장음표시 사용
221쪽
si sophista concludant,Em quod quis non habe dare potent, nos autem respondeamus,Immo non quod non habet, dare pote Z ,sed quomodo non habet ut habens filics talos, unum tantum dare potest. CAP. X X I V. . '. Desolutione captionum ductarum
s Αllaciam ex accidente sumptam solvemus, negan-Γ tes necesse esse, ut id quod accidcnti inest, etiam subiecto insit: vipula Corisco accidit,ut adueniat: dc Coritacula I notii, quamuis aduenientem non norim: quia non est i dem,Coriscus,& adueniens,sed Corisco accidit, ut adueniat
Deso lutione captionum ex eo ductarum, quod es simplicite vel '
11 GAllaclassi Geo sumptam,quod dicitiir simpliciter
x vel quadamtenus, solucinus negantes conclusio nem sopitistae contradicere nostrae ilics:qti a simpliciter altera est vera tera quadamtcnus:H AEthiops est albus,de non albus,id est,albus dentes,non albus simplici totaVel ambae verae sunt secundum aliud, atque aliud,vi rus aliqua est alia re maior secundum longitudinem, non est maior secundunt
Desolutione reptionum ex definitione elenchi. 'ss Wallacia ex definitione elenchi soluitur,quia sophi tiri D, E sta reuera non probauit conclusionem contra dicen in thesi , ut quia utraque diuerso respectu vera est.
Desolutione captionum, ibin e tur quaesitum. Is Gallacia ex petitione quaesiti soluitur tribus modis. LI. Si ab initio negetur propositio, in qua petitur quaestum
222쪽
CAP. XXVI.&c. 2 9 quaesitum. quod debet respondens facere, si vitium eum non lateat. Il. Si post conclusam argumentationem respondens dicat oppos; cntem petere quaesitum. III. Si dicat se admi sisse pro potitioncm illam, qua petebatur quaesitu na,non qua si principium, ex quo aduersarius argumentaretur, scd quasi problema ab aduersario probandum.
Desolutione captionum,quae ducuntur ex consequentibus 18 l Allaciam consequentis solvemus negantes conse L quentiam: quia non valet argumentum a positione consequentis ad positionem antecedentis, nec ab euersione antecedentis ad cucriioncm consequentis. CAp. XXIX. De solutione captionum, quae non causam accipium pro causa. 19 Allaciam non causae solvemus,si dicemus,eo dem-I' pto, quod a nobis sophista accepit, nihilominus candem conclusionem impossibilem ex reliquis ipsius se phistae propositionibus cffici. CAp. XXX. De solutione captionum,qua plures interrogationes pro
6o Aptionem , quae ex eo ducitur, qudd interrogatio s multiplex pro Vna accipitur,Vitare poterimus non dantes unam responsionem:quia quot sunt interrogationes, tot debent esse responsiones. Hoc potissimum obseruarc Ο- portet,cum altera significatio est vera,altera falsa: tunc enim necesse est,ut simplex responsio falsitatem in se contineat. 6i Eadem argumentatio potest: laborare pluribus vi liis, re continere in se plures fallacias:tuncquc multis modissolui potest. .
De solutione parato fimorum coringentium nugationem. Autologia vitatur, si negetur idem signissari no- Cap. 61 mine per se accepto, M coniuncto cu alio.Vt enim
223쪽
vocabulum decem, aliud significat per se prolatum, aliud in Oratione, meto minus decem . quandoquidem si sunt uno minus decem , non sunt decem) ita non significatur idem nomine,Aominus,per se accepto, de oratione, domi s strui quia dominus per se,aut nihil significat,aut aliud ilignificat, quam in o-xatione dominus serui,ut quia est titulus honoris. Praetcrca di ci potest non cite tautologiam, cum idem vocabulum in di- Dersis casibus ponitur:vcluti si dicatur simum esse nasum habentem curvitatem nasi.
