Curui ac recti proportio a Bartholomaeo Souero Friburgensi in Gymnasio Patauino matheseos professore promota libri sex. ..

발행: 1630년

분량: 448페이지

출처: archive.org

분류: 수학

141쪽

iso Curvi ac recti proportio promota.

xime caput maledictorum tela intentabat, penitus sublicet, me fo-lum nomine, cognomine, patria, ne qua desint ad cognitionem om-bola .graphice designat . cur tandem e Ego quidem illud metu, hoc eontemptu accidisse suspicor . Verebatum forte ne si potentioris nomen contemptius Usurparet humeris lingua proterviam, ac oris impuritatem lueret, di a bono quopiam Omc metra malus Geometra male mulctaretur ; de me autem meoq; ingenio forsan acceperat, neet

nocere posse si bellem, nec velle si possem. Hic ergo omisi dOdii

causis, quibus suam causam infirmari, ac existimationem labefactari non nesciebat. 3thagorico supercilio, ac sila verborum qua duet)citae, authoritate, mihi aut institiae aut malignitatis notam inurere

conatus est. Primum non di teor neq: dedecori Geo a vitium id est , cuius cst quod inesto probrum aut pluri .m minuit communio, aut penittis tollit natura conditio. svotusquisq: enim est eorum qui re

cte sapiunt qui nesciat, immo qui hoc ipsum sciat se, ae mortalium plarosque omnes nihiI scire: aut se qiud sciat, quod Mathesi forte

acceptum sme poteri, id vero adeo exiguam ebe partem eortim qua nesciat , ut iam penitus ignarus sit ni ultro concedat se esse ignarum, iterum vero constantcr nego, elusq; causa aduersario tauriarum dieam scribo: doli mali crimen est quod assuitur turpe , nefarium et detestabile; cuius me cum in omni vita immunem fuisse norunt quotquot me norunt; tum vero eo tempore quo me eius insimulat , dum simultates mecum exercet Eudoxus, ne suspicione quidem ac coni ctura coarguendum fuis fateberis, bone Lector, si meum otiose ac patienter Ussili, causam atq; originem inspexeris , em rem totam dearceribus quod aiunt, ad calcem reuocaris. Atque id quidem ad propositiones nonam, decimam, aut Undecimam huius, in quibus belli seminarium delitescit, aperiendum erat, istic et cum canendum, O calamus ad luctam visensionem armandus erat ; sed ut verum fatear, non folum pigebat lectorem ab Diio lectione ad inutile sp ctaculam , ac tanquam ab Academia ad Arenam auocare, sed pudebat Detrum studiosum mirmilionem agere, ae puluerim literarium iurgioso atramento foedare. At urgeor, dis infertur, qpid agam enum digitum tollam, arma submittam, ac Salmacide ignauior Solia concedam sene Adore O sanguine e Consultius hoc forte quidem esset in hoc certaminis Sexere in quo , Ut sapienter Demosthenes, vin- est qui vincitur, ac inferior est, qui superior ruaserit; idq; omnino . agerem, ni eam mihi vitae conditionem ac desuti statIorim fortuna cassetvasiet quam tueri siue hominum ex imatione sitia bonis viris sine

142쪽

LIBER II.

st ne vita, quam sive ea raua, potior esse debeis nulla ratione posium.

Ea vero impetitur, atq; acriter impugnatur, igitur vindicanda est, ac omni si opus fueritis derandenda . Human m est in eos qui humanitatis obliuisuntur esse inhumanum. ne veterem iniuriam ferendo inuites nouam , ac , quod est in prouerbio, si in ovem degraneres, luporum, aut L canthroporum potius in te feritatem proti eer. que tamen muliebri impotentia in conuitia prorumpam, aut ex Suburrs forvicibus potius quam ex Stoae porticibus arma depromam,

