장음표시 사용
171쪽
DE MORBIS LIBER IV. IS9triculo trahit; morbus autem suboritur, & scrotum pellucidum evadit, & jugulum, cervix, &pectus eXtenuantur; nam ab hoc morbo colli
quantur a & humor in ventriculum defluit, &inferiora aquae plena sunt ; Ventriculus cibum aversatur, ac interdum quidem Valde comprimit, interdum vero defluit , neque Vesica probe trans mittit plerumque; frequenS horror CorpUS pervadit, interdumque febris prehendit; & quibus
dam facies intumescit, quibusdam minime; nonnullis vero, ubi morbus diuturnus exiliterit, tibiae rumpuntur, indeque aqua effluit; incidunt& vigiliae, corporisque imbecillitas, praecipueque lumborum; & ubi quid comederit, aut hiberit, etiam paulo plus lien laborat, crebrumque spiritum semper emittit.
Atque ista hydropis ligna sunt; sunt etiam circa ventriculum solum, sive febris detinuerit, sive non, & Venter magnuS e Vadit; crUraque aqua implentur, superiores Vero corporis partes eXtenuantur iis, qui ita affecti existimantur; signa tamen omnia debiliora sunt, simulque in cruribus aqua minime suboritur; & tanto minor labor est. At Vero circa Ventriculum solum hydrops istam ob causam eXoritur. Etenim ubi acervatim aqua accesserit, neque per exordia ad inseniores partes via pateat, sed coacer Vata in venialis intercludatatur, nimirum quae respirationem non habeat, neque sursum, neque deorsum , firmam sedem habet. Quemadmodum si quis magnUm VAS angusti oris subito convertat, deinde sensim operiaculum ab ore dctrahat; etli id fecerit, aqua fotaras non ei uet; quum perspirationem non ha
beat, sed a spiritu, qui intus eis, intercludatur: spiritus cnim internus Vas Opplet, Si extano spi-
172쪽
36o Hippo CR ΑΤΕ sritui obluc latur , neque aquae excursiis datur, quum spiritus vas impleat, simulque aer superis incumbat: ut si quis vas sensim inclinant, auti a fundo perforant , spiritus e vase efferetur ; gresso vero spiritu, aqua etiam foras Concedit. Ita sane in hydrope; si quidem sursum aut deorsum perspiratio per Venas fiat per morbi initia , ad crura & pedes aqua fertur; sin minus, ist-luc solum circa Ventriculum volutatur. Ac de his quidem sic a me dictum est. Quinetiam in utero mulieribus hydrops contingit, & in ventre, & in cruribus , reliquaque signa eadem habet. At ea de re inter morbos muliebres a me dictum est. Atque tres hae sunt ab hydrope morborum species. Hi autem omnes morbi celeriter dissiciles fiunt, celeriterque omnes crudescunt: longe vero gravioreS fiunt, si corpus alio morbo tabefactum, ad hunc delapsum fu0rit. Si igitur subito hominem morbUS corripuerit, mori tur, quum nimirum morbus altero admodum diuturnus fuerit: quod si etiam alvus fluida fuerit, admodum celerrime, tum sentiens, tum loque11s , moritur. Atque haec mihi de hydrope,
& ejus ortu, & quod ipsius haec signa sint, dueta sunt.
173쪽
DE MORBIS MULIEBRI B. L I B. I. I 6Ι
tussim seipsum citat ex libro εκ της του παιοιου φυσεως
rumque , G ad c sinata spectant. Princ. Art. Med. Tom. III. L
174쪽
E muliebribus morbis sic sentio. Mulierem , quae non peperit, graVius, & citius e men sibus aegrotare, quam eam, quae peperit. QUI menim peperit, Venulae fluidiores sunt ad menses. Fluidas autem ipsas facti purgatio illa, qu me fit a partu. Et ubi hiaec erumpit, vicinae maXime Ventri, ac mammis corporis partes discinduntur. Discinditur item reliquum corpus; a qUo Vero hoc fiat, dictuni est a me in natura pueri in partu. Discissi, autem corpore, necesse est VenAS m gis aperiri, A ampliores, ac fluidiores ad menses fieri, itemque uteros magis aperiri, nimirum puero per ipsos egresso , qui & vim, & dolorem induxit, & quum hetoc sic se habeant, mulier purgationem a partu eXperta, minUS laboriose mensibus decurrentibus purgatUr. Si vero etiam affectio aliqua mulieri, quae jam peperit, accidat, Ut menses VenienteS probe purgari non possint, facilius dolorem feret, quam 14 non peperi flet. Assueti enim sunt uteri, Rcorpus idoneum, tit impleatur, Utpote in Ventre habenti, & simul multa amplitudo , in corpore est. Major autem fit etiam amplitudo, ubi peperit, nimirum corpore discisso, & corpus in amplitudine exsistens, minus dolore affligitur, si non venae superimpleantur, & nimium doleant.