CAP. XXXII. De vitandis solamis s.f3 Α D argumentationes,quibus sophista dicere cona-
. tur ad soloecisinum, respodendum cst,conclusiOnem ex praemissis non sequi veluti, suod vere esse dicis si hoc atqui vere dicis esse lapidem ergo est lapidem. Cones usio non efficitur cx propositionibus: luia pronomen, c,in maiore propositione sumitur in rccto, non in accusandi casu. quare concludendum est in eodem casu, ac dicendum , lapis, non, lapidam.
De sicilitate vel aes scultate cognoscendigenus captioris, or respondendi. 6 Aptionum seu fallaciarum sophisticarum aliaesa cite soluuntur, aliae,quae acutae vocantur, dissicile
61 η Acuta argumentatio spectatur vel in disputationiabus dialecticis et in sophisticis. 66 Acuta argumentatio dialcctica est, I. Si ex pro positionibus probabilibus refutet thesim probabilem. Velia
ti, omnis mater amat liberos,atqui Medea es mater, ergo Medea a tiaberos. nam aeque probabiliter in contrarium argui potest: Tuae liberos interficit ron amat liberos atqui Medea liberos intersierit, ergo Medea non amat liberos. II. Cum neganda cst alterutra
Proposito,dc utraque est probabilis. 6 v Acutum sophii maest, I. Si non appareat, an concludat. II. Si non appareat, utrum si respondendum pec
224쪽
negationcm,an per distinctionem. III. Si non appareat,quet Propolitio iii neganda. IV. Si non appareat, quid sit distinguendum. 63 Argumentatio, quae non concludit, si id praeter- inittat, quod facile suppleri potest,non cst contemnenda,
69 S Tam argumentatio, quam solutio, vel pertinet ad rem,vel ad personam,Vel ad tempus. Ad rem pertinet arguis mentatio, quae est aduersus thesim:& solutio,quae indicat vitium argumentationis. Ad personam spectat,quae patefacit peccatum spondentis,Vel argumentantis: nam bona argu mentatio vel solutio potest male proponi. Ad tempus refcr-tur,quae plus temporis requirit, quam ut possit praesenti disputatione sufficienter examinari.
Epilogus, se peroratio. 7o ΥΠ Xposita sunt praecepta artis dialecticae, quam Ati stoteles primus inuenit,dc perfecit. Organi Logici Finis.. dd L
225쪽
V MAN AE sapientiae, quam philosophiam vocamus, partes duae sint: metaphysica, quam ctiam primana philosophiam, dc theologiam cum A rist. appellare licet: de Physica. Mctaphys lib. 3.
Σ Haec naturae ordine δί praestantia est posterior,nobis autem ac doctrinae ordine prior. 1etasi s. lib. .cap d.& lib.F. cap.l ad cam ducens,Phys. lib.8.6c Mctaphyl. lib.M. cap.6.ciq; inseruiens,ut ancilla dominae.Poster.lib. I. c. 9. parti C. . prout ca particula vulgo ab interpretibus accipitur.3 Illa namque in prima substantia immateriali dcim mobili,consequentcr in ente quatenus est ens, Versatur: haec autem in substantia materiali, quae in se habet principium motus Sc quictis a letaphys lib. .cap.r. Vtraque.perficit intellectum contemplativum, Ut . prudentia politica practicum .Ethic.lib. 6.Cap.I3.1 S Phusica igitur est scientia corporis naturalis, quat . nus naturale est,id est,quatenus in se habet principium mo- tus dc quietis.Themistius pauid aliter physicam definit scie tiam naturae,ic eorum quae a naturarium. 6 'I Physicam cum Arist. Physic.3. cap. 4.parti c. I. dc dCpart. anim. libr. I. cap. I. scientiam appello, scientiam accipiens proprie,quatenus ab arte dc prudentia distinguitur,at que est sapientiae pars ex intelligeti quasi ex sonte deducta
226쪽
