Jus naturae methodo scientifica pertractum

161쪽

. . a qui aedes incolit ex contractu locationis contactuom eas novie esse alterius, nec vult haberi pro suis aedes igitori non possidet. Similiter qui librum sibi commodatum detinet, eum non modo novit esse alterius, sed nec pro tam haberi vult. Eum igitur non possidet. Hinc conductor non dicitur possessor rei condueta nec commodatarius rei commodatae. Uterque enim re non utitur, nisi consensu domini, nec eidem competit usus pro arbitrio suo, sed voluntate domini definitus, prouti suo loco constabitas si

P es Pesses rimas est, qui rem quam possidet se putat

naaemia esse suam. maia fidei sessor est, qui rem, quam possias ei Pinam det novit esse alienam. Quamobrem cum nostrum sit, in i cuibus dominium habem, Fba consequenter cujus dominus sumusis iar ), aliena vero res sit, quae in domianio nostro non est, sed dominio alterius subjectat s. r. 6. Consequenter cujus nos non sumus dominus, sed alius estcs iar. i Posses bona ei tat se esse dominum cc mdias dispossessa novit, is essed aliam dominum esse, it tum, domi. sesse pro eo habe

Quando b. f. possetaerem, quam possidet, dicit esse iam, quod pro vero habet, assimat in quando malae fidei rosiiub idem dicit quod falsum esse novit, assirmat. s. sq.

rantia labo ignorat Putat enim rem, quam possidet, esse suam s. aes; .ret qui rem Quamobrem cum nostrum esse nequear, quod alienum est ienam S., o in I. m. nat.); bonae fidei possessor ignorare de-- het, rem, quam possider esse alienam, si talis fuerit. ostenditu etiam indirecte hoc modo. Ponamus si

162쪽

m dominio remo adem a virendi origis. Mi

fieri possiti te rem alienam possidentem non ignorare, quod aliena sit. Eam igitur alienam esse nostiis. ar pari LINQνraetunem). Enimvero si noveris rem, quam possides, eo

Quomodo fieri possit, ut quis existimet rem suam esse, Quae aliena est, adeoque alienam esse ignoret, ex modis acquirendi rerum dominia, praesertim dera vativis patebita

Quoniami dein garrem alienam possidens igno-rat, eam alienam esse Fris ob quamprimum scit, rem, aviam det ea nam in maias rapessisserem Mucii - in user

Bona fides involvir ignorantiam, quod res, quae posside-εν - tu sit aliens, nec absque ea subsistere potest. Sublata igiatur ignorantia, bona fides exspirar. I natantem fide exspiranae mala adest. Cum enim inter bonamin malam fidem non detur medium , quemadmodum ex desinitionubus possessorum bonae ac malae fidei inter se collatis intellia gituris 1 3. Cuna posita, tollitur altera..

a d itat atrum res, quum fidem, suas res nec me malas seu Arati Di Dies nan es Amabamen des vacuet Qui enirn duo is iaminio hilat, utrum res, quam possidet, suasit, nec ne is uecti, reces lata, eam esse suam , nec eam csse alienam os viret. parna mala DTheo . nat. . Quoniam itaque possessor malae fidei non est, dem. ut non novit rem, quam possidet, esse alienam(s x go aut dubitat , utrum res , quam possidet, suasit, necne, mae fidei possessor non est uoderat unum.. Enimvero qui dubitat, utrum res, quam possidet, sitiaeta nec ne ei rationes quaedam adesse debent, cur non im-

163쪽

possibile videatur, rem esse alienanais. In Om. I. TDenat dis et o Ontili, consequenter in eo haeret , num rem pro sua habere nossit, Auremdmodum bonae fidei possessori persuasum esse debetis. 13 3. . Quia tamen mala fidei possessor nondum incitur ' demon ara n. a. hona fides suam vacillat aberam. Equidem in iure civili, ubi actuum extemorum et temmatio natatur, dubitatio haec non attenditur in jure tamen naturae negligenda non est, quod etiam conscientiae rati,nem haberi vult. In hoc igitur jure inquiritur in omnes latentes animi recessus, uti omni lade purgetur, quam tum facultatum nostrarum usus permittit. Dubitationis ibliu fhi conscius est, qui dubitat Mnemo aIius eam peris spicere potest nisi signis quibusdam externis Prodatur. Quamolarem ea saltem expendenda venit, tibi quis propriae conscientiae rationem habere Voluerit, ait constet, diuid in hac dubitatum faciendum , ne conscientiae Tranquillitas I . befactetur, muti suo loco docebimus. Idem vero molle debent, qui conscientiae aliorumpraeficiuntur ulificius o.