Sed praetextata veritate Ripatus id agam tantum di suam calumniae personam detraham, totaq; re tanquam in Areopago candide exposita, indicio tuo neque verborum lenociniis corrupto, neq; amplificationum machinis expugnato citra ullam prouocationem sabo.Confido autem adeo liquido auspicio causam hanc d me fusceptam , ut vel improbitas ipsa icti ostro candido atq; integro calculo sit suffragatura . Docuit annis superioribus in Patauina Academia Mathesin vir triplici scriptorum, maiorum, morumq; gloria ter Gloriosus. prima vi non infimum ei inter Mathematicos, ita sua aes imatione Iove inferius rismen comparavit. A fecunda cognomen accepit splendidum, splendorem nullum. Tertia Agnomen indidit quod Plautinus Tyrgopobnices, Terentianus Thraso , recentior Scarabombam

donides inuidere posset: adeo magnifice de se sentire, ae Tragice loqui dicitur. Audio enim iucundis a fraude quondam sebi ipse imposuisse qui Mathematici nomen mereretur prater se reperiri neminem , ac unum se inter mortales qui docendae Matheseos prouinciam pro donitate obire valeret: adeo autem alte menti paralogismum iratum insedisse ut ne tribus quidem Anti ris elui posset. Vix credam ita eum credidifie; neque se credidit , consultum vel curatoribus suis duxero eum blandissimo hoc morbo liberare , ne quod ille quondam a seruatoribus suis perditum Pse exclamet, ac redditaeD-nitatis beneficium in malefici, loco ducat. Hoc tamen asseram tunc, ni me opinio fallit, fuisse in diuis Marinum Chelaidum, clexandrii m cndersonum, Ioannemri crum , in adhuc supernites esse Chrisophorum Gruenbeigium, Claudium Bachetum, Henricum Brinium, Io Te plerAm, Uvillabrordum S ne ilium, quos qui Mathematicos vel a xit

143쪽

3gr. Curul ac recti proportio promota

rit, na ille in alio mundo natus, ae Mathematicum ne pictum D dem aut fictum unquam vidisse videatur. Addo nullum viri itii tune opus extitisse quod palmarium censeri, ac dignum cognomini nomen tribuere post. Qui enim extabat de Cometis tractatus ex variis variorum authorum sententiis apte concinnatus authori quidem suo ornamento erat, hunc tamen centonem qui trabeam dixisset,ae i de Mathematicoru Imperatorem coniecisset, annon ille Glaucum alimandi imperitia superasset e Quanto illi interuallo, mea quidem se tentia, hae in re praeferendus Scipio Claramontius, insignis ci Phil sophus Mathematicus, qui decumana Ochonis Brahe machin menta ne gry quidem refomidans, ac contra immanem quae in omnium animis de nouo illo Athlante inualuerat opinionem ingenii vj re, ac demonstrationum Ope eluct .rtus, Cometas nouaque astra quae ille parum legitima aeν,-- in coelestia corpora retulerat, ae stellarum riuitate donarat, in ordinem rcdegit, aut ita redegisse visus eli, ut de re, quam praecox hominum credullas indubitatam fecerat, non sine ratione dubitare posse de qua etiam aliquandra, Deofauente, meum iudicium qualecuinq; illud sit interponam. Sed hac forte ferenda fuissent ni Salmonet temeritate etiam maiorum gentium Deos aemulari, atq: ex in itorio adhue Mathem it co in gloriosum Peripateticum , immo oe Peripateticorum superciliosum Aristarcham evadere tentasset. Sed

Dum fulmen Iouis, ac sonitus imitatur Olympi iusto in FORTUNIO, LICET, O Lector , admodum

benigno ultricem audaciae fiae N E M E S I N expertus est. Nam vir doctrina insignis in Controuersijs de cometarum quiete, loco B reali, ae parallaxi Aristotelea ----densa inter nubila telum

Torsit non velut ille faces, ac fumea taedis Lumina praecipitemq; immani fulmine adegit.

