장음표시 사용
131쪽
Quatuor humorum species narrantur , bilis, pitulta , sanguis , ic aqua ἀ COrumque principia , generatio , Cauta , reCeptaCUla , fontes , offectus ῆ cibaria & potulen ta , CXCrementa & eorum ductus. De
febribus disieritur , morborum principiis , Caussis , doloribus , lumbricis , calculis , hydrope
mminis ortus ; semen et triusque parentis ab omnibus partibus ad generationem procedere, hHw0Yes c0rpuris qliatu0r esse , bilem, sanguinem, pituitam , Ss aquam, vel atram bilem , e0sqtie exeduliis ac p0tulentis pr0creari, e0rumque f0ntes esse quinque . ventriculam, caput, c0r, lienem,
e' fellis tu hepate folliculum , partium E pla;
132쪽
Emen ab omnibus tum viri, tum mulieris I partibus, ad hominis generationem VenienS , R in mulieris uterum illapsum, concrescit; exeo JUC, tempore procedente, natura humanae for-m2d Compo S pro Ur CntUr. Habet aute in tum mulier, tum Vir in corpo
re quatuor humoris species , a quibus morbi oriurantur , qui morbi a nulla violentia ortum ducunt. Hae vero sunt species : pituita, sanguis , bilis, & aqua, ex hiSque non minima, neqUO debilissima portio in semen confluit ; quumque animal eX parentibus procreatum sit, tot humoris tum sani, tum morbqsi ideas in se continet. Uae Vero eX Unaquaque harum specierum tum plura, tum pauciora in corpore Contingunt, aperiam, & a quo aegrotent ; quodque morbi diebus imparibus judicantur; & quaenam sint morborum principia ; & quaenam horum singula in Corpore moliantur , Ut morbum in Veliant ; a quo etiam rigor ipse febrilis contingat, & cur post eum febris adoriatur. Ac primum quanam ratione bilis , sanguis , aqua, & pituita ex cibariis & potibus copiosiora S pauciora procreentur, demonstrare volo, hoc modo. Ventriculus, dum plenus est, Omnium corpori fons est ; Vaeuus vero factus, UX corporo tabescente haurit. Sunt autem etiam quatuor alii fontes, a quibus horum quisque in corpus influit : quum igitur hi fontes a ventriculo acceperint, ipsique quum vacuati fuerint, a corpore hauriunt : trahit quoque ipsum corpUS , quum quid in se ventriculus habuerit. Sanguinis certe
133쪽
DE MORBIS LIBER IU. Incus in iecore. Atque hi s int quatuor istis humoribus fontes, prseter ventriculum. Ex his nutem maxime caVi sunt Caput & licia. In coenim amplissimus locus est : sed de hoc paulo post melius disseram. Sic autem se res habet : in omnibus ciliis ac potibus, Sc bilioli aliquid, & aquo ii, & sanguinei, Sc pituito sit inest, plus minusve in hoc, Vel
illo; quapropter, quae Comeduntur, ac bibuntur, ad valetudinem inter se differunt. Atque haec mihi ea de re dicta sunt : quum homo comederit aut hiberit, corpus ad se eX Ventriculo Commemor 1- tum humorem trahit'; Sc fontes per venas de ventriculo trahunt, similis humor similem, Sc in corpus distribuit, quemadmodum & in plantis, similis humor ex terra similem attrahit. Sic enim in se varias Se innumeras terra facultates habet: nam quaecunque in ipsa producuntur, his omnibus humorem unicuique similem praebet, velut de id quod producitur , sibi cognatione similem habet; Sc trahit unumquodque eX terra alimentum , quale sane ipsum et . Nam Sc rosi talem CX terra humorem trahit, qualis Se ipsa facultate olf ; Sc ullum talem & turra humorem trahit, qUd-le etiam ipsum facultate est; Sc caetera omnia, quae producuntur, e terra trahunt pro. sic lingula. Nili cnim id ita se haberet , plant9e suis seminibus similes non nascerentur.
