Hapanta. Opera omnia. Editionem curavit Carolus Gottlob Kühn

371쪽

li γρα οἱ χυμοὶ καὶ τὰ περιττωματα. τυ ει πνευμα το i. μφυτόν ἐστι θερμὰν et o ἐν καρδία. αλλως. εκ ποσων

φλεβῶν, ἀρτηριῶν, οστῶν, ciῖμαιος, πνεύματος, σαρκῖς, ποροι ελης, χόνδρων, ονύχων, μυελῶν, τριχῶν, χυμῶν και υμενων. χλλως. εκ τίνων Gννεσιηκεν ημῶν τὰ παθητικα σωματα; κ τεσσάρων. εβ αῖμαιος, φλεγματος, χολης ξανθης κοὶ κελαγχολικου χυμ0ῖ' ἄτινα και παθητικά στοιχεῖα καλοῖσι ζινες. ἄλλως. εκ τίνων συνεστηκεν ημῶν τὰ υλικἀ σωματα; κ τεσσάρων. Πυρῆς, άερος, γης και Γωτος ' ἄτινα καὶ

lis Dius, sanguine, spiritu, carne, pila guedine, cartilagine, inguibi is , medi lia, pilis , laumoribus et membranis. Aliis ex , eN quilati& Constituta sunt nostra patibilia corpora nil ῖX quatuor, ex sanguine, pituita, bile et melancholico auinore, quae et patibilia elementa quidam vocitant. Alier. Ex quibusnam constant nostra materialia corpora iiii SN quatuor elenaentis, igne, aere, terra et aqua. XXXIV. Anatoine I eu dis ectio parti uni abditarum peculatio ac conjisectio est. Anatona es species duae sunt, xltera quae artificio , altera casu sit. Artificialis ita- me est quae a dogmaticis partium reconditarum gratia Paditur vel in viventibi is vel in mortuis atque vel in otis vel in partibus. Fortuita Veio quae casu ut eae Vul aere magno evenit. Utuntur autena ea soli empirici.

372쪽

κίνησις μετ εμπειρίας. η εν τεχνος πραζις εν ἰατρικῆ διὰ χειρῶν η Οργάνων περιγιν0μενη του προσήκοντος ΣελONς. λοτ . II ερικράνιος υμην εοιο νευρώδης περιειληφὼς

XXXV. Cliirurgia prornptus est mantium intremularum naotus cum eXperientia. Vel: artificiosa actio an medicina quae manibus vel instria mentis ob idoneum finem procedit. XXXVI. Peracranium membrana est nervosa totam calvam: am ambit. lXXXVII. Meninges sunt corpora nervosa et arterion quae cerebruna investiunt. XXXVIII. Cerebrum est album, molle velut e spu-naa concretum, laumidiana et calidum. XXXIX. Cerobellum est in posteriora loco cerebri constitutum est natura et colore cerebro simile. XLi. Dorsi inedialla est natura et colore Cerebro con- similis , verum et pila guior et candior ac Ininus principa atis , per Imediana spinana deducitur. XLI. Oculi sunt qui quatuor constant tunicis retIcularI, LIVea, Cornea, Conjunctiva; et tribus litamori bus, Vitreo , crystallino et albugineo; ut et jam nervos

373쪽

ὀπτικῶν. εχισθητικοὶ των vποκε μενων χρωμάτων και μεγγεθῶν καὶ σχημάτων. si . δε νευρωδη και χονδρώδη αἰσθητικὰ φω- των και των ἐν αὐταῖς διαφορῶν. μγ. 'Pινές εἰσι νευρώδεις και χονδρώδεις ἀντιιληπτι-

iuri illi Vel ne Vis Opticis qui subjectos colores magnitudines figuras sensu percipiunt. XVI. Aures vero nervosae et cartilaginosae sunt quae VOCes earia lue disserentias sensu percipiunt. XILIII. Nares nervosae cartilaginosaeque sunt odorum