atiantur scrupuli, eos eximere valliant.

s. et T. iam ias u pastaendi man competit ausi mo Domino enim puStinae domatum comeritin re(s,aai.), adeoque ea sua est scompeta ia . . Quamostarem cum dominus excludatjure tuo omnes alios, in quonam dominio res non estis iae. iae mini quoque rem detinere licet tanquam suam , misi qui dominus est. Quoniam itaque rem possidet, qui eam detinet tanquam sumis is o. nemini quoque praeter i minum ius possidendi competere potest

Hinc patet, cur possessio male dicatur a quibusdam Iuris Romani interpretibus jus, ceteris recte contradicentibus.

164쪽

n dominio Smodo idem aequisendi origim. H

Ius enim possidendi ab acta po&stionis distinguendum exvluae competem nequit nil domini, possessionem vero nabere potes etiam non dominus cui jus possidendi non eo erit. Ceterumius possidensi,quod dicimus, aequod miniumcontinet, non confundendumcum jure Milesionis de quo deinceps dicemus

Quoniam jus possidend non competit nisi mino Sotainam nos

Ir non daminas rem aliena um non pos et competat Si quis putu rem esse suam, cum no sit, eamque potadet , dum rem potissideret nequit, cummimnemo rem possudet velit nisputilitatis ex expercipienda gratia , mi domiano tribur debere jus omnem ex re utilitatem percipiendi,. quod absurdum chi; g. . Unde possessio nemihem tu tu adversus dbminum, feci res, quae possidetur ab alio, in possessionem tamini tradenda. Hiis etiam qui credit se domihum esse, cum nota sit bona fide, non jure rem posita demdiciturica

meris ignaratrem, Pram estidet, esse irararem, si or uia fitiando 'usum ne asses, Mnasi vo cor esto Si vero ignorantia gnorantia fuerit vincibilis propiae mata de Dianaetim Etenim si Od Lignorantiae suetit invincibilis, possessori imputari nequit, is i mo krem mearinae si . am. 'Phil ideo ess pra insetae amobrem cum bonarfidei possessis sit, urinae es iacrem quam possidit, putatiae suam s. xs s.)i siquis ignorarrem, quampossider esse alienam, ignorantia ejus fuerit: inicibilis, possessos bonaefidei es eraranum Enimvero S ignorantia fuerit vincibilis; possessor ii petandum est quod ignorentem, quam possidet, esse ali mii x s. --LPlia pracv.-Andi, adeoque pro sciente

165쪽

habetur. Quamobrem eum mala: se novit rem esse alienam os is s. si quis ignorat rem, quam possidet , esse alienam, regnorantia riuriueiat viri cibilis, pro possessore mala fidei inique habendus. Maeerat alterum Qui ignora a vincibili laborat, eum ignorantia non ex eusMAE not. ,.s s. parnu Phil. praer umo.) Quodsi igitur possessor bonae fidei haberetur, qui ignorans rem quam possidet, esse clienam ignorantia vincibili laborat eum igno cantia excusaret, quoa rem alienam tanquam suam detinue rit, nec domino restituerit, consequenter ignorantia vincibialis eum ioviciditi in eundem centum referretur et quod utique absurdum, Propositio praesens tan solum usui est, vibi eonscientiae rationem habueris . sed eadem quoque ut mur tanquam principio ad demonstranda alia, quae etiam

usu fori comprobata iunc

r. F f. b. s Possessor tam Ana, quam maia fidei de re aliena, quem se M.f. num' Uet, miro jure iussanit. Etenim possessor bonae dei rei redere ab tummodo putat se dominum est malae idei possessias M. autem novit, se non esse s is s.), neuter igitur iare, quam possidet, dominium habetis lat. . Enimvero dominus iuremo de re proastiuio suo ponendie eludit omnem non domuum silao. iam, Possessor bgitur tam bonae, quam mala fidei de re aliena, quam positulat, nullo jure disiponit.

Ratiocinamur hic de factis homnum, quomodo rem tionibus distinctis ratiocinari datur. Quae enim ex noti nibus rerum consequuntur, ea ipsis tribuendae. Et ubi jus naturae spectamus, nil admitti potest tanquam verum, nisii ex definitionibus tanquam assumto deducitur sive aia

solute, Disitired by Cooste

166쪽

De dominio Godo idem ne rendi origin ten

solute sve sub certa conditione. De re disponere pro arbitrio suo domini esti, illo. Quare non dominus de eadem pro arbitrio suo disponere neqvit. Hoc rimilait. quod ignoret rem esse alienam, se dominum putet. Ignoram tia enim haec ex non domino non facit laminum , nec jus alterius in eum transfert.

