Iulii Pontederae Pisani... Compendium tabularum botanicarum, in quo plantae 272. Ab eo in Italia nuper detectae recensentur. Accessit ejusdem Epistola ad ... Guilielmum Sherardum Anglum, botanicorum nostrae aetatis principem, in qua & de his, & de al

발행: 1718년

분량: 239페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

81쪽

qAE COMPENDII

culmi ut crassissimi , ita maxime proceri ; immanis folia, re instar arundinum ; prae randes lotae tam magnis seminibus refertae 3 Ubi foliculorum similitudo p Nonne arundinacei Milii granum unica tantum capsula continetur , ac villosa , quae modo tu rea , modo nigra , aut alia varietate insignis , spincies diversas constituit & quae post trituram adhuc sequitur, granum arcte complectens ' Haec si vi d trahatur, granum nudum relinquitur nullo alio involucro te stum . In Milio vero communi, & etiam in Panico haec quidem adest, sed nullo negotio granum ex iIla defluit, non tamen nudum , sed undique tunica quadam obductum, quae ob coloris diversiates nigri , lutei, albi , diversas efficit Milii, aut Paulci species . Hac nudare Milium , aut Panicum aviculae solent, antequam edant; re homines etiam , dum in ci-hum parant, propterea pistillo tundunt . Adde etiam dissimilem maturitatis naturam . arundinaceum statima primo vere ingeri solo, non tolli nisi circa calendas Octobris, & in collibus totum autumnum requirere ,

ut permaturestat: at commune celerrime perfici; commodissime, quod ultima Martii mensis parte committur terrae, Peraeualem carpi; rursusque seminari, & demeti etiam, priusquam aruminacei messis opportunae sit. Ex his ergo patet, jure hoc arundinaceum Milium ab hoc nomine esse deturbandum ; quod nos non ausi sumus et satis est in quatuor fecisse . CI. Sherardo nostro ( si ita videbitur rationi consentaneum cujus summa est in re Bolanica auctoritas , faciendum relinquimus Sed ad nostras Milii species redeamus . Unica extat hi, semine luteo apud Auctores commemoratio, ut in Pinace C. B. 16, ct IV. R. Heia. DURNEF. si enos alias quinque habemus, quas sic disponendas j dicavimus . Prima, & secunda internos euntur colore: a vulgata & communi longe lateque admodum dissue sis paniculis distinguuntur di secunda etiam colore

82쪽

PARS ALTER A. di

a tertia vero nostra separantur ramulis comarum Drm

longis, non pendulis , granis quoque non praedesis in extremitate : iisdem fimbriatis capillis, io ioribus , explicatis, & diffusis a quarta & quinta : semine viro luteo a duabus sequentibus, a quarum prima colore etiam & foliorum, & culmi, folliculorumque haec prima distat . Tertia autem a vulgata, panicula breviore , minus sparsa, ac acervata granis circa ramulorum finem dirimitur: a quarta re quinta , panicula eadem breviore, sparsis petiolis, crebiora , di praedensa grana complectentibus, sed a quinta etiam totius Herbae coelore et a sequentibus omnibus fere differentiis. Pariter quarta , di quinta inter se distinguuntur eodem colore et a vulgata paniculis contractis : quo vero discrimine a sequentibus separantur quis non intellexerit piaruntur passim in restibilibus agris, & saepe etiam in vervactis modo in singulis singulae species, modo una plures vel omnes , nulla lese aut ordine . Quot vero re quibus sedes in Tabulis assignaturus sm , paucis indicabo . Primam , & secundam unica comprehendam figura, quae & duabus sequentibus inservire poterit . Reliquis, duas concedemus icones ;alteram tertiae, alteram quartae, di quintae . XIX. M lium , semine nigro ves spadiceo , hirsutum .

