluum Obserpare Dcirpr '
432쪽
totum, id ei imputatur ac si ipse ecisset, Sanhed. f. 22.2. Hebraei
hujus rei sequentem reddunt rationem: Abarbenel: Praeccpit hoc, ut notum faceret, 'Tu n Xa n: Naen nae ny my rem nrnu ONA Ua M tacin nanum n n N a BI' Pp NX quod idem Laculus, qui percras sit aquas in sumine, eas' cessarefecit ut nulla amplios adesi ni, percu urussi P tram , quae Lapu erat durus, em, conversurus in aquas. Et cum hoc convenit, quod Rabbini nostri Fribunt: Tria sunt, quorum unumquodque poenam adduxit, Sc poenam abstulit, nempe, Arca, Sumtus, & Baculus Moss &c. Videsu p. pag. iv. Eadem scribit R. Salomon, R. Bechaj f. 84. col. 3. Sic in Mechilla; Sume baculum tuum, quo percussisti fluvium; n yVI 'asn/ropter
murmurationem oraclitarum. Puiterum hic Bacuta unum ex illis tr bus, propter qua murmurarunt Israelitae, dicentes, m Puyn D 'a'n De
cies seu in rumenta vindicta sunt. In Schemoth rabba sect. Σ'. Cum jus Oet Deus Mosen baculum suum sumere, dixit ei Moses a a κ n Ν n ci Tra zynn Nan 'Nan m A bo nt ran z ν Fer ' III by n ad Domine mundi, Paculus hic instrumcntum vindicta est: ide enim faetidas reddidit aquas in segulo, idem adduxit plagas fuger Aegyptios. Restondit ei Deus; et Ianna 'mn i)κ a, ' Hrs n taΝ UnIn UM: Ina tam bare nVu a N-nna barXa nanr a I is Νanta )yτο a I rip IMn DX U P n IzX nzz Ira Proprietas seu constet udo mea non est cur Carnis Ur Sanguinis, qui vulnus faciens novacula, illa sanat emplastro. Ego vero eodem quo vulnera, quoq sino. Ideo dictum est, Et baculum, quo percussisti fluvium; ut omnes scirent, eundem esse Instrumentum benedictionis. R. Moses bar Nachman: Non ricit Deus; Baculum qui conversus est in serpentem, aut,Baculum quo secisti prodigia ;sed mentionem facit miraculi facti in fluvio quod sicut tunc aquam convertendo insanguinem, ejus naturam immutarit sic hac vice adductui uist aquam insticem durum Osiucum, contra ejus naturam. Alii putant, hujus rei causam hanc fuisse, quod ille baculus singularem habuerit untutem miracula operandi propter insculptum ipsi Nomen Tetragrammaton. Hinc scribituris χΙibro Toliar in Exod. fol. a'. col. i. Dad l'Paa ppnzI Vo Ta n.X y ΝΣ' p Quia miracula ei insevipta eram, i r Asim tu
433쪽
Dei Sanctissimum in eo consignatum. Et in Targum Ionathanis filii Uzielis Exod. a. v. ar. Cum resciret Rei iri, qui vel ipse J
thro erat,vel pater ejus,ut hicJonathan Videtur voluisse ver. 18. hujus capitis in quodfuisset Moses a Pharaone,conjecit eum in foream quandam,ctri, pisa neptis ejus ex silio clam eum ibi sustentavit per Eo. annos: post viginti annos eduxit eu ὸ fore o ingressus en Moses in bortum Resielis, Deo preces fudit, o Ei gratias egit pro miraculis ct potenti salute, quam praestitit ei; - zzz 'a' a Im a: N niri Iu Ai
Nis erat Mare Sub, ct aquas PPetra educturm: infixus erat in medioborti. Itas confestim extensa manu accepit eum. Paraphrasis haec
quid sibi velit, aliquatenus patet ex i is quae de Virga Aharonis leguntur in Pirhe R. Elealaris cap. 4o. & ita Schai scheleth
