Iulii Guastauinii patricii Genuensis, ... Locorum de medicina selectorum liber. .. Iulii Guastauinii ... Locorum de medicina selectorum liber. Ad serenissimum Cosmum 2. magnum Etruriæ ducem 4

101쪽

pro nonymis Erubuit, quae ex locis propositis naxnisesto dissident.

Vtur ad lipothymiam deducendus acger est, ad sincopem non est . At 'quomodo inter secandum venam id cognoscitur , quasque notas habe mus, adesse animi deliquium, ulterius tamen haud progrediendum , ne syncope subsequatur E Hollerius Hempanus in comm. ad Aphoris inuri tertium primi libri, scribit ad animi deliquium sanguinem mittere, apud

veteras esse detrahere usque ad viginti quatuor vascula , ut unumquodque vas capiat uncias tres, hanc autem sanguinis quantitatem, scribit

paulo post complere sex libras mensurales; quas in acutissimis febribus cam sanguinis missionem requirentibus, detrahere posse aliquem ex C leni consilio in libro de sanguinis missione itidem scribit ille Auctor. Absurda re ridicula sententia ; est enim qui citra trium aut quatuor librarum detractionem animi deliquio corripiatur , quod felici aegroti fortuna me expertum suisse memini, dum iuuenem mulietem c idis sima fibri laborantem curarem , quae ex ea larga sanguinis missione iugulata febre , illico conualuit, nec rocidiuain passa est : unde tribus diebus ( erat enim hic tertius morbi dies ) absolutus est morbus; aliter permultos duraturus , quod pro certo habeo , fore ut sape contingeret, si ita copiosas sanguinis detriationes usurpare auderemus sed nimium , & plusquam deceret, si non respondeat auxilium , deterret bonos etiam medicos infamiae timor. haec obiter. Igitur pra: scribi, aut assignari certa sanguinis inensura vel pondus non po est, quo termino animi deliquium praesinite contineatur , magna mim sunt naturarum discrimina, multaque in sanguinis abundantia hominum inter se differentia. ec vero eum terminum praescribit C lenus , qui libro de curandi ratione per sanguinis missionem capite duodecimo , illud tantummodo affirmat, ubi feruescentis sanguit et inest plenitudo acutissimam accendens febrem, subito ac simul cile euacuandum plenitudinemque exhauriendam , etiam ad animi deliquium detracto sanguine modo vires constent, unde se meminisse, quibusdam sex detractas protinus cotylas, aut postridie,aut tertio , quartoue die Cotylas sex interpretatur Hollerius sex libras mensurales, scilicer uncias mensurales septuaginta duas, quod ut aliquando factum est,ita saepius cotyla accipere dicta est uncias nouem mensurales ninitrum haec Attica fuit coryli , quae & medica saepius, ita ut colylae sex non sint plus ,

quam unciae. sexaginta tres. mensurales. At quomodo ait idem Holletius ad finem commentati j : Ha autem sex libra biginti nostratia varisula canetinent, si paulo antea dixit: Est autem ad animi et que Ali

quium sanguinim mutere apud Veteres, detrahire t que nil rat Vi Ortia cula . ut unum Mathue tias capiat tinctas tres ; cur hic qnatuor valca 3 an non inter veteres Galentici an veteres abj . Galeno Cade te a r senserant Equi vero hir an alia , & alia valcula intelligit

102쪽

de isdem loqui apparet, non enim de antiquis , nisi apud veteres ex titerint vascula, de quibus loquatur primo loco, quarum singulavneias tres contineat, quibus antiqui illi soliti essent tanguinent excipere, quod mihi quidem ignotum est. Sed & illud Holletio saciendum erat, si rem definite tradere rolebat, ut cum libra , aut unciae mensur

les quas proponit , non sint amplius in vita, nec vasa illa cornea lianeis interiecta, de distincta, quibus velaos humores metiebantur antiqui , quorum vasculorum mentionem tacit Galenus libro primo de

