장음표시 사용
271쪽
Cis. XXVII. VE TERUM GENTILIUM. a sa
das Amphidromia a Nominalibus distinguit, & illa die quinto , haec
Elegans diei lustrici hypotyposis cst apud P cisium , sal. 2.
Ecce aria, aut metuens divum matertera cunis
Exemit puerum , frontranque atque uda labella
Infami digito, ct lustralibas ante sili pis. Expiat, urentes oculos inhibere perita. n. Tunc manibus quatit, ct spem macram supplice rot Nunc Licini in campos, nunc Crassi mittit in aedes, Nunc optent generum Rex o Regina ; puella Nunc rapiant, quicquid calcaverit hic rosa sui. Prima scilicet cura erat amoliendi fascini, qua de causa, puero cunis exemto, superstitiosa mulier frontem & labia saliva expiat , idque infami degito, Plin. lib. 29. cap. q. Extranei interventu, auis dormiens spectetur infans,a nutrice terna astui. Praeterea vota ab amicis concipiebantur , ut infanti omnia prospera evenirent , quod Tertuli iano, de anima,
eap. 39. est fata scribunda, vel ut alii malunt, stribundo advocare. Sicyirg. Ecl. q. Talia secti suis dixerunt, currite, fusis,
Concordessabili fatorum munere Parca. Ovid 8. mctam. Ubi de Meleagro rStipes erat quem cum partus enixa jaceret Thestias, in flammam triplices posuere sorores, Staminaque impresso fatalia pollice nentes, Tempora, dixerunt, eadem lignoque tibique, , O modo nate,da s. quo postquam carmine dicto Excessere Dea flagrantem mater ab igne Eripuit ramum siparsique liquentibus undis, &e. Insantibus accensimus υς εζοποτμους, de quorum morte ac sepultura s ma vulgo sed salso crodita suerat , hi reduces instar insantum recens i eorum expiati. De his agit Plutarchus , quaest. Rom. s. Romani eos per ostium in domum non admittebant. Varro hanc reddit rat ornem: Cum bello apud Siciliam magnum navale praelium commissum nil sta, multosque fama periisse mentiretur, superstites domum reversi , intra
272쪽
1s DE LUSTRATIONIBUS CAp. XXVII.
breve tempus , mortem obierunt. Unus cx illis , cum sorte sortuna domus suae ostium occlusum invenissct, neque aperire potuisset, ante fores obdormivit , per quietem a spectro monitus, ut se de tecto in domum demitterent, ei consilio paruit, longamque vitam feliciter ex sit. Plutarchus fabulam este credit: hanc autem veram causam : Ne fas esse cxistimarunt, cos, quos semel sepultos esse creditum sit, per
ostium ingredi, per quod sacrificatum itur, & a sacro reditur. V luerunt itaque eum deorsum cx aere i natrium sub dio positum demitti, quod omnes fere expiationes sub dio peragi soleant. Graeci autem eos, quibus ut desunctis ianus ac sepulchrum factum fuerat, profanos habe bant , neq ue iis se permiscebant, nec ad sacrificia eos admittebant. Mistinus quidam hac religione obstrictus, Delphos misit, qui pro se deprecarentur, ut se aliqua, his dissicultatibus, quibus legum auctorittate implicitus erat, extricaret: cui a Pythia responsum:
σσσα περ εν λεχέεσσι γυνη τίύουσα τελεῖται, Ταυτα παλιν τελέσαία μακαρεσσι Θεοῖσι.
Ordine perfectis quaecunque purpera servat
Coeliculum sacras animalibus imbuat aras. Aristinus igitur oraculo probe intellecto, quasi renatus, mulieribus se Iavandum , vinciendum , lactandum praebuit. Hoc reliqui , quos idem casus exceperat, imitati. Morem tamen hunc multi Aristino an liquiorem crediderunt. Mulieribus qua daria lustrationes peculiares fuerunt. Ipsis Kal. Aprilis lavabantur apud templum Fortunae virilis, in ripa Tiberina. q. Fast.
Vos quoque sub viridi myrto jubet ipsa lavari.