Trodierunt postea in lucem exercitationes Mathematicae, quae tum primum ampullas immanes non omnino inanes,siumq; auctorem non iam Ad Mabsisae et hὴν prodiderunt. Licet enim scopis di lutis, que Diqitipod by Cooste

144쪽

LIBER II.

ae emissariis variorum temporum palmitibus similia nonnullis vim

snt qua ibi promit, neq; ordine connexa, neq; in unum unius operis stanem conspirantiae ego tamen in tanta collectaneor m frequentia,furtorum licentia, canonum inani copia quibus piaraq; recentiorum Mathematicoγum seripta laborant non potui non probare qus iste protulit, O rerum momento utilia, O varietate iucunda, sed proprietate 'memtim inuentionis rara, sit enim veritati, quam profiteor, suus locus, noua sint pleraque licet non omnia , boni ingenii non improbi tantum laboris partus, sui peculij quaestus non alieni raptus. Itq; utinam in tam hae in re imitarentur quos infanus tabularum calculus vexat, quiaque consuendis in monstrosas vestes priorum aut rerum scrutis inuigia Iant,ae denique toti in eo sunt ut Pax de ctarum fartura Secmbris tunia eas parent, melius ecquidem rei Mathematicae consultum esset, neque illa indigestorum operum, ac superuacaneorum voluminum mole laborans tardius ad suum incrementum properaret. Sed de hc minis gloria fatis: nunc propius ad rem nostram . Cum vir itie in Palatiino

v mnaso prima stipendia meruisset, de fecundis Ptim Ilius risi mist Ceademiae moderatoribus conuenire non potuit, ut qui fua opera pretismfua de seipso opinione metiretur. Agunt quidem human 3mi Domini omnia, ut Dirtim quem in pretio habebant retineant, rationes omnes adhibent quibus pe ruicacem animum subigant, conditiones proponunt aequis mas Ued respuit ille, emnes praeter suam, cui iamdi sp hexsic No-o Io et ae , ratus fortast necessitate coactos,in eam tandem venturos. Sed fa obstinatione patientia in iustam indignationem vertitur, ais dicatur inscio prouincia, cogitatur de alio, accersor ego Roma, aduolo, stupet ille tanquam fulmine ictus, di qui se νnicam illam auem arbia trabatur miratur qnibus ex latebris alia prodierit, statuit tandem Pterat tam aliortim contemptor, quam sui admirator, Phoenicopterum esse, qui verum Theniccm colore tantum ementiatur, aut de genere accipitrum degenerem Cucullam, qui cum proprio careat, alieno in nido parere Delit. Hinc metus, ne quem videra volebatfactidire, re autem ipsa maxime appetebat, bolum alius ex faucibus eriperet. Quare ista Seplasio chae illi curia erato suorum Senat,m cerit, narrat adueniFfe fucum qui in alvear non suum inuolare veliti rotat quid agendum ri nauum pecus d prasepibus arceatur; variant f tuentia, in hanc tandem pedibus itur, qua etiam consulto fancitur, mi mihi quanto prcponatur ex a tis Matheseos deprompta noua , arae, vixetra x, quam quia soluturus non essem, id enim tax quam ex tripode pronunciabant , ac futur m Diuiliped by Cooste

145쪽

Curui ac recti proportio promoda

futurum omnino vel sponsionibus certare parati erant, cadeo certo priniudicio hominem cuius doctrinam ignorabant ignorantia damnabant tum demum Censoria virga notatus publice capite diminucrer, ac in aerarios Matheseos Trofessores ablegarer; hine essent qtii omnibus ne tias contenderent , ut atris Tinato, um calculis cum di decore in ulti-3nas terreas abigere . Sic in Panegyri illa omnium ordidum consensis statutum de homine evoto, in fonte, indIcta causa, qui, Ita me Deus adiuvet, eo adveneram non ut in alienam posiessionem inuaderem , silvivacuam occuparem, aut potius oblatam a Derιs Dominis accipera m ;cui non magis notum erat Eudoxi nomen quam cuiuspiam,

