장음표시 사용
141쪽
ventriculus facit; site enim se reς habet, quemadmodum siquis affusa in tria aut plura vasa aenea aqua, ea quam plantisimo loco statuat, iaquam optime coaptata disponat, conjunctis ad foramina fistulis , sens inque in unum VAS Zquum, donec omnia impleta fuerint, ast undat. Ex uno enim in reliqua vasa defluet, quoad caetera etiam impleta fuerint: plenis vero Vasis , siquis ex uno aquam eXhauriat, Vicillim conpra refluet aqua in
vas aeneum, & rursus aqua eX Vasis aeneis vacuabitur, quemadmodum Cana eXceperunt. Ita
sane R in corpore se res habet : quum enim cibi& potus in ventriculum deciderint, corpus ex ventriculo haurit, simulque cum fontibus expletur : ut Ubi VentriculuS Vacuatur , rursus retrobumor redditur, quemadmodum etiam acceperat,
veluti ex aliis vasiis in unum VIS. Venae enim multae & crebrae, aliae quidem tenuiores, aliae e CassioreS, per totum corpus seruntur : hae, quamdiu homo ViVit, apertae sunt, &novum humorem eXcipiunt & emittunt : eo mortuo , clauduntur & eXtenuantiar. Quamdiu igitur homo vivit, corpuS quidem CX Ventriculo,
siquid in se habuerit, haurit; hauriunt & fontes , & expleti, corpori distribuunt : nisi cnim
corpus humorem ex ventriculo attraheret, sed soli sontes, neque ad corpuS inan Smitterent, non
utique suffciens haberet corpus alimentum, sed
parcius : neque enim alimentum amplius haberent , quod in corpus sontes distribuerent. Ac nisi sontes isti adedeut, dum comedimias aut bibimus, non utique certo dignosceremus , quod in cibo & potu suave es et aut insuave, hac necessitate, quam dicam, coacti. Ilaec nimirum loca, quum minora sint, & intra reliquum corpUS, prius quam Unumquodque impleaia Princ. Art. Med. Tuui. III. I
142쪽
r3o HIPPOCRATE Itur, sua ipsius facultate reliquo corpori semper denunciat, quid ex his quze comeduntur & bibuntur , biliosum, pituitosum, sanguineum &aquosum sit. Ex his enim singulis, quicquid in cibo & potu plus justo adfuerit, illos nobis insuaves reddit ; quae vero maximum sui desiderium faciunt, ea ratione suavia sunt. Quod si ex fontibus aliquis cibo aut potu indigeat , ea ratione. etiam corpus ab his attrahet, donec humor justo paucior evadat ; tuncque homo aut edere aut bibere desiderat, quod portionem illam expleat, & reliquis aequalem faciat. Eam que ob causam quum multum edimus aut hibimus, interdum cibum aut potum appetimUS, nihilque suavius sumimus, quam quod appeti-mUS: quum Vero comederimus, humorque quoad ejus fieri potuerit, in fontibus & corpore adaequatus fuerit, tunc in eo appetentia sedatur. Ac
de his quidem hactenus diximus.
CAΡ UT VIII. Bilem a cibis M potibus in fellis folliculum secem
Uod autem in locum , qui est in hepate, a cibis & potionibus sola bilis secernatur, ita
etiam se res habet. Venulae enim, quum debiles Si tenues sint, alium humorem crassiorem & graviorem attrahere nequeunt; simulque ea non est
143쪽
DE MORBIS LIBER IV. 13 IIoc 1 capacitas alteri humori, iat is hoc in loco consistat ; hic que locus bili natura maxime familiaris P f : proptereaque nullus in eo alius oritur morbus , nisi quem cardiogmum seu
cordis morium ) homines Vocant. At Vero caput , cor , & lien , Omnis humoris participes siliat: Unumquodque , nisi pegrotet, plurimum eorum quae dicta sunt , secuniadum suam ipsius naturam , particeps fit ; caput quidem pituitiae, cor sanguiniS , lien aquae. Vense etiam amplae & crasse , & claviculatim intatoriae ad se alium humorem attrahunt ; ita ut, ubi traxerint, alium humorem alius sequatur.
