장음표시 사용
181쪽
CAp. XVI. propterviam fieret , hominem Sabinum ad id adhibere solitos, qui promittebat se pro illis somniaturum. Hic postquam e somno evigilasset, narrabat omne quicquid in quiete vidisset, quod quidem esset e sacrificii religione. unde venit in proverbium : Sabinos quod pellent somniare. Sed quia propter aviditatem bibendi quaedam anus id somnium captabat , vulgatum est illud quoque: Anus, quod volt, somniat. Eustathius in Iliad. Π.. pag. 386. χ ρραὶ γαρ , δἰ ονείρων
pellibus indormientes per somnia consulentibus oracula ab Poe reddunt, sicuto Lycophron scribit. Hac superstitione dementati , qui Lacedaemoniis fraeerant, non contenti vigilantibus curis , in Pasitheae sano, per u em somniandi causa incubabant. Cic. r. de divin. Lauri solio , ii noctu pulvino subjecta fuerint , somniorum veritatem conciliare putabantur. Gyrald. vii. Hefod. Magi nefanda sua sacra castissime tractare videri volebant , ideoque ea peracturi seipsos , & incantandos , & locum etiam sacrorum lustranant. Qui sacris daemonis I N OB , ἐγγας ιμυλ initiabantur , manibus Virgam myrteam tenentes suffiimigabantur, quod ex Rabbinis notat Sehedius , de Diis Germ. syngr. 2. cap. 47. Val. Flaccus S. AT
mque sopor mediis tellurem presserat horis ,
Et circum tacito volitabant somnia mundo , Cum vigil arcani speculatus tempora sacri , Ampycides, petit adversiis . apta uiris testen.
Flumina, ct aequoreas pariter descendit ad undas: Hic sate purpureo, viraque nitentia lympha Membra novat , seque horrifcis accommodat actis. Apul. lib. 3. priusquam apparatu solito instruit feralem oscinum , Omne
genus aromatis, ct ignorabiliter laminis literatis , G. Post: tunc deca ratis spirantibus libris litat vario latice, nunc rore fontam, nunc iacte Paccino , nunc melle montano libat ct mulsa. Sic illos capillos in mutuos nexus obditos, atque nodatos cum multis odoribus , dat viris carbonibus adolendos. Iterum,
eodem libro: Specta quam parvis , quamque futilibus ea res procuretur hembulis. Anethi modicum cum laurifoliis immixtum rore fontano datur lavacrumo poculum. Medea, apud Oridium, . metam. seipsam primo lustrat: Ter se convertit , ter sumtis flumine crinem Irroravit aquis. Deinde incantandum: - Sparsis Medea capillis
182쪽
C p. XVI. VETERUM GENTILIUM. ici
Bacchantum ritu flagrantes circuit aras, Multi dolue faces in fossaJanguinis atra Tingit , ct infestas gemmis accendit in aris Terque senem flamma, ter aqua, ter sulphure lustrat. Tibull. lib. I. H. a. Et me lustravit ladis, is nocte serena Concidit ad magicos hostia pulla Deos. Tiresias, apud Statium , A. Theb. manes consulturus, Reg m Tli binum , vaticinium petentem purgat: - Parat ante ducem, circumque bidentum Visceribus laceris, o odori sulphuris aura Graminibusque noris, ct longo murmure purgat. De loco: Babylonius Magus , apud Lucianum in Philops de, Θείω χθέ διαδὶ καlαγνίσας τον τοπον , sulphure ac suce lustrato loco, in orbem ter obambulat. Horat. Epod. I. At expedita Sagana per totam domum