XX. Idem , atrosurpureum .

Diu anceps fui, an hae Milii semine nigro species c quae

ubique nullo cogente nascuntur Iate campos, & arva tenentes Uarandae essent ab illa vulgata Milii, semine nigro C. B. Pin. ast , sive Milio , semine nigro spadice ve I. B. t. 6 . Sed me haestantem ipse Bauhinus

in hanc sententiam impulit, ut dissimiles judicarem;

cum de suo in Thea. Bot. Sog., ita locutus sit: At ram es Milium semine nigro , quod caule es altiore, tenui

re , non birsuto , sed glabro . God ut descripsit, ita d

83쪽

os COMPENDII

lineandum curavit . Itaque , cum similes sint illius Milii descriptiones apud alios Bolanicos, & hae hirsu.tae sint caule & foliis , ut di superiores cunctae, fatendum est, hoc saltein discrimine ab illa esse diversas

GRAMINIS SPECIEBUS ADDANTUR SEQUENTES I. Gramen tollaceum , alpinum , spida exili , rarioribus L. casis .PErgentes Imperfecti Floris PIantas, proponere suscipimus nunc nostrorum Graminum descriptiones A talum Florem serentium , quae cum tota partium structura differant a vulgatis Graminibus, ( paucis ex

ceptis, de quibus singillatim dicendum o omnia in Tabulis nostris sedem sint habitura . Porro cum Graemina in quinque veluti classes dividantur a Bolanicis; alia enim Lanacea dicuntur ; alia Spicata, alia Dactria , Paniculata multa ; reliqua autem Amenacea et nos eundem ordinem sequentes , dicemus primum de noestris Lotiaceis; deinceps de Spicatis; postremo de Paniculatis; Dactylis, & Avenaceis relictis, quoniam in praesentiarum hujusmodi PIantas non habemus . Incipientes itaque a Loliaceis. quibus Lolium, AeGramen Aliaceum, spica longiore, ari s habens C. B. Pin.s nomen dedit; quoniam hujus utriculorum formam imitantur , describamus primum hoc Gramen alpinum, frica exili, rarioribus locussis, quod radice nititur multiplici , exili pluribusque fibris adhaerentibus, quibus rupibus insidet, in summis montibus nascens ; folia brevia, viridia, glabra, culmi pedalis subtripla exeunt, quae de ex culmo eadem forma praedita, di aequaliter longa prodeunt . In extremitate caulis spica susti neatur MImaris, exilis tamen, & per longiuscula spatia Iarvas locustas producens. Et haec de forma : Zicen um nunc de disserentiis, quibus ab utroque Barretierano s ct 6 Icon. Gramine Iollaceo , iuncea separatur. Haec diis Diuitiam by Coos e

84쪽

PARS ALTER A.

discrimina ex magnitudine fere pendent caulis, ct conditionibus foliorum ; folia enim nostrum plana fert , Iatiuscula, di mollia et illis vero insunt juncea . Quantitas autem caulis in nostro pedalis; in majore Ba

relierano ad quincuncem tantum . . IL Grameae loliareum, adpinum, frica oblonga , ct angusta, vitriculis longis ars s vallatis .

Iti. Idem , spica Aldupla . In extremitate Sinarum editissimum inter omnia eminet jugum , quod a Pastoribus mons Pietatis nunc patur . Hoc contra occidentalem regionem ita natura praeceps, & horribile visu , in profundissimam abrumpitur altitudinem , ut vix alnicolae jam a pueris assueti per invia juxta ac devia viscurrere, tentabun di, re quidquid circa eminet sive saxa, sive cespites manibus retinentes, demittere sese possint, & rursus ad superiora reptare . ibi haec duo Gramina in profundiore rupe simul nascuntur, actis radicibus nbrosis, oblongis, albisque; ex quibus ad duorum cubitorum proceritatem crescunt. Folia Iata sequuntur tum quae ad radices, tum quae ex culmo oriuntur, Tritici instar , reflabra . Spicae insident summis caulibus , angustae et ilius palmaris seu dodrantalis: hujus triente major, cum sit ad illam primi, ut plurimum, subdupla . In utraque tamen locustae hinc illinc disponuntur, longioribus , quam pro Graminum natura , vallatae aristis. Distinguimus primum hoc nostrum a Gramine loli

ero , lati olio , spica angustore C. B. Thea. Bot. Illi, ubdentes radices arundinaceas non ferre, nec spicas similes Hordeo murino vel Phaenici, sive Gramini silia eo, angu-siore folio , ct spica C. B. Pin. v , ct TOURNEF. IV.F. Herb. sis, cum quo ipse Auctor contulit illius spicam , & simillimam statuit . . Deinde a majori, medio& minori Gramine lolia

