장음표시 사용
121쪽
tu i ut me more um: aut chis aestuat ceu ius umentasis impletum. PosLe ma cini ecia iam isententiam continent, non cnim cerebrum c linae stuat, aut immoderatum calorcin patitur , assicitur tanquam i ple-ihil , nec tanquam pars instrumentalis, sed tanquam similaris intem-ycric affecta. ccaeca autem veram, & manifestam sententiam continerit, qua ita leguntur, in f , raras pethes, M r ceta: i he etha up scii: , icta N: r et x. tam cietir, G v cri c. I. ra, .... - , id est, catari hi aut si cornea caulas cerebrum, c imperflae rarum quidem est, tauquam similiare in intemperit m dici sum , ut modo cum aestuat ; tauquam in humeratale autem repserum , sorte auicana sola inter punctione mutata bonas sensus cliciatur, si ita Linacri versionem lega mus : Vitarrh. , si Cor . e c. - celebrum , quam cratum quidem est, ceu simi ris pars in in emperiem dei sum , aut cum aestuat , ceu in inmin: ii
impletum. Erit tamen liquidior sensus, si adeamus voculam Oautem J quae
in Graecis esst, ac legamus , ceu infrumentalis autem impletum, de fortasse fuit non interpretis, sed operarum vitium, sicut multa alia, quaecum lentum maxime perturbent, non fuere tamen animaduersa ab illis viri et aditi simis, qui variis temporibus illis editionibus praefuerunt, scuti huic loci, contingit, qui in exircina Iuniarum editione it corruptus cli uti ollendimus.
Indicationes quibus inflammatio, o quilibet ex Axione mrsus
curatur. Duo ea de re Galeni loca accuratissim examinata, O declarata.
O c A Caleni duo sint maxime insignia, in quibus agitur de
in licationibus, quaru beneficio curatur inflammatio,& mor ousquilibet a fluxione ortus. Hac autem loca, etsi eandero doctrinam coni nent, non illis tamen omnino conuenit, lua propici ea de re quaedam a me adnotata hic proponere libuit. Sunt is tur duo illa loca, alter libro tertio decimo methodi medendi 'capite nono , alter libro de arte medica capite quinto, dc nonagesimo. In libro gi tur methodi proponens modum, & rationem curationis illorum aste- tum , scribit, momentum omne curationis: partis inflammatione labo- rari is, conii iere in euacuatione sanguinis in ipsa superque redundantis: duplici aut ein modo sieti talem euacuationem: vel enim ita isti L. et( am , id est, translato sanguine redundante ad alias corporis partes, vel codem extra corpus expulso. Vtriusque euacuationis modos duos rur
proponit, prioris tamen illius denuo mentione facta, cumque nominans
122쪽
LOCI T. DE MEDICINA SELECT. LIZER.
minans non callem amplius utitur voce, qua alia, licet Thomas Lin acer, qui libros si os de Graeco in Latinum conuertit , eandem tram rimis vocem usurpaverit, sed pro ea utitur voce , quae proprie significat refluxum, seu rcfluxionem. Igitur translationis, seu refluxionis duo;cile modo; proponit, alterum irreres, e γριγ id cst, per impuli oncia, quum aestae partes a se abigentes impcllunt ad alias: alterum Hs ceta kλά. et vir , id est , per attractionem, quum partes samenttrahunt ad se. Tum priorem illum alterum euacuationis modum cxplicans, qui fit per expulsione n extra corpus, eum similiter bipartito diuidit: sit enim,vel per sensibiles ei luxus, vel per ei uxus ratione tantum contemplabiles; ut in uniuersum sint quatuor euacuationis genera, scuti etiam Galenus exprimit ; quorutri tamen primum, quod sit per
sensibiles es luxus , tui sus partitur, fit enim scias bilis, vel per ipsammet, partem quae patitier eadem sce aiant diuisa; vel per ea, quae una cum illa 'daperiuntu et 'an ut et , id est, secta vena qua aperta , illac iam aperitur,& inanitur qua: est in parte inflammata, quippe quae cum illa societatem habet. Hanc autem postremam diuisonem scriptetm habemus i militet in libro de curandi ratione per sanguinis missionem cap.