compontione mcdicat Lentoruin secundum genera capite decimo se to , de eorundem librorum capite sexto , ut ponderat ea quibus ianguinem vas alis exceptum aestimare licet , adscriberet : sunt enim mensurales a ponderalibus aliae : quippe mensurales eaedem in omnibus , quorum pondus aestimamus di, ponderales autem iuxta corpo-xis quod pondere aestimatur grauitatem , aut leuitatem variae; ponderales enim unciae grauitatem corporum , mensurales molem decernunt, ut scribit Galenus primo de compositione medicamentorum secundum genera cap. xiij. Cuin autem Galenus aliquando,discendi cupi,dus quantum grauitatis pondus cotineret olei libra Romana mensuralis, cam ponderasset, inuenit, sicuti scriptum habemus lib. vi. de copositione. medicamentorum secundum genera ca.viij. duodecim olei mensurales, dccc in unciis ponderalibus aequales, quam eandem proportioncm ctiam alibi refert. Diligenter i. itur rem appendere est necesserui pondus sex co-tylarum sanguinta, ubi ad mensuralis uncias reducantur, exacte habere volumus; quod tamen nos hoc loco importunum minime faciemus. Sed redeuntes ad propositum dicimus, tetractionem sex cotylarum sanguinis nequaquam fuisse positam a Galeno terminum definitum, sub quo animi desectio eueniret, sed ita aliquando contigissese iccordari: nimirum id in aliquibus obseruauerat, quod t1men aliquando etiam aliter acccxlcrct , unde non seinper ad hanc quantitalcm detrahendus erit.Auic ei Has meliu eandem rem desgnasse de prasinisse videtur libro terticita, j.tractatu ii. p. viij.de signis sy ncopis;cum enim ibidem nonnullas eius mionis notas proposui siet, desumptas a pulsus compressione, in. T- qualitate,& pat uitate sannilinis fuga coloris faciei mutatione, palpebrarum dii Dissione, oculoru dcbili motu, coloris mutatione, halluci nation , frigiditate extremorum, sudore frigido,nausea quandoque ac totius cor

horis quandoque s igiditate subdit haec. Quum igitur. incipii aliquid horum Eonorum Pu 3 flebotomiam , aut sola ionem Lentris, aut adminis atrantem rei neces aras 'cieratis lis nem , abstineatur ab ea , O remoueatur causi , quM am iam perducet ad ii cap. m , F non abstandatur. Sane enuriscuti eaedem not.e, aut magnae aut paruae , tundum morbum,naaiorem, v l minoi cm,debiliorem, aut vehementiorum ostendunt , ita vci lipo Pothyna m , vel syncopem , qu et non nisi maioris de minori; ratione das uiat, tam uoue maiores, vel minoici indicabunt 'at ictu .utem mammi

103쪽

animi deliquio virtus tum animalis, tum etiam vitalis; quippe propti cordis est affectus, tum animi deliquium , tum syncope. Indic1t id h-pothymiae nomen , enim ad cor pertinet , secuti M o viae a an tu i ctiam virtutes eum affectum pertinere significat. M E in tur existi inauit Mena Hispanus, virtutes tantummodo animales anici, nimirum neruorum , & musculorum , quod ex Avicennae loco compis bare conatus est, qui legitur libro tertio sen undecima tractatu secundo capite nono nisce verbis: Et si vi, e rei casus obtulis quandoque perducit

