장음표시 사용
271쪽
alique ad planetas quod attinet, vel ex ipsia grauitate et leuitate illorum hoc nonnulli colligunt, quae inde porro, ut supra obseris uatum, constat, quod quidam altius vortici nostro immersi, solem propius contingant, alii ab eodem magis sint remotu S. IV. Iam si materiae istius, ex qua planeta conis stat, portio per influxum non impeditumis,
in atmosphaeram nostram descendat, non spossunt non in aere nostro, ob peregrinae materiae admixtionem variae et insignes existere mutationes, ut certi generis, V. g.
venti excitentur, ex quibus deinceps porro omnis illa tempestatum varietas , et subitanea mutatio, haud inepte derivatur. Et hae ratione siderum, praecipue planetarum
influxus, recte pro causa variarum tempest tum in nostro orbe habetur. . g. V .
Nec obstat, quod praedictiones tempestatum ex aspectibus et coniunctionibus
planetarum desumtae, haud raro fallantis Huius enim rei causa est, quod istius influis xus ratio specialis nondum nobis satis cogni ta sit, et vulgares regulae, quae circumseruntur, ipsi naturae huius influxus nondum satis sint attemperatae. Enimvero potest omnino fieri, ut si plures planetae concurrant, unus alterius influxum aut impediat, aut mutet, aliterque determinet, aut etiam
272쪽
iuuet quandoque et excitet, ut planeta nouam hac ratione virtutem acquirere videatur, quam non habet, si solus agat. Haec autem omnia, si diligentibus obseruationubus, ut iam a nonnullis iactum, ulterius indagentur , accuratiores imposterum de efficacia planetarum concinnari regulae pos sunt , ex quibus de tota ista tempestatum v xietate securius pronuncietur. S: VI. Cum vero pro tempestatum et ventorum varietate, corpora quoque hominum, brutorum, imo plantae et arbores magnam mutationem subeant, quod aer, quem attrahunt, cum ipso sanguine et sucs' nutritio permisceatur, ipsa quoque experientia hanc mutationem comprobet, rursias in haec quoque sidera, praesertim planetae, vim suam et efficaciam exerere censendi sunt, in quantum illam tempestatum ac ventorum varietatem producunt, quae in corporibus hominum, et brutorum,istam mutationem efficit.
S. VII. Nec est praetermittendum, quod ostrearum, conchyliorum, et concharum corpora luna crescente augeri, minui vero ea decrescente dicantur: cuiusmodi quid et de animalium quorundam ossibus a nonnullis obis seruatur, quod luna crescente medulla re-eleantur, inania cootra reddantur luna dein
273쪽
cresce te. Η ec enim et silmilia contingore possunt i supponamus augeri quaedam corpora et succulentiora fieri per humoris communicationem, quam facilisi ratione percipiunt, cum luna crescit, hoc est, propius ad nos accedit rededendo a sole; eadem imminui per humoris subtractionem, luna propius ad selem accedente, adeoque a nobis reeedente longius.. od vero maculae in quibusdam lapidibus pretiosis, easdem prorsus cum luna
mutationes subire videntur, ut nonnulli asisserunt, id arctiorem quandam et occultam horum lapidum cum luna coniunctionem, arguere videtur. Nec ideo hoc negandum, quod ratio huius rei nobis non pateat. laenim magnae foret temeritatis, cum pluri
ma in rerum natura occurrant, quarum nullam possumus reddere rationem, nec tamen
ideo statim vocari in dubium possint. S. IX. Q d vero ad hominem attinet; corpus eius itidem vim et essicaciam siderum, speciatim planetarum , experiri, ex hactenus dictis, puto, manifestum est. Cum vero a. nimi propensiones utcunque a corporis constitutione pendeant, simul et in ani mum quodammodo hanc mutationem comporis, quae siderum essicaciae imputanda. redundare, paud inepte sorte asseritur. Ex-
274쪽
istimo tamen et specialiori quadam ratione hominum animos efficaciam planetarum experiri, qua de re meam paucis aperiam sententiam, quam tamen Vt coniecturam saltem, a vero similitudine non prorsus abhorrenistem, nemini obtrudam . b. X. Constat quod hominum mores atque inisclinationes a quatuor remperamentis, sanguineo, cholerico , melancholico, edphle P matico, derivari seleant, quae rursus a di uersa sanguinis constitutione pendent, Ut iam supra obseruatum est. Sed ista quidem temperamenta diuersa ratione inter se permixta, magnam propensionum producunt varietatem. Quaedam tamen commixtiones prae ceteris insigniores sunt, et frequentiores, ut quae inde progignantur propensiones, primitivis sere aequiparandae veniant, Vt temperamentum melancholico-chois Iericum, cholerico- sanguineum, et sanguineo-phlegmaticum.' S. XI. Hinc itaque septem temperamenta praecipua cbnstitui possunt, quatuor primaria, et tria secundaria, quae ex mixtis sunt praeci pua , cum maxime insignes varietates, quae in hominum propensionibus deprehendun-rur, ad totidem revocari capita praecipua queant, quibus adeo etiam septem planetae
275쪽
s. XII. Nimirum melancholico temperamento respondet satumu, planetarum omnium su- . premus, quem frigidum et siccum vulgo dicunt, quae etiam est indoles materiae terre- stris, in hoc temperamento praeponderaΠ-tis. Melancholico cholerico temperamen . to respondet inpiser, medio loco inter martem igneum, et saturnum melancholicum positus, adeoque de utriusque velut natura quodammodo participans. Cholerico respondet, quem et ceteroquin calidum et siccum dicunt, cum et in homine ex materiae oleaginosae, et facile inflammabilis abundantia , hoc temperambntum oriatur.