ut explicatur 6. Ethic. Valcat cnim Pyrrhoniorum &nouorum Academicorum sententia, non esse scientiam vilius rei cxistimantium, quorum opinio refutatur ab Arist. Meta-Phys. lib. 3. cap. s.1 Iandvno,M Tolet. hic, a Thoma parte I.dis in h. 8 . Scoto parte a. distinct.3. quaest. . ab Atigustino de Ciuitate Dei lib. iv. cap. I 8.S libr. de Vera religione,& libr.et. contra Academ. S Damasceno dialecticae cap. 3. & ab Epiphanio lib. iaomo I.& lib.3. tomo 2. & a Tortulliano in libr. de anima. i Physicae subiectum est corpus naturale, quatenus naturale , id cst, quatcnus in se habct principium motus qui ctis. Metaphys. lib. s. cap. I. huius enim principia, & aste-ctiones,ac species in hac scientia declaraturiex quo cognoscitur, hoc esse scientiae subiectum .Poster. lib. I .cap.7. parti c. Σ.&cap.28. part I. Qui vero res sensiles,Vt Aucrroes hic,aut materiales,ut Simplicius, aut cns mobile, ut Thomas hic, de MUCrro . Metaphys comm. Iaut ens naturale,vtToletus hic, aut corpus mobile,ut Egidius,& Albertus tract. I cap.2.dicut
esse Physicae subiectum , aliis appellationibus id significant,
quod nos corpus naturale commodius Vocauimus: nam mobile accipiunt, non quatenus hac affectione praeditum est, quam appellamus morum, sed quatenus in se habet princ pium motus, id est naturam: eiusmodi autem res nihil aliud
8 Nec propterea metaphysicae subalternatur physica,qubd illa de ente communiter pertractat,haec in entis certo genere V satur. Memphys lib.3.cap.I.& lib.s.cap. I.etenim ipsum ens non est genus synonymum.TOpic. lib. 6.cap. .pa tic.2. Porphyrius c.χ. partic.32.&modi considerandi ,Physicusta Metaphysicus, diuersi sunt: siquidem physica consideratio motum in cludit, metaphysica excludit.Phy lib. 2. cap. 3. 9 's Corpus naturale.ab Aristotele consideratur. I. Generaliter in octo libris naturalis auscultationis,in quibus e Plicantur communia N prima principia, .& communes ais ctiones rerum naturalium. II. Specialiter in libris sequentibus,in quibus species corporis naturalis, oc earum specie rum species exponuntur. Io T Principia communia sunt,materia, forma,efficiens,
α finis .Principia prima intellige, primam materiam, dc pris
227쪽
mum motorem . nam prima forma, & vltrinus finis non cognoscuntur a physico, sed a me taphysico, Ut Aucrroes notat in praeiatione Physic. ii 'l Communes astectiones sunt, motus, finitas vel infinitas, locum,qucin nonnulli putarunt nihil aliud esse quavi
11 De principiis agitur lib. i.& 2.de motu,& finito vel infinito, lib.3. de reliquis lib. . sequentibus autem libris r sumitur tractatus de motu, ciusque Proprietates enarrantur, cum lib.3.tantum expositum fuerit quid sit. is Communis huius opcris inscriptio cst, non de nat rati ausi tutione, sed, ut ferta omnes Graeci codices habent, Mut Simplicius legit, φυσDem αιο- τις, naturati, auscultatior quonia hoc opere continentur physicae Aristotclis prauci es de rebus naturalibus,auditoribus suis dictatae .i Praeterea quatuor priores libri, de principiis in scri buntur: quatuor posteriores, de motu. placci cnim Porphyrij, de Philoponi sentcntia: non Adrasti, dc Simplicij qui priores quinque libros inscribunt de principiis tres Vltimos, i Atqui supra diximus principia rcrum naturalium explicari libr. l. Sc 2. assectiones 3.& . nunc autem Videmur haec omnia vocare principia. nimirum quia si hoc opus pers e spectetur, motus, locus,5 c. no sunt principia, scd assectiones corporum naturalium. si vero hic liber cum sequenti bus comparetur: quaecumque hic traduntur, sequentium principia sunt,ut constat ex lib. 8. Phys cap. l.partic. S.& aliis locis. quis enim nescit conclusionem primae demonstrationis csse principium sequentium demonstrationum' Po
C A P. Lus De Dyocir methodo huius libri.is r Hysicae igitur initium sumendum est 1 primis
I principiis siue elementis rerum naturalium: quorum cognitio investiganda cst ordine nobis conuenienti id est a toto ad partes.