Quoniam de re disponit, qui eadem utitur infruitur, An possessis p esse autem iam bona, quam maias ei de re aliena, quam b. Imm.jus possidet, nullo jure disponitas ibo. uterque etiam re utendit aliena, nam possidet, nulla ure mira 3 fruitur , scaenulta ruradi re est jus urendie fruendi competit habeat.

Hinc fructus, quos percipit ex re aliena, alieni sunt, dijus nempe , qui dominium in re habet s. 136. X, si vel maxime ignoret, cujusnam sint, immo si putet, eas esse suas. s. 6 a.

Immo op possessa iam bona, quam mali ei de re si gubi De

na, quam possidet, nullo jure disponit(s iso.), quicquid ejus actus. git, innuae Lacto consissis factumjuri alterius, scilicet domia

ni contrarium.

Dicitur nimirum hicfactum nudum , quod jure destitubris, Sibi arrogat possetar, quod alterius est. s. 63.

Cumque actus omnes dominio alterius contrarii illi-Idem Amriti simis iis . , quicquid agi possessor viam bona, quam maia expenditur. voi tam de re aliena, quampossidet, ae panii, dissespectatam siet, tuum es, et actum spessari bona ei ob ignorantiam inuimebilem CF is s. imputetur s.sso parris Phae praetami. , ob ignorantiam tamen vincibilemis is s. &stiens ossi ur. Nat. Parius T iam

167쪽

rossessori f. non potest dici injustus, quod agit contrajus alterius, quia ignorat, se contra jus alterius quicquam se, eere, nec ignorantiam evitare potuit, si vel maxime volu rit. Propositio praesens probe tenenda est, utemur enim ea suo loe ad demo randa alia Neque enim existimandum est, nos praeter necessitatem nimis subtiliter intainquirere, quare defixitionibu consequuntur.

s. 6 . Sis3MA Si qui remsuam' de eam patet esse alienam, quicquid dominus usedit, dum de radi ponit, jure quidems.it, atrame Quoi sis is vim si erum res, quam possides tua est, dominium in ea habes earep . s. ra . , adeoque tibi competit jusdisponendi de eadem pro arbitrio tuois ii g. . Qui ita igitur agis, dum de ea quomodocunqne disponis jure tuo facis. Quoniam tamen putas, rem istam esse alienam, eam dominio alterius subjectam esse putas s. . b. , consequenter quod facis, dum de eae disponis, dominio alterius contrarium, adeo que illicitum esse censes s. ias . .Cum vero hoc non obstanare id tacias,contra conscientiam erroneam agis(s rs Pan. bract unis. . Qui contra conscientiam erronea, git, peccat(s o pari f. Phit. 'in univo Quamobrem quicquid agas, dumta re tua, quam alienam esse putas, qu modocunque disponis, peccas.

Videmus adeo, quomodo dominus, dum jure suo uti.tur, peccare possit. Unde apparet, quam necesse fit peoolvanda conscientia sua, ut quis de jure suo certus fit.

Mei . - qui rem suam passiani eamputet esse unam, quicqvid

168쪽

De dominio dimodo idem aequirendi origis Io

scit, dum de ea dispanii, nemini injuriam facii. Etenim si res cientiam tua est, non ideo desinit esse tua, quod putes eam esse alie erraneam nam quod brevitatis causa nemine contradicente sumitur agensae Quoniam igitur in rc tua dominium habes s. ra . , eo minusnumdem jure excludis omnes alios non dominosis reto.), nec alicui injures tua potest simul esse alterius. Ni dominii tibi compc riam faciat. tit jus disponendi de re tuais as S. , nemini vero praeter te jus idem competere potest per demo rata Quamobrem quicquid facis, dum de re, quam possides, disponis, nil facis quod contra jus alterius est. Enimvcro qui nihil facit, quod contra jus alterius est, nemini injuriam facitis. 8 p. part L

ur nat.). Ergo si rem, quam possides, putas esse alienam, quicquid facis, dum de ea disponis, nemini injuriam facis.

