De Aristotele etiam in Arte Poetica componenda Platonis discipulo. Dissertatio inauguralis philologica

41쪽

Quare nemo adhuc dubitavit, quin Aristoteles celeberrimam hanc Plat0nis divisionem, quae per t0tam antiquitatem, ut ita dicam, manavit C. Suet0ni Tranquilli praeter Caesarum libros reliquiae. ed. Aug. Reisset Scheid p. 4, b, n0t.), noverit, de Aristotelis autem ipsius verbis grammatici adhuc certant. Sunt enim, qui tria artis poeticae genera ab Aristotele hic significari putant, sunt qui duo. Tria genera enim Statuunt ex recentioribus Zellerus in hist. phiLGraec. II. 2. p. 618. n. 4; Telchmuellerus in studiorum Aristotelic0rum I. p. 22, ita ut Arist0telica divisio Ρlatonicae plane respondeat; Reinliens, qui in libro inscript0 Arist0teles liber Κunst, bes0nders uber Trag0 die p. 26 haec dicit: Diese gange Stelle glebi ubrigens in Kurge, Was bei Plato sieli findet rep. 393 - 394; duo genera Franciscus Ritterus in editione artis poeticae p. 96, Ueber-Wegius in versione Germanica, Vahlenus in annalibus acad. Vindob. Vol. L. p. 372 ss. Quare ad c0mparationem utriuS-que philos0phi aggredi non licet, priusquam ipsi in Aristotelis verba inquiSiverim HS. Qui igitur tria genera statuunt, haec dicunt: a. primum genus contineri Verbis: εστιυ, DTS FVS v ἁπαIIS

42쪽

Aristoteles diceret, si id, quod Ρlato assert: δι' ἀπαγγελιας

gravisSima Sunt, ita mutaret, ut haec ipsa verba omitteret. b. Alteram deinde partem artis p0eticae contineri VerbiS, quae Sunt: GMς του αυτ0v καὶ J γὶ λῖτα θάλλουτα; si quip0eta per totum carmen Suam uniuS perS0nam c0BSerVet. Qu0d Vero genus artis poeticae a carmine epico diverSum hic Significetur, n0n satis clarum est; cf. Telchmueller

43쪽

Quae divisio num vere Aristotelica sit ut videamus, quaerendum eSt, num in libro de arte poetica alicubi Aristoteles eam respiciat. In capite ViceSimo quarto autem pag. 1460, a 8 ff. duo genera poetarum epicorum distinguit; esse enim qui, ut Η0merus faciat, personas iucarmine ipsas l0quentes producant, esse qui per t0tum

Izι ἡ α δρα η γυvαῖκα etc. Hic ii ipsi paene iisdem verbis inter se opponuntur, qui in capite tertio. Agitur enim de carmine epico p. 1459 b, 37 διγiγηματική), et iue0 genere, dum omniS poeta epicuS omnino narrat διη-Tὀιται, απαγγελλει), ii diStinguuntur, qui ut Homerus pauca ipsi narrant, plurima per perSona S referunt, a reliquiS, qui plurima ipsi narrant. Haec divisio autem eadem est

atque capitis tertii. Quod enim in c. XXIV nominatur διηγγὶ λατική p. 1459, b 34 et 37j, in c. III dicitur απαγγελλουτα; quod in c. XXIV dicitur, Ηοmerum pauca ipSum narrare, Sed Statim perSonam loquentem indugere, in c. tertio ita exprimitur: et ετὀ80, τι

T IV0J SV0V, ωστῖερ 'O Vηρ0ς quod in c. XXIV de reliquis p0etis epicis dicitur: αυτοὶ 'av δι' 0λ0υ αγο υιζ0υται,μ.ι'0υυται δε ὀλιγα κοὰ artiore Sensu), id in c. III: ό,ς τυ, αυτο, καὶ 3.η μετα θαλλ0vτα. Itaque Secundum illud genus, quod neque lyrica, neque epica Ρ0eSis erat, omnino tollitur, Simulque omnes difficultates, qu0rum Supra mentionem feci: omnis poeticae imitationis modus in duo genera dividitur, unum narrandi, agendi