nono, & decimo ad initium, ubi tamen pro ei in iis orti ὰ τύ, habet Galenus m. Q m. id es , per venas coniumstas cumpni te ait orex,quod non est aliud, itiain declaratio eorum quae leguntur in libro xiij. methodi; si enim sunt rim Te, & nexae venae illi; quae in parte affecta, his adapertis, illae sanae etiam reserantur, & inaniuntur. At libro artis Medicae cum eadem fit doctrina, de summa rerum , quaedam aliqua ex parte discrepare videntur. Proponit igitur hoc altero loco, curationem sanguinis in parte inflammata redundanti s,esse eius euacuationem quam ibi manifesti 'ri voce , ut ipse ait, sim , mr Graece appellat,& vertit Leonicenus abeuacuationem seu abitacuationem; cile autem manifestiorem voce in dicenti Galeno credamus, ea tamen nec utitur libro tertio decimo methodi, ubi eundem locum tractat, nec alio in libro quod sciam revero eiusdem vocis apud alios auctores rari s simus usus est. Apud Latinoi autem ab uacua so , aut abeuacuatio adco non manifesti oc vox est, ut si prorsus barbara & ignota , licet Galeni interpretes ea vii sint. Neque vero aliquam haberi scio quae referre possit. vacuatio enim, S euacuatio, inanitio, &exinanitio, quae Latinae voces sunt, videntur quidem vi vocabuli referre indiore, & ire, at cum non ita disserant apud Latinos , qui illis usi sunt, scuti hoc Galeni loco G GS ditarceri , non liceat pro illis haec usurpare: sed omittamus voces. Galenus hoc loco dixit esse manifestiorem vocem ad eam rem signi candam, quia eandem
superius declarauerat; non est autem aliud Pixa coit ex eodem Galeno, qui in euacuatio non absoluta, id est, ex qua non evacuatur totus humor
alicubi existens , sed pars tantum illius: unde tunc adhibetur, quum humor solum quantitate alicubi peccat, alioquin minori copia ibidem se- N a cundum
123쪽
cundum naturam rccipi solitus, quo tempore sola illi peccans quantitas
aut quantitatis pars euacuatur. At si non copia qua oneret, scd substi mi is x praetcr naturam, sic ut nullo pacto ca in parte corporis locum habear, ablati* illius omnimoda conuenit, quae ira, et dicitur , seu vacuatio. Estis itur taturi: ir , illius quae superat partis euacuatio: x cere a uico totius materiae Dixi autem de humore qui totus euacuandus est, contineri pia ter naturam aliqua in corporis parte, non in corpore snipli iter, quia datur humor secundum naturam in corpore existetis, sicuti est i n- suis ,qui ratione corporis sola quantitate peccans, nunquam vacuat i to-
tus do berct, ted solam desideraret, ct tamen aliquando abso-i uta re perfecta vacuatione cst auferendus, ut sanguis existens circa vcntrem , intestina, at peram arteriam, & Pula em, ut scribit capite qua to, & nonagesimo Gai cnus; denique sat suis extia proprium locum positus. Quare fallitur Trusanus , quo quod Galenus dicit, en ut iraturam, intelligit cile id, de cuius genere nihil est corpori naturale, ut vermis, i pis, ae lanies: non enim ita hoc ioco accipitur .sed sorte decepit Trusia
n uni an: iquus interpres, qui quod ait Garcnus ' cer natur im, vertit tot
genere iri aeter naturam ; quem I xusiani errorem bae in re secuta sunt et i, alii in in in oc i recentiores huius loci Galeni interpretes. Fortassectiam existi m. ari possit sim di dictata esse vocem manifestiorem ad eam rem ii iii scandam, quam .ni tera , siue vacuationem, quiam, A. simpliciter di sta est ab eodem Galerio ex Hippocratis lentcntia ieeundo Aphocismo cum xv ii vacuatio omnium humorum aequaliter, qualis est veri ae sectio , quae totum corpus euacuat, ut apparet ex illo loco; hic nutem non t is intelligitat , scd vacuatio tan ummodo partis niseciae Haec de tali voce. Eius nodi igitur cvacuationcm dicit Galenus ficti vel languine recuriente (hic dicit sanguinem recurrente, Graecet , - re rem ,quod xiij. methodi dixit re Ny dis hic rei uetir v. eucra os vel periptaminet particulam affectam:: ecuri cre autem sanguinem ali ido . eae tribas modis, vel impulsum, odio, , qua voce similiter usus est xiij methodi, ver ait ac iam, eodem xiij methodi,vel transmissum , hoc tertatim membiti no appotuit xiij. Methodi, prioribus duo bus continius. Dicit aut e Galenus,vel aliquo tax his, vel omnibus, scuti rexiij. Methodi,vel uno,vel utioq;: non enim emper omnibus uti nectile.