Hakkabbatali sol .ia. Plenius autem ex eo quod in Medrasti, quoda raro Sc antiquo, quod Medroch ymn H oscha vocatur,&Constantinopoli est impressum, reperi, ex quo & Paraphrastes& nominati aut hores melius intelligentur. Introducitur ibi Moses prolixe enarrans historiam vitae suae, & inter alia ita dicens; Quando egressus sum ex Aeg)pto, eram o. annorum, bam juxta puteum, ubi ostiendi ri Upisam, filium 1ethronis. Videns eam rerecundam valde, dixi ei, me ducturum ipsum in uxorem: Ipsa mihi narravit Patris sui consuetudinem, O dixit; Quisquis cupit ducere linam ex iliabus patris mei,eum probat per Arborem quandam, quam in medio horti Di babet,ct cum veniunt ad arborem istum, statim y a sorbentar ab ea. Ego resoni es, Arbor ista undena estZ Ista; vn Baculum inquit, quem creavit Deus inressera Sabbatbi primi creationis mundi commisem suamο primo ; hic eum commisit Enocho ; Enoch Noiabo ; a SchGκo; Scbem Abrahamo ; Abraham Isaaco; Isaacus Jacobo ;yacob eum secum deduxit in Aeg)prum , ct tradidit Psipho sibosuo;
cum moreretur Josephus,spoliarunt seg ptii domum fus, ct hunc Baculum intιr Pollia repertum detulirant in palatium Pharaonis,
434쪽
z: xn )nru Fama ἰ i'm Bibro, qui tum erat unus e praecipuis Magis set pii, quamprimum eum cosicatus esi, desideravit eum, ct furto ablutum detulit in domum suam : Huic Baculo insiculptum erat Nomen Dei expositum seu Tetragrammaton cum suis exposition bus, decem item plaga quas Deus iussxit AegIptiis ei inscripta erant. Sic permultos dies ct annos Baculus iste erat asserratus in domo D thronis patris
h. e. soceri) mei,donec aliquando eum sumUsset, ct in hortum sevum
ingressio, istic tetra infixusci. Rerersiis in hortum ad eum repetendum, invenit eum florentem , Ostoressimul ac matura a gdala habentem. Ibi ergo eum reliquit,seper eum probavit omnes eos qui filias ejus ambirent. Hac ego ex ea resciscens, ct videns quod Pastores depellerent filias ab haurienda aqua, eripui D. pham ct sororem ejus e manu illorum, aquam istis haus, ct greges illorum potari. Hausta aqua redierunt ad Patrem suum, O ego una cum eis; ista ver prius ingressa erant, o ego foris stubam.yethro illas videns,dixit eis , Quare hodie tam cito reduistis e Responderunt illa; Vir quidam AegZptius liberarit nos e manu Palorum. Ego audiebam quod me vocarint AegIptium, ct quia non ingressus sum ac dixi, 'Σκ rrv X Vir Judaeus ego sum, idcirco non ingressurus sum in terram Israelis. Posteaquam ergo ista dixissentiVir AEgyptius liberavit nos ε, ille dixit eis; An etiam viro illi, qui vobis hoc benescium praestitit, gratias egistis aut retulistus Vocate eum, ut nobiscum proindeat. Ego ingressus, edi, bibi, ct Jethronem rogavi ut mihi det sitam suam Tetapporam in uxorem: Ille mihi resondit; t, Sarn ακ'i, naan.Μ N 'nata 'in yn muri re Si posses mihi asserre baculum illum, qaistat in horto meo, dabo tibi eam. Abiens itas perquisivi hortum, ct eum inveniens detuli ad eum in manu mea. Id videns yethro, statim
cogitavit apud se o dixit; IIis vir elisne dubio Propheta illa, de quo
omnes Sapientes Israelis vaticinati sunt,quὸd Propheta quidam ex Israe- test egressurus, per quem seraptus ct omnes incola ejus valentur. Iraitas accensu , comprehensum me detrust in speam quam habebat in hortosuo. Z pcra haec videns cogitavit in cordesuo , Qua rationepossum virum hunc pium a ira morte liberare t Dicit iras ad Patrem suum I Mi Pater, placeat quaeso tibi me audiret, Tu vir es qui non habes
uxorem, habet autem septem filias; sex itas sorores mea maneant in domo, ct ego ibo cum gregibus; rei exeant illa cum gregibus, ct ego g ram curam Ni domestica; Pater ad eum; Recth inquit, dicis 3 F ης
435쪽
