Iulii Guastauinii patricii Genuensis, ... Locorum de medicina selectorum liber. .. Iulii Guastauinii ... Locorum de medicina selectorum liber. Ad serenissimum Cosmum 2. magnum Etruriæ ducem 4

81쪽

proponcret, reticuit omnino. Ex recentioribus qui partium morbos scripserunt,quod sciam nemo illius meminit,praeter Ludovicum Mere tuin Hispanum virum eruditissimum qui cum ex Aretaeo illam speciem

proponat, refert tamen eum morbum ad aerem attractum, quem crassio

rem, calignosum, densum,&fialiginosum effectu, non potest rationem rusti ei aspera arteria capere. unde suffocari ab eo contingit animal, sicuti accidere videmus cum semi accensis carbonibus conclaui undiq; clauso, coercentur inde exhalantes vapores, ex quibus suffocatos & ipse videt non paucos,ac testatur etiam Gradius, qui huius ccmodi anginae ex carboniabus scini accensis, mentionem facit in commentariis suis ad nonum Rhasis ad Almansorem. Non possum tamen facile intelligeret , quomodo talis angina ex suffocantibus vaporibus , ea sit, quam ex vitio spiritus describit Aretaeus. Manifesὶδ enim Arctaeus in illa angina proponit spiritum calidissimum ,&siccissimum, id est , tenuissimum; tantum abest,

ut crassiorem dicat. Non obscure etiam docet, cautam affectionis nori extrinsecus esse, sed intrinsecus, cum quae de charoniis tradit, illa simitudinis gratia ad rem declarandam afferantur , ut non possit quae ab halitu crasso extrinsecus adueniente incidit angina, haec Aretaei elle. Quod etiam existimasse videtur Thomas a Veiga Eborensis in commentario ad quartum caput libri quinti de locis affectis, ubi huius anginae Aretaei mentione facta, paradoxam , & duram (scuti ille dicit Aretaei sententiam

existimat, quum ab halitu cxi bonum angina ab omnibus accepta videatur : nisi tamen & hanc eandem reiiceret Veiga. Quae autem obiicit aduersus Aretaeum Velga, facile refelli possunt. Quod enim abi: et illi anginae inflammatio, id vero eam non tollit, non enim ad anginam esse necessarium probauimus. Vitium autem aeris attracti , seu viiij causam, non extrinsecus inquirendam, scd intrinsecus eius prauitat et

gigni , docet Aretaeus exemplis similibus propositis ; sanatur vero haec

maligna angina , exterius apparente inflammatione , non quia inflammatio interna, id est, humoris affluxus, qui nullus erat, ad exteriora vertatur, sed quia iam cessante morbi malitia , roborata natura, ct morbi materia non adeA tenui, quippe non tanta caliditate , & siccitate urgente, exterius fit,& apparet inflammatio , quae interius nulla erat. Et haec ferme obiter sint dicta. Caeterum signa in hac angina specie caliditatem , atque siccitatem spiritus omnia demonstrantia haec sunt: comitatur enim instrumentorum collapsio, gracilitas, pallor, c culi sunt caui, interius demersi , fauces, de gurgulio retracti, tonsitim multo magis subsidentes , vocisque priuatio, este aurum frangillatum huiusce speciei quam priorem violentiorem , dicit Aretaeus , quum impectore in tam iit, ubi spirandi initium ponitur, assici nimirum ipsius spiritus fontein , aut spiritum (in hoc enim vitium ponitur J in ipso

fonte vitiatum essesquippe circa pulmonem,& cor. Anne igitur per litari et modum omnis sit locatio erit angina r non itidem, etsi Aretaeus initio. statim