Martem sol excipit, benigno suo calore. omnia fouens et mouens, eoque ipso re- spondens temperamento uolenco -sanguineo , ,
quo qui praediti sunt, omnium censentur praestantissimi, et ad maxima quae uis negotia longe aptissimi, ut planetarum omnium persectissimus sel est, quamuis non tam planeta quam centrum potius omnium nostri vorticis planetarum, et sons ac scaturigo lucis omnis est. . XIV. Hinc mercurim sequitur, versatilis atque mutabilis, quod sanguinei temperamenti est
documentum: vii νιη- contra respondeto nigmatico sanguineo, cum eam temperate
276쪽
calidam et humidam omnes faciant, adque omne voluptatum genus procliues maxime .sint atque proni, qui inter mortales eiusmodi praediti sunt temperamento. Luna Veto sua natura frigida et humida, quod phledimatico temperamento respondeat, quilibet
per se statim intelligit. f. XV. , Atque ita intelligitur, quid sibi velint,
qui homini complexionem saturninam', io-uialem, martialem, sol rem, mercurialem, Veneream, lunarem tribuunt. Hanc vero. quae inter hominum temperamenta et naturam horum siderum intercedit, conueniem tiam, fortuito quod arti casu euenire, vix sibi persuadebit, qui secum reputauerit, etiam inter metalla et planetas, itemque alia corpora , iam pridem simile quid obseruatum esse.
Nec absonum videbitur, si dic us, eo sorte tempore, quo semen hominis moueri incipit, ut explicetur in corpus iustae magnitudinis, planetae, cuius tum maxima est es.ficacia , vim atque influxum in eo ita se e serete. ut quantum aliorum concurrentium causarum ratio permittit, constitutio sanguinis et corporis talis euadat, qualem natura planetae postulat, ut hac ratiosse magna inter liberos, ab iisdem parentibus natoS,
baud raro intercedat diuersitas.. F. u.
277쪽
od si istud displiceat, ad minimum tamen hoc admitti potest, cum temperamen ta hominum respondeant planetis, haec ipsa temperamenta per planetas, eorumque diuersimode determinatum influxum, posse etiam diuersimode affici, augeri videlicet .
imminui, excitari, mutari, et hactenus quidem operationes hominis naturales, imo . certo modo morales, dependere quodammodo ab influxu et essicacia siderum. f. XVIII. . Qirae extra hominem posita sunt, ut honores, diuitiae, et quicquid fortunae aut . infortunii nomine venit, haud raro ab hominum propensionibus pendet. Sic qui
temperamento sunt cholerico, ad functiones militares; qui melancholico-cholerico, ad ecclesiacticas, haud sine ratione, Praec teris aptos dixeris. Λst qui apti sunt ad certum vitae genus, si illud eligant, plerumque prosperos successus et commoda, quae hoc comitantur, sibi pollicere possunt. Vnde rursus quousque et ad haec planetarum vis et evicacia cρncurrat, facile intelligitur. g. XIX. Quod vero ad astrologorum scita attine dum coelum in certas domos disponunt, et ex fiderum positu, qualis eo tempore suit, cum quis natus est, futura singularia praedic*nt, etiam talia, quae C causis naturali-
278쪽
a 8 'eAP. III.DEEmcxcIAbus non dependent, lubens fateor, me nullam huius instituti inuenire posse rationem. imo cum infans, quando nascitur, talem iam sanguinis temperiem et constitutionem habeat, qualem semper retinet,non video, cur singularis tum siderum essicacia se ex rere debeat: taceo,quod talis siderum positus quam citissime mutetur, et momentum temporis, quo quis natus est, non semper accurate constet, ut reliqua praetermittam
quae illis vulgo obiici solent. f. XX. Quicquid autem pro defendenda astrologia dici posset, huc ni fallor, redit: Deum
velut foedere se alligasse certo naturae ordini, quo cuncta etiam minutissima per sistera eorumque positum praesignificanda sint, ut necessario eo quisque tempore in lucem edatur, quo talis siderum positus est, qui cuncta eius etiam in minutissimis indicare fata possit: hanc siderumsignificationem ex traditione a primis parentibus antiquissimas Chaldaeorum accepisse philosophos, a quibus ad Graecos, et per hos ad nostram usque aetatem haec disciplina propaxata sit, eqquidem successu, ut hinc inde sit deprauata,
cumque applicatio non aeque circumspecte ab omnibus instituatur, mirum non esse a
quod fallere nonnunquam astrologorum praedictiones videantur, cui tamen vitio et
iusta circumspectione, et auctis indies periis
279쪽
diligentem obseruationem artis reguliς, succurri utcunque queat. Η xc sunt, ni fallor,
quae aliqua probabilitatis specie pro astrologia dici possunt.
Sed cum et haec causam nondum conficiant, tota tandem disputatio ad experientiam redit. Ea vero, si dicendum quod res est, rem facit adhuc obscuriorem. Multa sunt exempla, fateor, quae artis vanitatem arguere videntur, sed quod in hisce multa aut per fallaciam, aut per imperitiam artificis, aut per applicationem minus circumspectam, peccari possint, quae tamen arti ipsi fraudi esse nequeant, nemo puto inficiatus fuerit. Sunt vero insuper et exempla quamplurima, in quibus pradictio eventui tam accurate respondit, ut istud casu fortuito contigisse, viv sine impudentia asseri queat. Quare in eam ingredimur sententiam, licet astrologia iudiciaria per omnia probanda non sit, et ea sorte,quam hodie habemus,ubi que sibi non constet, posse tamen ei