XL. IV. l ingua venosa est et carnosa, subpinguis, saporum gustatrix , quae alimenti deglutiti0ni et vocis de- articulationi inservit. XL.V. Pharynxi interna est oris regio in quam tum stomaclii tum Iaryngis extremuin porrigitur quaeque deglutitioni, inspirationi et voci 1nservit. ζXILVI. Larynx cartilaginosus est per quem spiritur111nspiramus quique simul voci inservit. XL. VII. Pulmo est artemosus ex laevibus asperrisque, constans arteriis fungosior; inspira niti instrumentum. XLVIII. I thorax est ex venis et alteriis et nexVisii ad respirationis impetum a natui a constitutus. riol

374쪽

βωδης, εχουσα καὶ αρτηρὶας. κωνοειδῆς τω σχήματι, υποπίμελος, εd ῆς εκπεφίκασιν αρτηρίαι καὶ φλέβες δι ανεπιπέμπεται αἶμα καὶ πνευμα. αλλως. καρδία ἔστὶ μυώ- εχουσα σχῆμα κωνοειεις καὶ δύο κοιλιας εν αἷς γεν- ναται το εμφυτον θερμὰν και τὸ ζωτικὰν πνευμα. εζ ῆς εκπεφυκασιν αρτηρίαι και φλέβες εκφύονται. δι ἄν χορη- γειται τω παντι σώματι ο τε ζωτικὰς γόνος καὶ ἡ εμφιτος θερμασία. . Βιάφραγμά εστο νευρῶδες , διεῖργον και χωρ ἰγντά τε εν τω θωρακι και τα υπὸ τὰν θώρακα σπλάγχνα. ον

Σινα και υπεζωκότα καλουμεν.

να. 'Hπάρ εστιν Ουσἰα φλεβῶδες και θερμὰν και πολύαιμον και την πρώτην ἔξαιμάτωσιν πλείστην ποιούμενον, συνεργοῖν και τῆ κοιλία προς την πωιν τῆ παραθέσει συν

isti

qUO arterrae oriuntiir ac Venae per sanguis ac spi- ratus inanaittuntur. Aliter; cor est pars musculosa quod figuram habet conisormiem ac duos ventriculos in quibus icalidum innatum procreatur ac Vitalis spiritus; a quo iPropagantur arteriae et Venae exoriunti ir per quas suggeri- iltur universo corpora humor vitalis ot innatus calor. lL. Diaphragma pars nervosa esst viscera quae in tho- irace ab iis quae sub thorace sunt dira mens ac separans; quod et septum transversum seu cingulum VoCamus. D. Jecur substantia venosum est et calidum ac as- suens sanguine primamque sanguinis generationem pluri- Inam molitur, Ventriculo quoque ad concoctionem obeundam confert sua ipsum appositione concalefaciens. Aliter; hepar est substantia Habra carnosam habens imminutionem in dextris locata partibus, in qua generatur sanguis ad totius corporis educationem.

375쪽

γεῖα εχων και πολλάς με ταξυ κοιλότητας των ἀγγείων, διὰ

νγ. Σιόμαχός ἐστι νευρώδης και ἀρτηριωδης ἐργαλεῖον ὀρίξεως και καταΠόσεως η και Πόρος υγρῶς και ξηρῶς

ωσι. Nεφροὶ εἰσι σαρκώθεις εκ ψαφαρωτέρας σαρκῖς LII. Livia pars est venis arteriis liae reserta; qui

quum tenuia Vasa multasque interjectas Vasoriam CaVitates obtineat, ob id rarias laxusque est. LlII. Stomaclaus subsantiα nervosus est et arie- Tiosus; instruinentiam appetentiae et deglutitionis, vel etiam meatus lata di siccique alimenti. LIV. Ventriculus nervosus a naenti latinii di et sicci receptaculum est, ad id alimentiana concoquendunt CX- BructuS. LV. Intestina sunt nervosa quorum alia ad COCtiΟ-Dein juvandaria, alia chylum excipiendum, alia ad eXCerarendum recreuientiam progenita sunt. Quot ulnis constant intestina 2 intestina tredecim constant Venis, unuΠ1- quodque propria Vena mensuratur. Quot sunt intestinorum gradus seu ordines 3 Novem, stona a Claus, Vent1'iciatus, Pylorus, duodenum seu ecphysis, tenue, Caecuria,

LVI. Renes carnosi ex cariae Gabiliore constituta,

376쪽

ματος.