Refert & Plutarchus in Numa. Causam reddit Poeta, quod Venus αναδυομένη myrteto tecta sit: addit & alteram, quod Fortuna virilis c veat , ne illa quae pulcritudinem violare possent, appareant. Discite nunc quare Fortuna thura virili Detis, eo gelida qui locus humet aqua. Accipit illa locus posito velamine cunctas , Et vitium nudi corporis omne videt. Ut tegat hoc, celetque viros Fortuna pirilis
Prastat, ct hoc parro thure rogata facit. Nec semper necesse fuit totum lustrari corpus, illas modo partes, quas quotidie non velatas gestamus, lustrari satis judicarunt: caput sciliceq& manus. De capite, Pers. sal. 2.
Hac sancte ut poscas, Tiberino in gurgite mergis
273쪽
C . QVI. VETERUM GENTILIUM. rues
Mane caput bis terque, ct noctem flumine purgas. Iuven. sit. 6. Ter matutino Tiberi mergetur, ct ipsis Vorticibus timidum caput abluet. Apul. lib. II. Confestumque discussa pigra quiere alacer exsurgo,meque protinus puri candi studio marino lavacro trado, septiesque submerso fluctibus capite, &c. De manibus. q. Fast. Vivo perlue rore manus. Apud Pharisaeos erat πυγμη νδεῖχαι, Marc. 7. s. quomodo autem hoc saetiim sit, utrum pollice & digitorum extremitatibus junctis , an vero adi cubitum usque, consulendi ejus loci interpretes. Circe Iasonem &Medeam porco expians manus abluit. Apollon. Argon. lib. q.
Ac primo quidem ista consultae lustramentum caedis Super extendit , catulum ejussuis , cui rumae adhuc Scatebant fato ab utero: tum sanguine manus Imbuit, cervice incisa, tam aliis etiam
Paci cat libamentis piaminis, praestitem invocans Prem, parricidalium vindicem suppliciorum. Ac omnia quidem illa purgamina domibus depra erunt N ades famulae , qua ei minitabant Mula. Haec vero intus liba ct placamina sobriis
Precibus combussit ante focum,ut ab ira Norrendas compesceret erinnyas , ct ipse adeo Placabilis ambobus mitisque redderetur. Sive alieno temeratis sanguine manibus,
Sire consanguineosolliciti supplicarerint. . Ad
274쪽
116 DE Lu STRATIONIBUS CAp. XXVIII.
strandi manus ejus sanguine imbuunt. Inprimis autem sacris addicti lustrabantur: Herodotus in EuterperAEDptii Sacerdotes : qui Isidi maxime consecrati erant, quotidie interdiu ter , noctu bis laxabantur. De lustratione Pontiscis M. apud Romanos , cap. V. dixi. Ipsa quoque cadavera igne lustrari ac purificari crodebant. Euripides in Oreste, Clytemncstrae corpus igne post mortem depuratum csse dia
Apud Athenienses mκρα μυςαια in honorem Proserpinae instituta, lustrationes erant, & initiationes, quibus ad μεγαλα, Cereri sacra, praeparabantur. Aristoph. Pluto: Mου ἐμυδης δητ' ἐν αίωταρει- γαλα. Ubi Scholiastes, pag. r. ' ἰταμ α μυώθα) ωσπερ προκα- Θαρσις, καὶ ζογγνευσις τῶν μεγαλων. Qui ad parva recepti MM,αι, qui ad magna 'Eποπῆαι dicebantur. vid. Ou eel. ad Min. Fel. pag. 9I-9q.
Lu rario sacrificiorum per aquam, molam salsam , i
gnem. templorum recenter aedificatorum , refecto
rum. templa liberare, sistere, terminare. lustrabantur arae ori, cultri, pocula, tubae, luci, arbores, eatra.
Personis a ad res sacras progredior , ubi primum locum tuentur sacrificia , quorum lustratio Aqua , mola salsa, igne peragebatur. Dea qua Pyladen & Orestem mactandos s. de Pont.cleg. a. Spargit aqua captos lustrali Graja Sacerdos Ambiat ut fulvas infula longa comas.
Idem consilium Iphigenia Oresti suggerit apud Euripidem, Iphig. in
Tauris: οἰς ου Θερος , λεξο αεν , Θυεεν Θεα .
Quod non falsit, dicemus sacri care Deae.