82쪽

to Co R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. ri

statim capitis exin definiat, spiritus comprehcnsonem, ut omnem serestissocationem comprehendere videatur i, dicimus enim, illis verbis anginae tantummodo genus assignari: angina autem, etsi absque instrumentorum quae spiritui dicata sunt, laesione fieri non possit test enim suis

catio; at suffocatio non aliud quam interitus eueniens propter defectunt respirationis , qui fit ob angusinam alicuius ex instrumentis respirationi seruientibus, quod legimus apud Galenum lib. s. Aphorismorum comis mentatio ad Aphorismorum trigesimum quartum) non tamen dicitur angina, nisi ceruix assiciatur, id est, partes ad fauces, aut guttur attinei

tes , quod fieri in praesenti morbo, signa ibidem apparentia argumento

sunt: oritur enim vitium quide ex pectore,& pulmone ibi vitiato spiritu, at assiciuntur etiam partes superiores per quas vitiatus idem spiritus redditur, assiciuntur autem non per inflammationem ex sententia Areraei, quippe nullus ad eos humoris inluxus ; sed contrario modo, quod absumpta, exinanita, & emaciata, ac retracta per spiritus siccitatem fini,

quippe ab expiratione serisenti insumpta sunt omnia humida, nec in illis tantum partibus, sed in oculiaret iam ob viciniam , ex quo caui facti sunt. Forma igitur & cssentia morbi, scuti etiam in alia specie augustia est, sed aliunde proueniens. Est vero angustia non solum in pu mone , sed etiam in gutture angustiae sensus , quem ad anginam requircbat Galenus , non ab a filuxu humoris, scd a siccitate, & partium constrictione. Ita igitur vitio spiritus, praua de maligna conuersone ad calidissimum,& siccissimum immutati sit angina,& quibuscunque in in morbis tale spiritus vitium succrescit, in illis eiusmodi angina oriatur , unde potissimular in aestuosis scbribus , quae ad eam spiritus caliditatem , de siccitatem perueniunt interdum , ut non solum pulmones , sed partes etiam spiritus supcriores assiciant , & in tali febre memini eam me aliquando vidine , quae etiam aegrotantem de medio tulerit. Illud Galeno aduersarium in hac doctrina Aretaei est,

quod vitium est in pectore,& pulmone,quod in anginae specicbus, quas

ipse proponit , omnino negat. Nos autem hanc non ex Gaeleno, sed ex Aretaeo proponimus ; videtur tamen id etiam concessisse Hippocrates libro quarto ce ratione victus in acutis, in quo quum smilcm ci , quam apud Aretaeum habuimus, anginae speciem proponeret, tota illa dictio, Dis serie, nimirum a textu ; r. usque ad trigesimum quintum, inter cae-raera scribit, pulino nem fuisse incensium, caeteraque signa eadem ferme proponit, violentam suffocationem , quam Hippocrates dicit Ortho Pneam, siccitatem multam , gracilitatem partium, vocem abruptam, seu abolitam, Galenus autem in comm . interpretans dictionem illam, Almonem incensum, eum ardere consi ictu, spiritus calidi suffocatione manis este indicanquin de talem ansinae specie ad melius couerit idem ait Hipp. quum ad externas partes malu fertur,quod etia de angina ex virio spiritus

siribebat Aretaeus, ut simile admodum anginae genus sib utroq; proponi

appareat.

83쪽

appareat. Manifeste tamen ,& exeresse, non a solo spiritur vitio eam fieri proponit Hippocrates, sed ex fluxione calida, ac nitiose 1 capite

aestate, vel autumno ad organa spiritus decumbente. G enus autem in commentario et im in hoc genere adesse inflammationem vult, sed i staminatas partes non videri, quod autem videtur, citra inflammati nem existere. Haec de eiuscemodi angina. Caeterum quod initio px posueramus , dari anginam absque inflammatione , colligatur etiam ex Cossio Aureliano, qui sine febri eam esse testatur bis verbis libri tertii Oxeon capite primo: socrum cum febricula passionum curationem praescriptis tradimus libris et nunc autem earum, quasve iuribus esse noscuntur, ordina bimus : quo cune rarum perscia distinctio compleatur ; initumi nam ut a si nan chica passione umemus,&c. Si autem angina sine febre est, quae Eb internis effatu dignis inflammationibus vix, aut ne vix quidem separari potest, ut sine inflammatione sit, omnino dicendum videtur.