ad si marem, O quandoque ad id quia est ima oncopem , tibi Pirrus non Q-

stamur , niti a neruis, ra lacertis ipsis existem diu ab ea tiarai, , quare hama D neu motus, neque remouetur a suo tu , Ostatione, nisi cum tabue; si caus timui est accidens eius quod diximus. Nam cum vehemens sit, 'cit cadere vi iurem integre : S si non D et themens scit cadere tartutem neruorum P lacera rum. Avicenna tamen hoc loco non loquitur de syncope, aut lipothymia, de quibus satis locutus fuerat capite praecedenti sed de alio affectu, qui ut proprie pertinet ad caput, ita vixtutem animalem laedit, ac tollit sensum , & motum, licet aliquando ita augeatur, ut affecta etiam vitali virtute, syncopem accersat, in qua virtus cadit integre , id est, omis virtutes, tum animales, tum vitales collabuntur: laeditur autein de in fgniter vis animalis in lipothymia, ut etiam pereat sensus, dc motus, quod scribit Aetius libro quarto capite ior .per haec verbaenissere aut animi deliquium a s copo, quod animi deliquium derepente incidit, sensu, E 'utu hominem priuans, di omnino non sudans, 3ncape tiero, si Ggitant i, UT dormientes invadit, omnino cum pudoribus, qui si reptici appellantur. Nec tamen ea virtutis animalis laesio ita est accipienda,ut semper sensu .& motu hominem ex toto priuet, aut destruatur virtus neruorum , sit enim aliquando cum vehementior est lipothymix , non fit aliquando I cum non adeo vehemens, sunt enim in eadem lipothymia, antequam pervcniat ad syncopem, gradus, quod dc in meipso, dc aliis non semel vidi. Anici autem cor & virtutem vitalem, licet non aeque ac in syncope, apparet non solum ex voce seu vocabulo quod superius proponebana, sed etiam ex pulsu, quem varie mutari docuit Avicenna, qusque notas illas exhibet, quae , ut in syncope maximae, ita in animi deliquio quod illam Praece it , exiguae sunt ; quam etiam rem in iis obseruare quotidie licet. li i animo rum uuntur: sed express8, 3c nominatim, s necesse est, illud firmat Galenus comment. ad Aphoris inuoct,uum libri septimi per haret

verba: Commu)t autem est omnium ruptionum evstula, ctam deliquium,ose vitam spiritus excretionem, in alibi Hensum est. Et iterum comm. ad Apl orismum quadragesimum primum libri secundi: Quicunque diero nulla tali

de eausa scpius ac fortiter exsoluuntur, ij si Ortutis et talis imbecili talem hoc patiantur. Exsolutionem autem idem esse ac lipothymiam antea diximus.

Aduertedum autem,in Graeco Aldino Codice pro illis quae scripsi mus et

id est,

104쪽

ia est,mitum animalis, Leonaeenum tamen legisse (a et se , qui vertit et ,-I quam lectionem nos approbaui inus,quia cande etiam reperimus manu exaratam ad marginem clusitem codicis C ci,quem habemus,in quo infinitae etiam aliae vulgati, meliores lectiones continentari tum nobis noleue aliquando auxilium afferuiit. Sed & causis undelirothymia fit, ill e Cir ac nati ories, siue repletiones, aut dolores sint quas di itincte percurrit Galenus libro primo ad Glauco. capite decimo quarto, facile colligere liceat,laedi ac dibilitari intalem virtutem. Et vero quid opus foret incisa vena dum sanguis estiuit, pulsuum mutationi tanquam indicio haudquaquam mendaci, animum diligenter attEdere,& e vestigio quiescere, pulsu alterascente, seu in magnitudine, seu quavis inaequabilitate, quod praecipit Galamisi bio de cui auditatione pet sanguinis missionem capite' decimo quarto,si in lipollirinia ex sanguinis detractione vitales vites hetud Pateremur,nulloq; pacto concideret pulsatilis virtur, quod est Hispani ille auctor Lipothymia autem esse dicere nemorum & tuu ullaru imbracillitatem , quid aliud est, quam commune dc perpetuum omnium se morborum symptoma dicerei Fcre pudet ad mira rem tot argumenta Ettulisse. Iam igitur ad argumenti ex Galeno propositi dissolutionem. quod multo antea debebam , redeo post multa; Eo aurern probabatur, io angina sanguine mittendum esse usq; ad animi deliquium , quod esset sanama instimatio, in summis autem inflammationibusca sanguinis detractio conueniret.Respondemus, primum , non omnem anginam etsi esummam inflammatione quippe magnum re paruuin, non specie morbi, sed magnitudinem , & vehemcntiam indicant:tum concedentes in pro potito casu anginam esse talem, ibique maximam subsistere inflamatione, dicimus ratione affectus, qui adeo magnus in, conuenire ei missionem

