장음표시 사용
61쪽
Initia hic habes ejus n0tionis, quam Aristoteles nominat
Quam autem Plato ridiculi descriptionem prop0nit, ea quamvis ridiculi naturam omnino recte adumbret, tamen multo arti0r e8t, quam quae totam notionem circumcludat. Ex multitudine enim errorum cf. hujus di88. p. bl)unuS tantum eligitur, reliqui autem, qui non minus ridiculi Sunt, omittuntur. Quos Aristoteles in artis poeticae deperdita parte accuratius eXposuit. Deinde naturae error, qu0 sit ut quaedam corpora et sgurae ridicula videantur, omnino a Platone neglegitur. Denique Plato eam diversitatem, quae inter errorem ridiculum et errorem mi Serabilem intercedit, mult0 artioribus finibus circumclusit; id enim Solum reSpeXit, num quis irri80res ulcisci p088et necne; num quis ridiculus xideatur, qui errore Si Ve Suo Sive naturae aut doloribus asstigatur aut in summa mala incidat, id in deliberationem n0ndum vocavit. Quae Omnia Aristoteles excoluit et in fundamentis a Platone p08itis universalem et rerum et hominum ridicolorum doctrinam extruxit. Quod autem Ρlato deinceps exponit in Phileb0, temperationem quandam d0l0ris et voluptatis comoedia a8picienda in hominum animis exoriri, id suo jure ΑriSt0teles negleXit.
62쪽
In capite Sext0 Αri8t0teles exp08iti0ne et de comoedia et de carmine epico promissa ad trag0ediae naturam explicandam se confert et initio ex iis, quae jam enarraVerit, tragoediae definitionem nunc quidem se derivare affirmat p. 1449, b 24: εστιv 00v τραγ*δια σπουδαιας καὶ τελειας, μEIah0ς ῖI0υσης, χ δυο 'EV ' λυγω,
perfectam eam actionem, quam imitetur et magnitudinis cujuSdam e8Se oportere, id Sensit p. 75, 76 ; condimen-t0rum orati0nis suo quodque loco adhiberi, facile erat ad intellegendum; restat, ut qu08 animi assectus quom0do tragoedia Spectanda commoveri uterque c0ntendat, explicem. Et primum quidem Plato ut Aristoteles misericordiam et metum tragoediis commoveri dicit; qu0d dum affirmat, eam pr0 fert Sententiam, quae tum temp0ris fere omnium in ore videtur fuisse. In Ρhaedro enim S0 crates aliquem facit venientem ad Sophoclem et Euripidem, qui putet, si miSerabiles et terribiles orati0nes scribere p0tuerit, tragoediam facile Se esse compositurum; qu0d si talia in hominem
ex plebe conferuntur, apparet, ea re Vera in omnium ore
63쪽
0ικτρων καὶ 90β ρωV. Verbum vero, quod est οἰκτος nihil aliud est, nisi v 0X efficacior ejusdem noti0nis atque Verbum, qu0d est ὀλεος. Quodsi Jon pro genuino haberi p088et, ad Scriberem nonnulla ex eo sumta, quibus ille animi status optime illustratur p. 535 C. ff. In rei publicae denique libro decim0 p. 606 B. et alibi miseric0rdiam nostram tragoediis Spectandis maxime et commoveri et augeri Plato ase firmat: θρεφαυτα γαρ av εκεί ους scit. τ0ῖς Ελλ0τρίοις παθῖσι) ισχ'ρ0v τὀ ὀλεῖιυθυ 0υ ραδιου Ξυ T0ις αυτού πα-
Quae autem Sit illa misericordia, Aristoteles in libro de arte rhet0rica secundo c. 8, p. 1385, b 13 ss. eXp0
Sed ingenuus honestusque vir mali aliquid patiatur, qu0d quidem non meruerit; alterum ut illa calamitas neque jam praeterierit, neque futura sit, sed ut praeSen S adSit.