Sic apud Am. Marcell. lib. 29. ubi Hilarius , qui de succetarc Imper toris per Magicas artes quaesivcrat, fatetur se in medio domus, emac lata odoribus Arabicis ,. collocasie mensulam , ad similitudinem cortinae Delphicae constructam, & multis imprecationibus ritualiter consecratam. De hujus mensulae sive cortinae se a variant antiquarii, eam cum delphino superincumbente, insta vero corvo exhibet Da. Spanli mius; de usu numi m. pag. I97. Eleganter eam descripsit Gassendus in ,, vita Petreiati, his verbis: Anno I 63o. tripus ad Julii forum fuit eru- ritus, non multum pedali procerior, is existimabarur suisse ex votivis M per templa dispositis , instar illius praecipui , cui Phoebas insistens, de ,, ex subjecto antro spiritum ducens bacchabatur, credebaturque oraculari fundere. Baseos illius triquetrae medium soramen erat triangulare, ,, ex circularibus lineis: extrema autem empusas sulciunt, sustentantes se scaphidium ; sed ita , ut cum omnia simplici attactu cohaereant, motu minimo collabantur. Scilicet illo spiritu agitante, corruere debeis bant omnes tripodes facta aliqua partium concussione. Cortina autem, , erat non illud vas nec enim Pythonissa eo conscendebat) sed hemi- , , sphaerium aliud superficiei quasi squam mosa ut imitaretur Pythonis, , serpentis ab Apolline interfecti exuvium quo memoratum mox s , , ramen obtegebatur: adeo ut Sacerdos haberet cortinam suppositam, imminens scaphidium. Haec GassenduS. r. V, Mercatores, rerum suarum praesidem , Mercurium . v erantes &
183쪽
is, DE LUSTRATIONIBUS CUL XVI.
seipsos, & merces aqui Mercuriali Ovid. s. i.
Est aqua Mercuriiporta vicina Capena,
1 Iis vnertis credere, numen ba
Si licet expertis credere, numen Huc penit intinctas tunica mercator , cturna
Purus suffusa, quam ferat, haurit quam. Uda sit hinc laurus, lauro spa ntur ab uda Omnia qua dominos sunt habitura novos. Spargit is ipse suos lauro rorante captas, theipit o stula dicere νμς p ' . - dMet Hesiod Actui Venereo lustrationem praemittendam
q se expiab . Ee Anticlide locum babet Nat. , I
184쪽
qui num etiam servatur , ut qui caerim lumbum , vel alinam an mali mc-misissent, perenni aqua mamu abluerent, ad commissi piaculi lustrati nem. Ovid. a. Fast. ror 'i Omne nefas, omnemque mali purgamine causatu Credebant nostra tollere posse senes. l. Gracia principium moris dedit: illa nocentes
Impia lustratos ponere facta putat. j ii r i UMiden Peleus, ipsum quoque Pelea Phocui . . Cade per AEmonias solvit Adrastus aquas. Vestam frenatis per inane draconibus a eus i ad Credulas immerita Phasidasopit ope. R Amphiaraides Naupacteo Acheloo - s L . zSolve nefas dixis, solvit o ille nefa : 'Ab l nimium faciles qui trissa crimina cadis Fluminea tolli pegse putaέis aqM. Sie Croesus Adrastum fratris caede pollutum expiavit. IIerodotus, lib. 2. Memphitae homicidii reum in patriam hon recipiebant, nisi a Gymn sophistis expiatum, qualem Apollonius Tyanaeus, peragens mysteria a Pythagora &Empecocle tradita , quasi rite expiatum dimisit. Phialost. de vit. Apollon. lib. 6. . eas a caede hostium veniens Deos penates Anchisae patri commendat his verbis: Tu genitor capesacra manu, patriosque penates, Me bello a anto digressum, o caede recenti Attrectare nefas, donec me flumine viro Abluero. Et Turnus, V. Ateid. in fine: Tum demum praeceps saltu sese omnibus armis
In fluvium dedit ; ille suo cum gurgite para
Accepit venientem, o mollibus extulit undis, Et laetum sociis, abluta caede, remisi. Plaut Mosteli: acti a. Q. a. Occidisti hercle. - omnes t s. -- metuo
te atque istos expiare ut possies. Apud Statium, lib. I O. Thcb. Thyoda mas se sic purgat Phoebe , tibi exuvias monstrata praemia noctis,Nγndum ablutus aquis stibi enim hac ego sacra litari I rado ferus miles, tripodum Idusque Sacerdos.