44쪽

alterum, quorum prius, i. e. genus narrativum duas habet Species, SiVe p0eta dum narrat, aliam personam induit, sive narrandi partes in se Semper suscipit. Accedit quod in libro de arte poetica secundi illius generis nusquam mentio fit, sed Semper duo genera inter Se opp0nuntur,

quae sunt et δραv, ita c. VI in tragoediae definitione: δρωυτ b, καὶ ου δι' et c. 23 init:

διηγήσει, altera πω δραv vel πραττει, imitatur; cf. c. XXIV p. 1459, b 17 ff., ubi ex ea ipsa diversitate gravissimae utriusque poesis leges derivantur, et ib. 22-28. Necesse igitur est, in tertii capitis initio duo artis poeticae genera

agno Scamus. Unum denique addam; in capite terti0 enim, quod cujusque poetarum epic0rum Speciei Summum eSt, id solum de ea praedicatur. Quoniam enim Homeri pr0prium est, qu0d plurima per per80nas loquitur, Simpliciter in divisione, qua est brevitate, dicitur ita narrare ut alias personas induat; quod non minus in altero genere observabis. Telchmuellerus vero I. I. contendit, ita negari

Homerum unquam ex Sua perSona l0qui, et ex eo maxime argumento Vahleni divisionem rejicit. Si vero caput tertium cum capite ViceSimo quarto comparaVeri S, concedes, quam explicationem modo dedi, eam recte datam eSSe.

Quod si Aristotelicam epicae p0esis descriptionem cum Ρlatonica comparamus, Videmus genus, quod dividitur, Aristoteli imitati0nem esse, narrationem quandam Platoni. Fundamentum vero dividendi apud utrumque idem est; qu0modo enim poeta in ea imitatione Vel narratione Sehabeat, eo carmen destinatur. Si quis imitetur, Aristoteles

45쪽

ait, id eum ita facere posse, ut rem narret. Jam reStat, ut eo divisionis fundamento obServato in poeSis dramaticae desinitionem inquiramus, quae his verbis ab Aristotele proponitur: ε παυτας sic codd.) ως πράττ0 τας καὶ ὀυῖ8

Hermannus, Vahlenus, Bonitgius in indice). Explicati0nem autem t0tius loci optimam Isaaeus Casaubonus in libro dedisse videtur mihi, qui inscribitur , de Satyrica Graecorum poesi et Romanorum satira libri duo', qua, quum meli 0rem prop0nere non po88im, adscribam. In capite tertio libri primi enim haec dicit: ἡ λ παυτας coc 7. ράTT0υτας καὶ Ξ ΞΘ

Ita penitus pr0ssigata est difficultas hujus loci, quae magno SVir08 torsit. Licet, inquit philosophus, etiam hoc m0d0 imitari, ut Sic omnia imitati0ne sua exprimant p0etae, quasi ipsi agerent et in rerum ipsarum actu VerSarentur, non oti0si in cellula scriberent. D0cte et acute distinxit Aristoteles inter duo: μιμασθαι δρωvτας, imitari e08, qui agunt, qu0d pertinet ad caput λ ' P0Πυται, et μι ὀισθα ι δρῶ 'τα, imitari agendo, quod est pr0prium capiti S πω cQuae explicatio quum per se optime imitationis dramaticae naturam describit, tum duabuS maxime de causis Vere Aristotelica videtur: ea enim Aristoteli idem in eadem divisione fundamentum Servatur, dum re liquis interpretationibus aliud substituitur; ex e0 enim, qu0d poeta in imitatione facit, imitatio dramatica oritur. Deinde, qu0d Summum est, tota ex ea artis dramaticae explicati0ne pendet, quam Plato prop08uit. Quam enim Plato notionem habet ejus narrationis, quae sit δια