In angina virum anguis mittendus et que ad animi defectum. Graeco rum, O Arabum ea de re opiniones. Hippocrates aduersus Caelium defensus. Avicenna refutatus. Volter sententia de mensura sanguinis in animi deliquium reiecta. Caleni loca

duo exposita.C A p v T XIV.

T litis constat in angina sanguinis detractionem esse neces seriam, ita insigiune admodum copia,& ad animi usque desectionem mittere expediat, haua ita certa res est ;Cum enim plerique omnes negent, faciunt Avicennae verba, ut eo de re quaerere liceat; nec abest ratio etiam ex Galano petita, qua eam fierri posse, nobis persuaderi posse videatur. Proponam antea auctoritates, deinde rationem. Archigenes, ut refert Aetius libro S. expresse a larga languinis missione semel facta, de ab animi defectione creet per si xcverba: Auferre autem sanguinem parce, non que ad animi des Senem c tius enim hi animo linquuntur ; ct alias san ex refrigerationibus, ct nimi desectione , perfacile materia a faucibus ad pulmonem defertur , O ineuitabile peri, cuium infert. Paulus idem censuit libro tertio capite vigesimo octavo. Ret quis autem O Synanchicis J sanguis protinus e cubito miratu i est, ct euacuanda multitudo, nonsemel, atque Hatim ,sed si impartitis vicibus, a fruant i , ct custodientes sanguietem: Ex euacuatione enim censertim 'GJa inanimi de

quia inc ratibus agris, seu scat is periculum supervinit, assatim c Um arte

m te

84쪽

LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. r;

materia ad patientem particulam. Apposite autem usua est Paulus verbo riui oditas, , ut sanguinein veluti thesaurum esse indicaret , quod nos duobus conuertainuet , aseruantes , ct custodiente . Miror aurem

ab Andernaco in tralatione non suisse illud expressum ; Aetius pro eo usus est me imbiat. Non dissentit Trallianus , qui libro quarto

capite primo ex de re ita scribit : O te omnia qui Am angina laborantibus tiena sectionem adhibe e nece .est . non tamen et niuersiam semel, partita enim euacuarianes ex ipsis assectu locis causam magis Astrahunt , qua e tertio etiam , est quarta singuinem au erre oportet , solam animi desectionem euitantes et domi exim si quid aliud hu a mi defectio , qua saepe numero est cit ut assatim , est se ite se in alium matella cor fluat. His aduere licet, si momentum. liquod tacit , Nonni auctoritatem , qui horum vicorum doctrinam,sequens ita sciit it :muis itaque statim si

gu.nem detrahere spretet, adhibere 'e euacuationem, non tamen uniuersam,

ita enim animi disclione compreheresi se .cautumis laus Aurelianus libro tertio acutorum capite quarto , eandem sequitur opinionem emale tamen facit, qui Hippoerati eontraria adscribens , eum hac de re reprehendit per haec verida: Oentiquorum' pocrates libro quem adpententia. Didius cons sit, ex ditroque oportere , inquit brachia lima

chicos phlebotomare ; sed hoc erit eiulandum , si quidem coaceruata sanguinis. Cusio amni facit disci tum m , O pripterea prohibet tantum detrahi, qua irem sussciat ad relaxandum striclaram Ax quid vet1t, o Coeli, ex utroque brachio sanguinem mittentes , animi efectionem, exiguum detrahentes , minime insetre E l x unde mittet us , o Coeli , oster dit Hippocrates , quantitatem haud ostendit e, di qui sanguinem diuidit , eum animi deliquium fugere, ex illis constat . quae modo adduximus ex Prelo, de Alexandro His autem quae proposuit:rias, anne contraria scribere dicemus Aretaeum, qui libro primo capite si mimo, haec de sanguinis missione in angina scribit: Haud ignobile quoque adi mentum prae tit, se ad animi disque de sectum aegrum perduxeris, ita tamen ne animo desciat et nonnulli enim sub diena percussa , ex animi de uia periere 3 Maniscite excludit Aretaeiis animi desectionem , quoia & auctores superius nominati. Quid igitur est , quod usque ad animi

