Hapanta. Opera omnia. Editionem curavit Carolus Gottlob Kühn

391쪽

ilialis

ρέαν , ὀ γενόμενος εκ ταυτης κύκλος σαφῆ σοι την διαστολὴν απεργάζεται. εἰ de αδ πάλιν μὴ ἐπ ἄπειρον ιόντα

sinemqtie obtinent motionis: non ergo in rectu in m Vetur. Quod si quum duo sint motus neutro cieatur, non igitur movetur. At id falsum et sensui repugnat; etenim naO Vetur. Quum agitur moveatur, demonstrandum est quali motu na OVeatur arteria. Dicimus itaque arteriam iniKto cieri motu tum cIrculari tum recto. Porro an mixta huius motio sit, ut dictum est, consentanea rationi, demonstratio est centrii m. CXII. Centrum autem appello medium punCttura a quo sese dilatantis arteriae fluxus foras impellitur et ad quod rursum sese contralientis lapsus it. Hac igitur ratione moveri secundum rectitudinem videtur; eX eo autem quod in orbem perpetuo agatur, speciem nobis invehit circularis imotionis. At si velis laisce rebus arteriae contemplari motum, sit tibi haec simili trulo rei nareatae per spicua. Aliquis sumat lapidem ac in aqua in ejaculetur; deinde per incussam a lapide plaga in concipies arteriam; qui ex ipsa factus est circulus manifestam tibi diastolemeningit. Si vero rursum non ad infinitum ipstus circulum

392쪽

γάρ εστιν η ενεργουσα δύναμις, αισθητηριον δε To αισθησίν τινα εμπεπιστευμενον ἔργανον, αισθητὀν δε τὰ τη αἰσθησει υποπῖΠτον, αισθητικὸν dό αυτὰ τὸ αἰσθανόμενον, οῖον αὶσθησις μεν, ὁρασις, γευσις, ὁσφρησις και αἱ λοιπαὶ ars concipies, imo stare ac incipere paulo post imminui, quousque in eum locunt ejaculatus fueris unde principiunt

Ortus accepit.

CXlII. Prrinceps animae facultas ea est quae partibus an inlae praeest, quae regnat et imperat in cerebri basi sedem obtinens. Quidam hoc modo: princeps no iniae sa- cultas est quae univei si animantis gubernationi piae est in cerebri corde constituta. CXIV. Ministra animae facultas seu pars est quae principi scibdita est atque ministrat in reliquo corpore Codo Cata. CXV. Sensus est assectus animae per Corpus, nun CitIS rei motum concitantis. Quid dissert sensus et sensorium et sensibile et sensificum 2 Dictori , sensus siqui leni est agens facultas. Sensorium vero organum est quod sensum aliquem creditum habet. Sensibile est quod sub sensu na cadit. Sensi sicunt Praeditum est id ipsum quod sentit veluti sensus, visus, gustus, olfactus et reliqui

393쪽

πίπτοντα ταῖς αισθήσεσιν. υίσθητικον δε ὀ Θέων και ὁ Λιων και τἄλλα οσα αἰσθάνεται ζῶα. 246J ρισι. Aισθησεις εχὶ πεντε, ορασις, ἀκ0η, γεῖσις, ο σφρησις, ὀτη. διακονουντ&ι δε αυιαι και υπηρετουνιαι τη ψυχν , , ῶσπερ 'Aσκληπιάδης ὁ Βιθυνός φησιν καὶ την Ουν γυμνασιαν etων Πέντε αισθήσεων ψυχὴν εἶναι. ριζ 'Oρασίς εστιν ἡ γινομενη διὰ των o*θαλμῶν χωσυγκεκραμμένω εν αυιοῖς πνευματι λεπτω μάλιστα κατὰ τυν τῆς κόρης τόπον τυγχάνοντι, δι Ου αἱ ὀρατικαὶ ἀντιλήψεις γἰνυνται. . τι εστιν - ις; ὁφις εστι δύναμις ουσίας

sensus auditus et tactus. Sensori uni est vel oculus Vel nasus vel lingua et quae sentiemti organa nuncupantur. Sensile lignum vel lapis vel payies Vel columna et quae cunque se sensibus objici sint. Sensu posset Tiaeon et Dion et quaecunque sentiunt animalia. CXVI. Sensus sunt, Visus, sumtus, olfactus, tactus. Ministrant autem hi ac inserviunt animae ut Asclepiades Bithynus asserit, qui proinde animaui esse quinque sensuum exercitationem dixit.