46쪽

σε uc, id est dramaticae imitationis cf. hujus dissert. p. 35, 36), ea n0Stro quoqKe loco invenitur. Quum autem jam Saepius viderimus, Aristotelem ex Platonis praescriptis ea, quae vera sibi viderentur, immutata recepisse, ne hic quidem dubitabimus, quin idem fecerit. Quod enim Plato nominat

p. 393 C.), id Arist0teli est μηλεῖσθαι ως πραττ0υτα καὶευεργ0υvτα. Uterque autem, et Plato et Aristoteles tr g0ediam non describunt, quali S tunc temporis docebatur, sed ex ejus origine et causis. Ut enim poesis epica oriebatur, quum quis aliquid memoria dignum narraret, ita dramatica, quum qui S Sua Voce Suoque geStu aliquem imitaretur. Eandem utriusque artis definiti0nem Goethius n08ter pr0posuit in epistola illa ad Schillerum Dcbr. 1797. data, quae de diver8itate agit, quae est inter carmen epicum et dramaticum: ἡVolite man das Detail der Ge-Seige, Monach beide gu han dein haben, aus der Naturdes Mens chen herleiten, so mus ste man Sich einen Rhapsoden und einen Mimen, beide ais Dicliter, jenen mitSeinem ruitig h0rchenden, dies en mit 8 einem ungeduidig

St0tele ipso praecipi, nemo eSt, qui ne8ciat. cf. Trendeleu- burg. el. log. g 59, 60 . Ex reliquis, quae mihi innotuerunt, explicationibus, B0ntigit, quam in indice Aristotelico S. V.

V.ι λίσθαι adumbraVit, omni nomine placet, qu0d ad grammaticam Verborum rationem attinet; et optimum SenSum praebet, Si ea Verba, quibus dramatica poesis describitur, Sola respicis. Legendum enim eSSe πόρυτα, et Verba, quae Sunt τους μ ι L0υγ SV0υς, pa8Sive esse intellegenda, ut

hic sensus evadat: ita imitari p0sse p0etam, quasi ii, qu0s imitetur, ipsi omnia agant et laetant. Quoniam autem

47쪽

persuasum mihi habeo, Aristotelem hic Platonis sententiam reSpicere, eam eXplicationem praetuli, quae ex Platonis doctrina derivatur, qua dramaticae artis natura recte de- Scribitur, quae quam maxime Aristotelicas dividendi normas Sequitur. Jam restat, ut t0tam hanc quaestionem in unum comprehendamus. 1ὶ Et primum quidem Plato totius artis poeticae notam id statuit, qu0d omne carmen narratio quaedam sit; quod Si Statuitur, fundamentum, qu0d in prioribus dialogis arti p0eticae jam p0Suit, omnem poesin imitatione conStare, deSeritur, generi Sque nota ex latiore nota in multo arti0rem comprehenditur. Multo aliter et melius Arist0teles dividit. Ille enim sibi constat et quod fundamentum doctrinae ab initio p0suit, in eo etiamnum permanet. Bene enim intellexit, tantum abeSSe, ut omnis poesis narratio quaedam Sit, ut narratione pars t0tius artis poeticae contineatur. 2. Qu0d igitur Plato imitationem nominat, id Aristoteli eertum genus imitationis est; nam dramaticam imitationem tantum ita describit, ut Plato imitationem Suam. 3. Quas Plato habet tres partes, eae ab Aristotele ad duas rediguntur; intellexit enim, non minus esse id carmen epicum, in quo poeta Suam ipSius perSonam con SerVet, quam id, in quo aliam pers0nam induat; has esse duaSSpecies uniuS generis, quod est narrativum απαYYS TLκὐV, δι ηIM 'ατικι,). Huic narrativo generi dramaticum opponitur. Multum porro differre intellexit, utrum p0etae picus aliam personam induat, an poeta dramaticu S; quae Plat0ni eadem esse videbantur. Statuit enim Plato rep. p. 394J, Si ex carmine epico, quae intersint inter ser80narum diVerbia, omiseris, perfectum drama te habiturum esse. Quae igitur Aristoteles saepissime inter Se

48쪽

opp0nit, ex quibus maximas utriusque carminis disserentias deducit c. XXIV): etis et zis δραv, ea apud Platonem minime sunt discreta. Nihil aliud vero Aristotelis in t0ta arte poetica ita pr0prium e St, quameae diversitates, quae ex hac prima disserentia Sequuntur. Apparet autem etiam hic, Aristotelem Ρlat0nis doctrinam

n0n neglegere; immo, quae ei Vel nomina vel res Vera identur, ea immutata illum recipere, quae vero sal Sa, eae corrigere.