4'. μητρα εστιν εοωθεν μεν νευρώδης, εν δε τω ενδοθεν σαρκωδεστερ G, Gγγεῖον κυητηριυν. ταύτ9 καὶ η ίστερα oν0μάζεται, υτο ἡ ται η τῶν απάνιων μερῶν εστι. ἄλλως. μήτρα εστιν καὶ ὐστερα λεγομενη. και μή rρα μεν λεγε- ται διά to εἶναι μητερα πάντων τῶν βρεφῶν. ὐστερα δελέγεται διὰ τ0 ύσrερον τῶν μυρίων κεῖσθαι αυτήν. πόσας ἐνεργείας εχ ι μήτρα εν τοῖς συνυυσίαις; τίσσαρας. ελκτικὴν, καδεκτικην, άλλυιωιικὴν και άnυκριιικήν. cola lium icti eXcrementi ac veluti lacunae a natura conditi. LVII. Vesica est ραrs nervosa humidi excrementi

recepi 1icialia in Iaimul et eXCretortuna instruinentum. lLVIII. Testes carnosi ni Ollesque sunt, ii umidi et calidi ejus seminis quod in parastatis est concoctioni opitulantes. l LIX. Parastatae astites sunt qui ex vena et arteria constant in una na natura in conserti S semen Continentes. LX. Matri X seu uterus Pars est fo1 is nervosa, intus camiosior , conceptionis Vas seu Organuna; laystera seu uteriis haec quoque Iloiiai natur parti una omni una postrema sit. Aliter; in atrix est quae et laystera dicitur. Acinatrix ciuidem dicitur sit omni una puerorum mater; hullera ve1 O dicitur quod o inni uua partium postienia sita sit. Quot age tuli facultates in coitibus liabet uterus 2 qua- tuor, attractrice ut, retentricem, altera triceni et eAcretricem.

377쪽

LXI. Excretio est eductio excrementorum Corporibus adhaerentium. LXII. Stercus est excrementum alii nenti ad coctionis primae distri latitionisque sinena secretum. LXIll. Urina fer in est eX colatum sanguinis in magna Vena quae per Tenes et ureteras in Vesicam desertur. Ati ter: urina excrementuna est quod in hepate qui dena generatur, in renibus Vero secernitur a C per ureteras in Donaria in vesicam derivatur aC inde per cervicem vesicae esstitit, quam cerViceni lare trana appellitant, per quana illinc urina deducitur.

LXIV. Εssiciens causti urinae est quae in Iaepale sit sanguinis generatio. LXV. Quatuor sunt humores ex qUibus animal consitutum est, sanguis , pituita, bilis flava et atra.

Haec eni in eleuienta Corporis Imedicorii in filii vocant,

quando ii iidem ex his constamus. Ex liis sanguis balidus est et humidus ac dulcis; pituita frigida et liualida, salsa,

378쪽

μεν του σzομάχου και πρὼς τἀς εκκρίσεις της κοιλίας γεγενημένη. θ . Miri μίλαινά ἐστι ψυχρor ερα της ξανθης παρακειμένη μέντοι ἐν τω σπληνι, ἀνακεκραμένη δἐ και ἐν πω ciῖματι, ἄσιε σχίζεσθαι αυτὰ και μη παχυ και αργὰν καὶ δυσανάδοτον άπυτελεῖσθαι.

nlutinosmaiae; sava vero bilis calida et sicca, acris ac mordax; atra denique bilis sicca et frigida, acida et gravissima. LXVI. - Sanguis calicius est et lautia idus in venis copiosus , in arteriis paucior, ex quo alitur animal. LXVII. Pituita frigida est et litanaida ad ciborum deglutitionem et articulorum ni Otus a nati ara subjecta. LXVIH. Bilis flava calida est et sicca ad stomaclai

robur ae Ventris excretiones Comparata.