64쪽
Plato et in Lachete et in Protagora paene iisdem verbis dicit. Lach. p. 198B: δέος ῖστὶ πρ0σδ0κια-κα-
2Leta 70'0υ fleta δῖος καλῖιτῖ. Apparet igitur, Plat0nis des niti0nem eandem esse atque Aristotelis, nisi qu0d hie, qua est subtilitate, quale illud malum esse debeat, addidit; id autem Aristotelis proprium est, qu0d utrumque
animi affectum alterum cum altero arti SSimo Vinculo conjunctos esse Vidit; quae conjunctio quanti sit habenda, Lessingius satis explorate exposuit. Quum igitur viderimuS, Secundum Platonem et Aristotelem tragoediis spectandis et metum et misericordiam commoveri, jam Te Stat, ut quaeramuS, qu0m0do secundum e0s his affectibus animi afficiantur, premantur an leVentur, dolore an V0luptate impleantur; quod quidem apud Plat0nem ex iis maxime intellegitur, quae trag0ediae crimini vertit; id enim maXime Vituperat, quod poetae tragici non id sibi
proponant, ut homineS meli0reS reddant, sed ut voluptatem iis quam maximam praebeant. Ita in Gorgia una cum arte culinaria tragoedia in earum artium numero habetur, quae h0minibuS adulentur, neglegant quid utile sit. Cf. p. b02 B, C: υτι πρῖς TRV δ0VRV A8lληται λὶ τ ῶ, τραγ ρδιω, π0ιησιςj καὶ το χαρί ζεσθαι τ0ῖς θεατα et Et in rep. X. p. 607 A. tragoedia summum locum tenet ejus poeSiS, quae Vocatur iδυσμ ευη. In quo id mirum Videtur, qui sieri possit, ut et metus et mi Sericordia, quae per Se dolorum genera Sunt, animos V0luptate impleant. Dolores enim in Philebo nominantur p. 47 Ε. ss: 08Invκαὶ φόβου 'καὶ πυθ0v καὶ θρη vo v καὶ Ξρωτα καὶ
65쪽
IIαλιυ δε αρμ. 0πτο λευγὶς πῖ καὶ εἰς τη, αυτγὶς SUGLVRδ0VRV ΥιIvῖσθαι λεκτε0v. Ubicunque igitur naturalis quidam concentus solvitur, dolores evadunt, ubi restituitur, Voluptas oritur quod famis Sitisque Statim exemplis illustratur: fame enim sitique expellendis concentuS8tomachi, qui Solutus erat, iterum restituitur. In iis igitur et corporis et animi cupiditatibus, quae ex naturali quadam ind0le oriuntur, explendis, illa doloris voluptati8que temperatio apparet, cujus etiam tragica voluptaS parti
80llicitatis et d0l0re et voluptate, eaque haud parVa ani'm08 impleri contendebatur Phil. p. 47 Ε, 48 Α), c0ncentum quendam et solvi et restitui necesse est. Η0c Plato in rei publieae libro decimo exponit, quamquam hic qui'
66쪽
dem illis verbis, quae erant αρμ.0υία λυ0μEvn et παλι, αρ- 10ττ0 μυη non utitur. Ibi enim inde a p. 601 ff. hunc fere in modum verba facit: In omnium hominum animis duas ine8Se partes, quarum altera alteram Semper eXpellere Studeat, Sapientiam et c0nStantiam τὀ φριvι μου); immoderationem et stultitiam τὀ ἀγαυα κτητικῆvj; ex quibus constantiam longe esse meli0rem, quippe quae in rebus adversis hominem consoletur; deterrimam esse illam immoderationem; homines autem, qua Sint natura, magiS
ad intemperantiam inclinare τὀ θρη, is δῖς p. 606 A. τυελεῖιvisu ib. B), quam ad constantiam et animi fortitudi