At Vero ei, quae non peperit, quum CorpUS non
assuetum sit, si impleta fuerit, & fortius, ac solidius, & densius sit, si purgationem a partu eXperiatur, & quum uteri aegri u S aperiantur,
175쪽
DE MORBIS MULIEBRI B. L Ι B. I. I 63
menses laboriose prodeunt, & affectiones plures
accidunt, ut propterea mens S obturentur, si prius non peperit. Habet autem reS se hoc modo, velut etiam prius a me dictum eis. Dico mulierem rariore carne praeditam, & te- Neriorem elie, quam virum, & haec res sic se habet: a ventre trahi a timiditatem, & citius,& magis corpus mulieris, quam viri. Etenim liquis super aqua, & per regionem aquossem, duobus diebus, ac duabus noctibus, molleS lanas ponat, A vestem pia ina, & conteX tam aequaliud lanas pondere, sublatis utrisque, & pondera tione facta, multo gra VioreS lanas comperiet, quam vellem. Fit autem hoc CX eo, quod semper ab aqua sursum decedit in vasa ampliora os .cula habentia, i lan e quidem tamquam rariC,& molles ex decedente amplius suscipiunt. Uestis autem, Ut qu e plena eis, & ex contextu obturata, eX plebitur, non multum ex decedente aqua suscipiens. Sic sane etiam mulier, Uelut quiae rarior eis, ampliorem a ventre humiditatem corpori attrahit, Sc citius quam Vir, Rium quam teneriori carne pr editi e mulieri, ubi corpus sungu me repletum fuerit, si non ab ipso secelserit, carnibus impletis, ac calefactis, dolor oboritur. Habet enim mulier singuinem calidio rem, & propterea calidior est, quam Vir. Si vero amplior accedens finguis 1lcesierit, dolor non fit a sanguine, neque calor. Vir autem, ut qui
soli liore carne pric situs eis, quam mulier, neque in superna ventris partu adeo sanguine superimpletur, ut nisi aliquid sanguinis singulis menta 1ibus stico lat, dolorem fieri necesso sit, & sun guinis, quantum sitis est, ad nutrimentum trahit, & quum corpus ipsi non sit tenerum . non dolore assi igitur, neque superincalescit a plenitu-
176쪽
dine, velut mulieri. Multum autem confert ad hoc viro, quod magis laborat quam mulier. Nam labor aliquid humoris abducit. Ρoliquam igitur mulieri, quae non peperit,
Occultati fuerint menses, Se viam foras reperire non poterint, morbus fit. Hoc autem contingit, si uterorum os conclusum fuerit, aut distortum , aut aliqua pudendi pars contracta. Si enim horum quid fuerit, menses exitum inventia Te non poterint, priusquam lateri ad sanam naturam redierint. Fit autem hic morbus his ma-Time, qu9e angusto S Utero S habent, diit CerVicem ultra pudendum sitam. Si enim horum alia terum fuerit, & mulier viro non misceatur, RVenter nangi S , qUam Oportet, e Vacuetur, Abhac affectione uteri obtorquentur. Neque enim
humidi in se ipsis sunt, utpote muliere non CO- eunte , & amplitudo ipsis spatiosa est, utpote
torquentur , dum siccior, & levior est venter, qυam convenit, & aliquando dum ipsi obtortaquentur, etiam os ipsorum distorqueri continiagit, nimirum cervice ultra pudendum sita. Si enim humidi fuerint uteri a coitu, R Venter non evacuetur, non facile distorquentur. Haec igitur causa est, ut ipsi sinit conclusi , nimirum a venere abstinente muliere. In tertiis porro mcnsibus optime assicietur, si quae prius insunt, progressa fuerint educta. Sin minus, mulier haec patietur. Suffocatio alias atque alias in ipsam irruet, ' febris alias atque alias corripiet, ac horror, & lumborum dolor. Haec patietur in tertiis mensibus, si ipsi non prodierint. In quartis vero, si non egretii prioribu S eXitum fecerint , etiam tunc tertii mensis amictionibus omnibus magis amigetur, & maXime tempore men-