languinis usque ad animi deliquium, sed esse quod impediat, respirationis

disticultatem, quae cum sit actio vitae sic necessaria, ut exiguo admodum tempore absq; ea perdurare vivus homo possit, prima de omnium digni sinam pribeat indicationem. Docet autem Galenus lib. r. methodi m dendi capite duodecimo, in complicatione affectionum, primum om- Dium attendendum este, a quo imxime discrimen aegro impendere videatur.Igitur in summis inflammationibus, quatenus summae inflammationes sunt ,& proprias exhibent indicationes , sanguis ad animi usque deliquium mittendus est; cum hoc tamen, ne id fiat, si aliquid impediat. At i in dit in angina disticultas respirationis , quae exanimi deliquio a geretur succedente ad eam largam sanguinis missionem, undo illico exiuis dicatione interiret aeger Quare copiosus etiam liceat mittere,ubi in nor est respirandi difficultas, cum quo tamen stat magna anginae vis, sicuti inflammatia pharyngis, seu saucium musculis; maxima autem respirationis dissicultate urgente, scuti inflammatis latrimis musculta accidit, ratione huiusce symptomatis quod cauendum maxime est,utque

105쪽

res ires o custodiatur. largam semel factari: sanguinis missioncm , t

arvina det quium declinamul, evacuationem potius partienter.

De purgatisne in angina. Hippocrato loca duo ex quarto de

ratione victus in acutis declarata, alterius vera

linio daemon ruta adue us Macarium. C A P v et X v. N ngina propulsanda maxime proscuum , atque adeo ne-

cessarium esse, sicuti venae fcctione, ita medicamento pur-m gante confestim uti, scriptum habemus apud omnes prophiud modum de medicina auctores, Aretaeum, Ccisum, Galenum; Alexandrum Paulum,& apud Arabes, Rhasim avicennam, & Me suem, Trum praecepta deinde alij,in medicina facie la admodum clari secuti, usque ad nostra tempora pene omnes ; Alexander tamen Mail tia vicentinus insignis eruditionis vir, purgationis hunc usum adeo non concessit, ut vehementer damnauerit , de pestiferum existimauerit l, &quoniam aduersariam ediistimabat se habere auctoris sententiam liabri quarti de ratione victus in acutis , t tu trigesimo , siue ille His pocratis sit , sue alius , ubi in singinae curatione medicamenta alti ctoria auctor ille protonit; idcirco eius loci auctoritatem, interpretes qui ea loca Latina fecerunt coarguendo, sibi conciliare conatus est. Nos qui de auxilij utilitate, tot auctoribus certi sumus, eius rationes aut proponere, aut expendere non laborabimus in praesentia , sed ad Hippocratis locum, in cuius gratiam haec de Massaria dicimus , queaedam adnotabimus. Mirandum. autem est , Massariam , tanquam aduersarium Hippocratis selegiste locum , qui ex nullius quod sciam interpretis , Galeni certe sententia , hauriquaquam eius opinioni aduersaretur , neglecta interim eiusdem Caleni auctoritate , qui expresse ac disertis verbis , non uno in loco purgationem in angina Proponit , ut Sole clarior res sit 8, Nam quod non laboret Mast ria de Alexandro de Aetio, & in ilibus , ut ipse ait, ferri fortas te aliquo pacto posset, at Aretaeum , Celsum , & Calenum quis ferat ita cutem sed veniamus ad Hippocratis locum , quem excutere mihi institutum est. Dixi non aduersari eum Mail itiae ex interpretum sentei tia : quippe Latina Hippocratis verso ex Cornatio . quae passim legitur , non medicans quibusdam atra crus habet , scd, ecleematum delinctu curant, quomodo etiam conuertit, re locum exposuit Franciscus vallesiis , ita scribens. , O curansuli natis. In Hippocratis qui, dem textu ad quem Galani habemus commentarios , intra Galeri opera