17 Haec methodus duplex est, videlicci resolutiua,M
228쪽
divisiva. per illam resoluitur totum in suas paries essentiales, ut compositum in materiam dc formam, ex quibus constat: per hanc diuiditur genus, quod est totum attributivum, in partes subiectivas,id est species.atque illius methodi in de
monstrationibus durius autem in digerendis scientiae partibus usus potissimum cernitur. 18 Totum enim est nobis notius,quam partes : ut definitum est notius definitione:quia totius confusa, partium Vero distincta cognitio est: in nobis autem cognitionem con fusam praecedere,ac distinctam consequi, vel ex co apparet, qudd pueri omnes homines ab initio Vocant parentes , postea vero perfectiorem notitiam adepti, singultique partibus ac delincamelis obseruatis,fecernut paretes ab aliis hominibus. eade ratio est eoru,qui eminus rem aliqua aspici ut: nam primo vident cxempli gratia )esse corpus,t in esse vivens, postea esse animai,deinde esse hominem,tadem esse Socra-ic m. codem modo is ,cui Dominus aspectum restituit,primbcernebat homines quasi arbores ambulantes. Marci cap. 3. CAP. II.
u is quot cst quae sim rincipia naturalia.
19 I TEcesse est aut unum esse roru naturaliu principiti, Cap. aut multa. si estvnu: aut est immobile,aut mobile: M vel finitum,vel infinitum.Vnum inam mobile finitum po fuit Parmenides. Vnum immobile infinitum Melissus. V num
mobile finitum, id est igne eraclitus Ephesius, & Hippasus
Metapontinus. Qui vero unii mobile infinitu posuerut,in dioersas abiere sententias.Acrem principium rem naturalium
statuere Anaximenes Milesiis,& Diogenes Apolloniates. quaquam hic no aerem puru putu spectauit, sed accedete ad natura ignis. unde Porphyrius δί Nieolaus Damascenus aluteum pro principio statuisse mediu quidda intcr aere dc igne. Aqua est principiu ex sentctia Thaletis,& sex reliquoru Grς. ciae sapientu,& Hipponis& vetustissimo : theologoru quinetia Anaximandri: hic tame non aqua pura dixit esse princi pium, sed vergentem ad naturam acris: ideique dicitur posuisse mixtum quidda seu mediu inter acre dc aqua Sin a. multa sint principia:vel sunt finita, vel infinita. Si finita: vel sunt duo et tri vel quatuor et alio quovis numero .Melissus,qui
secudum rationem posuit unu principiu, secudu sesu dixi esse
229쪽
duo principia,ignem dc terram: quorum illud vocavit ens: hoc,non ens.&, si Theophrasto credimus , illud accepit pro ciliciente, hoc pro materia. Pythagoras censuit principia esse numeros,qui referuntur ad par veluti par. Plato posuit in gnum M paruum, quae habent rationem materiae, & ideam, quae cit forma. Empedocles quatuor clementa. Si sint in GmtMuci sint cius dona generis,sigura vero,ordine,& positione differunt: vel sunt inter se contraria.prior sententia est Democriti Abderitae,5 Leucippi, bc Epicuri constituentium infinitas atomos posterior cst Anaxagorae L laetomenij poncntis homoeomerias,id est partes similares in sinitas in qualibet rc commixtas,quarum secrctione Mens diuina cisicit omnia. Hae sint diuersae philosophorum sententiae: de quibus vide Phys lib.I.cap. 2. . 6.dc io .dc lib. 3. cap. 4. dc de Caelo lib. 3. cap. . .&Metaphys. lib. . cap.3.S sequetibus,& Lb.H.cap.2. dc Xenophane,cap.2.5 Philetonum,& Simplicium tac.Prς-terea Hesiodus solam terram existimauit esse principium, Metaphys.lib. I. cap. 7.Sed hi canter poetas,non inter pliilosophos connumeratur. Phys lib. I .cap. . parti c.2.2o Porro cum quaestio de numero principiorum par
tim sit metaphysica,partim physica nam quaestio quot sintcntium principia, cst metaphysica: quaestio verb quot sint
principia rerum naturalium est physica certe disputatio contra cos,qui Vnum principium iminobile statuut, physica quidem non est,quia tollentes motum,tollunt naturam, quae est principium motus,proinde tollunt principia naturalia: physicae tamen confert,idc6que a nobis non est negligenda, Ut M solutio argumentorum Parmenidis & Melissi, qui rerum principia theologice,non physico exposuerunt.