Et cordi quidem vicinae su ni jugulares Veniae , crasse, in quas, siquid ei plus justo accesserit, celeriter distribuitur ; hae vero reliquo corpori emittunt ; simulque cor ipsum solidum & den-ssima est , adeo tit ab humore non aegrotet; ideoque nullus in corde morbus suboritur. Caput autem & lien , morbis maxime sunt obnoxia. Morbo enim afficiuntur ab his, qu onatura insunt, quum plura , quam Opportunum
sit , accesserint ; afficiuntur quoque & ab aliis
humoribus: Vencae enim in ipsis Crail C, ac multae sunt , R ipsa quoque admodum venosa, cava sunt, ut amplum in iis sit spatium pro alieno humore sensim accedente, & cum naturali humore ) coeunte: quemadmodum in magno vase amplior est capacitas , quam in parVo ; ii c& in capite , R liene se res habet: in his enim praecipue horum locorum ampla est capacitas: quod si isthic humore ven id eXpletae fuerint,
in his ab eo morbus oritur. Atque de his nunc hactenus a me dictum est : quomodo autem horum humorum quisque in corpore parcior gignatur , melius demonstrare Volo.
144쪽
13a HIPPOCRATEsQuatuor equidem esse humores hominem l7edentes demonstravi; quatuor etiam ipsorum est. fontes asseUero , per quos eorum Uniam Uzm Uehomo repurget ; ii Vero sunt, OS , nareS , PodUX ,& urethra. Et ubi aliquis humor molestus copiosior factus fuerit , si per has vias homo repurgetur, nullus ab eo morbus ipsum Vexat: ac si ventriculus plenus fuerit, liquescente corpore ab humore , ad eum defluit, & per aliquem ex his locis extra fertur ; propterea JUe parcior 1ia corpore humor gignitur. Cor 'US enim , quem- ad modum a me antea dictum est, Ventriculo,
abi vacuus fuerit, distribuit ; Sc ex eo haurit, ubi plenus fuerit. Atque haec mihi dicta sunt, quomodo Sc quare humores homini naolesti pauciores fiant.
uomodo G cur homo I unus degat , ex idoneo tum cibi ta potus, tum hum0ris , coctionis ,
dicturus sum. Q aum comederit & hiberit, humorque ad. CorpUS per Venerit eo , quo dictum est modo, alteri permixtUS , tum ei, qui in corpore , tum ei, qui in fonte est , eo qui- dem quo accessit die, in corpore manet ; postridie vero ei alius humor accedit. Atque hi
quidem duo dies silui ; & duo in corpore hu-
145쪽
mores : humorum quidem alteri duo dies fiuit; alteri vero unus. Postridianus certe, ut qui crassius fit, in corpore ipse manet ; alter Veroa calore coctus diffunditur , & tenuis factus postridie per omne tempuS a recenti protrusus, ad ventriculum accedit: quum Iutem Zd Ventriculum pervenerit, cibos loci illius coquit, Ade se sanguinem in corpore facit remorata Vero tempore , graVeolens redditur: tertio vero die, Una cum stercore & urina , copia sibi ipli toti aequalis & consimilis, et equabilique momento foras egreditur: & si sui ipsius portio qui edam fuerit , humor tamen secundum dictam rationem
in corpore manet. Tertio autem die eX corpo re humor ad ventriculum confluit, coniosior& graveolentior , id nempe quod ab altero relictum fuit , R cibaria concocta deseri , & quicquid in corpore morbosum eis, ac rursus cum eo b desertur. Urina vero, qu me salsa est, indicat cibaria e cor lore id, quod morbosum est, deducere ; R semper postridie ipsa per alvum secedunt , humor vero tertio die. Hoc modo contingere finitas solet: atque lipeo quidem dicta sunt, & qua ratione & cur homines sinitate fruantur. Quod ii humor ipse particulatim postridie so ras prodiret; cibaria non similiter grave olentia reddita , sed vel ut cocta , ex ventriculo foravconcederent, urinaque potui similis; corpuSque semper e VACU aretur , Omnique tempore homo , Ubi alvum eX oneraVerit, aut urinam reddiderit,
statim potu & cibo indigeret , pro dejectionis factae copia , si validus este deberet ; quum humoris non sutis in corpore relinquatur , sed postridie , aut eodem die , una cum stercore so ras prodeat : & si quidem quid comedisset,
146쪽
HIPPOCRATES bene esset; sin minus evacuatus ac deb1lis esset , neque humor incraffari posset , ut postridie foras prodiret; non enim sufficiens in corpore relinquitur. At nunc quum Ventrem CXΟnUTRITUS,
bene valemus , & biduo nihil edentes , & vi vere & aliquid facere possumus , neque hoc tempore propter vacuationem prorsus debilitamur : humor enim in corpore relictus robur praestat. Atque haec quidem , quomodo & quam
ob causam humor ad corpus RccedenS, non OO-dem die , sed neque postridie foras prodire queat , dicta suut. Id autem assii mo , si plus
quam tres dies in corpore humor permaneat , aut alius , qui impleat, copiosus accesserit; ubi ven2e incaluerint & constiterint , homini majus aut minus malum denunciari : hieme quidem minus & tardius ; aestate vero majus & Celerius. Et quae quidem contingere soleant , si humor
in corpore remaneat , a me dictum est.