185쪽
sente quodam Mileti, cujus aqua proquens dulcissima est, quod vero
in imo sendo resedit, salsum. Incolae Achilleum nominarunt. Athen. dipnos lib. 2. cap. 6. Apud Athenienses sortuitae caedis damnatum, ad certum tempus exulare leges jubebant, dum aliquem ex peremti familia
exorasset. Tum vero redire concesserunt, certo quodam ritu, non sortuito ac temere : κει Θυσαι, και αλλα ἔτα η δηἀ-ποιησαι. Sed rem divinam facere, o expiari ψ O auia quodam , ordine ac diligenter sancita, praestanda erant. Demosth. adv. Aristocr. qui paulo post addit: Καὶ το τον κατιονΘ 'Dιῆν, καὶ καθήρε2αι νομίμοι: τισὶ, &c. praeclare constitutum legibus est e,vult dicere Orator, homicidam ab exilio redeuntem expiari, & certis ritibus purgari. Apud Apollonium, lib. q. Argon. dicitur Hercules πωδων ρλοοae eν. Lustraturus liberorum miserabilem caedem. Apud Senecam He cules furens, ach. 3. sic ait: Quis Tanais , aut quis Nilas, aut quis Persica Violentus unda Tigris, aut Rhenus ferax, Tagusve Ibera turbid ιsgaz fluens iabluere dextram poterit e Arctoum licet M .... Maotis in me gelida transfundat mare. Et tota Tethys per mem currat m nus , Haerebit altum facinus.
L. Catilina , cum & fratrem , & M. Marium quendam occidisset, hujusque caput ad Syllam in foro sedentem retulisset, ad amylam Apollinis propinquam se contulit , & manus abluit. Plutarch. in Sylla. Scitum est quod de Neleo, Codri silio narrat AElianus, rar. hist. lib. 8. cap 3Is cum tempestatibus in mari agitaretur, vatesque consulti responderent, δεῖ, το ς ροίοπεδον, tanquam multi simul navigarent, qui contaminatis essent manibus, rcliquos sanguine pollutos. detexit: smulans enim puerum a se occisum, καθ α μοῦ purgationis indigere, illis qui sibi conscii crant, ut idem saccirent, persuasit. Insignis olim sitit lustratio Orestis, quem sanguine matris Clytemnestrae pollutum nemo TroeZeniorum tecto recipere voluit , sed in cella quadam consistere jusierunt , quod deinde tabernaculum Orcitis appellatum est , ibique qui ei lustrationi praefuerunt , cum eo epulati sunt , donec rite expiatus csset. unde mos deinceps mansit , ut illorum postcri, statis diebus, eodem in loco coenitent. Pausan. lib. 2. De hac lustratione Varro, lib. io .rer. hum. Iuxta Rhegium fluvii sunt continuo se-trem, in his a matris nece dicitur purgatus Orestes. Cato , lib. I. Orig.
186쪽
CΑν. XVI. VETERUM GENTILIUM. 16sapud Probum in Bucol. Virg. In eorum agro fluvii sunt sex, septimui
snes Rheginorima atque Taurinorum dispescens. Fluvio nomen die Taccolico. Orestem cum Iphigenia, atque Pylade dicunt maternam necem expiatam x nisse, ct non longinqua memoria est, cum in arbore viderint, quem Orestes abiens reliquerit. Lampridius autem in Heliogabalo, apud tria fumina circa Hebrum Orestem expiatum ait. Solebant autem caedis assines prius lustrari, quam inter supplices reciperentur. Apud Apollon. Argon. q. cum Iason caedis reus una cum
Medea ad Circem supplex coniugisset: Circe id quod erat subodorata,
Reverem Poris jus supplicium Prodit .
