장음표시 사용
141쪽
oriundis, mollibus; ex se & excretionibus serosis primo auctis , postea suppressis; ex frigore partium, imprimis extremitatum ex debilitate corporis a succi nutritii gelatinosi defectu , vel minus apta applicatione ; nec non a fluidi nervet incompleta actione in moribus vitalibus.
tumido , saepius non nihil renitente , interdum tamen molliori, quatenus solida vel firma vel relaxata sunt ; ex facie pallida & tumente ; ex pulsu molli& respiratione molesta, in primis in causis concitatioris humorum motus ; ex se & excretionibus se rosis , viscidis & lentescentibus cum immeabilitato humorum; ex sudore viscido , alvo sicca cum excretione tenacis pituitae ; ex collectione muci , praeci piae in viis aereis narium, faucium, pulmonum spec
cea quasi humorum tenacitate conjuncta , corporis habitum ut plurimum macilentum & rigidum , faciem praecipue rugis contractam effcit. Cognotacitur vero in primis ex pulsu tardo & duro , respiratione lenta ex animi affectibus facile motis exscco calore, perdifficilem humorum elaborationem e nato ex se & excretionibus humorum serosorum parcioribus, in vehementiori humorum motu saepC. prorsus suppressis, unde sudor parcus , urina satu rara, alvus sicca sequitur; ex bile copiosa, spissa atra per varias causu mota , valde noxia , non tantum abdominales, sed inde ortos spasmos universales e citante τ
142쪽
r; PARS IV. CAP. III. DE SIGNIS '
citante ex nutritionis defectu & difficili telabora tione lymphae & fluidi nervet , ex quo morbi cumphantasia laesa oriuntur. Si igitur , ut interdum feri
solet , acrimonia haec per caulas suas & in corporibus , ab initio bene nutritis, nascitur , nutritionem sensim laedit , & motus nervorum maximo irregulares reddit.
g 3I6. Cacochymia acida s. εχ. alia in primis , alia vero in secundis viis exhibet praesentiae suae testi monia In illis enim ructus acidi eum sapore acido , vel ipsis dentibus infenso sitis nulla , vel exigua
appetitus ingens cum resolutione alimentorum celeri, torminibus ventris & bor borygmis; saeces alvi fuscae , in viridem saepius vergentes colorem ab acido quolibet noxa & molestia aucta , levamen vero ab an tacidis salinis & terreis deprehenduntur, luculenta satis signa caehibent. f. 3Ι7. In secundis autem viis seqtientia phaenomena acidam hanc acrimoniam praecipue declarant. SU- dor largus, acidum spirans, cutis laxa , urina stransuriosa , turbida , quasi lactescens, sedimentum saepe crassum deponens; sanguis ex vena missus sat floridiis; obstructiones lentae, raro in inflammationem abetin tes coagula lymphae , id quod exemplo infantum , quorum intumescit abdomen, declaratur porro Crosiones culaneae , lentae , pallidae, vix ul
Cacochymia muriatica g. 43. quae in corporoauim ii stapius ammoniacalis fit, ex siti ingenti cum
143쪽
i accitate oris saporeque salso dignoscitur. Obser
Vantur praeterea siccitas cutiS , erosiones culaneae rubrae, post largum sudorem vehementer prurientes
Urina spissa , acris, lente putrescens, superficie ejus apparenter oleo se, ex spiculis salinis coactis & splendentibus constante. Remedium ab aquosis petapotest.
gni, cum sapore putrido, urinoso , foetore oris in grato , cadaveroso & prostratione appetitus, in primi S cum nausea carnium conjuncta , intelligitur Faeces alvinae minus cohaerentes sunt , talidissimae , splendescentes, ex fusco nigricantes ; siccitas continua in variis organis secretoriis serosis erosiones clitandae , cineritiae , vel nigrae , facile proserpentes, gangraenosae', inflammationes faciles, eaedem quoad gangraenam & sphacetum proclives ; urina crassa spumescens, vix excreta putrescens, sanguis ex Ven Rmissus vix concrescens, in putredinem proclivis. Juvant sola acida.
- 32 . Cacochymia biliosa g. quae ad oleo sam raricidam inclinat, ex siti vehementi, clamosa, siccitato oris, lingua arida fissa, vel muco tenaci obducta, sapore amaro, rancido, ructibus nidorosis, fastidio ciborum, in primis pinguium & jurulentorum, dignoscitur. Faeces alvi simul esse solent splendescentes , fervidae , foetidissimae , cutis arida , erosionibus cine ritiis & nigris istud a , urina parca fervida, scelens
colore obscuro rubicundo , cruor e vena missuS nI-
gricans , spissus accedunt inflammationes celerCS, pessimae indolis , serpentes, destructoriae. OmnC
144쪽
x36 PARS IV. CAP. III. DE SIGNIs
pingue in primis exustum ladit. Opponi possunt aquola , saponacea , acida. g. 32 I. Caco hymiae specificae , ex causis singularibus
natae , & 1n corpore animali ulterius evolutae g. 6 1ubtili satae, halituosae indeque contagiosae, maxim Sol, curae sunt. Haec cum nec ex origine , nec ex indole singulari satis pateant, ideoque ex causiS parum cognosci possint , medicum ad symptomata , respicere jubent , quae in progressu morbi animadvertuntur , & saepe fatis constantia sunt, ut in lue Venerea , variolis & purpura , ex progressu consueto horum morborum apparet. Cum autem , ob vitae genus & idiosyncrasiam naturalem morbosamque , aepe etiam variam medendi rationem, symptomata haud raro varient, singularem merentur attenti nem medicorum , quibus non raro fraudi sunt. g. 322.