CXVII. Visus est sensus qui sit per oculos contem perato in ipsis tenui spiritu pupillae locum potissimum obtinente, per quem Vasoriae apprehensiones fiunt. Quid visus est Visus est facultas aeriae substantiae lucida, adspectus autem activus.

CXVIII. Auditus est sensus spiritum in

auribus contentum qui siccior magis in tenuior exsistit, quo auditoriae apprehensiones ess1ciuntur.

CXIX. Olfactus est qui absolvitur spiritu in naribus

394쪽

πνευματι υντι υγροτέρω μῶλλον.ρκα. 'Aφη ἐστιν η ἀποτελουμένη διὰ του πνευματος εληλυθότος διά του σωματος, δι Ου αἱ σωματικαὶ ἀντιλχὶ - 'εις γίνονται. ρκβ . μεταβατικη κινησίς ἐστι των oλων ζώων καθ' ὁρμην γιν0μενη κατάρχοντος μεν του ηγεμονικον, υπηρε- et Οὐντος δε του ἐν τοῖς νευροις πνεύματος συνεκτεινομένου καὶ παραφεροντος τα μελύ.ρκγ. Φωνη ψόφος τίς ἐστιν εμη υχος. ἄλλως. φωνή ἐστιν ἡ γινομένη καθ' υρμὴν του ἡγεμονικου ἐκτεινομενου καὶ συνεκτεἱνοντος το πνεύμα τὸ διῶ φάρυγγος μεχρι του πνευμονός τε καὶ roυ στόματος καὶ τῆς γλώττης τουτων διατυπτόντων τον πλησιάζοντα ἀέρα. ἄλλως. φωνή ἐστιν ἀποτελεσμα του ἐν ἡμῖν τεθησαυρισμενυυ πνευματος δια-Gειόμενον διά τραχεέας αρτηρέας καὶ εἰδοποιουμενον διὰ γλώτrης και επιγλωττίδος. ἄλλως. φωνή ἐστιν ἀπήχησις contento suliginoso halituosioreque, per queni ollactilitam

fiunt apprehensioneS.CXX. Gustus est sensus qui sit spiritu linguae insito

magis lauimidioYe. CXXI. Tactus est qui per spiritum corpUS per meantem perficitur, quo corporeae sunt apprehiensiones. CXXII. Transitivus motus est anima una universoriam l lxii per appetitionem sit provocante quidem facultate Paeincipe, ministrante Vero eo qui nervis inest spiritu una

producento ac asportante partes.

CXXIII. Vox sonus quidani est animantis. Aliter: Vox est quae fit principis facultatis limpulsu sese ac spira tum simul per fauces iisque in pulmones, os et lingiua in lextendentis iis congressientena aerem diverberantibus. Aliter. Vox opus est reconditi in nobis spiritus quod Per asperam arteriam agitatur et per linguam et ligilla in lessorinatur. Aliter. Vox est impulsus aeris sonus qui l

395쪽

τηρία, λαρυγγι, φάρυγγι, ἐπιγλωττίδι και ἀπαγγελλουσα τὰς ψυχικὰς διαθεσεις. ρκδ . μνήμη εστὶ κατοχὴ και συντήρησις των προκεκριμενων εν τῆ ψυχν ἡ των προκεκινηκυrων την ψυχήν. οἱ δε Ουτως. μνήμη ἐστὶ καιάληψις παρεληλυθότος, ου τὸ παρὰν εξ αισθήσεως καταλαμβάνεται. ρκε 'AνάμνησIς εστι πλείονος εγγενομενου μεταξυ χρό του πρυς ἀλλήλους γενομενης τῆς διανοέας, ῶστε πάλιν άναμιμνήσκεσθαι τα Προκεκινηκότα τ9 φυχῆ. 24 J ρκστ. 'Euίνοιά εστ ιν εναποκEιμενη νόησις, νόησις δε λογικὴ φαντασία. ρκζ Ἀνος εστὶν ἄνεσις ψυχῆς κατὰ φυσιν αΠὰ των

ψυχῆς καταφορἀ κατὰ φυσιν ἀπῖ των περάτων επι τὴν ἀρ

quum arbitrio nostro edatur intercostalibus musculis sese contralientibus et asperana arteriam , Iaryngerii, gulam et ligulam oblidentibus antimales assectiones an nunciat. CXXIV. Memoria est detentio et conservatio eorum quae antea in anima observata sunt vel quae animam prius assecerunt. Nonnulli hoc modo. Mentoria est praeteriti Comprehensio cujus praesens ex sensu percipiebatur. CXXV. Recordatio est praeter cetera inter ecto multo tempore marsus cogitatio oritur, adeo ut quae

prius animam ImoVere naena Orriana revocentur.