Peragebat sacriscium, quo expiantur Abominabiles, s supplices in domum advenerint. Mox illa sacrificavit συος τέλος ατιεπ οιο φόνοιο foetum suis immκ-
Rursus autem ct aliis placabat lusi rationibus, expiatorem invocans Pνem rimicem ct ultorem supplicum caede contaminatorum. Non enim hic simplex est ἰκμια, sed παλαμναῖος ; de ἰκεται quidem sed νηληεδ supplices accusabiles. A pud Herod. lib. I. ob statrem interemtum cxul Croesi επχιος , hospes. Croesus autem cum expiavit. Hinc post dicitur, Croesum invocasse quidem Δία καθαρσιον , sed etiam ἐπις ιον και ἐταιγιον. &c. Porem expiatorem, sed θ hospitalem ac familiarem. Et iam sanguine expiabantur homicidae. Eustath. Odyssi X. circa fi
sanguinem purgatio flat , historia testantur , qualis hom:cidarum , qui sanguine toti hanc lustrationem habent. Herodot. Polymn. Cum Darius legatos Athenas, Spartamque misisset, terram & aquam petitum: his in barathrum aut puteum dejectis, ut illinc terram aquamque peterent, ira Thalthybii,cujus templum Spartae est, ex tristibus extis animati versa, cdicto quaesivere Lacedaemonii , si quis pro patria mori vellet. Obtulerunt se Sperthius & Buris , quibus ad Regem prosectis , quamvis non intersectis, iram Thalthybii se expiasse credebant Lacedaemonii.
187쪽
isci DE LUSTRATIONIBUS CAp.-XVI
Theseus intersectis latronibus ad aram Iovis Melichii, occiso Pallaniate Troezene expiatus est 'PAEusen. in Attic. Iulius Pollux, lib. 8. cap. Io. inter Atheniensium recenset το in f, in
ανη ρνων , καὶ των vid. ct Plutarchum in Theseα
Carmanor Apollinem de Pythonis caede purgavit. Pausan. in Corintriquod in fluvio Peneo factima ait AElianus , Par. hist. lib. s. sis. I, Cylon Atheniensis , cum regnum assectaret, ab Atheniensibus insisgam est conjectus, socii ejus Supplices ad aram in arce confugerunt, ubi in ipso templo quidam interfecti sunt, alii fame expirarunt. Hoc scelus deinde expiavit Epimenides,quo etiam suadenteAthenienses fecerunt
Contumeliae fanum & Impudentiae. Nerodot. lib. s. Thucyd. lib. I. Pausan. in Atticis. Plutarch. Solone. Cicero , 2. de Dra. Cum Lacedaemonii Pausaniam exitium patriae molientem in templo Palladis Chalcia doniae fame necassent, jussu oraculi Delphici, duas ex cera statuas Pauladi consecrarunt, geniumque Epidoten venerati sunt, putantes ab eo verti omnem numinis ostensionem, quae ex contemta Pausaniae depre catione existere potuerit. Thucyd. lib. I. Pausan. lib. I. Apud Romanos Horatius Curiatiorum victor, cum sororem interfecisset, atque a populo magis admiratione virtutis, quam jure causae absolutus esset, quia tamen manifesta caedes erat, aliquo piaculo luendum videbatur, itaque imperatum patri, ut filium expiaret pecunia publica.
