Herodotos : für den Schulgebrauch Erklärt, nebst Einleitung und Übersicht über den Dialekt

111쪽

LIB. VII. CΑΡ. 130-132.

κεινοὶ , οι δε φεροντες γῆν τε καὶ υδωρ. Tων δε δόντων ταυτα 132εγενοντο οἶδε, Θεσσαλοὶ, Βόλοπες, Αἰνιῆνες, Περραιβοὶ , Λοκροὶ, Μάγνη ες, Μηλιέες, 'Aχαιοὶ οι Φθι αι και Θηβαῖοι καὶ

οἱ αλλοι Βοιωτοὶ πλην Θεσπιεων τε καὶ Πλαταιέων. ἐπι του-5 τ0ισι οι Ἐλληνες δεαμον ορκιον οι τω βαρβάρω πόλεμον ἀειράμενοι. το δε ορκιον ώδε εἰχε σοι τω Πέρση εδοσαν σφεας αυτους Ἐλληνες εόντες μη ἀναγκασθεντες καταστάντων σφι ευτων πρηγμάτων, τουτους δεκατευσαι τω εν Λελφοῖσι θεω. τὐ

πόλεμον ἀειράμενοι τ* βαρβάρω. Dies elbe Wendung c. 156.

καταστάντων σφι ευ των

πρηγμάτων cum res bene constitutae essent. Genau Hieliter VI 105. V l. c. 158 ευ γὰρ ημιν καὶ επὶ τό ἄμεινον κατέστη τὰ πρηγματα .8. δεκατευσαι. Dieser Zelin

ten η δεκάτη), um Helchen die μηδίζοντες gestrari Herden soliten,

112쪽

εῖνεκεν πρότερον Βαρείου πεμψαντος ἐπ αυτὸ τ0υτο οἱ μεναυτῶν τους αιτωντας ες το βάραθρον, οι δ' ες φρεαρ εσβαλόντες ἐκελευον γην τε και υδωρ εκ τουτων φερειν παρὰ βα- 5

Gιλεα. τουτων μεν εῖνεκεν ουκ επεμψε Σερξης τους αἰτήσ0ντας. o τι δε τοισι 'Aθηναίοισι ταυτα ποιησασι τους κηρυκας συνηνεικε ανεθέλητον γενέσθαι, ουκ εχω εἶπαι, πλην ὁτι σφεωνη χώρη και η πόλις ἐδηῖώθη. αλλα τουτο ου δια ταυτην την 134 αιτιην δ0κεω γενέσθαι. I ισι δε ὼν Λακεδαιμονωισι μηνις 10 κατέσκηψε Tαλθυβίου του Aγαμεμνονος κηρυκ0ς εν γὰρ Σπάρτn εστι Tαλθυβίου ἱρον, εἰσὶ δε και απόγονοι Tαλθυβίου Tαλθυβιάδαι καλεόμενοι, τοῖσι αι κηρυκηῖαι αι εκ Σπάρτης πῆσαι γέρας δεδόαται. μετὰ δε ταυτα τοισι ΣπαρτιητΠσι καλλιρησαι θυομένοισι ουκ εδυνατο. τουτο δ' ἐπὶ χρόνον συ- 15

χνὸν ὴν σφι ἀχθομένων δε και συμφορu χρεομένων Λακε-

8. ἀνεθέλητον, ἄχαρι. S. Z. C. 88.134. 10. τοισι - κατ ε σκη 'st ε. καταG κηπτειν mit ες c. 137. Ugi. ἀποσκηπτειν c. 10, V.

δε και τάδε Αἰγυπτιοισι οι Λακεδαιμόνιος' οι κηρυκες αυτῶν και αυ-

και ου γὰρ Ουδαμῶς εκαλλίρεε διαβαίνειν μινὶ und IX 38. S. Z. c. 113. επι χρόνον συχνόν. Ueber die

φ0ρη χρησθαι se sicli dem Schmeret

113쪽

LIB. VII. CAP. 132-135.