85쪽

.8 COMPENDII

ero, spurio , birsuto , aripis geniculatis BARR. Icon. sos. Ubi enim folia hirsuta; ubi culmi; ubi folliculi hirsuti vi ubi aristae Eeniculatae in nostris p Ubi caetera , quae in illorum nitionibus re explicationibus exponuntur p. m. Gramen Alyareum , Apinum , hirsutum , spica lata , brevi, non comprefa .

Invenitur tam in Baldo & Memna , quam in Mor-suplano, & Vallacia; radicibus exilibus, oblongis , flurimis, fibrosis , & albidis crescit. Folia gignuntur revia, plana, angusta, quatuor digitis oblonga et ita

quoque quae a culmo oriuntur, quaterna, quina nu mero, eadem figura sunt, ac longitudine . Culmus sesqui cubitalis altitudinis explicat spicam taliam, bre: vem, locustas per fasciculos complectentem inaequalibus ramulis innixas, ac brevibus armatas aristis . Porro tum folia, tum culmus, ct spica vestiuntur molli.cula lanugine , quae omnia, ineunte autumno , ar scunt, peritque Gramen ; annuum enim est . . U. Gramen spicatum , t Moides , maritimum , glumis lon. gioribus , acuminaris , di pilosis . Expositis illis quatuor Graminis Lotiacet speciebus, nunc ad Spicatas transeundum. Spicatum autem gramen dicitur, cujus locustae summo culmo, aut nullo,

aut quam brevissimo petiolo infiguntur in spicarum formam Tritici nimirum, Secales, Hordei dispositae. Hujusmodi hoc Gramen est, quod in Insula Lla celo herrima apud Bolanicos natales obtinet sedes . Est autem radicibus brevibus , paucis, exilibus , & albidis; foliis quoque paucis , di brevibus; culmo Porro terno , quaternoque tribus aut quatuor internodiis instruucto, di totidem foliis iis, quae ad radicem, similibus. Hujus maxima altitudo, cum pedem excedit: minima,

Diuitiam by Coos e

86쪽

cum intra-pedem continetur. Ex singulis culmis sinu gulae spicae oriuntur, duos digitos longae , teretes, e praedensis glumis , quae longiores sunt, acuminatae, ordine pilorum per oras instructae, semen continentes exiguum, & subrotundum. Prima aestate arescit mori turque Gramen; nam singulis annis de semine nascitur. I. Gramen spicatum, triboides, spica xillis praedense,

Glabreta Alpium incolit hoc Gramen, cujus radix nodosa est, duobus nimirum bulbis altero alteri i cumbente constans c ut in Gladiolo, in Sisyrinchio . di in quibusdam etiam aliis Graminibus videmus , ae plurimis fibrillis subpullis ad basim instrueta. Cui mus unicus prodit ad pedem fere surgens, qui tribus

quatuorve nodis nigricantibus distinguitur ; ex quibus folia nascuntur ob longa , plana , acuminata , & in martine exilibus denticulis armata. De summo culmo exit spica , duos tresve digitos longa, ct locustis prae- denis . Hae porro locustae, villis hinc inde ellomatae, ex duabus partibus componuntur, Gyarum utraque in aristas abit longiusculas . ac colore spadiceas . tantinent autem singulae locustae utriculum quendam , flores subluteos complectentem, quem nunquam semine ste- tum inveni , Mihi videtur hoc Gramen ob quandam spicae simulitudinem multum accedere ad Gramen raphoides , Alpiis num, spica brevi, densa, ct veluti villosa IOAN. SCHEUCH. Agros Prod. Ir TA . III., a quo tamen differt; tum quod radice non geniculata constat, sed bulbosa; tum quod folia. sive quae ex inseriore caule, sive quae ex iuperiore nascuntur, non amplexicaulia producit rcum egregius Auetor de suo scripserit: culmum teretem vagina sua aliquo usque obvolsentia ( folia I , supremi folii