CXXVI. Cogitatio est intima notio, notio Vero Tationalis imaginatio. CXXVII. Souiniis ost remiss1o animae secumlum Naturant a sinibus ad principatum. Nonnulli vero ita. Somnus est animae delatio secundunt naturam a finibus adpxincipium. Aliter. Somnus est quies ac cessatio functio num Principiana. Quae, somni causa essipiens

396쪽

materia quae a stomaclao in cerebraim essertur quaeque Magis humidior ac mediocriter calidior est. CXXVIII. Vigilia est intentio animae a principio ad Onanes Corporis partes et particulas. CXXIX. Sanitas est primorum secundum naturam nobis insunt latiniorum proba temperies aut natura Luna facultatum actio naininae interturbata. Vel sanitas proba est priamorum elementoriam eae Plibus Corpus constituitur, calidi, frigidi, lium idi et sicci temperies. Nonnulli ita definiunt: la armonia, id est concinnitas constituentium liona inena calidoriam , frigidorum, talantidorum ac siccorum. Quot sanitatem comitantur p Tria, pulchritudo, bonus liabitus, integritas. Qualis Pulchritudo 2 Pul- claritudo quidem non iii alis artis sit candi per faciei tui tus capillor unaque tincturana et his similia comparatur. Quis bonus habitus p Bonus liabitus non qui a gymnastica, sed qui per sanitatis eonseqtientiam constituiti tr. Quae integritas 2 Integritas ea quae cunctarum partium numie filo

rii ortili lii

397쪽

Ed. Cliaria II. f 247. J Ed. Bar. V. 394. ρῶν ἀπηρτισμένων ρωσἰς τε καὶ συμμετρία. πάλιν δε τω

ρλ'. 'Αρεται μεν σώματος υγίεια, ρύμη, κάλλος, ἀρτιότης. η χης δε ἀρειαὶ, φρόνησις, σωφροσυνη, ανδρεία,

o0υς την φυχην ηδονης, φόβου, λύπης, επιθυμίας ' δι ην αἰτίαν τὰς ὀρμἀς της ψυχης ἀταράχους παρεχεται' και συ-TIs onanibus absolutarunt roboratio commoderatioque est. Buisus pulclaritudinena tria comitantur, bonus color , Proportio membrorum ac numeri concinnitas. Nonnulli itaque pulchritudinem ita definitini: pulchritudo est partiumpi oportio et concinnitas cum coloris probitate, pi obus enim Color, partium proportio et numera concinnitas sunt qui

bus inest pulchritudo. Quid a bono habitu dist era sanitas p

Sanitas a bono habitu dissert quod sanitas bonus sit habitus Cona moderatus, habitus aiateiri bonus sanitas intensa. Bonus Vero gymnasticorum habitus ne sanitas quidem ulla esse potest. CXXX. Virtutes quidem corporis sunt sanitas, robur, pulchritudo, integritas. Animi vero Virtutes prudentia, modestia, fortitudo , justitia. Quaenam est illarum adlias analogia 2 Sanitas equidem ad modestiam analogianahabot. Est enina sanitas bona ponaorum temperies ac constitutio; temperantia autem est purum ab omni assectuaninium reddere nempe voluptate, metu, tristitia, cupiditate; quam ob causam animi motus impertuxbatos tran-