plantas nasci ac succrescere, ubi ipsae c0gnatum
134쪽
Iaa HIPPOCRATESsbi hum0rem trahere queunt 3 varias terra facultates ineffse ac humores, φuibus diversae plantae
succrescant ό ij blae, ires plantas, sativas ab h0mine feri.
c Ui vero plantae in terra cognationis humor
multo uberior est, quam conVeniat, ea planta aegrotat; cui Vero paucior, quam Opportunum est, ea marcescit: at nili plantae ab initio humor insit, quem sibi cognatum attrahat , ne germinare quidem poterit. Quod Vero planta pullulare ab initio nequeat, nisi humorem secundum naturam habeat, licet intelligere : Jonia namque regio & Peloponnesus pro anni) temporibus non minimum a sole uritur , ita ut sol e terra nascentibus satis esse possit; neque tamen
fieri potest , stsi multi jam tentarunt, ut in Jonia aut Ρeloponneso silphium nascatur ; at PaLybia sua sponte nascitur. Non enim in Jonia, neque in Ρeloponneso est hujusmodi humor, qui
ipsum nutriat. Quod vero multa etiam alia medicamenta regiones, etiam 11 sol sufficiat, alere non possint, aliae vero sponte producant ; id quod dicturus sum coni1derandiam praebet , quantum locus loco etiam valde vicino ad vini suavitatem prΘestet , quamvis sol aequaliter sussiciat. His enim terrae humor est, qui vinum suaVe praebeat; illic vero minime. Sunt vero & sylvestres plantae non paucae in loco nascentes , quas ad ulnaeshalium translatas , non amplius produci compeia aetas : non enim habet terra haec talem humorem
translato, qualem illa sylvestribus plantis suppeditabat. 111 his enim sunt quaedam magis Virulentae , quaedam humidiores, quaedam dulciores, sicciores quaedam, asperiores etiam quaedam; aliaeque innumerae aliter se habent; innumerae euim
135쪽
DE MORBIs LIBER IU. Ia 3 sinat in ipsa terra facultates : propter haec
gellera, primum eX terr a alterum alteri simile nullum productum est, quod non cognatum. Sed mihi hae plantbe omnes sylvestres este videntur: erum eas homines cultura salivas reddiderunt , Cogentes quamque pro suo semine fruetum ferre: humor enim similis similem ex terra trahit,eX eoque augescit ac nutritur ; & plantarum altera alteri limilis nulla est, neque zequalem, neque similem ex terra humorem trahit. Eorum autem singula , quae ad cibo S aUt potiones producuntur, multas ad se e terra facultates trahunt;& in quoque aliquid pituito si & sanguinei inest.
Huc igitur ex necessitate adductus sum, quod de cibis ac potibus, qui in Ventriculum Veniunt , corpus ad fontes nominatos trahit; similis humor similem, per VenaS.
i Od pituita a cibis A p0tibus pituit is procreetlir ,
a capite trahattir, tibi manens' c0pi0 0r , capitis dolarem excitat , delapsu tu ventriculum vescam, jubat.