sorores tua cum gregibus , ct tu mane domi, ct cura rem familiarem meum. Sic Nivisa singulis diebus aluit me quibusvis delicatis mis Patris sui sitionis cibis, donec septem anni prateriissent, quibus in hac δε-τea detinebar. Exactis septern annis dixit nippora ad Patrem sevum ;Mi Pater, memini te aliquando Virum, qui Baculum tuum tibi attulit, detrusi se infoveam vel carcerem, quaeso aperi foream ct ride: Si mortuus sit, educ eum inde, ct cadaver ejus foras ejice, ne ilIuuatorem excitet in domo tua, si rivus adhuc sit, uiscias, quodsit vir vere pius θsanctus. Pater ei re ponit; Mea lia, probe dicis; an meministi adhuc men ejus Illa, Memmi, inquit, nomen ejus esse m Mosissilius Amram. Statim ergo apertui Bibrofoveam, o clamavit ; n; a Πτn Moses, Moses: Fgor, ecce adsitina ct sire me eduxit, super caput meum osculatim HI, ct dixit:Benedictussit Deus, qui conservavit temfovea hac per septem annos testor ego de eo, quod post morte ascere Ovivificare; testor enam de re, quod 1 Vir vere pius, ct per te rasandast seg tu , per te a 'ptii submergendi sint iu mari, Pharao cum toto suo
exercitu; ct simul dedit mihi pecunias ct Minisam stram suam in
Haec volui producere ad illulstrationem Paraphraseos istius Jonathanis. Quid autem fabula haec sibi velit, sic evolvit& explicat Abarbenet in Exodum cap. 2. Posteaquam Moses cum yet Boue loquutiu esset, ct in eo deprehendisset maximam scieritiam Crintellectum, destiteravit arctius cum eo conjungi propter sapientiam ipsius, acquievit ut cum ipso habitaret. IIoc silicet bi vult quod Exod. 2.2I. dicitur ; π IUX π, Πτο, 'l Et voluit Moses cum isio viro habitare; nempe, non tam propter 'poram, quam tu uxorem duxit, quam propter piseonis sapientiam. Et hoc sibi volunt Rabbim nostri p. m. quando in Medrasch dicunt ; Baculum Dei suille infixum in horto Jcthronis, nec ullum hominem potu ille eum
inde movere, praeter Mosen, ac propterea etiam a Jethrone accepisse Tetippo ram in uxorem. Intellexerunt s. per hoc Arborem vita qua eli in medio horti, hoc eis, Sapientiam Mosespropter quam dignus fuit Prophetia. Baculus ille Scientιae dicitur infixus fuisse in hortopthronis, ct corde ejus, nec ullus homo potuit eum inde accipere praeter
Mosen, ct per istum fecit signa ct prodigia. Sic itas Moses acquierit ut habitaret cum Jethrone propter ipsius sapientiam; ct pthro rit
436쪽
rcinorum filiam suam Mose in uxorem , itidem propter ipsius rapiemtiam. Et tunc vocantur Amici, Socii. Qui de hac Virga Mosis plura miranda desiderat, videat Galatinum lib. s.cap. s. ubi ex Cale rasaja singularia quaedam de ea refert, si modo illis fides habenda. Propter hanc virtutem singularem de Divinam, Miracula edendi, maximam ejus baculi volunt Sanctitatem suisse,ac proinde nemini nisi soli Mosi attribui: Hinc Iosuam, licet Discipulus & successor ejus esset,eo tamen n5 usum fuisse, sed ΠΥ laniacea seu busta, instrumento vulgari militari: Hinc etiam, cum reliquae res sanctae, ut Virga Aharonis, Urnula Mannae, Vasculum olei sancti, una cum Arca abscondita instenta Josa ut insuperioribus a nobis visum ;) quid de Baculo Mosis factum sit, prorsus ignorari, neque uspiam,seu in Sacris literis,seu in Scri. piis veterum Hebraeorum, quicquam de eo legi. Unde Abaris benet colligit ; Cn zz nT6 z I m, o Hς κ )ν πω πιο T v nx 7 Q Ty rem napar rici
quod cum Moses ascendisset in montem Abarim, ut istic moreretur secum sumpserit in manu sua Baculum Dei, ct ibi una cum ipse sepultusfuerit: noluisse enim Deum ut quispiam alius in posterum eo uteretur. Nam quemadmoduru in gradu Prophetico , ignis 2 prodigiis, non surrexit Propheta in Israele Most Dulis: sic nec stu Instrumento quenquamatium usum esse.