275쪽
Cis. Vm. VETERUM GENTILIUM. ris
Deinde rationem ab impuritate subjici tr έ κοὰ ἐν ἱνὶα. τωδ ἴσιον δω- ρω φονω. Dicam te esse pollurnm, par carnm vero intersciendans. Postea Thoanti inquit, se Pyladen & Orestem Ioturam r
In descriptione sacrificii apud Dionisium lib. 7. cap. 7 I. Consules sacrificantes & ipsi manus Iavant, & pura aqua victimam lustrant, ac C reris fructibus illarum capita spargunt. Sic Iphigenia apud Euripidem in Aulide mactanda: Κανα δ' τις, δὲ πώρ Aliquis sumat flores ex calatho, ct
II: οχυταις κα ρσί τι, η αὐηρ ἐμος accendatur ignis Placentis Iastricis,ct pater meus Tenen nam, quia salutarem Gracis victoriam Grura renio. Durite me Ilii Et Phrnum expugnatricem.
Date co vas contextas , assem te , ur coronerar mea coma.
Ei fontanis lavacris Vocate ad templam ad aram Dianam,
Sanguine, o mactatιone Delabo oracula.
Paulo post chorus accinit: Io , Io, videte Ilii Et Phugum expugnatriceni
Euntem, coronam supra caput Ponentem, tura aqua Dracrorum ad aram Dea
Morituram, ct generosam corporis Cerricem inter ciendam: conspersire patris, ct lavacra expictant te. rosci 'Ενδεξιοῦχω β NMον, ὼς - ΗΔ
276쪽
- Mihi sacra parari Et salse fruges, O circum tempora Pittae. De libis sacris: Varro de vita pop. R. apud Nonium, cap. 2. g. I 3. In eorum etiam sacris liba cum sint facta, incerni solent farris semine, ac dicere se ea februare, id est, pura facere. Nestore Minervae sacra factit-
In canistro. Postea: senex vero eques Nestor Aquamque molasque spargere primus carpit ; multis autem Minerva Supplicavit, primus primitias osserens: ex capite pilos in ignem jaciens. Quamvis autem tota victima igne non lustraretur, tamen, si ve primitiae in eum conjectae totam victimam puriscatam esse significabant. Scilicet Ει ἡ απαρχη.αγία, η, το φυραμα, juxta Paulum, Rom. II. I 6. ideoque & culter resecans ἀγνίων & ignis pilos resectos comburens ἁγνος dicitur. De cultro, Eurip. Alcest.
Accedo ad eam ut gladio primitias resecem ,
Clus hic culter consecrat capillum capitis. Morientes enim tanquam Orci victimae quaedam sunt. Macrob. I. s . c.' I'. De igne , idem Electr. ἐκ δ ἐλων 'Abi2ος ομην σῖαγίδα, μοσχίαν τρίχα
quae sic vertit Xylander: Excanistro Sumto deinde acuto cultro Egisthus itulinos pilos Exscindens, lustrali eos igni imponit dextera. Ignes sacros appellavit Maro. 6. AEneid. Et summas carpens media inter cornua seras
277쪽
C1s. XXVIII. VETERUM GENTILIUM. aues
Ignibus imposuit sacris, libamina prima. Hostiae mactandae igne cxplorabantur, num essent mundae, adeoque Diis, quibus destinabantur, dignae. Heliod. lib. Io. Athiop. Κα -
dam esse eam , ofertur Dee Lunae sicutι o Soli jubeat. de Bacchi νινο sacrificiis fit indisserens. Paulo poli ipsa per ignem exploratio subjicitur:
βάσιν. Cossectis igitur pueris imptiberibus , ministri Volis enim domodi ne detrimento artingere oceti serebant e templo ct in medio collocarunt, conscendere quemlibet captivum jubentes. Ac ex his quicunque conscexderant, satim in planta adurebantur, cum ne primum quidem , Cr exiguum tempus, contactum quidam sustinuissent; aureis quidem vertibus foco intertextorporro ad eam sicaciam elaborato, ut quem libet immundom, altaqtit eum qui pejerasset, adureret: ut e contra eorum, secsu aetatem egissent, ne ullo detrimentogressum admitteret. Post sacrificia sequantur templa quae tum recenter aedi Mata, tum post clades restituta ccremoniis quibusdam solenniter inaugurabantur, lustrabantur, dedicabantur. Gente Valeria frustra invidente a M. Horatio Pulvillo dedicatum cst Iovis Capitolini lcmplum, qui inter cerem C-nias nuntiata filii morte a solennitatibus se absterreri passus non cst. Liv. lib. 2. cap. 8. Tcmplorum n glectum magnis cladibus Dii vindica runt. Horat. lib. s. od. 6. Delicta majorum immeritus lues, Romane, donec templa refeceris, . AEdesque labentes Deorum, O
Foeda nigro simulachra fumo. Ideoque de iis rcstitvcndis& expiandis magna cura. Cum Romae ingens esset pcstilentia, ex libris Sibyllinis responsum est, cames c cius causam , quod plurimas aedes sacras privati tenerent, quae ad sedandam luem tum diligenter rcpetitae suciunt, ac rcparatae. A V. de Cir. Dιi, lib. s. cap. 17.
