장음표시 사용
191쪽
DE MORBIS MULIEBRI B. LI B. I. I79 rursus ad virum accedat, quum menses non amplius multi, sed pauci, & bene colorati fuerint, ct ad libidinem concitatur. Sed & in aliis diebus
cum viro consuetudinem habere oportet, ii optime habuerint uteri. Quum autem in relatis diebus consuetudinem habuerit cum viro, si probei parati fuerint uteri, & li genituram ad decem , aut duodecim dies detinuerit, ne adeat Virum.
Si vero non concipiat, uteri autem sani sint, contingit enim & hoc plerisque , quum debiles existentes uteri, ab affectione macilenti fiunt, aut prie medicamentis , & fomento multo genituram ferre non pollunt, priusquam alsueti fiant,& convalescant. Hoc autem sic cognosci potest. Quum ab ipsa exierint, secunda, aut tertia die eXeunt, aut adhuc prius, crassa, & compacta velut mucus , niti mali quid sit, & propter alium uterorum morbum genitura discedat. Quum igitur talia apparuerint, curatione qUidem uterorum non est Opus, Verum reliqui corporis cura habenda est, quo hujusmodi bonus habitus sit ipsi , ut contractum simul sit corpus,& justa mole praeditum , ex paucorum balneorum , plurium Vero, & levium laborum usu. Ab acribus autem , & saliis prohibuatur. Vomitibus utatur ante dies, quibus menses fieri solent, Arursus fame maceretur, k ulla perficiat, quae dicta sunt. Atque hiec quidem harum curatio est. Quibus autem statim ubi colverint, diffluunt ea, quae a viro sunt immissa , his os uterorum cauila est. Curare vero sic oportet. Si quidem, valde conclusum fuerit, taedis , & plumbeis fistulis immitiis, aperito, & molli fomento ex foeniculo foveto, & subdititiis, quae uteros attenuant, &in directum redigunt, purgat0. Post purgati0nes
192쪽
ID HIPPOCRATES autem , & fomenta, ea infundito , quae causta
Quibus vero os distortum est, & ad coxam allapsum; fiunt enim etiam talia prohibentia, neuterus semen suscipiat. Quum igitur tale quid acciderit, Odoratis fomentis fovere oportet, post fomentum autem per digitUm avulsum a cOXa detrahito. Quum autem discesserit, taedis, Rplumbeis fistulis immissis juxta priorem rationem in rectitudine dirigito , ubi vero rectificati, ac aperti fuerint uteri, medicamentis subdititiis purgato , & alia facito juxta relatam rationem. Quum autem magi S quam Oportet, aperti fuerint uteri, purgatione opuS habet , post purgationem autem collutionibus, & summentis. Si Vero propioreS sint, quam oportet, vomitibus uteri opus habent, & fomento talido , donec ad suum locum redeant. Diata vero utendum est relata. Si vero os pingue fuerit, & crassum, npropterea non concipiat , sinapi coctum jejuna edat, & meracum in stiper bibat. Apponat autem
nitrum rubrum , & cuminum, ac resinam. Op timum autem fuerit nitrum vino ammiscere , Ω resinae Una cum cumino, & Unguento albo. Aut cornu cervi urito , & duplum crudae hordeaceae sarinpe cum vino admisceto. Si vero non melius
habeat, porrum coquito, & ipsam insidere facito Aut phagum, id est glandem tritam apponat. Et allio recenti Mescatur, & aqua mulsa insuper po
Quibus porro intus manet viri semen, & computrescit, & turbationem facit, his atriplicis semen, aut succum cum melle, aut cum cumino
delingendum dato. Quum autem a viro immissa graveolentia fuerint ; non concipit. Ρortulacam
igitur, & adipem anserinum misceto, & appo-
193쪽
nito. Quibus vero seXta , aut septima die a virol immissa prodeunt putrefacta, his verisimile esti ab utrisque fieri, & bilis, & salsuginis influxu
Curare autem sic oportet, per Veratrum, aut
scammoniam , aut peplium. Haec enim sursum, ac deorsum pituitam, & bilem pur*ant, & statusi educunt. Ante purgationes autem fomentis utendum est ex su vimentis. Ubi vero fomentum adhibueris, per subdititia purgato eodem modo Velut in prioribus. Et post subdititiorum, ac purgationum usum , mollitoriis utere , & subditio medicamento eX mercUriali, & artemisia herba, & anemona, & Veratro albo, aut nigro. Atque hae quidem medicationes hoc modo his conducunt. Diae tam Vero respectu ad totum hominis corpus facto constituere oportet, Live siccior , sive carnosior mulier esse videatur. Et ii quidem siccior fuerit, balneis pluribus, & obsoniis omnibus coctis, tum marinis, tum carnibus Utatur. Uino Vero aquoso, & oleribus coctis , & pinguibus omnibus , ac dulcibus. Haec enim plerumque faciunt, ut humiditas sit tum in reliquo corpore, tum in uteris. Si Uero humidior fuerit, tales uteri nullo ex his opus habent, sed vice versu , neque contrectare, neque lavare recenti motu facto oportet , neqUe suffre. Nam ad periculum haec procedere solent. Et si magis quam pro natura fuerint humectpe, siccare sane , ac sussire oportet. Si vero biliosa in ipsos confluat , medicamentum dare, quod bilem purgat. Si vero salsuginosa, lac asininum ,& vinum, & alia auxiliaria. Morborum porro Vires considerare oportet , Ω caussas, ex quibus morbi fiunt, exquirere, atque sic ad alia procedere, & morbos circa locos Curare, & quae quidem ob caussam osculorum hian-
194쪽
HIPPOCRATEStium prohibentur , ut ne detineant in ventre, horum oscula praeparare , Ut probe diducta sint. Quum vero humiditas prohibuerit, hanc inspicere , ut ne impediat, totis mulierum negotiis expensis , sive ex toto corpore quid moveri videatur , sive ex ipsis uteris , sive ex utrisque.