106쪽

crx Iuniis edita , ex Vassaei interpretatione ita liciis . legi ut, quomodo adducit eum Maisaria: : quam mitioncm te pii similite Hieremias Thri uerus , qui in eundein librum commcnt,rios scrier sit , ut facile suerit Massariae , in re tamen minime nec inaria , .lo cum de ecligmatis, sicuti facit , non de purgatoriis accipere ; nec tamen qui de attractoriis pharmacis locum exponunt, purgatoria medicamenta intelligunt. Galenus enim perspicue intelligit, vel de medicamentis acrioribus , quae ct siccare , ac. in auia diu id q, iucium glutinosa , tum crxssa Confiingere possint , nimirumhad gargariri randum exhibita , per Ilaec enim verba quae habet Galantiam commentario , puto illa Hippocratis exponi se sit re - r dives et, id est, ' calida exhibens gargarasmata. Quod enim dixit Hippocrates id est , cxlida , acria intestigit Galenus , nimirum , quae calida facultate sunt . etsi de iis quae actu calefaciunt, Hippocratis verba velit accipit Vallesius, Galeni fortasse non aduertens sentent iam , aut ab ea ultro discedens ; vel rursus , attractoria Calenus intestigit me. dicamenta illa , quae exterius collo apponuntur , cum scribit , Ubeterea ad externam supraficiem reuellere oportet , circumpestis cello, ercta tractaria pelle aut facubare medicamentis. Vtroque autem modo , cidae

de attractoriis scribit Galenus , accipi posse proposui , Nam cum

Hippocrates , cuius verba exponit Galenus , tum attractoriis medicandum scribat, tum Gratum collo , & capiti circumponendo, d bium esse possit, utra ex his a Galeno intelligantur , quum ex Hippocratis doctrina tendum attractoriis dicit; utraque enim attractoria sunt & calida. At virouis modo accipiamus, de pulixtoriis ne litera quidem. Conspicuum tamen tale potest , legisse Galenum eo loco, non vocem quae eclismata, sed quae attractoria significaret; quare si ab ea quidem voce tantum timet Massaria , nec in Galeni expositionesbi satis auxilii putri , nae illi alia procuranda est defenso. Quod enim

tanquam nouuio, multam enimuero ostentans Graecae linguvi peritiam ait, scriptum eo loco esse l. linein, quod est ab . h.ks , id cri , t me.

facile euerti possit vi quid enim si leuissima immutatione dicamus legendum imbi I dc vero ita legendum esse docet Galeni commentarius , qui de ecligmatis, mi linctibus, seu arteriacis ne verbum qui dem, de attractoriis autem, Graece aenestri, pluriina,vt vidimus. Volo

tamen pro Massaria pugnare , dc pro iit qui i et A. receperunt ita enim legendum, ex alio Hippocratis loco confirmari possit c de quarto de ratione victus in acutis textu vigesimo primo , qui itx scriptus esi: Porro si a vina ferit, est si aliud quod iam De thurhicis malum , echigmarer purgare. Respondere igitur sbi videntur loca ; & vero ibidem non aliter legisseGalenum apparet, qui de repurgatione quae fit per sputa, Hippocratis locum expresse interpretatur. Nec vero ausim , ut superiorem, ita etiam hunc locum immutandum esse proponexe , cum

