장음표시 사용
161쪽
1 o DE LUSTRATIONIBUS CAp. XV.
τἰ ἔν αν έιη κρελ ον - ἐπις ς , πλὴν Θ- ; φη festum uisur , quod equemadmodum in universe est Deus, ct ricisim cuncta in illo. Nam ct iulud ipsum Numen quod in nobis est, aliquo saltem modo omnia moret. Principiamque Rationis Ratio non est . sed quiddam praestantius. Quid autem scientia praestantius esse potest, ni si Deus f Quem Aristotelis locum considerans Iulius Scaliger, desubtil. exercit. 3o7. ρII. et s. in hanc inter rogationem crumpit: Quid ais, divine vir P Estne in nobis aliquid diri nutu, quod sit praestantius ipsa ratione ' an tibi quoque noti fuerunt ipsi rodit Spiritussancti Z oc. Decantatissimus est Deus Socratis, de quo Apuleius. Purgationis autem interiori organum Philosophia est , cui vini κ γα ικὴν tribuerunt sapientissimi gentiles. Cicero, 3. Tusc. O vitae Philosophia dux, o virtutis indagatrix, expolirique vitiorum, quid non modo nos, sed oravino vita hominum fine te esse potuisset ' ru urbes peperisti ;tu dissipatos homines in societatem vitae conrocastι: ru eos inter se primo domia ciliis , deinde cofugiis, tum literarum o vocum communione junxisti: tu in ventrix legum, tu magistra morum, is disciplina fusi, ad te confugimus,
a te opem petimκs: tibi nos, ut antea magna ex parte , fc nunc penitus, toto sique tradimus. in autem unus dies bene ct ex praeceptis tuis actus , pe canti immortalitati anteponendus. cujus igitur potius opibus. utamur , quam
tuis ' qua θ vita tranquillitatem largita nobis es, ct terrorem mortis sustultisti. Sic Cebes in tabulae suae enarratione Di παιδεία virtutem tribuit ad vitiorum expulsonem , virtutumque introductionem. Hierocles autem commentario in aurea Pythagorae carmina Philos phiam sic descripsit: φιλοσοφία ες;-ανθρωπινης καΘαρσις, και τε-
σιν ἐπαναγουσα. Philosophia est humanae vita purgatio ct perfectio. Purgatio quiidem a materiali brutalitate , ct corpore mortali , Perfectio autem, propria beatitudinis recuperatio, ad rivinam similitudinem reducens. Atque hac ratione virtutem doceri posse peculiari libello Plutarchus d
Versabatur haec Philosophia circa animam purgandam de cujus ratione Hieroclis, in aurea carmina Pythagorae , vestigia legendo, sic Philosophari lubet. Corpus homini tributum est non unius generis : Unum quidem cst σωρια Θνη ὸν προς τήν Cetri γης δεαγωγην οργαγεν ημῖν δοΘεν. corpus mortale, ad vitam in terris agendam instrumentum
162쪽
nobis datam. Alterum σῶμα ἀυγοειδες, iIMμιν , ipsi animae συμφυες Ita ut anima, sive ουσία λογική, neque corpus sit, neque sine corpore.
Ipsa quidem incorporea, in corpus tamen species ejus & figura desinit. Atque haec vitae sons est origo, qua corpus illud μιν vivit &
τος συγκείμενον. Vita enim es corpus immateriale: o vitam materialem generat, per quam corpus nostram mortale perficitur, ex vita irrationali, o materiali corpore compostum.