87쪽

VII. Graaten alpinum , spicatum , sparteum , foliis bre mis , latiusculis , caule longiore . In summis & aridis montibus nascens, radiculationgiusculas, exiles, paucas, albidas, exiguis, di raris fibrillis instruistas agit; folia quemadmodum in spaditeis quina sena per fasciculos uisposita, quatuor digitos longa, unius tantum digiti spatio ab radice imi invicem connexa, angusta autem reliqua parte, plana acuminata , saepe exiguis villis mollia , producuntur 'hi vero foliorum fasciculi terni, quaterni, quini singulis hujus Graminis plantis exeunt . Culmi autem ex medio horum fasciculoruin erumpunt, cubitalis altitudinis , duobus nodis & duobus foliis ornati, enodi reliqua parte . Culmorum summo insident spicae , uadrantales , teretes, albidae, in subflavum colorem anguentes, nitidae, ac praedensis utriculis , qui Ievbbus , longiusculis, ta acuminatis glumis constant, M

cervatae .

Quod autem diversum sit ab illo , quod Thea. Bot. C. B. 6r recensetur nomine Graminis spartei, spicati , foeliis mucronatis, argumentum est : hoc Bauhinianum gignere folia pedalia , rigida , angusa , aeris aestura et flupulas cabito altiores et spicas oblongas, tenues, atrovirentes ;praeterea in Brabantia locis arenosis provenire : quae in no-uro omnia fere contra . VIII. Gramen spicatum, alpinum, sparteum , spica parva, Pescente.

In rimis saxorum montium crescit, pendens ex rinpibus accessu asperis et nec radices evelluntur, integro laxo. Hae vero praeloneae sunt, albidae, quarum una, quae media, crassiuscula est, & caeteris praestat su. uot deinde folia plurima in ternos aut quaternos fasciculos acervata , mollia , di lata ex ea parte , qua intra complexum reliquorum foliorum continentur ; qua

88쪽

PARS ALTE RA. si

autem extra percurrunt, angustiora , rigidiuscula , imbricata, ac quicuncem longa . Exit his interjectus culmus, pedalis fere, aut paulo minus, enodis, unico folio , ut plurimum, cinctus, proferens angustam , &subrufam spicam , atque sescunciariam . IX. Gramen spicatum , sparteum, alpinum , foliis junceis,

pungentibus .

Summa re arida iuga inter saxorum praerupta hoc sparteum Gramen nutriunt cujus acutis foliis, dum apprehensis cautibus, tentabundus ad superiora reptarem , saepe manus Iaesae admonuerunt incautum . Magno dc nrmo cespite nascitur; quo evulso, radices apparent , plurimae , exiguae autem, & breves, colore sub . nigrae ; folia in manipulos collecta, ( qui ex parvis fasciculis componuntur lata, re mollia qua parte si hi mutuo comprimuntur; reliqua rigida, nrma, acuta, juncea, ac inaequalis Iongitudinis brevissima quadra talis : pedalis longissima ; sed quanto breviora, tanto acutiora, de firma . Culmum undique circumplectu tur , pedalem , duobus internodiis instructum , dc duobus acutis pariter , dc junceis foliis . Is spicam brevem exhibet, subflavis utriculis compositam, qui frequentes parvis ramusculis insident: hi ramusculi, mrescentibus culmo dc spica, contrahuntur, Paniculam

mentientes .