Σi Non est ignorandum, veteres, cum numerum cntium inuestigarunt,nihil aliud quam numerum principiorum inuestigasse. nam de clatc de de principio idem statuerunt. Vtputa Parmenides M Melissus ideo dicebant esse senum ens, quia putabant unum esse principium cx quo res constant. quocirca dum contra unum ens immobile disput bimus, ita nostra disputatio debet accipi, Ut contra Vnumi pium immobile vescat.
230쪽
Non esse unum en iis Parmenides o Melisu censuerant. ΣΣ Ton esse unum ens immobile, ut Parmenides sch l Melii s existimarunt duobus argumentis probatur. Primo, Aut est tanto in substantia , aut tantum accidens, aut utrumque.si tantum sit substantia: nec est finita, ut dice bat Parmenides mec infinita, ut altarebat Melissus. si tantum accidens, quomodo consistet sine subiecto 3 si utrumque sit: Certc non est unum cns,sed multa: quoniam aliud est subst1 tia,aliud accidens. Secundd, cium unum sumatur vel genere, ut homo M cquus,vel specie,ut Socrates hc Plato, vel numero,ut indumentum Sc vestimentum,vel proportione ut os tispina Metaphysic.lib. . cap. 7.profecto si dicatur esse unum cns vci genere,vel specie,vel proportione is ne dubio multa erunt entia. nam quae sunt Vnum ge acre, differunt specie:M quae sunt visum. specie,differunt numero: dc longe magis di 'stri quae sunt unum proportione. Relinquitur Vmina numero: quod vel unum dicitur,quia est continuum,ut lignum
in diuisum: vel quia est in diuisibile, ut punctum: vel quia est
una definitio, ut te nacti M vini.Si cst unum continuum,diui
di potest in multas partcs, quae sunt inter se diuersae, J ut
hoc obiter addam in otiam a toto disserunt, quia totum non tantum signiscat partes simul acceptas, sed etiam carum v nionem de compositionem certam .Phys.lib. . cap. I. M de a nima lib.2. capa dc Metaphvs.lib. . cap. l .δί lib. 6. cap. .& c. vlt.5ί lib. I. cap. 6. sunt igitur clatia multa. Si cst in diuisibile, non est quantum: proinde nec est finitiam,vi vult parmen des, nec infinitum vi censet Melissus. Si vero omnia dicantur esse unum definitione: sequuntur multae absurditates Heracliteae. I. Vna dc eadem erit essentia contrariorum, Ut boni dc mali. II. Eadem crit essentia contradicentium, ut boni δί non boni. III. Contradicentia simul erunt in codem subiecto:vt idem erit bonum δί non bonum. IV. Idem crit res diuersa :puta erit homo,&Nquus. V. secundum haesententiam nihil erit: quia cum contradicentia sint simul vera:aeque dici poterit non esse,atque csse. VI. Confundentur categoriae,& idem crit quantitas,& qualitas. Errarunt i