δαιμονίων , αλίης τε πολλάκις συλλεγομενης καὶ κηρυγμα τοιόνδε ποιευμενων, εἴ τις βουλοιτο Λακεδαιμονίων προ της Σπάρτης ἀποθνησκειν, Σπερθίης τε ο υνηρίστου και Βουλις ὁ Νικόλεω ἄνδρες Σπαρτιηται, φυσι τε γεγονότες ευ και χρη 5 μασι ἀνηκοντες ἐς τα πρῶτα , εθελονται et πεδυσαν ποινην τμ' σειν Σερξλὶ των Λαρειου κηρύκων των εν Σπάρτη ἀπολομενων. οἴτω Σπαρτιηται τούτους ως ἀποθανεομενους ες Μηδους ἀπώ

πεμη αν. Αἴτη τε η τόλμα τούτων των ἀνδρῶν θώματος ἀξίη 135

καὶ τάδε προς τούτοισι τα επεα. πορευόμενοι γὰρ ες Σουσα

σης, στρατηγος δε των παραθαλασσίων ανθρώπων των ἔν τuMσίρ, ῆς σφεας ξείνια προθέμενος ιστία, ξε νίζων δε εἴρετο λεγων τάδε 'Mνδρες Λακεδαιμόνιοι, τί δη φεύγετε βασιλεῖ φίλοι γενεσθαι; ὁρῆτε γὰρ, ως ἐπίσταται βασιλεῖς ἄνδρας 15 ἀγα ῶς τιμῶν, ες εμε τε και τα ἐμὰ πρηγματα ἀποβλεποντες. οἴτω δη και et μεῖς εἰ δ0ίητε ὐμεας αυτοῖς βασιλεῖ, δεδόξωσθε γὰρ προς αυτοs ἄνδρες εἰναι ἀγαθοι, εκαστος ἄν ὁμεων ἄρχοι γης Ἐλλάδος δόντος βασιλεος. Προς ταῶτα ἡπεκρίναντο τάδε ΠΥδαρνες, οὐκ ἐξ ισου γίνεται η συμβουλίη η ες ημεας τε 20 νουσα. τοὐ μεν γὰρ πεπειρημενος συμβουλεύεις, τοί δε ἄπει- ρ0ς ἐών το μεν γὰρ δ0sλος εἶναι εξεπίστεαι, ἐλευθερίης δε

18. υπεκρίναντο ait. ἀπεκρίναντο. Vgl. C. 39.

114쪽

θον, πρῶτα μεν των δορυφόρων κελευόντων και ανάγκην σφι 5 προσφερόντων προσκυνεειν βασιλεα προσπιπτοντας ουκ εφα- σαν ἀθεόμενοι προς αυτῶν επὶ κεφαλην ποιησειν ταυτα ου δαμὰ, ουτε γάρ σφι εν νόμω εἶναι ἄνθρωπον προσκυνεειν Ουτε

κατὰ ταυτα ηκειν, ως δε ἀπεμαχεσαντο τουτο, δευτερά σφι λέγουσι τάδε και λόγου τοιουδε εχόμενα Sδ βασιλευ μδων, 10 επεμψαν ημεας Λακεδαιμόνιοι αντὶ τῶν εν Σπάρτη ἀπολομέ-

νων κηρυκων, ποινην εκείνων τίσοντας. λέγουσι αυτοῖσι

ταυτα Ξερξης υπὸ μεγαλοφροσυνης Ουκ εφη ὁμοιος εσεσθαι Λακεδαιμονίοισι εκείνους μεν γὰρ συγχεαι τὰ πάντων ἀνθρώπων νόμιμα, ἀποκτείναντας κηρυκας, αυτὸς δε τὰ εκείνοισι 15

επιπλησσει , ταυτα ου ποιησειν, Ου δ' ἀνταποκτείνας εκείνους

dein em Rate avfgeben sollen, hein Urteil gu, denti du kennsi sie nichi. 136. 3. ταυτα - ἀιμείψαντο. ἀμειβεσθαι mit dOppellem Accus. auch II 173 ταυτα μεν τους φίλους ἀμείψατο. Ebenso III 52. Anders 135. 43 liner.

9. κατὰ ταυτα. κατά causal Hie in κατὰ τουτο V 3. VI 44. Vgl. unten C. 142. ἀπεμαχέσαντο. ἀπομάχεσθαι nur noch I 9.

Μηδων. S. Z. c. 134. ,12. λέγουσι δε αυτ οισι er-

neuert σφι λέγουσι sob. 9). In illin- licher Weise ist δε c. 141 gebrauclit: πειθομένοισι δε ταυτα τοῖσι 'Aθηναίοισι καὶ λεγουσι - ταυτα δ ε λέγουσι η πρόμαντις χρῶ. 13. υπὸ μεγαλοφροσυνης. μεγαλοφροσυνη hier nichi in ladeinde in Sinne Hie c. 24. Andere Be-weis e dor Grosgmut des XerXes S. c. 146.147. VIII 118.14. συγχεαι τὰ πάντων αν- θρώπων νόμιμα. Dieselbe Wendung Eurip. Suppl. 311. 15. αυτός, Hir erwarieten, da εκείνους Vorhergegangen, eigent-lich αυτόν, doch ist, da ουκ ετη un- mittetbar vorangelit, der Νοminativ durchaus EulKSSig. 16. επιπλησσειν τί τινι i. q.