verborum illud, quod est πεπει ηκῖς, respicias quaeS0, quo eodem Ρlato in Ρhilebo ad concentum Solutum illustrandum utebatur Phileb. p. 3lΕ: πει vn y v hi λυσις καὶ Ἀπη . Ea autem lamentandi cupiditaS dum expletur, concentus animi eodemmodo restituitur, qu0 Stomachi esurientis, cui cibus praebetur; quam comparationem Plato retinet, cum p. 606 Α ita pergit εἰ ευθυμ 0λ, υτι τὀ πῖπει Μηκὰς
RT OV πιμ. πλάμ. SV0V καὶ 'V0V. Et hanc quidem V0luptatis originem saepius Plato describit. Cf. rep. IX. p. 585 D: ει ἄρα τυ πληρ0υσθαι πω, γυσῖι πρ0σηκ0υτωυ γ δύεστιυ etc. Tim. 81 D: nil, παρὰ θυσιvV0V, τυ δ' η πῖ ρυκῖ γιγV03 SV0v Quamquam igitur in tragoedia spectanda dolore aliquo assiciamur, dum viros fortes rebus adversis afflictos Videmus, quamquam e0 ipso quaSi famem quandam lugendi, eamque ingratam Sentimus, tamen, quoniam natura nostra ad misericordiam ejus-
67쪽
que filias, ut ita dicam, ad lacrimas inclinamus, eo ipso tempore, dum luctui lacrimisque indulgemus, multo majore Voluptate quam d0lore animi implentur. Quod ex eo intellegi potest, quod 0ptimus poeta ille ab optimo quoque nominatur, qui ita auditores assciat, ut qui dolores,
quae lamentationes in Scena producantur, ea ita Sentiantur
ac si ipsorum dolores sint. Cf. rep. X. p. 605 D: 0ἱ γαρ που
μάλιστα 6υτ 0 Quin eo procedit, ut c0ntendat, etiamsi tota fabula minimi aestimetur, tamen, dumm0do misericordiam fletumque Satis moveat, libenter eam auditum iri ibid. p. 606 B: εκειv0 κερδαιυῖιυ γ Izιται, πηυ γ δ0Viv,
tragoediis spectandis in spectatorum animis conciliari ex ips0rum judiciis ostendit. Tantum igitur abeSSe, ut tragoedia, quamvis tristes heroum casus imitetur, Spectatorum anim0S angore et luctu opprimat, ut quo lacrimo Sior Sit, eo majorem iis voluptatem praebeat. Jam Videamus, quid Aristoteles censeat. Qui quidem in libro de arte poetica aliquoties oblectationem commemorat, qua tragoedia audienda impleamur; oblectari enim animum et imitatione recta c. 4), et fabula bene c0m-y0sita c. 23. p. 1459, a 21), et rebus admiratione dignis c. 24. p. 1460, a 18 ; quae omnia trag0ediae
et cum comoedia et cum carmine epic0 communia e850
68쪽
Et quod Plato dicit, eum optimum tragoediarum poetam haberi, qui quam maxime miSericordiam Spectatorum commoveat, etiam Si ali 0quin poema ejus minus laudabile videatur, Aristoteles idem affirmat, nisi quod Plato universaliter de quolibet poeta loquitur, Aristoteles certum quoddam exemplum assert; Euripidem enim, ait, eum eSSep0etam, qui qu0d tragoediae, quatenuS Sit tragoedia, i. e. miserabilium luctuosarumque acti0num imitatio, prop0Situm Sit, maxime essiciat; misericordia enim metuque tristi fabularum exitu incitandis voluptatem maxime tragicam illum praebere, etiamsi reliqua quatenus tragoedia imitatio, eaque honest0rum hominum, quatenu S una Sit, quatenus chorus actoris partes agere debeat minus recte componatc. 13. p. 1453, a 24 - 31: διῖ και 0ι Ευριπιδ η ὀγκα-