107쪽

dest hic Galeni auctoritate , quae contrarium potitis suadet. Dicam tamen . quod ex loci sententiae consideratione succurrit, iter quam Galenus iaciat, eum locum exponi mclius ; &quod dicitur ech ate repurgari, intelligi de medicamento purgantes Primuna enim eclegmata, non tantum linctus, & arteriaca esle, sed alia etiam potionum generae , apparere potest ex Paulo . Egineta , qui libro A. p. xvij. ad lumbricos intos eclegmata apparat , cum tamen ad lumbricos non lamistando, vel lingendo, aut sensim deglutiendo sic ut per asperam arteriam medicam diat a d ferantur, sed in ipsum protinus ventriculum delabi aretiit; si autem alia quam arteriaca, eclegmatum voce, potionum , aut medicamentorum mi in torum genera intelligere possvinus ; quid vetet intelligi purgantia , si ad Hippocratis sententiam de eclegmatis, id est, lin Sh b is seu arteriacis ineptas sensus, de purgantibus maxime accommodatus iit 3 Et vero remita se habere ostendo , nam cum Hippocrates eo loeo uniuers3 in imorbis magnis sanguinem este mittendum propo. viii t , de angma & pluriticis malis particulatim loquutus, aliaque proponens auxilia, scribit hosce morbos eclesinate esse repurgandos, quod si si imbecilliores appareant, vel plus sanguinis quam oportet mi ilum fuerit , clysma tertio quoque die infundendum . Vult igitur ciri n. cesegmati sublii tui, et iisque vicena iustinere, si inodo aegri vires sintdobiliores; At vero quomodo clysmata debilioribus conueniant magis quam arteriacas siclis uata vires reddunt debiliores, maiorem spiritu ina copiam educentia 3 aut quomodo clys natum vicem iustinere possint relegmata, cum illa totum corpus,sed potissimum inferiora, hae et vero exiguam quandam partem , ec superius postam euacua ni3 Nec vero de arteriacis illud dici potest . maiores ab ipsis requiri vires. qubia per spiritus viam fiat humoris eductio , quod absque viri tis animalis robore contingere non possit, quod multi medicinae prosesi res aduerteriant: id ei uni uerum est,quum a longinquo loco, ut a pulmone aut thorace eductio stat a gutturem de faucibus adco proxima via est, adcoque cilis transitias, ut minimo virium robore indigeamus si quidem per cas partes expurganda fit quae anginam euicit materia, quod tamen cum vix cori tingat, deque ea expurgatione vix a medicinae scriptoribus quicquam

scriptum Mefit, praeterquam loco de quo agi naus qua de re etiam fuit a nonnullis Hippocrates, sim auctor ille reprehensus) ideo de purgatione,

a totum corpus euacuatur, intciligi locum existimo, tuam pur tione

si non ferretit pra imbecillitate aegri,cli flerem substituet,qui eandena hu- motis speei Q ,& per eandena v ana, sed minori cum virium necessitate earumque minori dispendio, purgatis medicamenti vicem gerit,quod irae multis etiam aliis morbis ,&ipse Calenus scribit, dc ij de medicina nu-etores. Si autem de medicamento purgante hic locus accipiendus est,ubi eclegma scribitur ii multo magis de eodem accipiam locunt alterum scriptum te X.Xra.quem irinio vos sidc quo aura laetus viam medicanda

108쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. et

proponebat Hippocrates, si quidem lectione Galeni sequimur, quae enim purgant attrahendi vi purg)nt, ut ex Galeno in primis notum est.Cum. n. ibi vetustissimus auctor omnia fere auxiliorum genera ad anginae cur tionem proponat,quare auxiliu adeo effera, aut potius lumine necessarium praetermissse dicamus Non igitur tot rein legendii,qua voce nite batut Massai ia, sed limraesidii ex Galeni commentario,quod si fit,iam non de arteriacis,sed de purgantibus totum corpus, locus merito accipendus videatur ; quod etiam dicimus, s legatur loriri ei, & eodem modo accipiendus alter, in quo eclegma absque controuersia scriptum est. Cum haec scripsissem , consului Aldinae editionis codicem Galeni Grincum quem habeo, ad cuius oram calamo exaratae pene infinitae sunt locorum variae lectiones, cuius libri antea quoque mentionem feci: erat autem ex illis una haec : nam pro inritara , reposcum erat s rarito n. Ego autem mirifice laetatus sum, quod coniectura assecutus fueram, eius codicis auctoritate confirmari,nec lectorem ea de re celare volui.