Tum alteram rationem , seu modum euacuationis, aut ab tu ac uason
per particula a ecta subiicit, quem smiliter,ut sibio xiij. Methodi diuid ibi parit ' uod vci fiat manifeste, ae sensibilitei(id lib. xiij. Methodi ilixit
per lent bucs est' uxiones vel per vaporta attenuata mater ia, quod per e fluxus ratione tantum contes labiles dixit lib. xiij. Meth is , aut e delia deranir subpartitio lib. iii Methodi posta,mebri cotinentis euacuation Vper partem affeciam manifeste & iensibiliter, quam ibi dixit fieri vcl ipsanam et partem vel per ea quae una cum illa aperitatur: id est, quae socie- tarem venarum habent.V ua igitur est, ut arratet oct1ina, de lumina xc-
124쪽
LOCO R. DE MEDICINA SELECT. LIBER. io i
raim. Discrimen autem illud, primum quod xiij. Methodi cuacuatur sanguis ex particula affecta , eo alio translato , seu eo requente dii, bus modis , vel quia partes aegrotae expellunt, vel quia sanae attrahunt; libro autem artis medicae euacuatur , aut abeuacuatur, ni ita liceat loqui, quia recurrit tribus modis, impulsus, attractus, S transmissus. Rutilusi iud est discrimen in ultimo membro, nam quod xiij. Methodi per partem assectam euacuatur sensibilibus effluxibus, illud evacuatur vel per ipsammet partem , vel per ea quae una cum illa aperiuntur, id c si, quae
societatem habent;in libro aut artis medicae, letis quae una cum pacte affecta aperiuntur, nulla fit mentio. Cum autem per impulsionem&attractioitem utrobique idem intellexerit Galenus, actionem nimirum, qua miles venae partis affectae pcllunt a se redundantem sanguinem, Mactionem , qua partcs sanae trahunt ad se eundcm; ita per transmissione, cuius in libro artis medicae mentionem facit, non est facile videre, quid
proprie inici ligat Existimo tamen duo intelligi posse s primum cum per
pia sollem , virtute de actione partis affectae euenientem, inici ligatur initium motus ab cademinet parte, & per attractionem partium sanarum , mitium motus ab eisdem sanis ; per transmissione in intelligi motionem hianiolis , ncc eucilientis virtute partis asscctae . quae expellat, nete vi sanatum , qtiae trahant, sed motionem per se , dia sponte, blaciusdem humoris grauitate inclinante ad paricin aliquam proximam. Alterum etiam intelligi potest nimirum actioncm medicamentorum adstringentium, quorum ope tr. iii mittatur materia, nec abigente parto aegra , nec trahentibus sinis, sed solli medicamenti facultate operante
h. cc autem expositio confirmatur ex illis quae paulo post subdit idem
Gallanus : eadem enim tria capita iterans, de docens quomodo euacuato toto corpore liceat singulis uti , haec habet , vi vcrtimus: Exag cta ait tra parte repellemus a mi indo, refigerando: atqui .P exinanita loca trahive
t rei: c v t aprae tua ad ringentibus me icaminiis roborata , ast ad alia trans
miracu .plis sane postremis verbis terti j illius membri videtur haberi declinratio. At quomodo non est hoc idem cum primo membro quum dicitur aegram partem a te abigere an non etia hic cum medicam clita specta mus pars est quae expcllit Dicimus cile cande partem quae expellit & mi nimii di istarc illa duo inebra,& ob eam ratione factu est ut iam,quod pet tinet ad priorem illam diuersitatem, conc itemus loca)vi tib xiij methodidit a taluum membra proponerentur, libro autem artis medicae tria. Qua limis autem cadem pars sit, quae abigit, possumus trimen cor fide-xare, vel actionem eiusdem per se, vel actionem medicamentorum pacti appositorum. Igitur in libro artis medicae, consideratur cictio propria medicamentorum repellentium a propria sacultate emergens, li-Dro autem xiij. methodi una cum actione partis in ammatione lai, --