. Ex tali Philosophia sine dubio orta est veterum Christianorum sententia, quae animae humanae, quin & Angelis corpus quoddam adscrip ,; sit. de qua ita Vomus, lib. I. de idolol. cap. qo. Veterum multis pla- , , cuit spiritum dici, quia si corpus ita subtile, ut oculorum fugiat con- ,, spectum. Nec enim, Christotestante, habet carnem & ossia. . Sieis intellexit B. Hieronymus in cap. Io. Matth. ubi propterea, cum di- ,, x i sset, Anima inrisebilis o incorporalis est, continuo subjungit: secu ., dum crassorem corporis nostri substantiam, Unde lucem capit illud HL Iarii, in comment . in Mati. cap. s. Nihil es quod non in sua sub an- ,, tia, ct creatione corporeum sit: O omnium sive in curis, sive in terra ,' is νι ν bilium, sive invi bilium elementaformata sunt. Nam ct animarum ,, species, spe obtinentium corpora, spe corporibns exulantium, corpoream ,, tamen natura sua substantiam sortiuntur: quia omne quod creatum est, in is aliquo sit, necesse est. Etiam sic, vel aliter restringendum, quod Iohannes Episcopus Thessalonicensis ait, synodo Nicaena II. initio, , actionis V. De Angelis, ct Archangelis, ct eorum potestatibus, quibus o nostras animas adjungo, ipsa catholica Ecclesia sic sentit, esse quidem intelligibiles, sed non omnino corporis expertes, verum tenui corpore praedia , , tos, aereo, sive igΠeo. Ac postea: Nemo vel angelos, vel daemones , se vel animas dixerit incorporeas. Nec ea Iohannis verba ab aliis rejiciun- tur, qui Synodo intererant. Haec Vossius. Atque hoc corpus λεπῆον ιχημα,anima tenue vehiculum vocatur.
Illi vehiculo praeficiendus erat auriga , qui qui Pythagorae γνώμη
κνίοχος dicitur, hoc versu rH'νίοχον γνωμην ς, ας καγυπε 'εν ἀρθην.lTνωμη quidem, quia est δυναμις λογι 1, ἡνίοχος autem, quoniam corpori praeest, quod si minus recte officio suo fungatur, & ab affectibus in avia se rapi sinat,
163쪽
Fertur equis auriga, nec audit currus habenas. Sic Isocrates ad Demon. ΟΤαν ο νῆς υπο οι--, ταία πάσχει τοῖς φιμσι, τοὐς ἡνιονς αποβαλλου , . Cum vino mens corrupta fuerit, idem
ei quod turribus evenit, e quibus aurigae sum excussi: Isid. Pelus. lib. 2.
epist. IS9. οτ- ο Θυρος τας ἡνίας - ηνιοχῆνlος λογισμ ου ἀπο se , ἔξω τῶν τῆ ς sp εως ἔρων ἀπάγει πολλοι ς τῆ ἀνθ ρώπου το φρονημα. Cum ir cuiata ratIonis, qua auriga munere fungitur, habenas infregit, hominis mentem extra naturae terminos plerinque transversam agit. Basl. item
Seleuc. Orat. q. de Davide scribit, quod diabolus eum ad adulterium impulerit, λασάμενος τον παθῶν ἡνιοχον νουν ουκ ἀκριβῶς τας ἡνίας δεξω- σπινον, conspicatus mentem, passionum aurigam, indiligenter frenis succinctam. Quibus loquendi modis hanc Pythagorae doctrinam respexerunt, quam etiam tradit Boethius , lib. I. de consol. Phil. Tu causs animas paribus, ritasque minores Prontis, ct Ieribus sublimes turribus apim In coelum terramque seris. Animae autem purgationes tum in hac vita, tum post eam institutas suille crediderunt. In hae quidem vita gradatim procedebant. Muba edani ab exterioribus inchoantes, in interiora penetrant. Gradus munditiei quatuor statuunt: Scilicet Mundatio prima exterioris est corporis ab inquinamentis,t usque spuriis ac superstuis. Deinde membra corporis a sceleribus & illicitis patrandis cohibent. Tum cor ipsum a moribus vituperio, de vitiis odio dignis mundant. Quam tandem intimorum etiam cordis an tuum purgatio sequitur. PMoch. nota ad Abiasar am. Pythagorari Purgationibus antecedentibus, ad sequentes & persecti res viam sibi it nebant. Prima προοδος erat abstinentia ab illis, qti voluptatem animo adferebant, α το Θέον σωμα ad Venerem incitabant. Huc praecepta illa symbolica spectabant, quae praeter externum illud abstinentiae ossicium , aliud in recessu continebaal. In aureis carminibus:
Quibus non tantum generatim frugalitatem , injunxisse sed etiam spociatim esum animalium, ac fabarum inprimis prohibuissePythagoras via detur. Deli a vero lactu dignissima scripsit Windetus, de vita sunctoristin .sest. 3.