Si vero corpus cibos statim egereret, non utique , quod satis sit humori S , nobis suppete ret , sed homines graciles & debiles elsent: at
nunc , quum cibi ac potUS in corpore permaneant , corpUS CX Ventricidio attrahenS , quamdiu per anent , sensim haurit , R expletur. Istaque a me dicta sunt , quomodo & quam ob causam cibaria eodem die exire non polluat. Quod si cibi in ventriculo , plus qllam decent temporis, immorentur , aliique ad eo S accedant, corpus utique implebitur ; & compressis a ple nitudine Venis , calor ac dolor corpori Oborientur , aestate quidem citius, hieme vero tardius:
aestate enim hominem circumstans aer culidus est, & calidiorem ad se spiritus attrahit: ac si dum calidus adhuc est ventriculus , justo C lidior homini spiritus accedat , minime nairui
147쪽
DE MORBIS LIBER IU. 13stium est ex eo hominem febricitare : quum Vero spiritum frigidum hieme ad se attrahat, multo magis corpus plenitudinem perferre queat , homine parum alVum exonerante. Atque haec ita contingere , si cibi in Ventriculo diutius permaneant , a me dicta sunt: quinetiam leviter a me demonstratum est, omnem humoris & cibi in tempore , tum longiore, tum breviore differentiam , in causa esse , cur homines aegrotent; quod etiam procedante tempore melius declarabo.
mrim plus humoris f0ras abeat, qream a cibo Np0tu accesserit , h0mines attenuari s otiosis ci -b0s iust acies esse, G febres accendi , ex asse bonum habitum conciliari ,1 ex repleti0ue febrem accendi , G per dies morbos jtidicari.
AT retrorsum rursus adscendam de sanitate
dicturus, quod hominis corpus ex cibis iapotibus humorem hauriat, & sano tum cibi , tum humor , secundum commemoratam ratiΟ-nem foras prodeant; & siquidem plus humoris, quam ex cibis & potibus adfuerit , foras prodeat , homo eXtenuatus reddatur. Ob hanc Vero causam, foras plus prodit , quam accesserit. Si certe homo quietus degat , neque CXerced-tur , vitium aliquod ipsit in corpore insidet; verum prae caetera sanitate , quae multa adest , non admodum laedit : est autem vitium hujusmodi. Quum quid ex his quatuor , quae in
148쪽
136 HIPPOCRATES corpore gignuntur , non ita longe copiosum advenerit , corpus sensim incalescit, ut non admodum laedatur ; in ventriculo liquescit , ins Uavemque homini cibum facit. Si vero humor alius alio copiosior fuerit, inde s bris homini suboritur: sed de hoc paulo post accuratiuS edis
seram. Interdum autem, etiam sit cibus suavis sit , homo eXtenuatur ; causa Vero eadem es His autem contingentibus , plus humoris exit, quam succenturiatur ; & propterea in quiete degentem eXtenuari contingit. Hominum autem laborantium corpHS quoque
incalescit: hoc enim ex labore incalescente, Rhumor in ipso diffunditur , & morbus hic eXtenuatorius eXOritur : quum autem inutilis fiat
fluit ; haec autem foras trans colant : pars sane ipsius per internam corporis raritatem foras eX-halat ; pars autem adhuc intus manens , in sudorein versus foras per corpus egreditur : eodem
etiam modo juvenum exercitationes idem quod labor , essiciunt. Quod si etiam parcior fuerit humor, quam qui prius eXiVit, atque alius qui adhuc a potibus, ac etiam cibis accedat, homo
propterea CXtenuatur. Parcior autem accedit ,