Is quibusdam piacularibus sacrificiis factis, quae deinde genti Horatiae
tradita sunt, transmisso per viam tigillo, capite adoperto, velut sub j gum mist juvenem. Liv.lib. I. cap. 26. Sicut anteic & post actum Venereum tum viri,tum mulieres se puria ficabant, Pers fat. 2. Tiberino ingurgite mergis Mane caput, bis, terque: st noctem flumine purgas. Ubi nox & tenebras & nocturnum notat concubitum. Suetonius A
gust. cap. 9 . Atiam resert in templo Apollinis obdormisse, draconem repente irrepsisse ad cam, pauloque post egressum t illamque exper-ςcfactam . quasi a concubitu mariti se purificasse. Venus postquam cum V ulcano cubuit, aqua se lavit, ex qua deinceps herba lychnis nata diciatur. Athen. dipnos lib. I s. cap. 8. Ceres autem a Neptuno compressa,
primo quidem iracunde tulit, postea tamen placabilior facta, in L done lavisse dicitur, unde Lusia dicta. Pausan. in arcad. Cicero pro Coelio:
188쪽
Coelio: Ideone aquam adduxi, ut ea tu inceste uterere Z Lucianus in Asino, opparatum illius palaestrae describens: τραπεζα ai τῆ κλ. - παρεις , D ποτήριον ἔχουσα, υδωρ οῦτον ον κ' ψυχή ν ηψ Θερρον. Mensa juxta lectumsta, O in ea calix, una cum frigida calidaque aqua. Martialis de sellante: Qua tibi parte opus est, Lesbia, sumis aquam. Hinc foedi ilima Aquaria provincia r & Aquarioli mulierum impudicarum sordidi assectae. Paulus Festi Epitomator. Et Priapus iter ad sentem monstrare dicebatur, quod qui quaeve viros experirentur, lotione opus haberent. Auctor obscoeni carminis r Ice minax, ct parte tui majore, Priape, Ad fontem, quaeso, dic mihi qua sit iter e Vade per has vites, quarum si carpseris uras, Quas aliter sumas, hospes habebis aquas. Ovidii amica dicis causa se lavit. lib. 3. amor. eleg. c. Nme sua posent intactam scire minis , Dedecus hoc sumta dissimulavit aqua. A sacris inprimis abstinebant qui propter dormierant, nis ante lustrati essent. AEgyptii & Babylonii in templis non coeunt ,& a Venere nisi
ablutis templa adire nctis,quod alii tamen facere non verentur, pecudum volucrumque exemplis se defendentes. Herodot. lib. 2. Ovid. s. amor. eleg. 6.
A tenera quisquam sic surgit mane puessa,
Protinus ut sanctos possit adire Deos. Euripid. Ion. χ ρύσεων δ' εκ τευχ έων Ex aureis vero vase projiciam
γαίας προ Terra fontem αν ἀποχευονl ναις-- Quem ess dum Castalia διναι, νοτερον Vortices, humidam aquam βαλλών, D ς αια ἐπιδε ἄν. Projiciens, purus existens a lecto.
Profanis quoque non lustrati abstinebant. De Babyloniis & Arabibus
nius propria uxori mixtus fuerit, sus entum puri cos igni colucat. Alibi idem mulier facit. Mane autem ambo lavantur: nullam enim vas tangunt, antequam isti fuerint Arabes. Columell. de re rust. lib. 12. cap. q. de pistoribus, cocis, cessariis : His autem omnibus placuit, qui earum rerum esserim susceperis, castum esse corumιntemque oportere , quoniκm totum in
189쪽
ica DE LUSTRATIONI Bus CAp. XVL
eo sit , ne contrecitarentur pocula, vel cibi, vis ab impube, aut certe abstianentissimo rebus Veneris, quibussi fuerit operatus, vel vir velfoemina debere eos flumine aut perenni aqua priusquam penora contingant, ablui. propter quod his necessarium est pueri vel virginis mim steriuvi , per quos promantur quae usus postulat. Huc facit illud Hesiodi in εργ. v. 73I.