125쪽
considerari una cum actione partis, non enim absque illa, quae a natura proficiscitur , medicamentum quicquam adeo magnum ei iciat, ut sibit Guentis xiij. methodi coepite decimo sexto. Quod autem pertinet ad alteram diuersitatem; quum eductio sanguinis per partem asse minxiij. methodi dicebatur fieri, vel per ipsaminet scaris cando, vel per ea,
quae una cum parte affecta adaperiuntur, id est, per venam iunctam . e. Dcietatem habentem, quod alterum membrum minime apponituri in libro artis medicae , dicimus sanguinem in particula inflammata contentum utroque modo euacuari , primum quidem de potissimum ex ipsam et parte , quae euacuatio in primis procuranda , tum ex locisci iam vicinis, quum priori non licet uti, non enim pri s aice a semper in promptu est. Ex partibus autem vicinis optime , cum earum v cnari uncta: sunt venis partis essectae, lus enim apertis, illae etiam aperiuntur , de noxia materia emittitur. Quare pro una de cadem euacuatione haberi possunt icet altera alicta magis probetur, re uno ac solo nominet . significentur,ut in libro artis medicae, alic quando tameo distinguuntur in duo, ut xiij. methodi, quae ris liquido patet ex libro de curandi ratione . per sanguinis missionem capit. xl x. ubi agens de inflammationibus inue- et cratis, id est, ad quas amplius non irruit fluxio, ae curatio est exhaurire
cum qui fluxit, qua de re in praesentia agimus, habet Galenus luc, incianimes phlegmanai rei ut in tua utre oportet, quae vero inlitteratae iam sunt, em
ipsis, si e i te i. a se lis partibus, qua si nequeat si item ex diicinis. Ita igi-
tur videri possint conciliata inter se haec loci. At superest adhuc unus distensionis scrupulus, qui omnino est euellendus. Galenus enim in libro artis medicar postquam illa disseruisset de refluente humore, siue beneficio expulsionis, sue attractionis, sue transmissionis, ac de euacuatione per affectam partem, siue scarificationis, sue vaporationis os scio , quorum nullum potesst habere locum, uniuerso corpore antea non evacuato , quippe nec expelli, nec attrahi, nec transmitti quicquam pollet, pleno corpore non admittente , nec scarificati partem, aut discuti humorem tuto, quippe ex dolore de calore, quae seu in liri seu in illo necessaria sunt, maiorem citari fluxionem , tandem hac con clusione utitur, ut seu priorem, seu posteriorem rationem inaniendi partem spectes, totius corporis euacuationem praecedere sit necesse, at que huic primae,&omnium maxime necessariae indicationi, omnituri postremo adinventae , primum omnium esse satisfaciendum , ubi illa sese nobis offerat, si cnim minime plenum sit, sed moderate se habeat corpus, iam non est evacuationis occaso. Talis autem indicatio adeo insignis, & in curanda insammatione in ptimis neces laria, non appa ret xiij. methodi capit. ix. sed quadruplex illud tantum euacuationis genris antea propositum. An ne igitur tam necessarium praeceptum omis sum eo loco dicemus i Non omissum sane, etsi omitti eo loco sine re- prehensone potuerit, nec tamen expressum, sed tantummodo signifi