Uti in omnibus & simplicioribus & compositis cacochymus, & praecipue in subtili satis conta iosis
repetitum causarum & fymptomatum eXamen, n CC non concitationes ex variis morborum historiis peti tae , signa quodammodo certa continent, sic etiam nocentia & juvantia , in victu & reliquo diaetae regimine , nec non in medicamentis eadem magis Confirmant. Cum autem vera mixtionis ratio , ex qua fui dorum vitia declaranda sunt , nunquam inveniatur , definitio signorum accurata locum non habet.
145쪽
g. 323 EX fluidis, ad minimas fibras ductis, incrementa
ac robur accipiunt solida, ideoque & vitia fluidorum cum solidis communicantur. Cum autem haec mutatio in minimis particulis indaganda esset, in quibus mixtionis & appositionis ratio non recte
declarari potes , g. 8. cohaesionis & nistis pallicularum signa in effectibus fibrae laesae & rigidae de bilis & strictae inquisituri, unitatisque solutae signa generalia subjuncturi sumus. g. 324. Laxitas universi corporis & partium s. ex habitu corporis saccido & succulento , mollique carne ex inertia motus muscularis & lassitudine cito inducta; ex pulsu molli ac debili & respiratione facile anhelosa ex sanguine e vena missi, tenui , sero & pituita abundante ; ex secretionibus serosis profusis , sudore largo viscido , urina tenui sub- turbida ; ex alvo laxa & humida cognoscitur. g. 323. Rigiditatem e contrario set. indicat habitus
corporis siccior , caro densa pinguedo parca inter spersa ; difficilis membrorum motus, & tremor post exercitationem corporis validam , articulorum mo-orum Crepitus pulsus fortis, nonnihil durus & tardus, respiratio lenta, secretiones scrosae parcio
146쪽
38 PARS IV. CAP. III. DE SIGNIS
res imbecillitas post validos sudores, & alvus sicc1 ac tarda ' ).
- , , Cum interdum in rigido corpore quaedam partes e κcausis particularibus relaxemur lc in laxioribus aliae 13 obligescant , signa universalia partialia distinguena, da lunt , v. c. in laxitate intestinorum partiali , vel in D rigiditate articulorum motu nimio e Xercitatorum.
Debilitatem β. 13. suspicari licet ex actionunt universalium & particularium languore in laxis aequo ac rigidis corporibus s6. praecipue post causas plus minus graves , in alimentorum item & medicamentorum ingestione & applicatione , ac animilc corporis exercitatione nimia cernitur. Pulsus celer & mollis. Motus muscularis , ab initio satis magnus , diu continuari nequit , sed tremores se quuntur & cita lassitudo viscerum variorum functiones languide perficiuntur; oculorum obnubilatio, sitis Urrus aurium , memoriae laeso & aliae sensuum externorum imbecillitates percipiuntur.
universalis signa offerunt, quae in his quoque cala sis morbosis accedentibus magis conspicua sunt. In
progressu vero morborum , praecipue ex causa VC- De nata & contagiosa ortorum , celeris virium prosiatratio succedit, quae non tantum animales, nat Uraiales & sexus actiones , sed vitales saepe tangit & deprimit , hinc lipo thymiae inducuntur zo I seqq. genua vacillant, sudor frigidus prorumpit , deliria , tremor labii in serioris & alia mali nitatis signa exim
bccillitate universi systematis nervos proveniunt.
147쪽
g. 328. axis aeque ac rigidis corporibus strictura spasiatica fibrarum & partium inde compositarum M. s .s . accidit, in his pulsus durus est , tape tardus ,
interdum tamen celer musculosae potissimum partes violentam & involuntariam contractionem patiuntur, quae tremore , dolore &tensione se prodit. hinc v. c. stridor dentium in acutis febribus obser vatur. Simile quid in minimis vasis , in quibus fabrica muscularis ferme evanescit , cognoscitur. Formicationis sensus & spasmum & praecedit, . commitatur , & sequitur. Dolor acutus , sine signis se-bris & inflammationis, contractiones internas spaiaticas declarat, Lepe tamen ex his febres & inflammationes moventur , cum liber circulus humorum impediatur.