Quo Moses jubeatur abire, versu sequenti exponitur, nempe in montem Noreb, ubi se ipsi oblaturus ct rerelatum' Donatinus in Petra, quae ibi erat. s. rara rean' Et percuties in Perram Agam, sc. tuo baculo. Quidam ex Hebraeis putant non sine ratione dici, rava In 'tram, non, id π Super petram. Inde scilicet concludunt, Baculum Mosis suis se tu Sia ex Saphiro , vci Adamante, Iapide videlicet durissimo, & vim petram incidendi & penetrandi habente. Sic docet R. Jose ben Sinara in Mechilla. In Schemoth rabba explicatur indefinite: Percuties p tramaliquAm , quamcunque sc. voluerint: X p apri 38 Inva ann
437쪽
et mn, in VI NAn in zκ zΠ, ΝΠΠ in I I in m. opan b.e.quidsbi ruit quod dicitur, Percute in petram' Dixit Dem bened Im ad Mosen si tibi dixerint, Da nobis aquam ex Lapide isto, educ illis ex eo si dixerint, ex lapide illa ; da eis. Aben Esra; Et percuties Petram; 'd)at' In qua sicilia
Atque haec, quae hactenus habuimus, fuerunt verbaria cepti. Verba Promissionis sunt duo sequentia;
6. Primum est; a na Iaun bll zπ- ny in E ce Cosso, vel, abo istic coram te per Petra in monte Horeb. Quaeritur; uomodo his Deus steterit coram Mose in Petra ista, esse ei metirit 'Ionathan, Paraphrastes Chaldaeus, ita exponit; - Ν dimina ira tori 'nnm Ν irn In P z'ΝΠ Ecce ego stabo illic coram te in eo loco, ubi visurus es notam vel restigium pedis in Horeb. Sic in Mechilla: Tas, καταπι UT Xx n P rpn In quo loco inventurus es vestigium pedum humanorum,ibi ego ero cora te. Abarbenel de Cloria Divina ibi Mosi apparenti accipit, tum ad eum contra metum, quem conceperat; tum etiam de certitudine miraculi, confirmandum. Sic R. Bechaj scribens; Quemadmodum apparuit Majestas Dirina in datione Mannae: sc apparuit hic itidem in Petra, ton Ν a p Ν,Ω Nan ray m ad docendum, quod Puteus hic miraculasus sit duraturus, ut miracu
Aben Esra explicat de Virtute & Potentia Dei, quam illic
praesentem & emcacem sere polliceatur. R. Levi dicit, Deum hic humano more loqui, se sensum esses, mn um )xa 'tan 'πὶ π ns Uri mr αἰ ann a, vs: mar myri nna imae SN py 'ta Certὸ ibi in et tibi a me Virtus miri culum hoc patrandi, vispercusseris Petram, inuat ex ea aqua, quae fusciat populo pro potur Vel ita; II a zo pa rn, bit mr n t 'a anapa aBn a ' Sy IS nn nr z IV tVi- Τν πIX: Operam dabis ut mihi adhaereas toto tuo animo & cogitationibus vera Scsrma fide in me sis defixus : nam istic, ubi ego stabo coram te,'tbsic mιraculum per manum tuam, propter hanc inam adb soncm.
438쪽
Longius abit ille Abraham Seba; Ecce, inquit, ego abo co-νum te illic super petram ad jurandum te, propter seniores. Nam propter gravitatem peccari quod commiserunt petitione sua, nisi ego misericordia mea illic flerero, non egressura sim aqua: quod si vero ii stabo, egre
Isaac Aramali: Voluit ut res haec feret 'ata sapublice, ad publice notum faciendum miraculum, quo omnes scirent Oagnoscerent, a Deo hac provenire, aηte illic coram Mose super Petra. R. Moses Nachmani des haec verba conjungit cum praecedenti Vfim Et uti, hoc sensu: Tasi, Gry t Y mmmi ny non π1xn by lbis ct progredieris donec me santem videas ante te super Petram. Postea haec verba ita explicat: Quia miraculum Aquae in hoc loco jam erat destinarum, ut scilicet puteus sieufons ipsos comitaretur per totum desertum, ideo apparuit Majestas Divina in eo, cui de Manna dicitura, Cras videbitis gloriam Domini θ quia miraculum continuum o durans debebat esse. Abarben et addit ; Quod dicit , Ecce ego sto illic coram te in Petra, eo indigitari, quod Deus ibi solitussit alias quot Most appar re, in Petrasngulari fam nota: ideo dici cum He emphatico muri buet Super illa petrat, Mosi β. notat, nes enim aliam ibi fui spe petram, quam hanc. Et de hac eadem dici Exod. 33. 12. roj aa qTz Et ponam te in spelunca Petrae, & protegam te manu mea do
Procul dubio visibili aliquo signo, veluti Columna Ignis
gloriosa, praesentiam suam mani seitavit Mosi, ne vel Moses in fide sua vacillaret, sed sine dubitatione &haesitatione mandata sibi a Deo exequeretur: Deo enim praesente& praesidente, nihil impossibile futurum &c. vel etiam ne Israelitae alii rei, quam Deo ipsi, gloriam miraculi adscriberent, suae praesentiae vim & virtutem omnem hac ratione vindicare voluit.