Nemo est, qui de injuria sibi secta conqueri possit, cum

memost, qui affirmare queat, contra jus suum quicquam iuisse factum. Peccat enim dominus qui rem suam putat esse alienamis. 16 . , non quod injuriam faciat alteri, sed quod habeat voluntatem injuriam alteri faciendi, idem omniano facturus, quod nunc inscius jure suo facit, etiamsi nosset rem esse alterius.

s. 66. Dum res, qua erat nullius, dominio subjiciantur dus, qua rivale aserat amnium commune, transit in unum. Etenim res in domi transeat,nim deducuntur, dum sublata communione primaeva fiunt iamin fmgulorum s is s. i. o. Enimvero incommunione pinis res iam,maeva omnibus hominibus in rem quamcunque idem jus ni adracompetitis et .), dum vero fiunt singulorum , in ea ciuntur.

item rem nonnisi uni cuidam soli inremquandam in sim lari convenit s. s.). Ius adeo, quod erat omnium commane, tetandi in unum, dum res dominio subjicitur quae erat pullius. T a Cinn

169쪽

Cum nobis jam ostendendum sit, quomodo dominus resua uti debeat, ne eadem abutatur , quale sit jus domi paulo accuratius inquirendum. Sane et dominium liberam oleat dispositionem de re sua 1 1 18. , cum tamen nemo non fateatur, homines re sua abuti posse, quilibet hoc ipso largitur, libertatem istam lege naturali limites recipere, ultra quos extendi nequeat, seu non debeat. Quamobrem eum in locum communionis primaevae succedant dominia, quid liceat domino dijudicandum ex eo , quod licitum erat in communione primaeva, quod exigit jus proprium lineo communis exurgens Unde perpendendum est jus, quod in dominos transit, communione primarva sublata. Sumi autem poterat vel sine probatione , dum domini imtroducuntur, jus, quod erat omnium commune, transirem singulos fierique singulorum proprium. Underi domi, nium persus proprium desinivimus , 118. . Ceterum hic non repetimus, quod jam aliquoties inculcavimus, quo modo quoad dominum plures simul spectentur instar unius Personae (not. S. IIo. ,in quo respectu hominum quae uamultitudo repraesentet unam Personam s. 11 3 d.

ualu ne diminus re sua non aliter nil debet, quam ut satisfaciat esses compe uigationi cuidam naturali. Etenim dum res, quae erat nult domim Iius, Ilaminio subjicitur, jus, quod erat omnium comm nione, transit in unum, nempe dominum S. 366. . Enos' vero in communione primaeva rerum nemini preter usum rerum corporalium necessarium jus quoddam in eas coinpetere potest as.). Quamobrem dum res quaedam, qu*nullius erat, dominio subjicitur usius ejus necessarius inaesit in dominium, qui antea promiscue patebat omnibuis,as . . Domino adeo non competit usus alius, nisi neces,rius Enimveto usus necessarius est, qui ad hoc requirit ,

170쪽

De dominio modo idem acquirendi origis Idy

ut obligationi nostrae naturali satisfaciamus s. ia . . Quamobrem dominus re sua aliter uti non debet, quam ut fati iaciatis ligationi cuidam naturali.

Lex naturae homini non tribuit jus rebus utendi, nisi quia sine hoc usu obligationi suae naturali satisfacere nequeunt(,. 3s pari. I. Iriu pract unis. . Quamobrem ubi eadem non repugnante dominio res subjiciuntur, non alium domunis usum permittit, quam fine quo obligationi suae naturali satisfacere nequeunt. Ultra hunc adeo usum libertas db sponendi de re sua quae domino competit s. trio, non emtendenda Nemini hominum jus sine ulla restrictionei eiendi, quod libet, competere potest(, i g. m. I. Amnat. x, nec libertas tollit oblieationem naturalem V, is s. pari. I. r. nat.), unde est libertas etiam disponendi de re sua, quemadmodum ex demonstratione superiori liquet(s. ii .). Falluntur iisque, qui sibi persuadent, vi dominii sibi licitum esse non attenta obligatione naturali, qua tenemur, pro Iubitu disponere, quas usus rei suae nulli subjiciatur legi libertatem utique in licentiam vertentes , iso. para. Lytr. uat.), quam Deus alicui ut det fieri haud ciuis

omam Aminus re sua non aliter uti debet, quam ut sitissae, iuisfaciat obligationi cuidam naturaliis ibi. re sua rum suarum

aserus quid cit, quodauigationi cuiuam natur impugnat, re sua quinamst.

e utitur, seu abutitur es. Hi pari. I. Iur nat. . E. gr. Homo obligatur ad corpus suum conservandum s. 3 p. part l. per nat.), quod ne potu conservari nequit caelo para. I. Ar nat ). Quodsi quis vinum bibit, quod sanitati suae nocet, vel tantum bibit, quantum eidem ossicit, vino male utitur, seu abutitur. Propositio praesens princi-prum foecundum est, vi cujus abusus rerum facta definitur

in casu punculam Tri s. 16'.