desectionem mittendum sanguinem tradit i an , ut quam fieri possit proxime accedamus S periculosum enimuero consilium ; qui cnim . extremos illos praefinite limites ratione , ac nisi diu mando assequi possiti Hac etiam re a nominatis auctoribus dissentire videtur Ar laeus , quod una modo animi defectione exclusa, citra hanc , vel

semel & essatim , quam largissime sinpuinem detrahere videtur; non itidem Aetius , qui ex Archigene parce, & sobrie detrahit , dc ci rex animi desectum longe satis, quod illa indicant, citius enim hi animo l-quuntur. Nimirum id praecipit Aetius. Largam sanguinis missionem in angina caueto, adeoque plusquam in aliis morbis , aliis enim celeiius, M

85쪽

facili is hi animo dcficiunt; tiun viro alias cx refrigerationes eluae etiam citra animi des, uni eontingit ob largam languinis missionem, timet de uxum materiae ad pulmoncm, unde incultabile malum. incauet te dem largam senici sanguinis missionem Paulus, qui veluti bonus v stor, sanguinis thesaurum alteruat, naturaeque opes non cunctas sima,& ad pi auos usus effundit, copiosamque illam. & coaceruatam langusnis detractionem adeo non prodeste dicit, ut etiam obsit; quippe ex re frigerat ione cors oris , ad fauces confluente i riguine, augetur infammatio , & suffocatio aduenit; cauet Trallianus, qui in triduum s & qu triduum diuidit , ita ne magis salutarent existimae: quippe ino bi eiu sam ex affectis locis ita magis subtrahi, contra ad illa conserti In erumpe

te ite auctuet. Sobi quidem amnii descinonem videtur itinere Tra lianus , qui eam stalam videtur e cludere , scd timet e. tiam manifeste largam e nussionem iem lis . nam, , a qua vix e in .io seratari potest; quippe eicigua s,plius , quam la ga , pluribus colic m diebus eoiiced,

tur. Interim enim natina, ct calor roboratur, r.ec ita ut laedat refriger-- itio coii sequi potest. Dehac ei a x ci. Imri Arabes Avicentias libro tertio sen nona tractata Primo capite, undaecimo, contrariis verbis remita eo nitidisse vi tatur, ut quid omnino sentiat non oppareat; ita enim apud eum legitur: In calida qui cm vertet, M incipiatur cum piathiemia, en uou extrahatur sang- r mres suo , ct proprie quum iam imo cirii tui debilitari, imo sumamus .n omni hora derima decima' que ad Acmtentum cum sparationibus 'Mihi uis si autem debilitari non incipit, tur, opo

ut , ut sue ceratione ext atur sanguis, iisquequo appareat mvis in otii, O

oportet De Acti itur eum si paratione Versus construationem Pirtutis, O praece

misionim fim tu . Primum igitur, quod Graecos tres aut quatuor diuimus tradet di ibi non siibito, nec semel multum sanguinis extrahit Atti- iceni as , fitque tunc id maximi iacit, quum virtus incipiat debilitari : in lviri Um enim imbecillitate auxilium diuidit, ut verba mavises e sonant; ilicet ipsa particularis partitio, quam expresso etiam numcro 'proponit, sit satis obscure prolata , re mihi qnidem valde ambiguum, quod ad p. - lius explicationem aiffert Gradius; si autem vires constant, ni bdit Aus cennas, semel & nullo interposito spatio sanguis detrahendus est , . i Aec animi defectus appareat, quibus ea statim subiicit, quae aduersari P eisdem videantur; rursus enim partitis vicibus, de ita extrahendum i AH --gil incna dicit, ut virium conscruandarum gratia , animi d. sectio mi et tur. Id vero, o Avicenna, rem confundere, & obscurare est non doce-

re est. Quod de viribus dicitur, lii peruacance proponitur, semper enim pro virium roboret mittitur sanguis, virtute autem d ili, non minos ine aliis quam hic,veti nihil , vel parce, & per interualla sanguis detrati itur m Constante virtute quaero in angina quis modus sanguinis r parce, iriquit Aetius, non nil tim,nec uniuerse, sed per interualla Paulus,& Alexander:

tu veto i ne ecflatione, lone appareat iracollisi At quomodo cum sep&-

86쪽

Cretione ut loqueris,aut potius ut loquunturi interpretes tui quod illic subiiciaturi Haud ignoro boannem Costa emi virum cum primis cruciuium,qui omnia Auleemia dicta mordicus retinere, Ac apph ibare volui Hoc ita acciperemtan gnam animi deliquium excludat Avicennas, & Phurium aemuletur, cuiuii rhamo isti tisis adduximus. imi icto, ut prinisi

dictionis Avice inae menibrum excepto viritimsxamine, de quibus nil in Paulus, quod no crates isse idc est cst Paulino, ita reliquis nihil cu Paullo Constat sbi Paulus expresseque sententiam sum absque retractione petit; Cauendum ne supceu iat animi desvetiosanguine mi igitur nobscines nec uniuerse emitte lum. Anicennas vult apparere syncopim appi rei autem quod est , quomodo igitur m ludituri an ex lusa apparet pro mcul per vitrum,aut cancestos Enin uno, vel per hunc modum, suffocationem quoque augeat,& interitum asserat: nec aliam ob rationem in plurei. dies diuiditur auxilium. Periculos a s cilicet haec exigua interstitia, quod antea aduersum Aretrum proponebam Non excludi, suspicionem esiam facit alius Avicennae locus, qui scriptus est libro primo feri quarta doctri na v. cap. xx. de phlebotomia , hisce v bii : Letit infb ibus suo his uobevemus, si disque ais 'cum peruenia' in principio a plexiae, O in sinantus, O in metus apo lim uibus, pernici sis, s fetibui Alaribus. Haec enim ex parte sumpta suint de Galeni commentario ad Aphorismum vigesimum tertium libri primi quo loco,ad animi usque detectum sanguinem nititcndum esse cum dicat Galenus, in maximis inflammationibus, ardentissimis febribus,3 vehei Lentissimis doloribus animi defectum minime cxcludit,sed eum omnino fimi, dc ad illam euacuationcm sicqui diffirmat: quod etiam probabimus petulo post , idque vel maxime in synochis febribus, quaes iungens anginae Avicennas, & de utrisque idem pro-Ponens iudicium quod pertinet ad sangui imi missionem , sane si illic

conuenit adeo larga sanguinis missio , ec huic silmiliter conuini etivitatur igitur Auscennas in angina hanc animi defectionem minime improbasset qua re cum ab Actio , Paulo , & Alcxandro maxim*dit Diniat , ab Aretaeo non ita qui licet defcctio acin excluderet.

Proxime tamen accedebat , ut cius sentcntia Avicennae inulto no

gri quam Paulo sauere , apparere possit. Reliqui tres Arabes , Sera- Pion , R halis re Hali bas , Greco rum trium sciateiuiae ex totqiubsci ibentes eandem animi desectionem omnino fieri prohibctit. Capion duas ponit ration , quarum laticram apud Paulum habui: mus , quod ex sanguine stanel , & uniuersim emisso , matcria prae caepi agatur ad locum affectum , alteram apud Alaxandrum , quo itoe melius a loco assccto subtrahatur noxia inueria ; tum aliam ad dre i, riginosis ob meatus aligustiam a cibo prohibitis, non adesse vis re quae eam ferant sanguinis missionem. Hanc nos despicimus, quip-Pe quaerimus (diximus etiam antea: virtu e haud renuente in angina

87쪽

quis modus singuinis. Rhasis ad fncm libri tertii qui Continens ii kribitur,in Plutes dies diuidit ec ipse sanguinis missionentitatio prima

est,quae de Alexandri, & Serapionis,ad materiam ex loco detrahendam, ita enim melilis res suecedit : altera 1 vitibus, non quod non serantia

praesentia , sed quia sit prouidendum , ut possint ferre quod posteririxelinquitur, quum ex prohibita deglutione non liceat per cibum virtutem restaurare:non igitur summe debilitandam ex adeo larga sanguini amissione. Italiabbas libro quinto Practicae capite secundo eadem recta nit , multum educendκm languinis ( si virtus, artas , tempusque anni aduenerint) non tamen semel uniuersiam, sed paulatim , & semel exta guum , ne transglutiendi difficultas augeatur; ita praeter unurn Avicennam sibi inuicem contraria proponentem , cauerit omnes animi defe-