Secunda erat purgatio corporis , καὶ ἀυγοειδῶς , quae fiebat OR , ἰξιοῖς Θεσαοῖς, καὶ , quibus terrenae ac
164쪽
υλικαὶ ψαύασιαι amputabantur, & anima quas corporeis vinculis solvc-batur. Unde ait Pythagoras: εν τε κοαρραγῖς, ἔν τε λωει ψυχνς. λωις solutio, τη δάσει ligationi opponitur, quod in magicis obtinuit. CLborum quorundam usus, quos animae in puritate sua conservandae parum idoneos judicavit Pythagoras, pro vinculis animae ab eo deputabantur. Ergo ut in eorum usu animae veluti δέ me constituta ab illis sapientibus, ita λυγις in eorundem abstinentia. Sed praetet ea οἰ quidam tralatitii ad λυ ιν ι instituti Pylliagorae ac Pythagorae is solennes fuerunt, tum publice, tum privatim. De publicis testatur Iamblichus , Pit. Pythag. cap. I9. Καὶ προβαλων ,δε λογος, καΘαρρος τε ἐλε
πεσοῦσαν. Et cum ad singula loca appelleret, o lustrationes, ut fama est, faciebar, ct pestem ventosque noxios ab ictis urbibus averruncabat, qua eum in hoc sibi adjutorem rogare ae vocare dignabantur. Sis Lacedaemonem accepimus, lustratione ab eo bifacta, peste laborare desisse, cum ante frequens hoc malo conflictaretur. De privatis hie versus intelligendus est: ἔν τε
Θαρμοῖς, εν τε λυσει Praecedunt autem καγαρμοὶ , in quibus
certorum ciborum abstinentiam praescripsit Pythagoras, quo anima purgatior, & sic solutior, liberiorque existeret: ex iis sequitur λ- ψυχῆς. quae illorum καγαρρμῆν causa & finis. Figura est se δια δυοδε, quia κύδεαρροὶ, λύον procurabant. Aut sorte per λυσιν piivatos intellexit καθ αρμοῦς, quibus singulorum animae purgabantur: per καΘαρής publicas lustrationes , in quibus obeundis ι καθαρτης cubis quibusdam ex praescripto Pythagorae abstinebat. Sane Empedocles, & ipse Pythagoraeus, καθ αρμους, id est , ritus καθ αρμῶν scripserat. Salmas praefat. ad Ceber. rab. O Parapis. Arabicam, aureorum Pythagore
His autem purgationibus non rite factis, animae non purgatae, post dis aesium e corpore circa sepulchra errare credebantur. Plato in Pha
αλλα τῆ οράῆ μεlέχουσαι, διοκαἰ ὀρωίαι. Circa sepulchra visa sunt spectra quaedam animaram, qua umbris sunt similia , qualia fmulachra exhibentilla anima, non pure sunt soluta; sed corporis v bilis participes sunt, ira
, cir videmur. Dido, q. AEneid. Non satis purgata, quia ante diem, subitoque accensa serote moriebatur, quamvis anima esset apud manes, tamen has apparitiones AEncat minatur: --Se-
165쪽
- Sequar atris ignibus absens, Et cuni frigida mors anima seduxerit artus omnibus umbra locis adero, dabis improbe poenas, Audiam, ni res remet mihi fama sub imos. Post has προοδους ipsa purgatio sequitur. Sicut autem Aaronis λογιον includebat in se Urim & Thummim ; tum lumen intellectus, tum purit tem ac integritatem voluntatis & affectuum ; quae binae sunt alae, quibus anima a rebus terrenis se subducens in coelum evolare nititur: Italaaec purgatio duabus quoque partibus absolvitur, quarum una oculo, altera manui assimilatur. Oculus cΘεωρία veritatis campum contem Platur: Manus vero πρῶξις) σωι illud εμφυες regit, cohibet atque ad seipsum convertit, ut rota anima Deum contempletur, & divinam adipiscatur similitudinem. Hierocles: ταυτα δε πέφυκεν άρε'η καἰ άλη-
per citur maxime. Illa quidem assectuum exorbitantiam determinams : hac νero dirinam speciem apte habens adjunctam. Oculus ergo, sive prima hujus purgationis pars in rerum contemplatione versatur, in qua γνωμης sive λογικῆς persectio sint μα-
ε ποπ εια. Plato in Phaedro, docet animam ad inferiora prolapsam , Pennarumque confractionem pallam , per contemplationem erigi, scilicet αἰνακυ, εις το οίως ιν, ad id quod vere es rursus oculorum
sphi cogitatio resuperat alas. Nam in illis quantum feri potest, memoria semper obversatur, in quibus, ut divinis nimirum, ille qui versatur divinus est. His autem commonefactionibus qui recte ususfuerit, perfecta semper mysteria peragens, solus revera perfectus est. Haec est illa vita contemplativa, quam Nortem pretiosam Hebraei & Academici vocitarunt. quam sapientibus