De tomia . seu gutturis flectione in angina. Pauli locus expen-

declaratus. Veterum, O recentinum ea desectione epiniones. Aretaeus refutatu .

Cir A est Hippocratis sententia primo libro Aphoris otum

scripta, extremis morbis extrema conuenire remedia .inde cum

m in venae fcctione, aut purgatione nihil fuit auxiiij aduersus malum ad ferrum & ignem confugiunt Medici , quae auxiliorum esse extrema idem vetustissimus auctor memoriae prodidit.Fuerunt auten, sectionis, O ustiones magis usitatae temporibus antiquis et quippe e rundem usum, ut credibile est, melius nouerant, & audentiores erant antiqui et secubant enim , & urebant non solum hydropicos , pleuritiacos , de purulentos pasiun , sed in variis capitis affectionibus , summa cum utilitate temporum arterias, multasque alias partes varie, ut i gere licet apud Paulum libro soto & apud Albucasin , quarum par tium sectiones hodie penitus omissae sunt. Inter has synanchicorum sectio fuit , de quibus solis in praesentia quaedam addere libet. Dicebatur haec operatio a Graecis , & Graeco similiter nomine Erynsotomia dicitur a Coelio Aureliano , medicinae Latino scriptore lib. tcrtio acutarum passionum cap.quarto, scilicet laryngis,aut lupuemae gutturis partis lectio. Hanc antiquissimam futile ex eodem Aurcliano diai ccre licet, qui Asclepiadein rcfutat, eana tanquam a veteribus acce-

tam approbantem. Hoc Asclepiadis placitum legimus etiam in libro,cui

109쪽

titulus Introductio, aut Medicus cap. xiv ubi cum ad anginam varia proposuisset auxilia taec subiicit: lassis aurem in iis tu: extrem fecunt r ego omin etiam tititur. Paulus Agineta O .vigcsimo tertio libri sexti, hanc operationem ex Antillo proponit, eiusque modum adscribit. Verbae autem, quae initio capitis protinus scripta sunt, quoniam non uno modo leguntur, imposuerunt Nicolo Florentino.atque etiam Rhui, unde ser-txile in Nicolum deductus est error, ut existimarent a Paulo, seu potitia ab Antyllo improbatam esse eam gutturis scinonem, quae ab ipsis recepta

fuerat. Altera enim lectio ita habet: nn is res cinis; χ: Tor . A. TM-

et idio. r sit, , id est , res nanchicis quidem , ut dicemus, cum locum tr. Nabimus de ratione o lus, Chirurgiam improbamus, quippe inutilis est di Psectio, in quibus tota arteria , ct pulmo assecim est: in ore autem, avi a ,- flammatione detentis, Di tiam tonsillis aspera arteria es operientibus, arte icthaudquaquam assecta, rationi consoreum est mi phar votomia , ad euita r-dumstrangulationis periculum. Altera autem lectio sic: o: Aur rara υ-

ram , seu pulmonariis , tit dicemus cum locum tractabimus de ratione di eius,

chirurgiam improbamus, inutilis cum sit dis se , in quibus tota arteria , O pulmo Cictus est. In si anchicis autem, O circa os atque mentum inflamma

pionem experientibus, aut etiam tonsillis operientibus a perae arteria os, artiria

haudquaquam C cta,rationi consentaneum est titi phar 'gotomia, ad euitandum frangulationis periculam. Idem autem in presentia est pharyngommia, ac laryngotomia, pharinx enim re larinx idem aliquando sunt, ut scribit Galenus Si igitur locus ita legitur, ut posterius proposuimus, sicut nonnulli codices habet, res caret ambiguitate: ippe improbatur illud chi xurgicum opus, seu manualis iaministratio in peripneumonicis, aucPulmonariis ; dicitur autem rationi consentanea in anginosis Si aute ni egatur priori modo , res quidem non ita expedita est , sed tamen ad uertenti non obscura; sentit enim Paulus , Iaryngotomiam non ira omnibus anginosis usurpandam tae , sed in quibusdam improbat, in quibus nimirum una cum ladnge affecta est tota alteria, de pulmo : ita enim insutabile est malum , nec per sectionem illi succurritur, quare veluti inutile auxilium reiiciendum est : At in synanchicis , in quibus tota arteria haud afflicta , opportunum dc salutare est auxilium, cui ut usurpandi rationem ac modum sequitur ad ostendendum. Ex Graecis hanc guttulis scinonem vadetur habete suspectam Arcta us , au-