U0d vero unumquodque per praedicta tralidi, 1 hoc aliud proseram argumentum ; simulque
Zperiam, unde pituita in corpore gignatur. Quum quis caseum aut aliquid acre comederit, aut aliud quid pituitosum ederit aut biberit, quam primum ei ad os & nares accurrit, atque hoc omneS ita contingere cernimus; idque ex iis , quae ego referam , Credere Oportet. Dico alitem, quicquid
in cibo aut potu pituitosum inest, id, ubi in Ventriculum venerit, partim corpus ad se trahit;
136쪽
partim Vero caput, ut quod cavum sit, y velut cucurbita corpori incumbat, pituitam attrahit, quae quum viscosa sit, hanc alia ex alia ad caput sequitur. Et quae quidem recens pituita ex cibo gignitur, in capite manet; VetUS RUtem n recente, prout Copiosior est recens, vi illata expellitur: quapropter ubi quis aliquid pituitosum ederit aut biberit, pituitam eXCrent. Ita vero lipeo se res habet : quum homo quid pituitosum ederit aut biberit, si quod redundat,
rursus non eXent, neque per OS , neque per Πd-
res id in capite manere, Vel eX capite in corpiis deferri necesse est, & ad ventriculum pervenire: ac optime quidem cesserit, si ad ventriculum perveniat; cum stercore enim exierit : siquidem copiosum ac humidum fuerit, stercus humidum reddiderit: si vero paucum , id non fecerit. Quod si in capite permanserit, multum quidem dolo-xem capiti eXhibuerit, quum in venis est; si vero paucum, id non fecerit: an copiosum autem, aut paucum sit, sui significationem exhibet. At si ad corpus deveniat, illic cum alio humore permiscetur; & si sane copiosa pituita fuerit, statim corpus gravarit; si Vero pauca, non Utique gra-Varit, qUum nimirum corpus magnum' sit, nisi aliud ei principium relinquatur. Succedente Verct tempore, ii quidem altera pituita accesserit , lpe- dat utique : quod si corpus ad vesicum & Venuiculum transmittat, & haec foras deferant, nihil ex ea mali habuerit. In hac igitur oratione de monstratum est, quomodo caput eX Ventriculo pituitam trahat, A simile ad simile veniat; simul que R me commemoratum est, & quomodo &quare copiosior pituita homini ex cibis & potiuus gignatur.
137쪽
Bilem copiositorem a bili is tum cibis tum potibus pr0creari, a si fellis ad hepar trahi, A pGm irantem d0kris causam e se , esculenta ac p0tu lenta alia aliurum e se medicamerita. Unc vero de bile dicturus sum, quomodo& cur copiosior in corpore gignatur; &quomodo solliculus ejus, qui in hepate est, ipsam trahat. Sic autem se res habet. Quum homo, quoi, amarum est, aut alioqui biliosum L leve, comederit aut hiberit, tum copiosior bilis in hepa- te gignitur; ac confestina hepar dolet, quod pueri cor vocant, idque fieri cernimus, & a cibo a Cpotu factum esse nobis apertum eis. Siquidem
Omnem commemoratum humorem eX Cibis cor
pus ad se attrahit: folliculus autem, qui in hepate est, etiam quicquid illic biliosi inest ad se trahit. Et si derepente copiosa bilis caestiterit, hepar homini dolet, & copiosior ex Ventre gigni
tur. Hoc enim contingente is Vetus bilis propter multitudinem ad ventriculum fertur, & inde tor mina in ventriculo oriuntur ; R ipsius pars quaedam per Velicam , pars Vero per Ventrem foras procedit, sicque paucissima in homine remanet, R dolores cessant. Si vero horum neUtrUm Contingat , primum Vetus bilis in corpus procedit ;nam in ipsum distribuitur; & si copiosa fuerit, confestim reliquo humori permixta, de se significationem eXhibet; sin pauca, minime Utique gra-Varit, qUUm corpus magnum sit , nisi aliquod aliud principium sub oriatur. At successu tempo-
138쪽
ris , si quidem altera bilis accesserit , plurimum
hominem laedit: quod si minime accesserit, eam Corpus percolaverit, ita ut bilis & quaecunque biliosa sunt , prodeant : qupe enim eduntur Rbibuntur , alia aliorum sunt medicamenta. Ita sane etiam quae laedunt medicamenta , ubi aliud ab alio in ventriculum illapsum est, sua facultate causam habet, ut id quod superatum est, eX-pellat, ipsumque lzedat Ubi vero ex his, qine in ventriculum illabuntur, alia bilis corpori accesserit, inde morbus oritur. At hoc in sermone ego demonstravi, quomodo bilis & cur a cibariis aut potibus copiosior oriatur; quodque folliculus
in hepate, quod biliosum est, quia simile, a cibis & potibus ad se trahat.