278쪽
rso DE LUsTRATIONI Bus C Ap. XXVIII.
Ejectis ex urbe Gallis S C tum factum est, ut fana omnia, quod ea hostes possedissent, terminarentur, expiarenturque: expiatio eorum in libris per duumviros quaereretur. Lir. lib. s. cap. so.
Insignis est restitutio templi Iovis C pitolini sub Vestasiano secta,
apud Tacitum, lib. s. hist. c. 33. Curam restituent Capitolii in L. Vestinum confert, equestris ordinis virum, sed auctoritate famaque inter proceres. ab ea contrae ι haruspices monuere, ut reliquia prioris delubri in paludes aveherentur, remplum iisdem restigiis sisteretur. valle Deos mutari reterem formam. decimo Kalend/s Duas, serena luce, spatium omne quod templo dicabatur , evinctum Plisis cororisque. Ingressi milites quibus fausta nomina , feliciba ramis. Detu Virgines Vestales, cum pueris puellisque patrimis, matri seque, aqua riris ct fontibas , amηibusque hausta πrluere. Tum Helpidius Priscus praetor, praeviue Plauto Euam Ponti ce, lustrata bove taurifique area, ct super cespitem redditis exuis, Prem, Iunonem , MInervam Prodesque imperii Deos pre Mus, mi capta prosp/r rem, si sique sua , para te taminum inchoatas, dirima ope attolloeyt. Uittgs , quibus IV tus lapis , inuexH ιe funes er/ut , comist. Simul cateri magistratus S cerdotes, ct Senatus, ct Eques, O m gna pars populi, studio iami que conmxi sexuin ingens traxere : passimq*e injecta fundamentis ori argenti- quesipes, ct metadiorum pr mlia missis forηassius victa, sta ut gi βτη Pradixere h/r pices, M temeraretμ υβι sμο εα rore in asina doma;ρ. Altitudo aedibus adjecta. id solum religio an Mre, O prioris templi magni centia desulse cred tum, quo tanta ris hominum retineηda erat. Tria hic acta sunt et liberatio , terminatio , lustratio sive Conse
Liber tio est loci purgatio, qua reliquiae prioris delubri ejectae, ut
locus non amplius sacer, sed religione liberatus videri pollet. Defoa-rev at Arnobius, lib. q. circ. sin. spatiola defanata. Cicero, or t. de re p. harusp. contendit domum suam, judicio Pontificum religione liberatam. ideo sacra inde evocabantur. Camillus , apud Livium, lib. s. cap. sq. populo suadens ne Roma Veios migret: Hic, inquit, cum a gurato liberaretur Capitolium , Iuventas, Terminusque maximo gaudio patrum , moreri se non passi. Ulpianus , ατ . lib. I. tit. 8. Sacrarium etiamin a Uuio privato rise potest, ct solent, qui uberare eum locum religione rotunt, sacra inde evocare. Inde locus purus in quo nec sacrum nec se pulchrum, quod illato cadavere sacrum fiebat. Ex inscriptione Neapolitana, apud Manutium, derat. Οrhogr. p. 7. 38 Locumque. purum. pro. eo. opere. reddito. eidem. sacella. aras. si aqsse.
279쪽
C,p. XXVIII. VETERUM GENTILIUM.
qua. in. campo. sunt. qva. d mox ratμ. er t. ea. cmma telisto. defertq. componito. statuitoque. libet. Iocus. demo=stratus. crit. &c. In alia inscriptione Neapol. apud eundem Manutium. p. 2o Homo6. In. O. adi uiis. O. locis. puris. adjacentibus. &c. ibid. AEdi cia. solo. puro. posita. deprehenderim. neque. μορ. sepulchro. superposita. rel. cosu M. in cad. inscripte Locum. pursim. iv. quo. nulla. svul. jada. ρperi neque. conjuncta. apparent.