appetendam esse docuit Plato. Macrob. lib. I. insomn. Scip. cap. II. C ius ea est vis, ut ingenium acuat, & hominem ab homine sejungat rquod cum adeptus est, non modo rerum naturalium arcana videt, sed Ptiam pernicibus alis in coelum purgata mente sertur , rerumque divinarum scientia repletur. Post a Deo immortali subornatus, res arduas de admirabiles ignaris hominibus revelat. Plato in Phaedone:
166쪽
CLr. XV. VETERUM GENTILIUM. - 1 s
xime o seli, qui recte philosephantur: Πac ipsa Philosephorum meditatio
est, flatio ct separatio anima a corpore. Ideoque mortem non timet ςιλοψοφος , quia non esse φιλοσωμαlος:assique metus omnes, ct inevorabile fatum.
subjecit pedibus strepitumque Acherontis arari. vid. Macrob. libr. r. in somn. Scip. cap. 7. Tales celebrat Ovidius, i. FULFelices anima , quibus hac cognostere primum , Inque domos fueras scandere cura fuit.
Credibile est illas parito ritusque , joci AMAltius humanis exeruisse caput.a Non Venus, ct vinum sublimia pectora fregit, ciumque fori, militiaque labor. i Nec levis ambitio, perfusaque gloriasutas i Magnarumque fames ρllicitavit opum. Admovere oculis distantia dera nostris ,
Aetheraque ingenio supposiere suo. Hane felicitatem Philosophia promittit Boethio, lib. q. eonsol. Philos
Sunt etenim penna volucres nuhi, - Qua celsa constendantpelirauas ibi cum velox mens induit, . Terras perosa desticis, Aeris immens superat globum , Nubsue potu tergum videt. quique agili motu calet aetheris , uTransiendit ignis verticem, Donec in astriferassurgat domos , , Phoeboque conjungat vias: Aut comitetur iter gelidi senis , Miles corusi deris: Vel quocunque micaηέ nox pingit r. Recurrat astri circulum , atque ubi jam exhaustifuerit satis, Polum relinquat extimum,
167쪽
Dassaque velaris premat acteris , Compos verendi Iaminis. ιΗic Regum sceptrum Dominus tenet , Orbisque habenas temperat, Et volucrem currum stabilis rapi,
Huc te I reducem referat via, Quam nunc requiris immemor ,
Hac, dices, memini, pa tria est mihi, Ninc ortus, helasistam gradum. Quod si terrarum placeat tibi
Ut autem haec persectior esset animae pussiatio , & contemplatio sublimior, ad , Magiae speciem processerunt Philosephi. August. de Civ. Dei lib. I o. cap. 9. Porphyrius quandam quasi purgationem anima
per theurgiam, cunctanter tamen , o pudibunda quodammodo disputatione promittit: reversonem vero ad Deum hanc artem prastare negat, ut videas eum inter vitium sacrilega curiositatis is philos hiaprofessionem sententiis a ternantibus fluctuare. Nunc enim hanc artem tanquam fallacem, o in ipsaritime pericidosam, ct Iegibus prohibitam cavendam monet e nunc orem , velut ejus laudatoribus cedens , utilem dicit esse mundanda parti anima , non quidem intellectuali , qua rerum ιmelligibilium percipitar veritas , nullas h bentium similitudines corporum di sed spirituali qua corporarium rerum c piuntur imagines. Hanc enim dicit per quasdam consecrationes theurgicas, quas teletas vocant, idoneam feri, atque aptam susceptione spirituum , ct AEngelorum ad videndos Deos. Ex quibus tamen Visurgicis reletis fatet rintellectuali animae nihil purgationis accedere , quod eam faciat idoneam AEd videndum Deum suum, is perspicienda ea , qua vera sunt. Ex quo intestigi ρ ς', qualium Deorum, rei qualem visionem feri Gar thmeticis consecrati nibus, in qua non ea videntur, qua vera sunt. Demeae animam rationalem , re quod magis amat dicere intellectualem issu ma duit posse evadere, etiams quod ejus spirituale est nulla theurgica fuerit arte purgarum. Porro autem theurra spiritualem purgari hactenus, α mnex hoc ad immortalitatem ate vitatemque perveniat. Pluribus de hac arte agit Augustinus, lib. eod. . p. I o. 9. 16. Sed haec instituto nostro sinciunt.