κατορθωθωσιv και 6 Eυριπιδης, εἰ και τα Οεάλα ευοὶκ0V0 LG, ἀλλα τραγικωτατ0ς γε πωv π0ιRTωV Pχίυῖται. Jam eadem quaestio atque apud Platonem, apud Ari-St0telem est solvenda; quom0do ei miseric0rdia et metuS, qui affectus per se animos minime oblectant, Voluptatem quandam praebeant. Et oblectationem quidem omnem Saepius ait Arist0teles in hominum animis conciliari, Si iis, ad quod natura inclinant, offeratur, Vel Si ex nat
69쪽
Qu0d si quam trag0ediam SpectemuS, n0S omnes nobis pari molestia assici videri, atque in scena VideamuS, polit. V. c. b, p. 1340, a I 2 : ὀτι δε ἀκρ0ωμ SV0ι που μ ιγ MGὀ0 V ILIV0VTδιπάvτες συγ τοῦ α θῖις, id e8t, qui dol0res, quae miseriae in Scena producuntur, ea ita Sentimus, ac Si nostri ipsorum sint; et qu08 casus heroi alicui impendere credimus, eos quasi nobis ipsis minitantes timemus; eX quo Sequitur, ut misericordia illius metuque nostri impleamur. Jam apparet, metu miSericordiaque sollicitatis naturalem animi Statum mutari; quae mutatio primum quidem d0lore aliquo nos afficit, neque quidquam ille voluptatis habebit, qui illos assectus retinere et opprimere Studuerit, Sed taedii stomachique quodam sensu implebitur. Eum animi statum Aristoteles in ira retinenda describit; eth. Nic. IV. c. 11, p. 1126, a 20 st: οἱ δέ πικροὶ δυσδιάλυτοι 'καὶ πολυυ χρ090v 0ργιζ0Vται κατέλ0υσι γὰρ που θυμό0v. παυλα δε γιγυῖται, υταυ ἀυταποδιδω η γὰρ τιμ ρ ρια παυξι πης 0ργῆς, ηδ0υγ v ἀυτὶ ξαποιουσα. τουτου δὶ ν η ΥιIv0μEvoυ τὀ βάρος . . . SV δυτω δῖτRV ΟΘΥΥiv I 80V0υ δει. εἰσὶ 0ἱ T0ι0υτοι Ξαυτ0ῖς ὀχληρῆτατοι καὶ το ς Sin autem animo habenae, ut ita dicam, immittuntur, affectuumque quae b
70쪽
retinebatur multitudo, solvitur, tum quo onere illi animum praegravabant, id minuitur, Sen Simque animus in priorem statum revertitur. Qui modus levandi animi ex corporissimilitudine ab Aristotele depromptus est; in pr0blem. 30. p. 880, a 30 enim talem corporis levationem describit: δια τι ἀρροδισιαστικοὶ οἶ-; α υτι
αποκαθαιρῖσθαι κ0υ ριζ0vται γαρ. Qui igitur, quod corpus graVabat, non retinent, Sed ejiciunt, ii levantur. Similem autem levationem animi hominibus contingere in tragoediis audiendis rei publicae notissimis illis verbis
καὶ κ0υ ριζεσθαι μυῖθ' Habes hic eadem verba, quibus ad corporis levationem explicandam Aristoteles utebatur: καθαρσι, et κ0υοιζεσθαι. Dum igitur tragoedia spectanda misericordia et metus Sollicitantur, Voluptas ei oritur, qui e08 affectus non opprimit, sed habenas iis immittit; qui quum ita deservescant, naturalis StatuS, turbatus illa sympathia, sensim restituitur; quo quis igitur magis natura ad misericordiam et timorem inclinat, eo maj0rem ex tragoedia spectanda Voluptatem percipiet, quo quis conStantior et durior est, eo minorem; omnibuS autem certe aliquantulum voluptatis tragicae continget. Omnes enim h0mines, quatenus homines Sunt, misericordiae metuique Sunt Obnoxii; cf. rep. V. c. 7, p. 1342, a b ss: ο γαρ περὶ SVιας συμ βαιυῖι παθος-T0υτο ευ πάσαις αξλιι, τ ρ δῖ ηττ0, δια ρερει και πω μ αλλ0v, 0ὶ0V ῖλῖ0ς