.ctionem non solum, sed largam etiam semel sanguinis missionem , praeter Aretaeum, qui desectionem proponens, quamquam non sic ut animo deficiat aeger, non videtur eam adco extimuisse. Haec pertinent xd auctoritates. Dixi non deesse rationem ex Galeno petitam, qua in angina ex missione sanguinis animi defectio probaretur: afferenda ea inodo nobis est ex commentario ad Aphorismum xxiij. primi libri, cuius etiam paulo ante meminimus. Scribit igitur Galenus eo loco, in ardeimssinio febribus, in maximis inflamationibus,ta vehementissimis doloribus utile esse usque ad animi desectionem sanguinem detraxisse. Si igitur maximae inflamatio est angina,ita sane detrahcndu. Antequa ad argumentu respo- deo, illud coprobo quod antea dixi me facturii, animi delectuna illis verbis a Gnleno ita intelligi, ut sit ipse, non ut propd abiit sinclusiue inquam , si ita loquendum est, non exclusiud.) Non ignoro hane Galeni

opinionem fuisse ab Auert improbataein lib. . Coli capit. 8. qui nunquam tentati debere a medico adeo periculosum auxilium existimauit, quod tamen necessarium, & salutare, ii opportune adhibeatur , nos existimamus , & Averrois rationes sutiles, quas tamen in praefectia distat uere non putamus e re esse, ab aliis etiam confutatas, ct pol issimum conciliatore differentia clxiij. ubi hanc quaestionem eliaminat. Nos autem non de re in praesentia, verum de Galeni sententiae explicatione dismserimus, quem in febribus calidissimis, de summis instammationibunde vel mentissimis doloribus mitte tum eo usque sanguinem praeci mexistimamus, donec in animi desectum incidat aeger. Id autem puto fa cillime colligi ex verbis quae habet ille aiictor in commentario proposito, quibus si animum aduertisset Bras auolus , nunquam dixisset prosccto, animi desectionem excludi, quod scribit Bracauolus in commentario ad Aphorisinum tertium i .lib. Galenus enim docens, qualis sit ea animi defectio, te qua loquitur Hippocrates, hanc affectionem distinguit,& aliam esse dicit ab ea, quae si ob metum ae oti: at si haec fit adestque,& in luditur, non autem excluditur ( quomodo enim diceret differre hanc x,

ea , qua cx euacuatio est , si nou fieret, quae nulla ciset ri fit etiam, res cevit

88쪽

hoco R. DE MEDICINA SELEc T. Lippa. re

succedit illa. Quin, iterum eandem distinguit ab ea quae sit vitio suo.

corum mordacium in ore ventriculi existentium ; si autem haec fit, e non & illa similiter ad quam comparatur, re cuius di imen proponitur' sed quid clarius illis verbis; qua igitur ratisve euacuationis' animi dest, Eho,nunc dicitur ab Hippocrate. Fit igitur animi destino; quomodo igitur excluditur, quod est dicere non fieri E Nec vero ex hisce verbis tantum, sed illustii etiam exemplo 1 Galeno proposito liceat idem facile comprobare. Ille enim libro nono methodi medendi, capite quarto , historiam recitans adolescentis illius palaestritae, febre synocha abs ite putredine laborantis, animi deliquium manifeste ex adhibita sanguianis missione ei successisse scribit per haec verba: Austra itaque ab homine eousiue de indubia singuinem , quoad animo linqueretur. Idem apparet ex alio loco eiusdem libri capite decimo, ubi quum doceret Galenus tali praesidio opportuno tempore, & debita mensura esse nobis utendum, idque nis neret, interfici a me iciis aegrotos, quod duobus contigisset, quos in ipsis medicorum manibus interiisse viderat, manifeste animi deliquium pet haec verba successisse scribi a Duos igitur in ipsis medic rum manibus perii se di , qui in animi deliquium ibi incidissent, haud amplius restituti Ane. Sicuti autem lipothymiam aut animi deliquium ex