177쪽
DE MORBIS MULIEBRI B. LIB. I. Is, siti m. Deinde minus. Ssepe Vero etiam a dolore libera tibi elle videbitur. Erunt autem in quartis etiam h cc signa. Urinam multum, Ac crassam ejiciet alias atque alias. Et venter ipsius
durus erit, & major quam prius, & dentibus fremet, & cibum aversabitur, es vigilabit. Haec patietur in quartis mentibUS. Si Vero curetur, etiam in his sana evadit. Et in quintis, ii non multi menses descenderint, dolor adhuc fortior accidit. In sextis vero jam incurahitis eis, &juxta priora quidem signa magis dolebit. Deinde ad ea etiam haec aderunt. Anxia erit, A alias atque alias se ipsam jactabit, L animo deficiet, Sc pituitam vomet, Sc sitis fortis ipsam
corripiet, nimirum dum eXUritur Venter ab uteris finguine plenis, λ ad contactum dolebit,
maxime pectinem. Et alias atque alias acute se briet, & uteri alias atque aliaS murmurabunt, dum videlicet sanguis in ipsis commo Vetur ac discurrit, & venter consueto modo non secedet. Neque vesica urinam e Xcolabit, maXime quum
uteri ad stomachum, qui nervosus est, mulieri allapsis fuerint, & ad ventrem irruerint, dolet spinam, & totum dorsum , & lingua ipsius refrenatur, & hanc non claram habet, & animi deliquium adest. Aliquibus etiam vocis priVatio, tu stomachus mordetur, Se flava bilis exit,& spiritus olffendens, & anxia est, Sc juetat seipsum , & ardet. Postquam autem transmutati fuerint, & Vesica tenuem sanguinem ab uteris trahet, tunc urina mingitur rubra. Et dolet quidem reliquum CorpUS, mnXime Vero collum, Sc spinam,
lumbos , ac inguina. Et ipli ad hoc progressie,& venter attollitur, & crura supra modum in tumescunt, & tibi e , ac pedes, & mors succedit.
178쪽
Et circa hanc quidem sic finiunt menstrupe pira gationes ad sex menses occultatae, fiunt item haec. Quibusdam mulieribus menses bimestres in uteris existentes multi ad pulmonem pro dunt, & ubi recepti fuerint, omnia patiunt Ur,
qu se in tabe dicta sunt, & non est podibile ip- iam superesse, fiunt ' haec Quibusdam suppurati sunt menses, ubi per duos, aut tres menseS moram traXerint. Hoc autem maxime fit,
1i a febre fuerint combusti. Signa vero sunt, si suppurati fuerint; dolores enim incidunt in pectinem, & put Lationes fortes, & contactu nanon sustinet, si melius habitura est, menses ipsi erumpuntur in pudendum, & procedit pus, ac sanguis, & procedit grave olens ad septem ,
aut octo, aut noVem die S. In priore Vero tempore dolet, velut dictum est antea. Postquam autem depurgata fuerit , optimum quidem est, si non fiant ulcera. Si Vero reliquantur Ulcerd, ampliore curatione opus habebit, quo ulcera non putrescant, & graveolentia fiant. Sterilis autem evadet, etiamsi melius habebit, ubi magna ulce ra suerint, quae in uteris facta sunt. Si vero non continget, ut menses ipsi in pudendum proce dant, suppurati facti, ad partes supra inguen, juxta lateris mollitudinem erumpent, Citra tuberculum, utpote piare rupto, & illa parte purulenta grἹVe Olentia procedente, & si hoc fiat, mulier Don superstes manet. Si vero etiam supersteS maneat , semper sterilis erit. Hac enim parte de caetero via fit mensibus, ut foraS prodeant. Nam os uterorum ad hunc lota cum allapsum est. Fit L hoc. Quibusdam, ubi bimestres, aut trimestres , aut diuturniores fuerint menses , & ad lateris mollitudinem illapsi fuerint, quum non suppurati sunt menses, ve-