110쪽

to COR. DE MEDICINA SELECT. LIBER . t

ctor non paulum Agineta antiquior. Ille enim libro quinto capiale septimo ea de re ita scribit : Quicumque autem strangula ianis, quakb angina cauentis , quo laxius I ius duceretur, arteriam secureum, non sane experimento rem comprobasse videntur. Nam et tali tas i amm tutis maior ex vulnere emitur , ct 'an utatum adauget ac tussim com-- te'. sv n Ciam si aliqui piriculum id elias urit , duleteris ora H υ- num coavere nequeunt , amba enim cartilaginea , vique inter si inelutis

, hi sunt. Improbauit eandem sectionem Coelius Aurelianus methodicae medicinae scriptor Latinus , qui & Asclepiadem ea de re librotcrtio acutarum affectionum capite quarto reprehendit. Cum enim

illius opinionem tanquam a veteribus ductam proposuisset Aurelianus , paulo post eam refutans scribit: Est etiam 'bulosa arteria ebris irationem Aut Ara , quam Vr 'go: cmiam veram, es qua a nudo sit antiquorum tradita, D caduca,atque temeraria A Urpiadis inuentione a nata, ut ne nunc occurrentis, Latinis resiondere videamur,aut tantum eius a usta oratione

damnemus ibris quos de adiutoriis sumus scripturi, et ore ebimus. At Arabes omnes eandem receperunt. Rhasis enim tertio libro continentis capite

septimo scribit, se vidisse Anci lisium quendam medicum ea curatione utentem , rationemque sectionis re ipse proponit , quam tamen non eis: usurpandam nisi sub ipso extremo vitae discrimine affirmat; tum iuxta Pauli sententiam , hoc curationis genus euitandum esse di cit, qua tamen in re deceptus cst, ut antea ostendimus. Auenhoar libro primo tractiva decimo capite xiv. eiusdem sectionis summi guttu ris meminit, qua tamen se nunquam usum fuisse dicit, quod adna dum dissicilem existimaret , nec unquam ab aliquo ea tempestate in usum rcuocatam vidisset: fieri tamen posse scribit, incisonemque debere esse ad quantitatem foraminis naris , aut parum minorem; id respexit ut puto Auenhoar, quod respirationis gratia facta incisione , queae naris uno foramine sit, sussiciat ad viram; & qu iam erant qui dicerent , Galenum eiusmodi incisonis nunquam meministe , eos mentit scribit Auenboat, meminissse enim Galenum ex loco quo etiam incidet e sphac, id est, abdomen praeceperat. Ego tamen huius loci nullam habeo notitia. Subdit Auenhoar voluisse se incisionem experiri in capra, cuius in aspera arteria incidit corium, repelliculam, nimirum membranam quae subtus posita est, de de ipsa aspera arteria seu carina pulinonis, ut ipse dicit, aliquid minus lupino: tum abluto quotidie vulnere aqua mellis, ct insperta puluere astringenti, fuisse capram sanitati restitutam.

Cum hoc tamen, quia neminem viderat, qui ea curatione in anginoso usus esset, pranius in stituere eam minime volui tandem gutturis sectio nem habemus apud Auicennam lib. s. sen nona, tractatu primo capite xj. qua utendum elle ait , quum anginae sunt vehementissimae, re nihil proficiunt medicinae, & certa creditur futura perditio, ut ipse loquimi , ius interpres. Docet autem modum sectionis , nimirum sciv