398쪽

ηδη παρὰ φυσιν , οῖον ὀ λεπτὰς ἄγαν καὶ ξηρυς η υ παχὼς

3 i l si R. quillos ii te extubet haec animae constitutio ac sanitas. Rursus proportione robur cor porris animi sortitudini consentit. Est eni in robur sonitas ac vis irae Xpugnabilis corporis ab iis rebus quae corrumpere CorpuS Censentur. Fortitudo vero animi robur et strenuitas ad ea perferenda quae mortis, laboris, aerumnae ac denique omnium quae gravia et terribilia esse videntur, speciem impensius prae se ferunt. Similis alitem justitia pulciatitudini videtur; pul claritudo in membrorum symmetria cum coloris bonitate intelligitur: justitia autem in ejus Commoderatione quod in re exsuperat; cui lite enim pro dignitate tribuit ut diis, parentibus, cognatis, anaicis, familiaribus, multius. Pria dentiae vero integratas Confertur. Integritas namque ut partium corporis sic et pratilentia Tectarum animi comprehensionum consummatio est. CXXXI. Equidem quod secundum naturam sanitas est, Vero praeter Daliaram morbus. Quod alitem est natura, id neque secundum natuIam neque Praeter Natu-

399쪽

. το di ου φύσει τοιουτόν ἐστι χο μή τε παρὰ φύσιν στι μητε κατἀ φύσιν μητε φύσει ἐστί. ῶσπερ Οι τὰς λευ-:ὼς εχοντες και τὼς ἀκροχόρδωνας ἄλφους τε καὶ μνρμηκας αι εἱ τι Oμοιον. ταυτα γάρ οἴτε κατὰ φύσιν, ε ζω γάρ εισο οὐ κατὰ φύσιν, Οἴτε μην παρῶ φύσιν, οὐδε γάρ εμποδίζεοαῖς κατὰ φύσιν ἐνεργεἱαις. οἴτε ει φύσει, οὐ χἀρ εξ ἀρ- ης γεγονεν, οὐδ' αΠὰ ιης πρώτης γενεσεως. λελεται ἄρα υ φύσει εἶναι. εγγίζει δε τῶ λόγω io, κατὰ φύσιν τὰ φύει και τω παρῶ φύσιν τὰ οὐ φύσει.

ana jam est; ut gracilis ad modulii ac siccus vel crassus ina et praepinguis vel qui naso est adunco vel smo ve1 aesius Vel qiai Variis aut varia est natura, qui ita se ha-ent non surat secundum nati iram assecti; nam hi symme- iana transgressi sunt; sed nec praeter naturana quoquefficiuntur; non enim in functionibus edendis impediunar. Quod autem non natura ejusmodi est, ut neque se-andum naturam neque praeter naturam neque naturaxistat: tales sunt qui leucas aut alphos aut acrochordones at myrmecias ac siimilia habent. Haec enim neque se-andum naturam sunt nam extra naturalem sunt statuna; eque Vero Praeter Naturam quum naturales minime laeant actiones; Veriam neque natura sunt; non enim ea iere a principio genita neque a prima generatione Conitere; non natura ergo ut sint relinquitur. Enimvero uod constat natura ei quod secundum naturam et quodon natura ei quod praeter naturam Tatione proximum est. CXXXII. Quae partes nobis insunt aliae quidem adivendum a natura, aliae vero ad bene Vivendum a na- ira procreatae sunt. Quae itaque Partes ad Vivendum

400쪽

ἄρισται κατασκευαι τῶν σωμάτων ουνεστηκασιν ρκ συμμε- le.

progenitae sunt propriae ac principes Italientur, ut cerebrum , cor, pullato, jecur et ventriculus, his enim prav assectis animal protinus aut poli modum necessario interit Quae vero ad bene ViVendum oculi, pedes, maIius e qaetere partes. His namque assectis vivit quidem animal sed feliciter minus vivit. CXXXIII. Morbus est primorum secundum Naturam consistunt corporum intemperies. Vel: eorum nobis insunt humorum intemperies. Vel: Naturali una sa dili sthi

at otii ii ii te cultatum impeditio. Vel: eVersio corporis ab eo qui se eundum naturam est statu in eum qui praeter naturani Vel inoctus est primoriina intemperies in qua siccum aufragiduin aut calidum aut humidum exsuperat. Morbo fissanaae corporiana constitutiones ex contrar si temperamenti constant partibus, quem adinodum optiniae corporum stru cturae sunt ex organicarum partium hunmetria et ex sinii Iamum proba temperie. CXXXIV. Assectio est interturbatio alicujus qui se eundum naturam est actionis morbosa aiat waarundam au

라틴어 텍스트