quod iampridem elapsa secula obliterassent, aut olim ventura nondum prodidissent. Sed heus vos, o Tatres in meam prosiriptionem Conscripti s Hiccine verus gnomon ae libella qua Mathematicum probetis, aut germanus index quo adulterinum d genuino discernatis e An ignoratis per quos anfractus, ac sinuosas innumerabilium propositionum ambages ad conclusiones in Geometria veluti labrintho deneniatur , quibus relegendis, ope ne eentum quidem Ariadnes glomi fusciant enescitis demonstrationum Mathematicarum inuentionemfepe impro-ho multorum annorum labori, aliquando Fortunae, nonumquam peculiari Gemo atq; ingenio tribuendam, in qua qui Dbs illis non rarit, frustra oleum di operam insumat e suid si eodem auo Suc Itiles atquc Archimedes νracsent, atque hic problema proposi et quo parabolae aquale quadratum inuenieudum esset, num ille MathematicuI Om,

fuisset si hoc absoluere non potujsiete certe si Mathesin ignoratis,ignosco; at si in ea dei siti estis vereor ne malitia crimen Suod mihi postea

hic iniuria asnxiis ego vobis iure tribuere possim. Haec ego tuuc; scelitisiae rationes in inanes excusationes trahebantur, risicq:, cachinnis, ac tantum non sibilis excipiebantur. Cum igitur animaduerterem novi, doctrinae periculum fieri, se imae periculum creari, porri ctoq; veluti calyce obnunciari mihi illud in advis vim oe-Qi, animum tandem aliis cogitationibus distractum in hanc unam colligo ut propositae quaestioni filisficiam, quod uum assecutus fuerim dccerne, mi lector ve enim id practare posss demorarationim veritas qua nullis opinion m bibus inumbrata intaminatam ex clarismis fontibus fundit lucem aut velis, aequitatis nudium, Peritatis amor, omniq; gratia intemeratus animicandor essciet. Erat autem huiusmcdi Eudoxi manu scripta, ubi literas tantum mutauimus,Dt eam ad non rumschema apta-

146쪽

LIBER II.

Si a puncto L. protracts diametri ducantur in cauam circuli peripheriam rectar LΚ.LO. quaeriturnum arcus OΚ.ΚD. eandem , vel maiorem, vel minorem habeant propo tionem quam angulus OLΚ. ad angulum XL D. tota exposita apodixi.

ut ego tribus potissimum propositionibus respondi , qua sunt huiusmodi.

SI a puncto protractae diametri L. ducantur in conue xam peripheriam rectae L F. LE. & ex centro circuli rectar AF. AE. Dico maiorem esse rationem arcus FC. ad arcum E C. quam anguli FLC. ad angulum BLC. Ducantur sinus rccti FP. EM. EE LE. producta secet PF. in . N. Constat rectam PN. esse maiorem quam ME. Iam si non est maior ratio FC. ad EC, id est anguli FAC. ad EAC. quam anguli FLC. ad ELC. erit vel minor vel aequalis . Sit primum minor, ideoq; maior ratio FLA. aes ELA. quam FAC. ad EA C. Quoniam FP est tangens anguli FLP. & NP. tangens anguli NI P. maior erit ratio FP. ad PN. quam FI P. ad NI P. sed FLP. ad NLP. ponitur maior quam FAC. ad E A C. & ratio FAC. ad EAC. maior est quain sinus rccti FP. ad

147쪽

I. I.

136 Curui ac recti proportio prona ora.

FP. ad sinum rectu in E M. Igitur a primo ad ultimum maior erit ratio FP. ad PN. quam FP. ad ME. minor igiturcst PN. quam ME. Quod est absurdum. Sed ponatur eadem ratio FAC. ad EA C. quae FLC. ad ELC. quoniam maior est ratio FP. ad PN. quam anguli FI P. ad angulum NLP. ponitur autem ut angulus FI P. ad angulum NLP. ita angulus FAC. ad angulum EA C. seu arcus FC. ad arcum EC. sed arcus FC. ad arcum E C. maiorem habet rationem quam sinus I P. ad sinum EM. Igitur maior est ratio I P. ad PN. quam FP. ad ME. id coque minor est PN. quam ME. Quod est absurdum. Igitur cum neq; minor neq, aequalis sit proportio FAC. ad EA C. proportioni FLC. ad ELC. necesse est ut sit maior . Quod erat propositum.