179쪽
DE MORBIS MULIEBRI B. L I B. I. I 67Jut tuberculum fit supra inguen, sine capite,
magnum, rubrum, & Vulgus medicorum ignarum quid hoc eiset, jam Lepe secuerunt, & sic
in periculum induXerunt. Caeterum id, quod velut tuberculum fit, tali modo fit. Fruitur sanguine caro ipsa, utpote osculo Uterorum lateris mollitudini adjacen Ie, & impletur caro ab ipso, & insurgit, ac eminet, Velut sanguine repleta. Et aliquando si transmotum fuerit os Uterorum, & ad pudendum conversum, & menses procederint per pudendum, id, quod circa lateris mollitudinem eminuit, sedatur. In uteros enim dii tribuerit , hi vero foras laxantur. Si
vero non con Versum fuerit os uterorum ad pudendum , circa lateris mollitudinem suppuratur,& hac parte tran:itus fit mensibus, & eadem pericula sunt, quae prius sunt relata. Sed & ad vomitum convertitur, & quibusdam in sedem, velut in virginum morbis a me dictum est, & signa, & dolores eos lem ostendit, quos is hic retulimus. At hanc viam minus faciunt menses mulieribus, quam VirginibUS. Quum menses fuerint occultati, dolor habebitimum ventrem, & onus quoddam incumbere Videtur, & lumbos, & laterum mollitudinem mirum in modum dolet. Si vero omnino non pro- Cedunt, prie morbo aut crassi, & viscosi, aut glutinosi fiunt. Primum igitur ventrem purgare oportet sursum , ac deorsum. Deinde uteros subdititio medicamento , a quo sangui S purgatur. Atque ita quiescere, & potundum dare pharmacum, a quo sanguis prodeat. Bibat etiam crethmon in vino tae iaceo. Si vero fluxus ipsi non fiat, continget, ut praegnans esse videatur, & dum cum viro coit, doleat, ut putet quid in clam bere, & gravitas fit in ventre, & Ventre prominet,
180쪽
HIPPOCRATES& desideriis similibus afficitur, velut in Ventre habens , & stomachi dolore afficitur, maxime ubi quinquaginta dies prpeterierint. Et dolor alias
atque nitas tenet Ventrem, L partem circa Um-blii cum, α collum, & anguina, & lumbos. Et postquam menses duo , aut tres przeterierint , quandoque menses acervatim ipsi in pudendum Cr impunt, & quae prodeunt, Vehat carnem ei leputiit, quemadmodum eX scelus corruptione, Anigia sui t.
Quibusdam etiam ulcera fiunt in uteris, Ropus habent diligenti animadversione. Multis ero contingit, ut phltent se sex mensibus in utero habere, aut etiam pdulo breViore tempore,& venter prominet, & alia sibi feri putat, vehit in ventre habenti. Postea sunt & quibus menses suppurati eruperunt supra inguen simul cum quinto, aut sexto mense, & Viam ea parte patefecerunt. Quibusdam autem ulcera fiunt in uteris etiam infra sub inguine, & periclitatur mulier devita. Si vero etiam stiperstes maneat, sterilis erit. Quibusdam etiam in pudendum erumpunt, & prodeunt ipsi piitrefacti, ac purulenti. Et ab his
ulcera fiunt in uteris, Si periclitatur. Et oportet, ut ne antiqua fant ulcera, cum attentione mederi. Sterilis autem & hzec fit, etiamti fuerit clarata.
Si vero non eruperint menses sex men ibus intus conclusi, Omnia patietUr Vellat ea , qUM non peperit, in qua menses Viam invenire non poliunt. Et si quidem curata fuerit, sanus erit; sin manias, etiam Ad octo menses durans moritatur. Multis vero contingit, ut menses pituitosiod multum tempus prodeunteS, etiam pulictores
sanis sint, sana autem italis fit, si convenienti cura fuerit sanatu.