Terminatio est spatii templo dedicati designatio. hoc Tacito estsistere
templum. Schedae Festi ex Bibliotheca Farnesiana: Sisteresana cum in umbe condenda dicitur, signi cat loca in oppido futurorum fanorum constituere. hoc liberationi junxit Cicero, γ. de legg. Urbemque , ct agros, ct templa liberata ct sata habento. Liv. lib. I o. Fanum tantum, ides, locus templo satus, jam consecratus erat. Terminare ; in inscript. apud Manut. p. a 3 8. L. CALPURNIUS. PISO.M. SALVI Us. PR. AER. AREAM. EX. s. C. A. PRIVATIS. PUBLICA. PECUNIA. REDEMPTAM. TERMINAVER.
AUCTIS. POPULI. ROMANI.si NIBUS. POMERIUM. .
C. MARCIUS. L. F. L. N. CENSORINUS. ET. Q ASINIUS. C. F. GALLUS. COS. EX. S. C. FIN. POMFR. TERMIN.
Sic Pomeria terminata, nec dissimiliter circa Ioca sacra & templa factitatum credibile est. Tandem lustratio, sive ipsa consecratio ac dedicatio. Funare dixit
280쪽
Iete fit, id dicitur. Ritus a Tacito describuntur. vid. Plin. epist. q9.
Etiam aliis institutis suppliciis, templorum quoque lustrationes factae. Tacit. annal. I . cap. qq. Templum 3unonis, aqra ex mari hausta, ad Deam propitiandam, prospersum est. Post pugnam, qua in vestibulo templi P. Valerius Cos. interfectus est, Capitolium Justratum. Liν.
Instrumenta quoque sacrorum lustrabantur: Arae, ligna, soci, cultri Tubae, Luci, aliaque. Arae TaurobPlio Criobolioque dedicatae. Ex Inscriptione Romana apud Manut. de rat. Orthogr. p. 3oo. 3o I. haec ad probandum sussiciunt e -- DEI. SOLIq. INUICTI. MITHRAE. HIEROFANTA. HECATAE. DEI. LIBERI. ARCHIBUCOLUS. TAUROBOLIO. CRIOBOLIOQU IN.AETERNUM. RENATUS. ARA H. SACRAvIr. DD. NN. VALENTE. V. Er. VALEN rINIANO. IUN. AUGG. CONSS. IDIB. AUGUSTIS.
Elegantissima est perantiqua Arae dedicatio, quam ex ruinis Salonae, urbis Delmatiae eruit, & ad studiosae posteritatis solatium , Iuculenter' instauravit 7ob. Baptista Rhamnusius, Venetus, quem descripsit Aldus
Manutius,de rat. Orthogr. p. qqq. 44 3. eam hic exhibere operae pretium esse putavimus:
L. AELIO. CAESARE. IMP. P. COELIO. P. F. BALBINO. VIBULLIO.PIO. COSS. VII. IDUS. OCTOBRES. CN. DOMI PIUS. VALENS. II. VIR I. D. PRAEEUNrE. C. IULIO.5EvERO. PON rIFIC. LEGEM. DIXIT. IN. EA. VERBA. QUAE. INFRA. SCRIPTA. SUNT. IUPPITER. OPTIME. MAXIME. QUANDOQUE. TIBI. HODIE. ARAM. DABO. DEDICABOQUE. OLLIS. LEGIB. OLLlISQIIE. REGI NIBUS. DAR . DEDICABOQUE. QUAS. HIC. HODIE. PALAM. DIXERO. UT. INFIMUM. SOLUM THyJUI. ARAE. EST. SI. QUIS. HIC. HO- SrlΑ. SAC 'M. FAXIT. QUOD. MAGMENTUM. NEC' PROTOLIAT.ITCIRCO . TAMEN. PROBE. FACTUM. Esro. CE... RA. LEGES. HUIC. ARAE EAEDEM SUNTO QUAE. ARAE. DIANAE. SUNT. IN. AVENTINO. MONrE. DICTAE HI CE. LEGIR. HI CE. REGIONI R. SICUTI. DIXI. HANC TIRI. ARAM. IUP ITER. O . MAX. DICO. DEDIC QPE UTI SIS VOLENq. PROPITIUS. MIHI. COLLEGISO MEIs. DECURIONI 3. CO .ONi S. INCOLis. COLONIAE. MARTIAE. IULIAE.