Non omittendum tamen est, hoc nostrum longissimo intervallo distare a Gramiae spartes, juneifolio et B. Thea. Bot. 6s, sive Sparto nostrate, parvo Lod.er Icon. . tum quod radices haud repentes producit , neque culmos palmares ; tum etiam quod spicas non

edit ieraues, ex atro purpurascentes, utricalis ab una parte dispositis, qui neque oblongi, neque. texu im sunt, neque

in duas exitum orsas abeuntes , cum aristri omnino careat. G et x. Disitired by Coos e

89쪽

X. Gramen spicatum, alterum, spica ex utriculo prodeunte.

Circa Eridani ripas celeberrimi di maximi nostrae Dialiae fluminum invenitur hoc gramen, pusillae magnitudinis . Radicibus est exiguis , brevibus , pullis, ex quibus fere unicus nascitur culmus, duobus tribusve niculis distinctus, & altitudinis fere dodrantalis . Folia sunt brevia , angusta, acuminata , mollia , virescentia, tam quae radicibus , quam quae culmo adhaerent .

Praeter extremum, quod ex ultimo geniculo natum caulem amplectitur ; adhuc formam capsulae retinens cin qua obvolvebatur spica . Haec, postquam exivit, longiusculo spatio removetur, summo caule insidens ; bre vis autem , dc teres, atque elegantibus utriculis praedita . Hi vero, qua parte culmi axi assiguntur, acuminati sunt, deinde paululum latiores fiunt, desulem res in brevem aristam, forma compressi, colore subnavi, ici nitidi . Intus semen unicum servatur, altero tamen sed tenujore involucro occlusum; parvum autem .ho granum est, ct compressum, figura cordi forme, ac co-Iore subrubrum . Porro ex latiore parte , quae basis est , suus funiculus sive petiolus, quo nutrimentum hause rat, adhuc pendet .

Hoc non solum mea, sed & Cl. Guillelmi Sherardi sententia & assensu judicatum est diversum ab illo C.

A. Pin. 3 Gramine pratens , oica purpurea , ex utriculo pro- .

eunte, ut unusuisque conserendo illius & nostri descriptiones internoscere poterit. XL Gramen spicatum , spica tenui ima , longiore , flaminis

tas amisis

. . Hoc gramine nihil frequentius obvium fit mense Alajo in frumentariis campis , quo tempore spicas emtare, silet candidis staminibus ornatas ; una etiam cum frumentis , nullo cogente nascitur, unaque demetitur. Nos observavimui: primum circa Patavium patentibus liped by Cooste

90쪽

PARS ALTARA. g

locis, deinde passim . Caeterum nihil fortasse prohibet , quo minus in hoc loco hanc commemorationem habeamus tum quod candidissimis floribus diversum est a vulgari Gramine sporo, Pica lolindracea, tenuisma, Aviore loURNEF. IV. R. mrb. 1ro, sive Gramine ,

eum cauda muris purpurascente' B. a. I , quod Purpii

rascentes gignit ; tum etiam quod in nouris Iabellis

nulla ejus futura est mentio . XII. Gramen paniculatum , montanam , iocustis serici mo, splendentibus , cum arbiis . , XIII. Idem , custis aureis .

. : i. i

Nunc transitum facimus ad Paniculata Cramina . quae nempe utriculos longis & diffusis ramusculis com. plectuntur in paniculae similitudinem , dispositos . Nodivem hujusmodi Gramina collegi, quae vulgatis addenda judicarem ; quorum primae ob panicularum. ipeciem hisce duobus jure meritoque debentur. Nascuntur in alpestribus regionibus ; primum . quidem auon infrecturas, quod aliquando re humiliores incolere sedes vidimus alterum non ita . sed quando occurrit. semper circa sylvestria montium , re pleraque invia loca deprehemditur . Utrumque vero radicibus . nititur oblongis, rivsidis , di plurimis, colore ex albo pallentibus . His folia junguntur plurima, angusta, imbricata , di ad p dem longa , quorum tria vel quatuor culmum sequuntur , sed minora . Porro culmi infrequentes natam-tur , quinis fere cicutis distincti, glabra autem, & bipedoes . In utraque specie jubae similes explicantur, instar Milii, laviter ob locustarum pondus currumatis ramulis , nitidae autem, di molles ; colore utriculorum distinctae : in pri ita ex spadicto in albidum colorem pendentium : . in altera aureo , ut sericum , nitore .lendentium; Utriusque tamen paniculae floribus pusipureis ornantur. Quo florum colore secundum (nam priis Disitired by Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION