Jus naturae methodo scientifica pertractum

101쪽

rio Tars II cap. I.

Drem pant. Etenim in vitae simplicitate homines rebus p

re naturalibus contenti maxima saltem parte, non appetunt cibum ac potum, nisi quatenus ad famem explendam in sitim restinguendam sussicit, ceveste utuntur, nisi quae contra injurias tempestatum eo dcsendit, aut in climate mitiori nudi incedunt, nec nisi in cassis humilibus aut tuguriolis quiescuntis. 68. . Facile adeo patet, quod avcrsentur ob sensum molestum , qui ex fame ac siti est,.quem injuriae Rempestatum creant, famem , sitim, injurias tempestatum. Enimvero quoties quid avers mur, id nobis repraesentamus tanquam malum, etiamsi sensitiva fuerit aversiatiois. 8s s. et si empir. . In simpliacitate adeo primae vanon alia mali notio est,quam quod taedium sive molestiam creet, aut dolorem patiat moderat unam. Appriunt vero cibum ac potum, ut a fame ac siti liberentur,vvel ea Vm evitentu appetun iveites, appetunt

quietem in asis humilibus ut ab injuriis tem pestatis sint liberi Classitudo sedetur. Quamobrem cum nobis at quam bonum repraesentemus. quod appetimus etiamsi appetitus lacrit sensitivusres. 8ss. dici rara b. patet in simplicitate vitae bonum censeri, quod araretio sive uolestia

de dolore nos liberat. myderatatam Habent homines in simplicitate vita notionem alii sitiram quatenus molestiam ac dolorem ex nonnullis percipiunt ast boni nonnisi negativam, quatenus id censetur bonum, quod a malo nos liberat, vel idem arcet. Pr positio praesens foecundum principium est distincte explicandi, quomodo animantia bruta, homines ante rationis usum sua natura ferantur ad appetenda primis naturae convenientia, ut nulla requiratur de conservatione sui ac speciei duae cogitatio, consequenter nulla opus sit notitia insita

102쪽

De primaera rerum communione. D

quod anima seipsum dc speciem suam eonservare debeat. quodque habeat jus adverius vii conservationi oppositam se defendendi qua sunt principia illa Iuris naturae, quod hominum ad animalium proprium appellari solet. Atque vi hujus ipsius propositionis porro a tu clarius intelligiarur quod in propositione praecedentdevicimus, in vi , --plicitate nomisse cognitionem virtutis , nec virtutis amore Paveis contentos esse homines. Immo hinc tandem inte legitur, quid sentiendum se de illa Stoieorum opinione, Quod prima naturae antecedant omnem voluptatis notionem, qua de causi appetitio eorum, quae psis contamia sunt, non videtur subesse legi appetitus generali. Unde amorem quendam naturalem suimus tanquam animanti cuicunque insitum commenti sunt, qui si stimulus sui conservandi ac speciei sine Stoicis vero vix condonandum videtur, quod in negativa boni notione , qualem in vitae simplicitate obtianere ostendimus di cui convenienter determinantur primae omnium hominum ac animannum appetitiones , acquis escentes in praxi morali nonnis de vitanda molesti , non vero de percipienda voluptate animi cogitaverint. Cet terum haec obiter suo enim loco de hisce ex instimis

ingendum.

In simplicitare vis ac ne Linsana a reminaritur juxta Leae merarabo regusimo auis analesiam vel do rem creant, vitanda qua quin in vertunt, aut inde nos si erant facienda. In vitae enim M. Dri Meficitate monilia erat homimbus notio mali, quam quod mira Matin molestiam vel dolorem creet, nec boni alia, quam quod a molestia vel dolore liberet os. 8 3. Quod vero tamquam bonum cogno cimus, id appetimus (s 38s Psc 'vino quod tanquam malum , id mersamur s. sso. Usci empir. . Patet itaque in simplicitate vitae inimies ur Aia. Par Uo

103쪽

humanas determinari juxta hanc regulia. Ea esse vita

Marinolemamves dolorem creantilacienda Nero, quae avertim aut inde nos liberant. Hae regula videtur in simplicinate vitiari naturae ipsi

T emam vel dolorem creant, vitanda quae avertunt , auxurila nosaiberant iacimida (s. 86. . . Quamdiu an msimplicitate: persustunt v, necessitati tantummodomine M spiciunt , de commoditate vero ejusdem ac u mutathontagitantis is neglectis artibus ac scientissis et , corporis .solum conservandi , nullam vero animae peracla endae rationem habent(s. 8. . Quamobrem regula uia agenti imponere nequit, ut , quod malummae, appeterex D ratione boni vel etiam, quod bonum est avellaretur sub ratione mali. Quamdiu itaque malum non allicit a petitum sub ratione boni , nec bonum aversationem cic, sub ratione mauu ignoratur, quinam lint acres legi parum contrarii L. --L Rhil Mimo Quoniam itaque vitium consistit in habitu actionesiuas ratione osset uatiai determinandi , quam lege naturali praescribituri '

104쪽

De primaeva rerum communione. ris

', F. para. I. N pro simv. I, evidens est in simplicitate

vitae n non omnium, saltem serorumque vitiorum eue bEmmionem. Ignorationem infimam Scythis tribuit ob vita smpli, ea naristinas lib. a. c. a. dc eam plus in ipsis profecisse .

firmat, quam an reis virtutis cognitionem. Ex demonis

stratione propositumis praesentis non modo liquet, ignor tionem vitiorum ob vitae simplicitatem recte tribui Scythis verum etiam per eandem patet rati, cur in ea vitiorum coetutio nulla ipsis esse potuerit. Probe autem tenendum est, nos hic loqui de ignorantia simplici, quam vocant Scholastici, non vero de composita, quae cumberrore e dem est Nimirum virumpositionis praesentis in simplicutate vita nullam esse hominibus notionem vitiorum contem ditur hoc enim est , quod simpliciter ignoraturo non ve ro delanditur, quod per errorem vitiosos actus non habu rint pro talibus. Si notio aliqua mitiorum hominibus infimuelicitate vita persistentibus esse deberet, aut eam haberent a priori, aut a posteriori Triori habere nequeunt, neque enim scientiasaexcoluntis. d. , immo nec intellectum perficiunta s. S., Inistra igitur affirmatur ipse liquam vitiorumnotionem a priori venire potuisseis. 38. I Wh. empir.) Neque etiam a posteriori vitia cognosci re ipsis datur, quia in mplicitate vitae deest actus viti

'sos parrandioccasio. quemadmodum quivis facile adminis. qui tanti modo cogitat, in simplicitatevitae horamempa cis commmmam esse, quae unicuivis abunde suppeditat natura, omnesque esse, quales di eodem vivere modo. Quodsi Philosophia moralis iam extaret, in qua vitiorum origo deis monstranda venit; multo adhuc clarius ostendi posset,quamdiu homines in primaeva communione viventes in vitae simplicitate persistunt vitiorum deesse fomitem, consequenter vitia exudare, nec fieri posse, ut eorum hominibus ulla fit a noto

105쪽

notio a posteriori. Quoniam vero nec vilatutis cognitio est

vitia una cum virtute exulant, si non omnia, Pimraque certe. Non tamen ideo boni sunt, qui mala non faciunt, quod desit faciendi occasio m quod ignoti nulla sit cupido Secus enim rebruta laudem mererentur , quae tamen nemo laudaverit, nec laudum capaces iudicaverit. Id demum virtutis est ac laudem meretur, si vitiis abhor reas ob eorum, quam cognoscis, rugirudinem virtutis more Absit adeo ut vitae limplicitatem, de qua nobis in praesenti sermo est , ob vitiorum ignorantiam vitae cultiori

Sisa in Si in commmiane, nava in Geta plicitate perre ne diminua minei, musta fere se iratiora, cur iam acris claritati contraxios, rammanione aut eidem contrarii oriantur assectus , non in in re alii se ni at eo, genere humam. Etenim in vitae simplicitate homines tantra clarit 'ummodo corporis conservandi rationem habent animaeum Matem perficiendae nullam s. ago vitae tanti modo

necessitati prosipicitur, nulla propemodum est de ejus con moditate ac jucunditate cogitatio s. s.). Non modo paucis inlgent homines(3. 6s. , sed etiam nondum mulitiplicato genere humano rebus industrialibus non indi eni(s rad pure naturalibus contenti CS 68. . Quam brem homo amus raro indictet ope alterius, cumque omnes eodem modo vivant e semimantur jureis. s. s. nuli Iasane ratio est, cur unus alterum se existimet feliciore consequenter. nullus tristitiae locus est o felicitatem avit nus, adeoque nec invidia locum habetis ros dixi - γ.). Quoniam itaque charitas virtus est, qua alios dilia gimus tanquam nosmetipsosis Sao.parra e maria comsequentet constantem Perpetuam exigit voluntatem alterius

106쪽

aeses felicitatem promovenae, haec est, omni stadio id se tendi, ut alter sit elix ac cavendi, ne fiat infelix s. olet.

ni. LPrunat. D patet omnino in communione primaeva, .

eamdies homines in nimium nondum multiplicati in sin plicitate vitae persistunc, nullam fere ipsis esse rationem,

cur dant actiones charitati contrarias, aut cur eidem commili oriantur affectus.