ne , & cur copiosior in corpore oriatur; nquomodo eam ad se lien attrahat. Assevero autem, quum homo amplius biberit, L corpus lienem aquam ex Ventriculo ad se attrahere; Asi plus quam deceat, traxerint, quamprimum hominem laborare; idque contingere sentiunt, quicunque homines lienosi sunt. At ubi lien traxerit, optime quidem cesserit , si vetus aqua, quae in liene aut ventriculo inest, ad Vesicam aut ventriculum percoletur, & isthac eXpellatur: non enim per superiora loca aqua de liene eXpurgi
139쪽
LIBER IU. ' Iz7i tur, nisi certe quantum ejus in vasis inest a liel ne procedentibus; sed in Ventriculum & vesicam repurgatio fieri potest : haec autem nisi meabilial fuerint, nec aqua soras percoletur, hetaec de lienei ad inferiores partes fertur , illic que alteri humorii commiscetur. Et siquidem pauca fuerit, minimel sane heserit, sed de corpore ad Vesicam & Veni triculum per Venas percolabitur : m Ultae namque sunt exporrectzs , quae ubi sicciore S quam anteal fuerint, ad se ex inferioribus partibus trahunt. Quod sit altera aqua procreetUr , neqUe VentriCU-j liis, neque vesica foras percolet, lien attollitur , j & inferiores corporis partes doloribu S afficiuntur Atque haec a me dieta sunt , quomodo & curl aqua copiosior ex potu in corpore oriatur, At quanam ratione lien trahat.
ΝUnc autem de sanguine, quomodo, R Cirris copiosior in corpore gignatUr, eX ponam. inim homo quid biberit aut comederit, quod sanguineum est, id totum quidem ad se corpus trahit; trahit autem etiam cor ad se , quod san- Euineum est; neque ubi copiosius attraxerit, Cor- di dolor oboritur : cor enim solida quzaedam ia densa res est, ac propterea dolore non laborat; CX eoque Venae crati be, jugulares dictae , procedunt, in quas quod sanguineum est, celeriter distribuitur , si copiosius accesserit; ill aeque imple-
140쪽
et 8 HIPPOCRΑΥΕ stae, capiti & corpori brevi distribuunt. Et , quum quid comederit aut biberit , quod sit sanguineum , confestim jugulares ven3e attolluntur ,& facies rubet. Cordi autem x corpori ubi ex cibis ac potibus copiosior quam par sit, sanguis
accesserit, reliquoque humori admixtus fuerit, nisi per Ventrem aut vesicam reliquo humori per mi Xtus exierit, corpori ni olestiam exhibet: at si paucus decedat, utique corpus minime gravarit; sed tempore ab ipso ad Ventriculum, aut ad nn res transmittitur, quae foras excolant, nihil que laedunt: si vero paulatim copiosior evadat, morbosus redditur. At quomodo copiosior sanguis pro Creetur, a me est eXpositum. Quum igitur sint quatuor, sanguis, bilis, pituita, & aqua ,hpec omnia quomodo , & cur a cibis & potibus copiosiora gignantur , a me eis demonstratum Quod autem ex his gignantur, hoc constat argUmento : si homo pauca edat, & pauca bibat, nullum hoc morbum inducit. Atque haec quidem hactenus mihi dicta sunt : attigi autem obiter, quod ostendat intelligenti, quomodo haec paucio ra fiant: verum haec melius paulo post declarabo
tione d0cet , θ' multiplices Denas esse c0ὶ 0ris , tinde Gibi p0tusFle suavitas, se insuavitus 3 uppetentia , S appetentiae c0satio. ch Uos vero appellavi fontes, hi quum pleni e iuerint, semper corpori distribuunt ; quum