siquid aliud comedere non possit ; & si non proprioris laboris & exercitationis ratione laborent, aliis alia pauciora fiunt. At bonus corporis habitus per cibos hanc ob causam accedit. Ubi tempore resiccatus humor fuerit , & in priore labore alius alio prius ingrediatur, interdum copiosior , & unus alius alios admodum superaverit , id plenitudinem facit. Et, si quidem a multis valde superetur , hoc modo febris obortiatur: si vero a paucis , parum superatur ): sed & corpus hoc modo perferre potest, quum
149쪽
DE MORBIS LIBER IV. 13' copiosior in ipso luimiditas insit, qu me calorem disiolvit. Corpus enim a febre incalescit, &, ii modicum quidem fuerit, quod molestum est ,
tertio die eodem modo demittit, duobus Vero diebus continenter vexat : si Vero Copiosius , quinto die, quatuor autem pro ratione habζt.
Sic morbi per dies judicantur: at si febris dimi serit diebus imparibus, & sanus homo evadit,& moritur; quam vero ob causam, paulo posterius declarabo.
Cur febres dimittant ,1 cur febres, G morbi imparibus diebtis remittant, j. Autur , judicen-ttir ; hriw0r viti My c0nturbetrir, G edacue Ar 3h0rror 0b0riatur G ci es sunt. Unc autem dicturus sum, cur febris dimit-ὶ tat. At causam) esse assii mo, quod si febris hominis corpus prehenderit, tertio die, aut
alio quodam impari, humorem molestu in e Corpore cXire secundum commemoratam prius rati J-nem necesse est: neque enim priUS CXit, quam ei bonus alius eX ventriculo accelserit. Inter medio namque & postero die corpus ex Ventriculo trahit, quicquid illud primo die in ipsum demiserit; nili ventriculus trans colarit, & alium humorem habuerit: quod certe homini male cliterit. Quod si febris tertio die dimittat, eodem modo, quo primo etiam ipso die dimittit, ut ab dictum eis. Et sic quidem contingit febrem in
corpore excitatum tertio die remittere: assero autem si quinto die, aut septimo, , aut nono dimittat, eodem modo eam dimittere, quo tertio
150쪽
38 HIPPOCRATES die decedit. Est enim febri alimentum in locis,
'UOS paUlo ante commemoravi: exsuperante enim
copioliore humore, homo solutus est. Imparibus autem diebus illam ob causam febris dimittit, quod paribus diebus corpus CX VOntriculo attrahat, imparibus vero dimittat: Ventri Culus autem in homine sano foras transmittit. Ac propterea necessario diebus imparibus morbi judicantur; istaque ratione homo febricitans, sanus evadit. Istamque ob causam aegrotos assero siebus imparibus maxime laborare, idque eX ratione quadam fieri. Conturbatur quidem homo, quum febricitate cujus rei tignum est, quod horror subinde per
totum corpus transcurrat: hoc autem minimo ita contingeret, nisi humor conturbaretur, R ab Ipso plus aut minus secerneretur, & alias alium Luperaret: maXime vero etiam conturbatur diebus imparibus, quum aegrotat, tuncque horror
praecipue contingit. Sic enim se res habet: humoris molesti aliquid a recenti humore superatum, intra corpus propellitur, & ad inferiorem alvum defertur, & alvus una cum molesto humore incalescit, in seque magis, qllam priore tempore,
recipit; hoc autem in morbi judicatione prpecipue contingit. Quod si corpus paulatim ad Ventrem dimiserit, neque copiosum fuerit quod homini
molestum est, ventriculus calorem perfert, Corpusque ad judicationem validum est, & homo convalescit, ubi noxius humor exierit, & is qui febri alimentum suppeditat, consumptus fuerit:. 6 vero sanus superaverit, hac ratione aegrotUS homo propter commemorataS causLS, sunUS eVa