μεμφεσθαι) aucti III 142 εγὼ δε τὰ

τω πέλας επιπλησσω, αυτὸς κατὰ δύναμιν ου ποιήσω.

115쪽

LIB. VII. CAP. 135-137.

ἀπολυοειν Λακεδαιμονίους της αἰτίης. Ουτω η Tαλθυβίου 137

μηνις και ταυτα ποιησάντων Σπαρτιητεων ἔπαυσατο το παρ

αυτίκα, καίπερ ἀπονοστησάντων ες Σπάρτην Σπερθίεω τε και Βουλιος. χρόνω δε μετέπειτεν πολλω ἐπηγερθη κατὰ τον Πε-5 λοποννησίων καὶ 'Aθηναίων πόλεμον, ώς λεγουσι Λακεδαιμό

νιοι. τουτό μοι εν τοῖσι θειότατον φαίνεται γενέσθαι. ὁτιμεν γὰρ κατέσκηψε ες αγγελ0υς η Tαλθυβίου μηνις ουδε επαύσατο, πρὶν η εξηλυ, το δίκαιον οὐτω ἐφερε, το δε συμπεσείνες τους παιδας των ἀνδρῶν τουτων των αναβαντων πρὸς βα- 10 σιλεα διὰ την μηνιν, ες Νικόλεών τε τον βουλιος και ες υνη- ριστον τον Σπερθίεω, ος εἷλε υλι εας τους εκ Tίρυνθος ὁλκάδι

137. 1. ουτω - καὶ ταυτα ποιησάντων Σπαρτιητέων. καὶ verbindet ουτω mit ταυτα ποιησάντων Σπαρτιητέων. 4. κατὰ τον - πόλεμον. κατά

in temporaler Bede utung wie III131 κατὰ τον αυτον χρόνον, I 67,

κατὰ τον πρότερον πόλεμον. - Ge

' das folgende: το δε συμπεσειν ἐς τους παιδας, δηλον ἄν μοι, ὁτι θειον ἐγένετο το πρηγμα εκ της μήνιος. Herodot erkonni vor Allem ei ne

unserer Stelle Eu εν τοισι θειότατον hingu gu denhen: εν τοισι θειότατον γινομένοισι εν τοισι θειότατον γινομένοισι τουτο θειότατον φαίνεται γενεσθαι). θειότατον

7. κ ατ ε G κ η ψ ε. Das Verbum aucti c. 134.

τὸ δίκαιον ουτω ἔφερε is das brachio das Vergeltiangsrectit somit sicli . Dies elbe Wendung V 58.10. ες Νικόλεων τε καὶ -υνηριστον, nach griechis cher Sitte hiesgen sie beide Hie thre

116쪽

καταπλώσας πληρεῖ ἀνδρῶν, δηλον ών μοι, οτι θεῖ0ν εγένετο

το πρVγμα εκ της μηνιος. οι γαρ πεμφθεντες υπὸ Λακεδαι- νομίων αγγελοι ες την 'Aσίην, προδοθεντες δε υπο Σιτάλκεω

του Τηρεω Θρηῖκων βασιλέος και Νυμφοδώρου του Πυθεω ἀνδρὸς υβδηρίτεω, ηλωσαν κατὰ Βισάνθην την εν Ἐλλησ- 5πόντω, καὶ ἀπαχθεντες ες την 'Aττικην ἀπεθανον υπο 'Aθη ναίων, μετὰ δε αυτῶν καὶ 'Αριστε ης ὁ ,δειμάντου Κορίνθιος

ἀνήρ. .

Tαυτα μεν νυν πολλοῖσι λεσι et στερον εγενετο του βασι-

θεῖον. S. O. Eu θειότατον. 2. εκ της μηνιος. Die tempo

SetZen, gefangen natim und an die athenis chen Gesandien ausile ferte.