In eo statu, quem supponimus in proponitione praesente, nulla vero occasio ad charitatis exercitium homines invitat, immo vix reperire licet in eodem , per quae idea charitati in animis hominum suscitetur, in adeo quemadmodum vi

rutum cererarum , ita hujus quoque tam eximie virtutis

nullast cognitiois 8 Nemo de charitate cogitat. Ac eedit, quod ob actionem boni nonnisi negativamus res.

nec felicitatis notha omni defectu libera siri, 636. N eo. emptr. . sine qua tamen quid sit charitas non inelligitur.( 62Z. Mo.-t. I. Arbat Quemadmodum vero nulla propemodum occasio est charitatem exercendi ita nec facile datur aliqua eidem contrarios actus edendi. Si fiblosophia moralis jam prostaret, malem animo conceptam tenemus, multo evidentius ac uberius haec omnia demonstrari poterant: Enimvero cum nune iis contenti esse deis beamus, quae unicuique domestica experientia suggerit; ad confirmandam propositionem praesentem haec annotasse sussietat. Quoties videmus homines actus chagitati conta tios edentes vel assectabus eidem adversis indulgentea cin quirendumaantummodo est in rationem tam illorum actu um, quam horum affectuum, seu cur istos edanti, his, in dulgeant Nemo non deprehendet statim absque ulla osi ficultate , rationem non esse aliam , quam inaequalitatem=quoad opes, honorasseu dignitates 'vivendi modum. Di-- aequalitas ista prorsus cessat in communione primaeva, quaru

institu originario obtinet, quamdna in simplicitate vitam L 3, per

107쪽

re stitur, nec in nimium multiplicatur genus humanurri, ut industria sua quid consere debeant singuli ad comr-nem utilitatem, prout abunde perspectum est ei, qui amteriora animo probe comprehendit. Cessat itaque ratio, cur charitati contrarios actus edant homines, xcur adversis ebdem affectibu indulgeant. Non tamen propterea dici P test, quod in eo, quem supponit praesens propositio, statu homines sese diligant munio tanquam seipsos et nam nil , cere contra aritum Cnon idem est ac sacere, quodaest

. aritatis.

cia lini clamines invita simpuritate non persistunt incommuni qumam locus ne priman praxis claritatis dissicilis est, ac facissime iniuntur assi homini Uectus eidem contrariae , Quod iam homines a silvclicitatea pluit Mica recedunt, non talum vitae necessitati prospiciunt, verum te tame-ctiam V1tam renode ac jucunde transigere volunt s. reo, dentibus istaec corporis tantulumodo conservandi, verum etiam rerum ima perficiendae urationemrubent(s. 8 ). Quamobrcmrnon modo rerum necessariarum major rcquiritur varietas cs asscparet. I. ur natae sed inutilibus ac voluptuariis opus est sis o o fori parca Iura eta Quoniam itaque experientia in eo, quo minc vivimus, statu obvia consi naturam res utiles ac voluptuarias non sua sponte produc re tanta copia, quae sufficiatvmnibus , immo nec res necessarias omnes caedem industriarac arti homirrum debemtur, consequenter ut prostentres industriales ac artificiales cs.s o . Sos part Lyumnacae, omnibus hominibus I borandum est si a part L. Fur nat. . Enimvero in communione primaeva omnibus laborandum est communis blitatis gratia citii. yxeo unusquisque defungi debeti Sore, quo maxime opus est,m quem iecte perficerevalet s. a.

108쪽

Deprimaeva rerum communione . STc d a. . Quamobrem si contingat , alium tanto labore,

deiungi vel non posse, vel nolle, quo tu defungeris, velidefungi labore, qui tibi alio minus necessarius videtur, sedeoque eundem non tantundem conferre existimas ad communem utilitatem; quantum a te confertur cum tamenti

hoc non obstante tecum industrialium Martificialium usu sumdem non magis pateat quam tibi s. sis. x, immo earumdem usus proportionetur ipsius indigentiae s. 33. , ut a-de, plurium, earum, quae usu non contumuntur, di turniorum eidemst concedendus senemo non facileassequitusiquot' quantae hinc oriantur cuerelae delaborealis rius, quod affectet uiuuvindigentiae suae proportionatum; , qui potius labori commum Sutilitati ga alia perlato pronu-