I I. SI a puncto L. productae diametri ducantur in cauam

circuli rectae L Κ. LO. secantes convcxam in E. F.&ex centro rectae A Κ. AO. Dico maiorem esse rationcm AOL. ad AΚL. quam OL A. ad XLA. Ductis enim AF. AE. Quoniam permutando maior est ratio anguli FAL. ad angulum FLA. quam EA L. ad ELA. ex praecedenti,erit componendo maior ratio angulorum FAL. FLA. ad angulum FLA. quam angulosum EA L. ELA. ad ELA. sed angulis FAL. FLA. simul cst aequalis angulus externus AF O. id est AOF. & angulis EA L. ELA. simul aequalis est angulus externus AEΚ. id est AΚE. Igitur maior cit ratio anguli AOF. seu AOL. ad angulum ALO. quam anguli AXE. id est A XL. ad angulum ALΚ. & permutando maior ratio anguli AOL. ad AΚL. quam anguli OLA. ad LLA. Quod erat probandum.

Si a

148쪽

A III. SI a puncto L. productae diametri ducantur in cau m circuli peripheriam rectae LX. LO. sintq; eadem quae prius. Dico angulum OA D. ad angulum ΚAD. id cst ar

cum OD. ad arcum ΚD. maiorem habere rationem,quam OL A. ad XLA. Nam cum maior sit ratio AOL. ad ALO. quam AΚL. ad AL Κ. crit componendo maior ratio utrius

que AOL. ALO. simul id est ipsius DA O. externi illis aequalis ad ALO. quam AΚL. ALΚ. simul id est ipsius

DAΚ. ad AL Κ. & permutando maior rati' DA O. ad DAT id est arcus DO. ad DT. quam ALO. ad AL Κ, Quod erat demonstrandum.

Vbi demonstratio faecessit, eam ego nsn Eudoxo, me enim ille tamquam Diris deuotum eaput auersabatur, sed Hippico sid nominis erat Patri patrato qui oblato prius aduersaris libello, mihi bellum indix rais eius amieo non vulgari in manus dedi, cui pallor ingenas momento emicans turbati ex felici successu animi indicium non leue dedit. Hine rogat quem probe demonstrata propositionis iudicem me velim a Non alium, inquam, quam actorem ipsum mihi infensum. stuid si ille re eondemnarit e Appellabo inos qui mihi tot mi adamantos fuscia tabunt, quot Academia Platonica iragrestu Geometria digitos reddit, qui omnes secundum legem cornelium de falsis, hominem condemnantes, Peris demonstrationum numellis, ac manteis constracthm, ac ignominiae nigmate inutium, in publico literatoram foro elatam Idiandum exhibebunt. Sed prouocatione, ut audivi, opus non fuit, ille de monstrationem genuinam agnouit, in qua tamen hoc deesse dicebat, quod ne OBenderet, sed ad absurdum deduceret, quae res apud nonnullos Math feos imperitos non demonstrata propositionis initar erat, i sciebatn is non minus ignarus haberer, quam si nihil demonstrassem . Hic ego, ut verum fatear, labrum momordi, ac totus in vindictam exarse. Quid, inquam, numquamne Philothersites ine me ultro vexare, atq; ali ni ex alta moleti iam nectere desinete aut forte hic mihi chm Iosepho Sca-tigero negotium est viro mortalium omnium si tabum ire et Tad cui re et si avor atra vi v scopulat, eiusq; usus violenta in seometria Tyrannis

i esse

galla

149쪽

13 8 Curui ac recti proportio promota

esse videature minime vero, pratextam exuit hostis, veteranus en ac inter Triarios non vltimus, quem liuor in pugnam accendit,non inscitiae obuiam igitur eundum, ac toto eo ore, omnibusq; ungulis restitiendum, pugnandum, vincendum,fd quo pacto e Trimum si opinioni, qua plar que mortalium reguntur, fatis feceros hinc si iisdem armis, quibus me hostis, ego hostem inc essero, ae Herculea vitione,quod dedit malum illud ipsum reddidero. Igitur exertis ingenioli quantulaeamq; viribunaliam YM.,A,ν Aj xlas inurato qua erat huia odi.