Caput IV.

Jam fundamentis totius doctrinae p0sitis, Aristoteles capite quarto ad singula tractanda transit. Ut autem in rei publicae libri primi capite alter0 rem publicam, qualiStunc temporis erat, ad origine S redigit, ita nostro capite

artem poeticam naScentem et creScentem oculi S proponit. Similiter autem atque in re publica hic quoque reliqua ex hominum natura derivat. Duas enim cauSaS a naturali 0mini insitas artem p 0eticam genui S8e: alteram, qu0d omnis homo, qua Sit natura, ea ipsa imitetur; alteram saturalem quandam metr0rum, numerorum, concentUS e SSe indolem.

Et de pri0re quidem disserit p. 1448, b 4-20: Ιmitationis studium neque aliunde eSSe illatum, neque a qu0- quam inventum, Sed omneS homineS, quatenus homines sint, imitari, ide0que imitationibus gaudere. Eam naturalem imitandi ind0lem Plato nusquam commemorat, Saepi SSime Vero contendit, omnes imitationibus oblectari cf. rep. III. p. 397 D. . Dum enim quaerit, qui artis p0eticae moduS a pleriSque praeseratur, eum intellegit plebi jucun-

49쪽

Deinde Aristoteles duas causas affert, qu0d imitationibus gaudeamus vel talium rerum, quales ipsas nemo libenter videat. Alteram, quod, dum videamus imitationes, aliquid discamus; neque enim philosophos Solos discendo gaudere, sed in suis quemque finibus; cf. p. 1448, b 10-20: αιτι0M

que discendi gaudium nosse et putare phil080phum maxime illo frui, exponere opus non est; etiam eo S autem, qui phil0sophi non sint, voluptatem ex diScendo capere,e0demque modo, quo apud Aristotelem, Plat0 in rep. l. V.

50쪽

p. 475 C-E exponit. Socrati enim, qui interrogavit, quis philos0phus sit et in medio posuit, eum eSSe philos0phum, qui libenter discat omnisque doctrinae cupidus discendo nunquam Satietur, Glaucon respondet, tum etiam eos phil080ph0s suturos esse, qui libenter simulacra adscipiciant et cantu audito oblectentur ib. D: οῖ τε γαρ

cui Socrates respondet: 0ὐδαμῶς, αλλ' ο λ0ι0υς μεv Ssλ0σ0 potet. Simulacra autem et poemata in republica Saepissime imitationes vocantur; qui igitur imitationibus oblectentur, eos discendo gaudere et h0c quidem phil080phis similes esse; itaque aliis verbis idem hic habes, qu0d Aristoteles dicit. Alteram causam praeter discendi voluptatem Aristoteles deinde assert, quod etiamsi ignoremus, quid simulacrum aliquod significet, tamen delectemur vel pulchris coloribus vel artificioso et praeclaro opere. Distinguendum igitur

esse inter voluptatem ex imitatione, quatenus imitatio Sit, id est comparatione ejus rei, cujuS Simulacrum VideamuS, cum Simulacro captam, et eam, qua alia de causa imbuamur. Cf. p. 1448, b 17-20: ὀπῖὶ εα, ' η τοῦ80ῖωρακῖ ς,

distinctionem Platonicam esse, jam ostendi p. 15. Qu0d enim Plato Igg. p. 667 D. nominat τηv 0800τητα της Ριιμ.MGῖ ως, AriStotele S appellat iδ0 tv s ini ιη λα; et quod Ρlatoni est παρεπον ευ η, id apud Aristotelem ηδ0vri δι' αλλη, πιυχ αιτιαυ vocatur; in qua similitudine Π0li neglegere imitationis apud utrumque diversam notionem.