Ad Manum progredimur , quae voluntatem α s dirigit, quo
168쪽
rum perturbatio magnam animae purgationi remoram injicit, ut apud Bocinium , lib. I. consol: Philosophia versbus canit. Nubibus uriscindita nullum Fundere possunt
Turbidus Auster Misceat assum Vitrea dudum Parqueserenis unda diebus,
Mox , resoluta Sordida canori bus obsat.
Quique vagatur Montibus altis Defluus amnis ,
mine claro Cernere veram Tramite recto
Carpere callem ;Gaudia pelle, Pelie timorem I Spemquefugato, Nec dolor adsit. Nubila mens est, Vinclaque frenis , Haec sibi regnant.
ut ergo huic malo medicina fieret, Philosophi & inprimis Socrates
Philosophiam e coelo devocavit, in urbibus collocavit. in domos etiam introduxit,de vita & moribus, rebusque bonis & malis quaerere coegit. qua in re & urbanitatem multam , & lenitatis adhibebat furimum. vitium enim ut tolleret, id quod vitio est simillimum commendabat. Sicut amorem cum induxit, ut amorem tolleret, quemadmodum csim in Symposio, Charmide, Protagora & aliis, verum esse amatorem se ostendit. Quod qui non viderunt execrandum sancto viro impegerunterimen. Ita se lenonem hominum in Xenophontis convivio vocat. Eadem ratione, si quem voIuptati videt addictum, veram voluptatem; si quem opibus, veras opes apud Platon commendat: qua suax istima endi ratione, non tam trahit homines, quam ducit; neque eradit vitia, sed eluit. Stoicorum agendi ratio est a contrario. Maxima enim ex hominibus ut tollant vitia, nec minima admittunt. Imo paria esse V lunt omnia, quod& Cicero in parodoxis,ex mente Stoicorum disputavit. Ut autem a peccando absterrerent,ne assectus quidem permittebant, quos tamen ad habitum virtutis,ratione quadam salutari,alii perducebant. Sic in hac vita hae purgationes procedebant, donec per mortem anima vinculis corporeis plane liberata,quasi deiscetur. Pythag. aur. caim.
Quods relicto corpore in parum aethera perveneris Eris immortalis Deus, incorruptibilis, necamplius mortalis. Post banc vitam purgari credebantur animae , vel extra insernum,
169쪽
1 8. DE LUSTRATIONIBUS CAp. xv
Extra infernum fiebat, iuxta Pythagoram, per , quam
eleganter Tertullianus, de anima, cap. 28. vocat animarum recidivatum, revolubilem semper, ex alterna mortuorum atque viventium sunsectione. quam sententiam Pythagoras, apud Ovidium. Is metam. sc eloquitur: Morte carent anime, semperque priore relicta
Sede, novis domibus virum, habitantque recepta.
Ipse ego, nam memini, Trojam tempore belli Panthoides Euphorbus eram, cui pectore quondam IIasit in adrersogravis hasta minoris Atrida: Cognovi clypeum Iara gestamina nostra Nuper Abanteis templo Punonis in Argis. I. ibet hic eum Lactantio, lib. s. cap. 18. exclamarer O miram ct ingularem Pythagorae memoriam l o miseram omnium nostrum, qui Lusiimus,
quid ante fuerimus t Ausonius in Marcum quendam , hominem impurum, impuro corpore & domicilio dignum , juxta hoc Pythagorae dogma , sc lusit Pythagora Euphorbi, reparas qui semina rerum,
Corporibusque novis das reduces animas.