7. Alterum Promissionis verbum cst; up tam in z egressiemur ex ea inqua, ct bibetpopulim
Peti it populus, Date nobu aquas, ut habeam us quod bibamus, ne nos, liberi nostri, O pecora nostra moriamur ti; &quidem summa cum infidelitate, impatientia,&importunitate ;& tamen adebbonus & gratiosus est Deus, ut voti sui abunde eos compOxe
439쪽
reddiderit; Bene habet, inquit, percute petram, ct egredientur ex ea aqua copiosa, utpopulus habeat quod bibat.
Et haec erat Promia o Dei. Eventus quis subsecu tus fuerit,paucis perstringit; U pr ri: di s em Et fecit ita Moses in oculis eniorum frael; ut sc. ci Deus
Dicitur quid Moses secerit: quid Deus secerit, non addit. Quaeritur itaque hic ;Guomodo Aquae ex Petra exiverint se es xerint 'Aben Esra scribit; zπν23 myn Ista p NBrevitatis studio non addidit Moses; Et bibit caetus, & jumenta ipsorum. Qubd Eventus praedictus ad votum ipsorum subsecutus fuerit, alibi docet Scriptura; Psal. 8.1 s. pta' da z' x ypa 'ul na' re IIIIa Rupit petras in deserto, ct potum dedit eis quasi a sis magnis: O eduxit menta ν'En de Petra, ct defendere fecit aquas tanquam flumina: ct percussit petram, O fluxerunt aquae,
O torasntes inundaverunt. Quibus verbis Psaltes satis aperte docet, magnam aquarum copiam, fluminaque integra inde emanasse, ut ipsi, liberi & jumenta eorum haberent affatim ad bibendum. Sic Ps. II 4. v. 8. I n, er*,m n n caΥ του oriri Qui convertit Petram in stagnum aquarum, Silicem duram in fontem
'D V m 'nac nan pi nar nn paen, ut 'DI, Wa: tan a m at )ΩΣΣ' z Nullum eli dubium, quin tanta copia aqua eruperint, ut inde derivata fuerint sumina ct torrentes aquarum, in Rephidim venientes ad potandos eo sicut dicitur Percussit Petram, & essiuXerunt aquae,&c. Nachmanides: Percussit Mosis Petram, O egressa sunt ex ea Aqua. Non autem adit Scripturat, Et biblicaetus,&jumenta eorum, sicut in altera historia Num.1 o. ra πνοῦ ς Ta bare certi. tamen
440쪽
,bu iuris ad montem Horeb ad bibendum ; non enim xenerunt ad mon
mina. Item , Et percussit Petram, & emutaerunt aquae, & torrentes inundaverunt. Hoc enim etiam de rupe isa in Horeb juxta sensum literalem est inreogendum. Quod ad alteram Petram inio et Numeror. cap. 2O. qua fuit in Xaedesh, ex ea erupit quas IXa Putem vel Fons aliquis scaturiens: ideo dicitur de eas, Hic est puteus, de quo dixerat Dominus ad Mosen, Numena I. II. Et Israelita in
suo Cantico; Puteum, quem sederunt principes, sederunt eum principes populi cum legislatore baculis suis, ibid. v. i8. Fuit enim quasi effusus Puteus', ac proinde dicitur in illa historia ue Et bibit congregatio, & jumenta eorum, Numer. ao. II. quia flatim bt-bcrunt in illo loco. IIic vero in Horeb fuerunt egressa flumina inundantia ex ea, ct biberunt aquas in assibus suis pro suo lubitu. Et quam vis omnia fuerint Puteus Maria secundum traditionem Rabbinorum Myrarum de hoc plura dicentur in seqq. certum tamen est, qEod prima vice, O tosis illo oo. amis, aqua ε uxerint instar fluminum inundantium; secunda aurem anno quadragesimo in Kadescit poena loco duntaxat datu fuerit quas puteus aliquis effusus, plenus aqua. R. Becha j: - Π ΠΝ sin impa: y Π XV d sma: nrn Naenon non 'u' ba 'istra d nn Θο mira n na Haec Rupes in Rephtatis, en ipsa Petra in Κadesb. Utral ess eadem; Puteus s. Miuam ; O