117쪽

τηλασίη η βασιλεος ουνομα μεν ειχε, ως επ' 'Aθηνας ελαύνει, κατίετο δε ες πασαν την Ελλάδα. πυνθανόμενοι δε ταυταπολλου οι Ελληνες ουκ εν ομο- πάντες εποιευντο οἱ μεν γὰρ αυτῶν δόντες γην τε και υδωρ τω Περση εἰχ0ν θάρσος 5-0υδεν πεισόμενοι ἄχαρι προς του βαρβάρου, οι δε ου δόντες εν δείματι μεγάλω κατέστασαν ἄτε Ουτε νεῶν εουσεων ευ in Ἐλλάδι ἀριθμὸν ἀξιομάχων δεκεσθαι τον επιόντα ουτε βου- λομενων των πολλῶν αντάπτεσθαι του πολεμου, μηδιζόντων

δε προθυμως. Ἐνθαίτα ἀναγκαίη εξέργομαι γνώμην ἀποδε- 139

10 ξασθαι επίφθονον μεν προς των πλεόνων ἀνθρώπων , 0μως δε, τ si γ' εμοι φαινεται εἰναι ἀληθες, Ουκ επισχησω. ει υθηναῖοι καταρρωδησαντες τον επιόντα κίνδυνον εξελιπον την

σφετερην, η καὶ μη εκλιπόντες, ἀλλα μείναντες εδοσαν σφεας αυτ0υς Σερξu, κατὰ την θάλασσαν Ουδαμοὶ ἀν επειρεοντο ἀν-

6. ατε cum partic. S. Z. C. 6.

10. επίφθονον προς των

τἀληθέος. - επίφθ' ονος mit πρός Verbunden auch IV 205 αἱ λίην ἰσχυραι τιμωρίαι προς θεῶν επίφθονοι γίνονται. 11. επισχησω, την γνώμην ἀποδεξασθαι. S. Z. c. 10, 6.14. επειρεοντο ἀντιευμενοι.

πειρῶσθαι mit Ρarticip auch c. 148. 172. - Ueber die Contraction in ἀντιευμενοι s. Diat. Bd. I S. 38.

118쪽

τιευμενοι βασιλέῖ. εἰ τοίνυν κατὰ την θάλασσαν μηδεὶς ην- τιουτο κατά γε ἀν την ηπειρον τοιάδε ἐγίνετο εἰ καὶ πολλοὶ τειχεων κιθῶνες ησαν εληλαμενοι διὰ του Ἱσθμου Πελοποννησίοισι, προδοθεντες ἄν Λακεδαιμόνιοι υπὸ των συμμάχων ουκ εκόντων αλλ υπ αναγκαίης, κατὰ πόλις ἀλισκο- 5 μενων υπὸ του ναυτικου στρατου του βαρβάρου , εμουνώθησαν , μουνωθεντες δε ῖν καὶ ἀποδεξάμενοι εργα μεγάλα ἀπεθανον γενναίως. η ταυτα ῶν επαθον, η προ του ὁρεοντες

ῖν και τους ἄλλους Ἐλληνας μηδίζοντας ὁμολογίη ἀν εχρη-

σαντο προς Σερξην. και ουτω ἀν επ' ἀμφότερα η Ἐλλὰς εγι- 10 νετο υπὸ Περσησι. την γὰρ ωφελειαν την των τειχεων των διὰ του 'Lσθμου εληλαμενων ου δυναμαι πυθεσθαι ητις ἄν ην βασιλεος επικρατεοντος της θαλάσσης. νυν δε υθηναίους ἄν τις λεγων σωτηρας γενεσθαι της Ἐλλάδος ουκ ἀν ἀμαρτάνοι τἀληθέος ουτοι γὰρ επὶ οκότερα των πρηγμάτων ετράποντο, 15 ταυτα ρεψειν εμελλε. ἐλόμενοι δε την Ἐλλάδα περιεῖναι ελευθέρην, τουτο το Ελληνικὸν παν το λοιπὸν, οσον μη εμηδισε, αυτοὶ ουτοι ησαν οι επεγειραντες καὶ βασιλεα μετά γε θεους

3. τειχέων κιθῶνες. Aeliniich

τῶνες οἴ τοῖχοι μοι δοκουσι εἶναι, πάνυ δε παχειαι εφεστρίδες οι δρο

φοι.

εληλα μενοι - Πελοποννησίοισι. ελαυνειν τεῖχος auch VI

137. IX 9 καίπερ τείχεος διὰ του

4. προδοθεν τες. προδιδόναι

deserere) stetit hier in anderer Bedeuiung ais c. 137 προδοθέντες υπο Σιτάλκεω).5. κατὰ πόλις. Ueber κατά in distributiver Bedeuiung S. Z. C. 23. 7. καί verbindet nichi μουνωθέντες und ἀποδεξάμενοι, son dern geliori nur Eum letgteren s e tb s t). - ἀποδείκνυσθαι εργα μεγάλα oder

Ἐκτορος αἴσιμον ημαρ. 18. μετά γε θεους. μετά inglei cher Bedeuiung c. 168 ου νέας ελαχίστας παρασχόντες αλλὰ πλειστας μετά γε υθqναίους.