Dic, quid erit Marcus, jam fata rarissima functus tu
Si redeat vitam rursus in aeriam e 'Non taurus, non mulus erit, non hippocamelus , Non caper , aut aries; sed scarabaeus erit. Triplex autem haec erat purgatior notante Servio, ad 6. AEneid. Aurenim in terrena corpora animae transibant, quae nempe corporalibus
blandimentis nimis deditae fuerunt ε, & haec per ignem fieri dicitur, qui
idem ac terra: Aut in corpora marina, si paulo melius vixerint: aut in corpora aeria, si satis bene vix orint. Sententiam suam Pythagoras a Pherecyde Syro hausit, hic autem e Theologia Phoenicum, und am quoque habuerunt Iudaei, de idolol. lib. I. cap. 6 I. Hoomb. contris Pisasti. pag. 3ψI. 342. 3 3. Pharisaeos autem Μετερι, χωσιν docuisset Negat Camero, tem. s. pag. 26. o seqq. Inter gentiles longe lateque suit dispersa. Crediderunt eam AEuyptii ante Pythagoram. Herodotis lib. 2. Crediderunt deinceps Druides Gallorum, Caesare & Lucano testibus: Germani apud Appianum Alexandrinum. Indorum Braclia manes. Philostr. devit. Apollon. lib. 3. Vtis de Philos lib. 2. Sinenses. Dizel. de re liter. Sinens pag. 27 q. 2 seqq. Mendod. hist. Clim. parr. r. ιλ2.c p. 6. Tartari, id. ibid. lib. I. cap. I. Legatur etiam, qui lin-
170쪽
CAp. XV VETERUM GENTILIUM. 1 9
gua Belgica hodierni gentilismi historiam collegit Godest. Carolinus,
Tandem Acheronta movebimus tum Philosophicum , tum Poeticum.
Philosophorum simplicior doctrina & clarior : Quid de statu nee
persecte justorum, nec penitus impiorum, sed mediocrium senserint veteres tum Hebraei tum Graeci, vide apud Uindotum, de vita sunctorum statu , sect. 8. Platonicis quidem hanc sententiam adscribit Augustinus, de Ciν. Dei. lib. 2I. cap IS. quasi nullas poenas aeternas, sed purgatorias sore omnes assererent, &'tandem sinem accepturas. Plato autem aliter docuit ; diversa scilicet esse ut peccatorum , sic poenarum genera. Eos vero qui scelerate vixerint, tandem in Tartarum conjici, unde evadere nunquam possint. Sub finem Gorgiae apud inferos h minum crimina, quaedam expiabilia, quaedam inexpiabilia describit; illa quidem ἰασq- αμαρ τηρο α vocat de his vero inquit: Ay οῦν τα
autem peccata maxime commiserunt, o propterea insanabiles; acti sunt, ex illis hac exempla flatuuntur. Et V si quidem nullam inde percipiunt utilitatem , utpote insanabiles. Alii vero utilitatem capiunt, qui eos propter peccata maxima , molestissimas o, terribilissimas dare patias in aeternum, vident. Similia ipsis Platonis verbis habent Iustinus Martyr, exhortatorio ad gentes , & Eusebius, de praepar. Euang. lib. II. cap. 2 o. o lib. 12. . Poetae philosophiam hanc sabulis involventes, animas in inserno proiratione delictorum & sordium in hac vita contractarum, variis poenis amigi finxerunt, donec plene purgatae in campos Elysios emitterentur, qui inde sertasse nomem sortiti , quasi απο τῆς λυσεως , notante Se vio, ad. 3. . eid. v. 73 . a dissolutione animae a vinculis corporis: Celsus apud Origenem , lib. 7. contra Celsum, Elysium ait este quasi
In nemus Elysium pol hac, sedesque beatasAb blare mitteris, in quo suavissima vita est. Plenius Anchises, apud Maronem, G. AEneid.