LXIX. Bilis atra frigidior est flava sedem quidem habens in liene, permixta vero sanguini ut eo secernatur, ne is et crassus et ignavus et disssicilis distributio nis essiciatur. LXX. Quatrior praeterea melancholici humoras disserentiae sunt; primus est elementarius; dein qui ex superassatione flavae bilis gignitur quem bit una ino sunt nominata us, fluod bit una inis instar splendeat et qui ex

379쪽

terrea seu putrefacta pituita oriatur et qui ex se eculento sanguine constet. Flavae bilis sex disserentiae halbentur, bilis elementaria, vi tedina, glastea, porrasea, aeruginosa et pallida. Pituitae disserentiae, dulcis, salsa et qualitatis expers seu insipida; lii imores ite in tribus inodis in ventriculo degunt; nam aut annatant aut inabibuntur aut inducuntur. IXXI. Muciis est excrementuni cerebri quo levetur princeps animae ParS.

LXXII. Sudor est tenuis et serosi qui in sanguine

est Ilum oris Colamen.

LXXIII. Vena est vas sanguinis et naturalis spiritus

cum sanguine conamixti, nervosa, sensu praedita, liuini damet calidam substantiam continens; plLi S taui en Continet sanguinis, minus vero vitalis spiriatus. LXXIV. Arteria est vas sanguinis paticiorris pu1ioris lue ac commixti naturalis spiratus copiosioris ac tenuioris, calidior et siccior maJoraque sensu praedita Plana vena

380쪽

αρτηρία ἐσεὶ σωμα κοῖλον διχίτωνον, ἐκ καρδίας ὁρμώμενον πνεύμαrος γαικ0ῖ χορηγόν. δέχεται δε καθαρὰν ἀε α εν

συστολῆ και εκκρινεο εν τη διαστολῆ τὰ καπνωδη καιλιγνυωδη περιττωμα τα ' εἰσφερουσα Ουν καθαρυν Γερα φύ- χει την καρδίαν και το εμφυτον θερμόν' η χρεία γοῖν του σφυγμου αυτη εστι τὰ εμφύχεσθαι διὰ του ἀερος. εστι δἐ και αἴτη Oυσία που ἀερος το προστιθεσθαι πω ημετερωπνευματι γεννησις και Προσθήκη του ψυχικου πνευματος. oε'. Eίσι κινήσεις εν ημῖν ως Ἀρισroτελης εκ κατη- ros ἰας λεγει εξ' γένεσις, φθορῶ, μεμοις, άλλοίωσις, αυξησις και η κατὰ τον τόπον φορά.oστ. Nευρόν εστι σωμα λευκὰν και νοῦστον. νευρωντρεις εἰσιν αἱ διαφ0ραι, τἀ μεν εξ εγκεφάλου καὶ νωτιαίου εκπεφυκότα νευρα, ταυτα κυρἰονς προσαγορεύεται ' τὰ δε εκ μυῶν τενοντες ' etὰ δε ερ οστων σύνδεσμοι. οζ Nευρα τἀ ἀπ εγκεφάλου και μηνῖγγων εκπεφυ- quae pulsantem edit motum. Aliter: arteria est corpus cavum quod duplici Constat tunica et a corde ortum ac impetum lanait spimis unaque vitalem Lippe litat. Excipit autem piamina aerem in systole; excernit vero in diastolesuinosa ac suliginosa recrermenta; introducens igitur purum

aere ira et Cor et nativo ni Calorem resi rigerat, usiis ita que pulsiis is est ut per aerena res Prigeret; aerias quoque ipsa lsubstantia quod spiritiai nostro addatur generatio additioque est spiritius ani in alis. lLXXV. Sex nobis insunt motus ut Aristoteles in ca- llegoriis asserest, generatio, corruptio, incremetitum, decre- lnientiam, alteratio et loci conani Litatio. i LXXV l. Nervus corpus est album ac solidum. Ner- vorum tres sunt Iisserentiae; alii quidena ex cerebro et jspina si medulla exorti sunt et lai propriae nervi appellantur; alii vero ex musculis tendones; alii denique ex ossi-

bus ligamenta. LXXVII. Nervi a cerebro et ineningibus propagati

라틴어 텍스트