3, 329- Unitas sollita f. ueg. in fibris & vasculis minimis. ex pustulis, ulceribus & erosionibus, ingrato saepe
L m puritu enatis , cognoscitur , ex his autem humor acer , rodens emittitur. In compositis partibus maxima est varietas laesionis continui, quam Insequenti sectione ex vulneris & ulceris signis declarabimUS.
148쪽
1 o PARS IV. CAP. IIL DE SIGNIS
g. is Um in praesenti tractatione ad omnes morbos Compositos excurrere nequeamus , de sobritantum obstructionis lentae pituitos ar& inflammationis , nec non vulneris & ulceris signis genera' libus speciminis loco exposituri sumus , quo inde ratio pateat, qua in variis & specialioribus morbis ad praesentis status considerationem ducamur id quod in his quidem morbis apte satis fieri poterit, cum plurimi alii ad hos , tanquam generales rese
Febris β. r. 2c . 2os. in motu sanguinis ce- Ieriore cum languore corporis inest , & ex his signis praecipue cognoscitur. Reliqua vero symptomata , In piogressit morbi observata, ut signa frequentiora addi possunt, horror cum calore , dolor capitis &an Xietas praecordiorum , amotu sanguinis, & in universo corpore de in his partibus quodammodo retardato & dissiculter progrediente ; porro siccitas cutis & oris , & inde nata sitis, quoniam secretio in minimis vasis impeditur , qua per calorem restituta sudor & urina varia succedunt. Aucta febre alia sym-
stomata accedunt, v. c. nausea, agrypnia, deliria cet.
- 332 Obstruct o lenta 7 . 2ος. ex tumore partium, plus minus molli vel duro , tine evidenti febri limotu apparet. Oedema, tumores cystici, scirrhi in
149쪽
examine speciali varia spna exhibent. In generali vero disquisatione ad di fierentiam fabricae partium
in statu naturali, ad ambitum tumoris, ad materiam in obstructo loco haerentem , sanam adhuc vel a morbo mutatam , ibi natam vel aliunde derivatam,
fixam vel mobilem, respiciendum est, quo hi tumores, trigidi vulgo dicti, accuratius judicari possint. g. 333- Obstructionem infammatoriam β. 7έ. 7s. etiam tumor , sed durus & renitens, indicat, dolor cla pulsatio in parte affecta praecipue quidem conspicitur ,
Cum autem febris ut morbus universalis inde excitetur, pulsus celer dc sortis, di ob summam resisten tiam & spalmum durus quoque est. In externis inflammationibus rubor tumoris ut signum sanguinis stagnantis apparet; in internis autem partibus dolor fixus & auctus , cum febre acuta certa inflammationis signa praebet, cum ille spasmum , haec vero celerem sanguinis motum exhibeat, quibus praesentibus inflammationis genesis & augmentu in de
Vulnera g. 7 o. eorumque signa ex differentia partium laetarum diverti mode dijudicantur. λ- ternas partes tantum inspicere sufficit; si vero at lius penetrant, instrumenti laedentis figura di moles, specilla chirurgica te cognitio partium an a Pomica
disquirentem piruat. Internorum vulnerum sic naex laesis partium 1 inctionibus. ex effluxu fluidorum contentorum desumitiatur. Fracturae ossium , OCulis non semper patentes, tactu disquiruntur motussire in bri & saepe quidem cum dolore impeditus C mi nentiae & loca depressa , aspritudinis sensus non so lum
150쪽
r a PARS IV. CAP. IV. DE SIGNIS
lum laditi, sed auditu quoque perceptus, praeciseia sunt signa , quibus ossa fracta cognoscuntur.
Ulcera etiam vulnera sunt g. 79. sed impura, non tantum rebus laedentibus externe illatis & re-Jidiis, sed affluxu humorum acrium inquinata & mutata. Amplitudo dc sinus ulcerum inspectione, specillis chirurgicis , accurata partium cognition C anatomica adstitis, deteguntur. Humor effluens piarulentus , saniosus, plus minus foetens, indolem ulceris declarant; color in spccillis argenteis , pulvillis& emplastris nigricans praecipue ichorosam corruptionem auctam ostendit. Ulcera ossium cariosa foetore specifico dignoscuntur. Ulcera partium internarum , v. c. pulmonum , ren Um , Vestae , CX liquoribus excretis , resorptio puris Sc saniel in his accidens ex febre lenta dijudicatur.
SIgna diagnostica, cum an amnes licis comparata, futurum morbi statum & mutationes ejus indicant. Uti enim ex caussis variis dispositio praeterna turalis, actiones laedens, hoc est morbus M. Io. inducitur, sic ex actionibus, vel laesis, vel abolitis, vel per- 1 stentibus, mala vel bona suturi status indicia sive signa prognostica colliguntur. Quae quidem doctrina in hoc capite ex actionibus vitalibus, animalibus &naturalibus potissimum proponitur 6 exemplis illusiarratur. SECTIO