126쪽
LOCO R. DE MEDICINA I ELECT. LIBER . ros
catium ; non fuit autem expressum, dc omitti potuit eo capite nono,
quo agebat de indicationibus propriis inflammationis factae, seu etiacuationis humoris qui iam fluxit, de in parte affecta continetur, ratio- ne cuius, illi tantum indicantur quatuor euacuandi modi, qui proposi- ti sunt, nec aliud quidpiam. Caeterum euacuandum esse uniuersum corpus, ratione caussae pra cedentis , seu ratione astectus complicaticum morbo, denique ex aliquo accidenti, dixerat antea capite quarto, quinto, re sexto eiusdem libri: de iterat adhuc capite xj. dcxix. subii uenti, quibus locis curationem proponebat causarum quae ad excitat ana inflammationem conueniunt, inter quas est totius corporis repletio. Dixi autem suisse eodem capite nono significatam, quamquam non expccssam significat enim eam Galenus illis vel bis, quorum sorteste sensus non ita omnibus obuius, ctai scribit ad euacuandum quod est in
arte iustammata, utraque via ab ipso paulo superius propolita esse no-is utendum , diligenter obseruantibus , ne qua ex accidenti Liso se uatur, quibus verbis docet, esse prius occurrendum illis, quae impedire poliunt, ne propositis indicationibus satisfaciamus ; inter illa autem potissimum est totius corporis repletio , quum iungit ur inflamma,tioni , & idcirco capite subsequenti undecimo, cum excultationem pro- onit in inflammatione iecinoris, eius curationem explicans, ita scri- .it: omnium e eo primum ab iis qua retuli incipiens, an totum corpus inani: ne
digeat constrabie. In libro porro artis medicae capite nonages tuo quinto , cum affectuum qui complicati sunt curationem proponeret, ut caeipsis Galeni verbis patet: sitieto ex praedictis aliqua ad inuicem complicemur, variat habebum indicationes; idcirco praeceptum illud totius corporis inaniendi, quod complicationem in primis spectat, in primis proponit adinvensique illud post indicationes quae habentur ex instam matione, quae iam iaci, est,quae eaedem sunt cum illis quas lib. xiij methodi explicuit, adc ue solae necessaria sunt ratione inflammationis genitae, nisi ex accidenti iungatur affectio alia,quae prohibens quominus illis satisfacere, possimus,alias subiiciat ad quas prius sint oculi intendedi,cuius uiodi est corporis totius repletio, quae ad curatione inflammationis genita: cum per nillil iaciat, prohibens tamen quae ex necessitate agenda sunt, omnium esst maxime insignis, esque in primis satisfacilendum cst. Anteia . quam si nem huic capiti iaciam, attingere libet ad eundem locum facientia verba quaedam, quae ibidem a Galeno scripta, mihi diutius molesta
fuerunt, nec satis ab interpretibus explicata videntur. Galenus enim - cuin se scopis ageret ad inflammationis curationem facientibus,cosque esse doceret , vel retrocessionem mattriae in inflammata parte cxistentis ad alia corporis loca, vel euacuationem eiusdem per partem affectam, illii sane scopis , ob rationes quas affert, neutro ex modis propos is nos satisfacere posse docet, nisi uniuerso corpore antea euacuato, unde 'collisi: tu lacci ba: hac in re ambo pii Misam corpus macuat p.rtet.
127쪽
Id vero non satis habet, scd addit quae molesta esse possunt: omni, ad alia sica rette tire quod in uit particula assecta. Quoniam autem paulo
ante meminerat reuultionis, id est, attractionis ad alias corporis pat- . tes, quae erat retrocestionis membrum , eamque nis toto corpore ai tea euacuato., non concesserat Galenus , ideo commentariis ad hui locum Oddus Patauinus antiquam versionem praesert , quam etiam lilibuit, dc exposuit Trusianus, nccnon sequitur Acachias in hunc mo- dim : Ob Diraeire igitur haec opo tu euacu ire tuum, et e e contrario trahere o nuino ad alim re i nra id quod in uit patienti parat; tanquam explicet Galenus ordinem eorum , quae ex eis indica tionibus agendae sunt, ct primo uniuersum corpus euacuandum dicat, tum reuellendum , mox repellendum, & deinde ccsoluendum. Pro sto si locus ita legatur, vera lunt haec,& euulsas scrupulus est At constanter Graeci codices liabet non . . u. Ratio aut ii ab Oddo adducta , non cogit ut ita legamus, de ostendit eum virum admodum supine locum considerasse. Cum e ni in reuultionen , seu rctractionem, quae est retrocessionis membrum. non habere post e locum dixit Galenus , nisi toto corpore antea eua citato, reuulsionem intellcvit humoris ad alias corporis partes, sed qui irici idem retineretur, non eiusdem euacuationem extra corpus, ut ex Gale
ni verbis liquidissime patet; Est igitur talis reuulsio absque euacuatione: hic autem cum euacuandum totum dicit , vel reuellendum , nori, eam intelligere necessie est; nec vero intelligitur quae sine euacuationet fit, quam praecedat oportet totius euacuatio, sed quae cum tuacuatio ne humoris sensibiliter accidit. Vnde nullo pacto necesse liabemus antiquam lectionein recipere , iri qua deinde legitur, quae etiam dissi cultates non minores pati possit, cum alia in qua legitur , vel, optimum sensum exprimat,& Galeni doctrinae sit admodum consentiens Nobis porro non esst animus expcndere illa omnia , quae alij interpret- tes ad hunc locum erunt , sed illa tantum proponere, quae locum mihi explanare videntur. Igitur cum ex superioribus collegit Galenus uni uersum corpus esse euacuandum, quod per illa inscrt : Ad tae igitura
ambo totum carem euacuam: oportet, tum illa addit, aut omnino ad centralia
2 euellare, quoniam cum ex variis corporis partibus post et haec euacuatio tersici, uniuerse illi animus erat significare, unde totum corpus exina niendum esset. Sic enim totum euacuandum esse dicit, ut simul a parte quae inflammatione tentatur, reuellamus. Igitur particula, aut, quae disiungit saepe , vim iungendi habet aliquando , ut hoc loco, aut saltem declarandi superiora. Explicat enim Galenus, non solum totum corpus esse euacuandum, sed ex parte contraria , ut i eidem opera reuellamus. Iungenda enim ca totius euacuatio reuulsoni: quarc libro decimo tertio methodi, capite quinto, ubi plethoricum corpus est, manu laborante scarificat crura Galenus , de altero crurum male harumbente , reliquam. Ita enim, ec totum euacuamus, de simul reuelli
128쪽
Loco R. DE MEDICINA SELECT. LIBER . ios
mus. Et capite sexto , ubi causa inflammationis in aliqca parte , est totius corporis allectus , ad curandam inflammationem docet tollindrem effusuo. Quare si est pici hora, aut picnitudo , eam aufercndam linguinis missione primum , tum balneo , exercitatione , frustione, re aliis quae proponit. Umnia autem eo dirigit , ut cum eo , quod torum euacuent , xcutitant etiam a parie quae inflammatione est obsessa. Vnde scribit I ud enim patere , vel me tacente arbitror , eum cu cru a ph emne labirant, non e se Vel ambulatione, diei cursu exercitandum,
sed nec stare iis isse iubendum, immo sedentem plurimum secari, mox manuum mnis exercitari is est sit in . si cui in Sip:rnis pami sus coeperit pars ali He mone tentari, huic metus ex inambulatione , aut cur u est stataris ; si militer est fictio hii erudem ea potior est , qua cruribus asi detur ; isso qua
in superno partibus a mimstratur. Utine preceptum in centrarium reuuras cus , in omnibus lassus commune est. Quibus adhuc alia adiicit , quae totam rem liquidius declarant. Hic igitur non erat Galens institutus de reuulsione sermo , sed de totius euacuatione : ad ea tamen veluti rei natura cogente , declinauit oratio. Non dissimiliter libro decim, tertio methodi capite undecimo , cum iecoris inflammationem totius corporis plenitudini iunctam curaret , & ob plenitudinem sui .guinem mittcrct, locum tamen eligit, cuius beneficio etiam reuellat a parte inflammata, scribens: Eeto pariter tum reuel ensis, tum educentas qui ad tecur fuit saragula est , internam dextro cubito stela titna , proptere i quod , ct e directo , O amyla dita cum vena quae caua dicitur, societatem habet; huc non apparen e me ita scanda C : quod si nec ea hi osse dent, reliqua ac tertia incidenda est. Et id etiam , ut opinor, significauit , cum libro de curandi ratione per sanguinis missionem ita scripsit : Porro , ut pummatim dicam , in punies phlegmones reuulsu euacuare oportet, qua vero inueterata iam suiu , tu ipsis, si fieri prae assectis partibus di, quod si nequeat, sitem ex vicnis. Ita in euacuatione totius corpo-xis, quum alicuius pariis gratia illa instituitur, pars eadem scin per est respicienda, ct ab ea reuellendum , non ita si pars aliqua non laboret. Quare Galenus libro de curandi ratione per sanguis missionem capite decimo nono , in quibus corporibus nulla dum particula est
affecta , caeterum euacuationcm vere ineunte anteuertimus , in iis, squidem talis sit homo, qui quotannis aestiuo tempore febrilibus ino bis obnoxius csse assolet, atque corum suppeditationem euacuare st demus ; aestae partem quampiam in sanguinis detractionem accommodam csse scribit, scuti et am si arthriticus sit omnibus articulis L borans quibus aut cin eximie pars quaepiam, ubi prius euacuati non su rint,infestetur, haud aeque liceat ex quavis parte euacuationem moliri, veru sicuti in iis, qui pati iam incipi ut . Quamobrempodagricos ex cubito euacuandos praecipi lacomitialibus autem morbis, vecti sipibusq; ob tiocos, potius ex cruxibus Quod velo de praecautione a moibis in iis qui
129쪽
catii sum praecipit Galenus , multo in is de iis qui aegrotant absque ulla partis laesone , di cndum erit. Evacuantes igitur totum ratione partis,partem semper respiciemus, ab ipsa simul reuellendo. Hae veror uulsionem intelligimus, qΗae proprie talis est,& consideratur ratione t tius corporis, cuius paertes superiores opponi dictatur inferioribus,3 de trae linistris unde ab his ad illas,& ab illis ad has revulsio sit. Superiora autem dicuntur quae supra iecur sunt,aut supra renes,ex Galeno ij. in sextum de morbis vulgaribus xiv.& libro de curandi ratione per sanguinis missionem eap xl x. Quamuis enim dolenti partem capitis posteriorem, recta in fronte incisa vena reuulsorium sit auxilium, ut habetur apud Galenum qui lato Aphorismorum lxviij. non tamen hoc praesidio liceat uti, viii anica totum corpus fuerit euacuatum ut habemus apud eundem G lenum libro de curandi ratione per sanguinis missionem cap.xix.quoniaillud est locale remediu, nec talis missiodanguinis, cuius beneficio fluenet sanguis reuelli possit,dum totum corpus plenum sit. Est igitur reuulso quaedam particularis ratione capitis solius,qua humor ob una illius parte
ad aliam retrahitur , cum qua totius corporis euacuatio non bene iungi potest unde illam praecedere neccile est.In reuulsone autem quam pro- irbsui, commode iungi possunt re iunguntur, cum una de eadem operatum euacuemus totum, tum a parte affecta reuellamus Id vero est , quod Galenus hoc loco, luem non paucis declarauimus,significare voluit.
metum palumbinum S ex inapi, utrum in de illatione calida capiti apponendum sit. Galeni ct Tralliani opinio. Loca duo Galem conciliata. Amati Lusitani error ostensus. Cornari, lapsus in versione cuiusdam verbi apud Aetium. Avicen
nae locus de eadem de uatione subtilissime expensus.C A P v T XX.
A L E M v s libro quinto methodi medendi cap. xiij. cum didicruento sputo verba faceret , curationemque propone teiusdem a. destillatione procedentia , quam ipsse Rous e in splendida muliere peregit, quae de pulmonis ulcere periclitabatur; inter alia auxilia eidem ab initio adhibita , medicamentum aut ceratum refert talis capiti statim impositum; tum quarto die iteratum ex fimo sibiestrium columborum, nec non illud, quod ex thapsa constat. Qualis fuerit destillatio, & qua temperio praeditum caput illius muli iis . non exprimit Galenus: sed fuisse destillationem tenvcm significat, quum ad incrassandum , theriacam recentem, nimirum ante quatuox
Minos consectam, se exhibuisse scribit. Hoc idem in thapsa ceratum
130쪽
Loco R. DE MEDICINA fg LECT. LIBER . io
iterum proponitur 1 Galeno capite xiiij. subsequenti, ubi de eius letu
et stillationis curatione sermonem continuat, expressa tamen destillat o Dis qualitate, quod salsa esset. Alexander Trallianus, tum ex hoc capite xiiii. tum ex ipsa affectionis natura, mulieris illius caput fuisse intemperie calida affectum colligens, ut par est, licet non exprimat Galenus, des illationemque acrem, reprehendit tum curationem mulieris cap. xiij.
propositam,quam aperte significat Trallianus, etsi liaud nominet, tum vaniuers3 praecepta decerato ex stercore,& thapsia deinceps a Galeno proposit , quem auctorem tamen non solum hoc loco sed alibi saepe diuinis simi titulo honor1t Trallianus: reprehendit autem quod nullo humectare,& refrigerante usus , statim ab initio siccantia, & calefacientia adhibuerit, & adhibenda proponat,quibus tamen caput intemperatum inte-peratius reddatur, Se quae in thorace sunt,acriora eisiciatur, cum haec acre qualuatem adaugeant,& crosionein magis intendant,quam curet, quum
potius, sicuti ipse praecipit, refrigerantibus, de humectantibus quae contemperant,& leniunt, utendum ei let. Ita enim extingui calorem capitis, qui ex inferioribus materiam clicit, attrahit, de pulmoni transmittit.
Ad hanc rem sunt quae adnotemus. In primis, idem ceratum ad destillationem extundentem sanSuinei , proponitur ab Aetio libro viij. cap. lx. quippe qui Galeni ipsi limum locum reserat : proponitur itidem a Paulo AEgineta lib. iij.cap xxxj. qui tamen apponit illud non statim , sed
ubi auxiliis ab eo praescriptis non cesscrit morbus. Proponitur itidem ab Avicenna libro tertio fen x. tract. iij. c.xp. vj. qui & Galcni locum a me r*citatum nominatim a se it, nec tamen ille apponit statim, sed sicuti . Eginetia , clan alia praesidia non potuerint morbum tollere. Musues libro secundo cap octauo de cura caturhi , proponit non sane stercus palumbinum , scd raso capite . Ac fricato loco ex caepet, aut squilla , eodemque rubificato , vescatorium ad materiam catarrhi diuertendam. Eodem autem libro capit. de nuxu sanguinis ab ore, Caleni locum , ct curationem , ceratumque ex stercore columbino, re ipse affert, nec improbat. Enimuero , quae habet Aetius . vix momentum faciunt , cum ille quaecunque apud Galenum , aut alios reperiret , indistincte , re absque ullo iudicio colligeret , nihil fere
de suo unquam addens. Non ita Paulus , re multo minus Avicennas, aut Mesu es , ut liceat horum auctoritates . si opus sit , Tralliani auctoritati pro Galeno opponere. Sed vero , dc rationibus a Tralliano propositis respondendum est,quod tamen antequam facio,Tralliani o Dione adhuc ex eorundem Galeni, Aetij, dc Avicen, locis comprobare libet Galenus igitur libro vj. de tuenda valetudine cap. ix. ceratum illud videtur improbare, cum enim docerct prouidere capiti ex natura adeo intem crato ut multa excrementa gigneret, qui ad subiectas partes demissa, illis nocumento essent, reprchendebat medicos, qui circa subiectatum partium curationem satagendo , aut columellam incidebant , aut