his locis a medico quaeri apparet, ita syncopem caderi non obscurum est ; quos enim memorat Galenus in medicorum manibus interiisse , illi syncope apprehensi sunt. Est autem syncope praeceps virium lapsus, scuti definitur a Paulo .Egineta libro tertio capite xxxij. animi autem deliquium ab ea differt, tanquam minus 1 maiori: vires enim in hoc non ita collabuntur, sed constant; quam disserentiam colligere licetaeud Alexandrum Trallianum libro duodecimo capite tertio. Nain cum de variis syncopes differentiis ,& caussis egisset, tum de animi deliquio, aut lipothymia suscepto sermone ita scribit: si 'oniam autem lip thymiae , su avimi A ctiones sensi es inducentes aeris contingunt, et iresque roptute deiiciunt, de caetera ; quod habemus similiter apud Galenum lio. i .ad Glauconem capite decimo quarto. Idemque colligitur ex eodem Galeno libro duodecimo methodi eapite quinto ad finem. Ibi enim dum loqueretur de affectu humorum crudorum, ab iis dicebat dum vel onerant , vcl obstruum , syncopem inferri; si autem neutrum ex illis ei ciant , non sane syncopem inferre, sed quae animi deliquia appellantur , Graece et est autem idem quod sicuti etiam lipothymia idem est quod hoc est , exsolutio, quod habemus apud Calenum primo ad Glauconem capite decimo quarto Per haec verba et Elia e othmi i,mexsolutio: nam consueuere meae, de

mare hic duo nomina cere. Arabes autem ut Averroem,dc Atricennam,

voce syncopes pro lis othymia,aut anti Drdeliquio, qui leuior Loi eis usos videmus quos male secutus est Conciliator qui hanc disti ionem,taqua Grdae linguae ignarus accipere voluit A sinc em, ac

89쪽

pro Cnonymis habuit, quae ex locis propositis infiniscito dissident.

Is tur ad lipothymiam deducendus aeger est, ad syncopem non est. At 'quomodo inter secandum venam id cognoscitur , quas que notas habe inus, adeste animi deliquium, ulterius tamen haud progrediendum, ne lyncope subsequatura Hollerius Hempanus in comm. ad Aphorismuri tertium primi libri, scribit ad animi deliquium sanguinem mittere, apud

veteras esse detrahere usque ad viginti quatuor vaescula , ut vitula quodque vas capiat uncias tres, hanc autem sanguinis quantitatem, scri ut

paulo post complere sex libras mensurales; quas in acutissimis febribus cam sanguinis missionem requirentibus, detrahere posse aliquem ex G leni consilio in libro de sanguinis missione itidem seribit ille Aucter. Absurda de ridicula sententia ; est enim qui citra trium aut quatuor librarum detractioncm animi deliquio corripiatur , quod felici aegroti

fortuna me expertum fuisse memini, dum iuuenem mulierem calidis sma fibri laborantem curarem , quae ex ea larga sanguinis missione iugulata fibre , illico conualuit, nec rocidiuam passa cit et unde tribus diebas ( erat enim hic tertius morbi dies j absolutus est morbus , aliter permultos duraturus , quod pro certo habeo , fore ut sape com-tingeret, si ita copiosis sanguinis detractiones usurpare auderemus; sed nimium , & plusquam deceret, si non respondeat auxilium , deterret bonos etiam medicos infamiae timor. haec obiter. Igitur praescribi, aut assignari certa sanguinis mensura vel pondus non potest, quo termino animi deliquium praefinite contineatur , magna eniim sunt naturarum discrimina, multaque in sanguinis abundantia hominum inter se differentia. Nec vero eum terminum praescribit C

lenus , qui libro de curandi ratione per sanguinis missionem capite duodecimo , illud tantummodo affirmat, ubi feruescentis fanguinis inest plenitudo acutissimam accendens febrcm, subito ac simul esse