consentientiti us Unae porro intelligitur,quantae hincoriam tm comtentiones se quod potentiores tacite. vi impedirer conentUr, quinminuscis, quemlum indignum judicant ab

eodem arceant. Haecvmnia esse contraria constantiaope

petua volimrati omni studioid agendi ut alter sit felix, ac cavendi , ne sit ii uelis, adeoque dilectioni,(s. 6 rq --.c. consequenter etiam virtutis qua alios diligimus tanquam nosmetipsos , hoc est, charitati d. coeo. part L. Ar. Irat. b. nemo nondntelligit. Abunde igitur patet si homines in simplicitate vitae non petiis uni in communio mprima,praxin aru Si homines in vitaesimpiscitatem persistunniticon

109쪽

uti, prout ipsis opus esse videturis. O . s. i vel olim aur, vel non latis laborentper demon ara. Enimvero si quod in astero observatur, quod displicet, odium oriturcs oret Poch empir. In communione igitur primaevas

cile oriuntur odia. Si quis alterimi videt vel prorius melantem, vel suo judicio non satis laborantem, et non m et entem labore suo eum, quem sibi vindicat, rerum uium; quin eum andignum judicet jure communibus utendi , pr viti ipsi opus videtur, quo una cum ceteris fruitur, qui non modo labore sese magis delatigant vel plus conserunt e Tum rerum, quae ad vitae commoditatem ac jucunditatem faeciunt, vix ac ne vix quidem fieri potest. Quoniam it que invidia oritur, si alterum indignum judicamus bono, quo fruituris. et i q. mel. empir. , hi communione prima

va, si homines in simplicitate vitae non persistunt, facile invidia oritur. Iisdem positis ubi contingit alterum inire industriali, artificiali, qua tu uti volueras, qua indvi triae vel arti tuae debetur, cum tu ipsi eandem eripere vel ab ea apprehendenda vi depellere non debeas(facile injuriam tibi fiet existimabis ci parsis Iam nata ius quoddam praelationis in usurei quaeandustriae velim tuae debetur tibi competere opinatus. Quamobrem cum ira nascatur ex opinione injuria nobis seste(s. go a P . empiri cincommunione primaeva, a simplicitate vitae r cedentibus hominibus, ira tacite excandestit animus. Et aluoniam ira cum cupissitate vindicta conjungitur cf., mrach. em nouxindictae etiam cupidini locus est. Affectus hoste charitati contrarios esse, vix opus est, ut multi d morustretur me tamen precario hoc iumsisse videamur a Pauca talem indigitanda sunt Charitas jubet alterum dia

ere tanquam seipsumis. bao ara. l. amo, adeoque

110쪽

eonstanter ac perpetuo omni studio in id eniti, ut alter sit felix, ac cavere, ne fiat infelixis ori. 'et. I. um consequenter voluptatem percipere ex alterius felicitate.(s so . 338 Isae empir. Enimvero qui alterum odit ex ejus ahielicitate voluptatem pcrcipitis. 66 1. Oct empir, Tiqui invidia laborat, ex alterius felicitate taedium percipit si ros .etici emimae ira cum cupidine vindictae comum dia( STa. Pi M. On ur.), in id, quod malum eri est, se turi saeti Ps emb. si consequenter quod taedium ipsi creat s. 3 6 s. et si empirio, adeoque infelicemeundem revi ditis os et Hub empiri Apparet adeo affectus , quas in communione primaeva facileoriri posse ostendimus, re

ritati contrarios esse moderat ineram oui homines supponit, quales sunt, non quales essed hebant, ei nos in evincenda propositionis praesentis vel rate abunde satisfecisse existimamus. Adduximus enim, domes ex ipsa communione primaeva, qualis esse debeth minibus in vitae ficitate non petas entibus, petitas, cur minis charitatis sit dissicilis, cur assectus eidem contrarii fuit oriantur. An hae suffcientes snt, unusquisque in se ipso quodammodo expcriri poteritos fingat se in statu comis munionis primaevae esse constimum, di in ea obvia casus conterat cum aliis, quos in suo statu ante hac expertus su rati Posterius enim necessarium nobis videtur , ne quis plus speret de facultatibus suis , quam in iis est i id quod plerumque accideret solet, ubi nos singimus in iis circumstintus positos, quae nondum actu praesentes sunt. M gna est animorum varietas, ve eos spectes quoad ea, quae natura infimi, sive quoad cetera, quae acquisita iunt. Pro hac varietate non solum variant hominum judicia, quando de appetibilibus Maversabilibus serendum est judicium; virum etiam ipse appetitiones atque aversones, iisdem so-