Si a puncto protractae diametri L. ducantur in conuexampe riph eri am rectae LF. LE. & ex centro circuli rectae A F. AE. Dico maiorem esse rationem arcus FC. ad arcum E C. quam anguli FLC. ad angulum BL C. Ducatur recta LI. tangens circulum in puncto I. Item per puncta F. E. recta FB. secans A L. in B. ( secabit autem cum angulus I AF. recto minor sit,nam cum rectus sit. LIA. erit LAI. ac multo magis eius pars LAF. acutus,& in triangulo Iso scele AFE. angulus ad basim AFE. acutus, quam re angulis AFB. FAB. xistentibus minoribus duobus rectis concurrent AB. FRad partes B. maior erit ratio sectoris AFE. ad tricngulum AEB. quam trianguli AFE. ad idem triangulym AEB. sed sector AFE. adsectorem AEC. adhuc maiorcm habet rationem quam ad triangulum AEB. Igitur sector AFE. ad sectorem AEC. id est arcus FE. ad arcum EC. maiorem

150쪽

rem habet rationem, quam triangulum AFE. ad trian gulum AEB. id est quam FE. ad EB. & conuertendo i. s. minor est ratio arcus CE. ad areum EF. quam rect* BE. ad rectam EF. Eodem prorsus modo ostendemus mai rem esse rationem sectoris HLE. ad sectorem ELG. id est Dicarcus HE. ad arcum EG. quam trianguli BLE. ad triangulum EL F. id est quam BE. ad EF. quare minor erit ra- , . tio BE. ad EF. quam arcus HE. ad arcum EG. Cum e go minor sit proportio arcus CE. ad arcum EF. quam re-BE. ad rectam EF. & BE. ad EF. minor quam arcus HE. ad arcum EG. erit etiam minor ratio arcus CE. ad arcum EF. quam arcus HE. ad arcum EG. idiost anguli LAE. ad angulum ELF. &permutando, ac componendo, maior ratio arcus FC. ad arcum Eo quam anguli FLC. ad angulum ELC. Quod erat demonstranduln. Hinc eodem modo quo secunda huius Apologiae ostendebam maiorem esse rationem AOL. ad AΚL. quam OLA. ad ΚLA. ac tandem ex tertia eiusdem, maiorem esse rationem arcus OD. ad arcum ΚD. quam anguli OLA. ad angulum XLA. Quod ab aduersario initio propositum suerat.

Have demonstrationem per alium internuncium Eudoxo porrigo, Quid dixerit ignoro . Interim ego totus in talionemereor. Igues ite superi,hac ferme prima iniuria fuit quae patientiam meam deflorauit, di

in vindicta conatum innocentiam meam impulit. Occurrebat quidem fortir animi esse contemnere contemptum, nee suum contumelia telum e

manibus tutius extorqueri, quam ubi prudentia lacessita obmutes itine drationem dicit c nec tamen sine ratione j recentis, ut videbatur , iniuriefenf s, cuius aculeum pati vel prudentes ac boni viri di citrane possunt. Quare non ut doctrinam eius probarem, sed ut probationis quam in me adhibuerat iniquitatem indicarem, quod ipsi miniti rarat telum in eum psum acuere coepi, ac quo spharam , quod aiunt , H dderem , si que xem, quastionem quam potui disseitimam eudi, quam si quid is Mathematicis aduersarius valerei,demonstrari ab eo petii; adiecta etiam, luculenta conditione, vis demonstraret, ei loco controuersio, se ad cum aspiraret, sine controuersa cederem.

SEARCH

MENU NAVIGATION