Neque pudenda semine pollutus intra domum cum juxta revelato, sed caveto. Hoc ad Christianos quoque derivatum est, quibus non licuit sacris operari. si cum uxoribus conluevissent. Gregor. Magnus, resp. ad quaest. Io. August. Λngi. Epist. Vir cum propria uxore dormiens, intrare Eccle amnon debet, sed neque lotus intrare statim debet. Paulo post: Et quampis de hac re dirersa hominum nationes dirersa sentiant, atque custodire videam tur, Romanorum tamen semper, atque ab antiquioribus, usus fuit, post a mixtionem propria conjugis, ct lavacrii purificationem, ab ingresu ecclesia paulatim reνerenter abstinere. conser Baronium ad A. C. 37. num. IIO. quid antiquae ecclesiae doctores de his rebus cognata- ίεtus sens rint, legere est in Hoorn echii theol. pra R. lib. q. cap. I. HRecte αsapienter Theano Pythagorae uxor, cum consuleretur, quando post concubitum mysteriis interesse liceret, mulieri respondit; H cum tuo maritorem habuisti, statim: si cum alieno nunquam. Theo, progymn. cap. S. A gyptii si vcl transeundo suem attigissent,cum ipss vestimentis in flumine se lavabant. Herodot. lib. 2. Lustrabantur & veteres post somnum: tum conservandae bonae valetudinis causa: Tacit. de mor. Germ. Statim e somno, quem pleroque iuin diem extrahant, lavantur, saepius calida, ut apud quosplurimum hyems occupat. tum etiam lustratione sacra: Virg. 8. 2Eneid. - Nox AEneam somnusque reliquit. Surgit, o atherei spectans orientia Solis Lumina, rite cavis undam de flumine palmis Sustulit. - Apul. lib. I r. Confestimque discussa pigra quiete, alacer exurgo meque puri candi studio, marino lavacro trado. quo etiam respexisse videtur Propertius, lib. s. el. 9. At primum pura somnum tibi discute L mpha.Ejus rei duas omnino causas reddi pose video, quarum prior a nocte, altera ab ipso somno petatur. Noctem quod attinet, Servius, ad I
cum Virgilii moto dictum, notavit eam vel solo somno polluere: Sed
190쪽
CAp. XVI. VET M GENTILIUM. 1 ,
di tenebris mundum a nocte pollui idem alibi notavit. unde nox a necendo nomen accepit, codem Seivio teste, ad I. AEneid. v. 'i.&Varrone, lib. I. deling. Lat. multis enim vaporibus aer noctu infasitur, qui interdiu Solis ardore consumuntur. Plutarch. de Isid. & Osir. cap. 94. Aer, qπο residue utimur, nen eodιm Unper asscdlus es modo: sed noctu densatur, colpus comprimit, Mimamque compellit ad moestitiam quandam O sollicitudinem, veluti caligine ei quadam ct gravedine induecta. ideoque AEuptiorum Sacerdotes, flatim ut a somno surrexere, re nam adolant, rescientes aerem, o secremone purgantes, spirithmque, qui concretus cum corpore, languorem coruraxit, resuscitantes. Sic o meridie, sentientes Solem e terras attrahentem , visua, admodum g xem vaporem, o aerι
admiscentem, myrrham susunt. Nec Physica tantum laaec est contagio, sed vel maxime ethica: quare & peccata, opera tenebrarum appellantur a Paulo. Eph. I. II. Hoe indicare voluit Hesiodus, cum in ilicogonia horrendam sane noctis sobolem descripsit: verissimum est illud : Nox, ct Amor, Ninumque nihil mederabile suadent, . Illa pudore vacat, Liber, Amorque metu. Alteram rationem ab ipso somno petendam dixi, qui Ucsodo inter nostis filios densetur, & a Virgilio Consanguineus lethi, sopor dicitur. Stulte, quid est somnus, gelida ni mortis imago 2 Si ergo Nox, si mors inquinat, quidni di somnus, qui tam arcte illiseonjunctus est e Hesiod. x bHςχει Θαναυς δεινὸι Gερι. Fortasse haec lustratio post somnum in honorem Solis facta est, quem
inter Deos , cap. q. retulimus. Ipsa etiam religione peracta lustrabant ur, non quod ea se inquinatos putarent, sed quod ejus actiones circa tales res versarentur: quae aliquam contagionem continerent. Sic, qui Τα in trivia proj cerant , quoniam illis sordes, & ipsas inquinationes inhaerere credebant, non ante domum redibant, quam vestem & corpus aqua vel fluviali vel fontana purgassent. Porphyrius, lib. 2. A. q. πα ες τίω ομολο
senserunt Theologi, quod inscrifciis, quae ad avertendum malum fiunt, ea qua immolantur non sunt comedenda, sed expiatoriis utendum fit. Nemo
enim in urbem eat, nec in propriam domum, ns prius veste ct corpore furiis aut sente mundatis. In primis qui humano sanguine sacrificaverant, per-Y acto