119쪽

ἀνωσάμενοι. ουδε σφεας χρηστηρια φοβερὰ ελθόντα εκ Λελ- φῶν καὶ ἐς δεῖμα βαλόντα επεισε εκλιπεῖν την Ἐλλάδα, αλλὰ καταμείναντες ἀνεσχοντο τον ἐπιόντα επὶ την χωρην δεξασθαι. Πεμψαντες γὰρ οἱ 'Aθηναῖοι ἐς Λελφους θεοπρόπους χρη- 140

5 στηριάζεσθαι ησαν ετοῖμοι. καί σφι ποιησασι περὶ το ιρὸν τὰ

νομιζόμενα, ως ἐς το μεγαρ0ν ἐσελθόντες ιζοντο, χρα η Πυθίη,τῖj 0υνομα ὴν 'Αριστονίκη, τάδε 3ὸ μελεοι, τί κάθησθε; λιπὼν φευγ' εσχατα γαίης

Αωματα και πόλιος τροχοειδέος ἄκρα κάρηνα. 10 Ουτε γὰρ η κεφαλη μένει εμπεδον Ουτε το σῶμα Ουτε πόδες νεατοι ουτ ων χέρες, ουτε τι μέ σης

Λείπεται, ἀλλ' ἀζιδηλα πέλει. κατὰ γάρ μιν ἐρείπει Πυρ τε και οξυς ' Ἀρης, Συριηγενες ἄρμα διώκων

μενα.

HEROD. IV.

ἄκρα κάρηνα. Vgl. Hom. Il. II 869 Μυκάλης αἰπεινὰ κάρηνα. 10. μένει ἔμπεδον. Auch bei Hom. Il. V 527. XVI 434. 11. πόδες νέατοι. So Vom Bergeboi Hom. Il. II 824 υπαὶ πόδα νεία- τον Ἱδης. μέσσης, της πόλιος. 12. ἀpδηλος bet Hom. im acti-

μιν, την πόλιν.

120쪽

Πολλὰ δε κἀλλ' ἀπολει πυργωματα, κου το σον οἰον. Πολλους δ' αθανάτων νηους μαλερω πυρὶ δωσει, οι που νυν ἱδρῶτι ρεευμενοι εστηκασι, Λείματι παλλόμενοι, κατὰ δ' ἀκρ0τάτοις ορόφοισι Αἷμα μελαν κεχυται, προιδὸν κακότητος ἀνάγκας. 5,λλ' ἴτου εξ ἀδυτοιο, κακοῖς δ' επικίδνατε θυμόν. 141 Tαυτα ἀκουσαντες οἱ των 'Ἀθηναίων θεοπροποι συμφορῆ τεῆμεγίστη εχρεοντο. προβάλλουσι δε σφεας αυτους υπο του κα- κου του κεχρησμενου Tιμων ο υνδρ0βουλου , των Αελφῶν

ἀνηρ δόκιμος ὁμοια τω μάλιστα, συνεβουλευε σφι ἱκετηρίας 10 λαβουσι δεύτερα αυτις ἐλθόντας χρῆσθαι τω χρηστηρίω ώς

ικέτας. πειθομενοισι δε ταυτα τοῖσι 'Aθηναίοισι και λέγουσι

's ναξ, χρησον ημιν ἄμεινόν τι περὶ της πατρίδος, αἰδεσθεὶς

νησαν ἱδρωτας ἀφιέντες καὶ μεστοὶ σταλαγμῶν μεγάλων. Derari ige Wundereteichen de uteten nach dein Schol. E. Apoll. Rhod. IV 1285 oingrosZes Unginck Vortier an . 4. δείματι παλλόμενοι Hieini Hymn. aias Demeter V. 294. ἀκροτάτοις ὀρόφοισι. καταχέειν mit Dativ verbunden Wi

6. Pτον es scheinen also nur Zwei θεοπρόποι gewesen Zu Sein. κακοις επικίδνατ ε θυμόν,

141. 7. συμφορη - εχ ρεοντο. συμφορη χρῶσθαι S. Z. C. 134. 8. προβάλλουσι δε σφεας αυ- τους. προβάλλειν εαυτόν, eig. siclinach Vorii et u Boden Hersen, heis glin ubertragener Bedeuiunge a nsicli an seiner Rettung) Ver- gweis et n. 10. ὀμοια τῶ μάλιστα. S. Z. c. 118.11. ε λθόντας. Accus. auf einen

αυτου τηδε. S. Z. c. 10, VIII.