euacuandum plenitudinemque exhauriendam , etiam ad animi deliquium detracto sang*ine,modo vires constent, unde se meminisse, quibusdam sex detractu protinus cotylas, aut postridie,aut tertio, quartoue die Cotylas sex interpretatur Hosterius sex libias mensurales scilicer uncias mensurales septuaginta duas, quod ut aliquando sinum est, ita saepti codia accipere di sta est uncias nouem mensurales nimirum haec Attica fuit colyta , quae & medica saepius, ita ut colylae sex non sint plui , quam unciae, sexaginta tres mensurales. di quomodo ait idem Holdilerius ad finem commentari j : Hae autem scae libea Niginti nostiaria darescula comitient, si paulo antea dixit: mi autem ad a mi usque deliri

quium sanguin:m mittere apud isteres, detrahere et que ad vitura se rei uorda cula ut tinum Tuodque tias capiat tinctas tres 1 cur hic qIatuor v. alc demit. an non inter veteres Galenus E an veteres alii a Galeno ea

de re ali r senserant i qui vero hii an alia , de alia vascula intelligit

90쪽

de eisdem loqui apparet , non enim de antiquis, nisi apud citres ex literint vascula, de quibus loquatur primo loco, quarum singula vi)eias tres contineat, quibus antiqui illi soliti essent tanguinem excipere, quod mihi quidem ignotum est. Sed & illud Holletio saciendum erat, ii rem definite tradere volebat, ut cum libera, aut unciae mensur les quas proponit , non sint amplius in vi et , nec vasa illa cornea lianeis interfecta, & distincta, quibus vetios humores metiebamur antiqui , quorum vasculorum mentionem secit Galenus libro primo de

compotatione medicamentorum secundum genera capite decimo se to , de eorundem librorum capite sexto , ut ponderales quibus sanguinem vasculis exceptum aestimare licet , adscriberet : sunt eniminensurales a ponderalibus aliae : quippe mensurales ccedcm in omnibus , quorum pondus a stimamus ; ponderales autem iuxta corpo-xis quoa pondere aestimatur grauitatem , aut leuitatem variar ; ponderales enim unciae grauitatem corporum , mensurales molem decernunt, ut scribit Galenus primo de compositione medicamentorum secundum genera,cap. xiij. Cum autem Galenus aliquando,discendi cupis lus quantum grauitatis pondus cotineret olei libra Romana mensuralis, eam ponderallet, inuet ut, sicuti scriptum habemus lib. vj. de copositione. medicamentorum secundum genera ca.viij. duodecim olei mensurales,deccm unciis ponderalibus aequale squam eandem proportionem etiam alibi ies est. Diligenter igitur rem appendere est necesie,si pondus sex co-iylarum sanguinis, ubi ad mensuralis uncias reducantur, exacte bal revolumus quod tamen nos hoc loco importunum minime faciemus. Sed redeuntes ad propositum dicimus, icti actionem sex cotylarum sanguinis nequaquam tuisse positam a Galeno terminum definitum, sub quo animi defcctio cheniret, sed ita aliquando contigisse,sc recordari: nimirum id in aliquibus obseruauerat, quod i en aliquando etiam aliter accideret , unde non semper ad hanc quantitatem detral endus erit.Autuet

nas incliti et eandem renii desgnasse ae prae finisse videtur libro tertio senxj.rrareatu ii. cap.viij. de signis sy ncopis; cum enim ibidem nonnullas eius affectionis notas proposuisset, desimptas a pulsus compressione, in x-

qualitate,& pae uitate sanguinis fuga coloris faciei mutationi, palpebrarum dimissione,ocul orsi dobili motu, coloris mutatione, hallucination*, frigiditate extremorum, sudore fi igido ausea quandoque ac totius cor Poris quandoque fit giditate,subdit haec. Cuum igituri incipit a iquid horum si norum pust phlebotomiam , aut solutionem ventris, aut a tra ramitem rei nece eis 'cientis lis nem abstineatur ab ea , O rcmoueatur causa , qu n: ara iam perdit et ad ii nco m , si non abstandatur. Sane enim

sicuti eae icio Dot e, aut magnae aut patara: , Cundum morbum, maiorem,