Uteros autem stic curare oportet, Ut neque hu-
umidi sint, neque valde sicci. Imo sicciores quidem , tanto magis bono succo , quanto sunt sicciores , ejus nodi humiditate, ut pingues magis fiant, quam gracileS. Humectos Vero , & madiudos siccare, ita ut relinquas, quo humidi sint, L non valde re siccentur. Excessus enim in his valde sunt vitandi. Concipit autem in Ventre , neque ea, quae humiditatem habet, neque quae reliocata est, n1si quid horum in veteri natura fuerit. Caeterum Virum adire ipsam oportet post adhibitam curationem, delinentibus, aut inchoantibus mensibus. Optimum est etiam, ubi quieverint. Maxime vero in his diebus experiendum est , an praegnans fieri possit, hi enim sunt oportunissimi. Si vero non statim concipiat, & reliqua bene habeant, nihil prohibet etiam aliis diei, HS cum viro coire. Nam haec eXercitatio alacritatem ipti inducit, & venulae hinc laxantur, &si ea, quae a Viro prodeunt, concurrerint secun dum rectitudinem eum eo, quod a muliere, Citius concipiet. H9ec enim caussa est his , quibus sive statim , sive posteriore tempore eXeunt. Atque haec quidem de his dicta sunt.
Si vero humidius fuerit os uterorum , genitu- Tam attrahere non possunt. Utendum autem est
medicamentis subdititiis acribus. Commorsus enim , & inflammatus stomachus , solidus, ac firmus quandoque fit, & aliquo modo accommodatur. Sed & si in callum indurati fuerint, prγe-
195쪽
DE MORBIS MULIEBRI B. LIB. I. I 83 stat acria apponere, quae mordeant. Quae enim
tenuia, & fervida sunt , calli duritiam diffundunt. Si vero mollitus fuerit callus , mollibus Curato, & hi S, quae non mordent. Quod si diu non concipiat, mensibUS non apparentibus, quum tertia, aut quarta dies aderit, alumen tritum , languento dilutum, & lana CXceptum apponito,& habeat per triduum. Quarta vero die fel bubulum siccum in oleo fervefacito , & lanam teneram eo imbutam subdito, & habeat per triduum. Ρostridie autem eximat, & cum Viro coeat. Si genituram non suscipiat mulier , mensibus secundum naturam prodeuntibus, membrana praepos ita est. Fit etiam ex aliis caussiis ; cognosces autem, ubi digito obicem contigeris.' Facito autem medicamentum subdititium, resinam, L peris florem cum melle subacta in linteo apponito quam penitissime, filo ad extremitatem alligato ; ubi ero hoc eXtraxerit, myrtum in vino coquat , Avino tepido perluatur, praestat autem membra
Sunt autem mulieres , quae facile quidem in Ventre concipiunt, gestare vero non possunt, sed foetus ipsis corrumpuntur aut tertio, aut quarto mense, nulla caussa accedente , neque cibo incommodo ingesto, & haec est causta, quae relata est , & maxime quum uteri augmentum foetus dimiserint, aut Venter ipsis turbetur. Debilitas aUtem , & febris vehemens, & cibi fastidium incidit
eo tempore, quo foetus corrumpunt. Est autem& haec caussa, si uteri fuerint leves aut natura , aut ulceribus in ipsis innatis. Si enim leves fuerint , quandoque continentes ipsum pelliculae, minus quam oportet, cohaerent, Ut pote quum
uteri ipsi pleni existaint; cogno Verit autem quis haec singula, si de his exacte interroget. De levi-
196쪽
184 HIPPOCRATEState Vero cognoverit, si alia mulier contigerit, dum uteri vacui sunt. Non enim hoc tempore manifestum fit. Si vero menses prodierint , his acer Vatim prodeunt. Quibusdam tamen ipso rum contingit, ut foetus edant. Et si qua curetur,
spes partus adest , & de his quidem sic habet.
SI mulierem puerperam facere Velis, alias cΟΠ-cipere nequeuntem, menseS Considerare oportet , an pituito si sunt, aut bilios. Cognosces autem sic. Arenam tenuem , ac siccam subjicito ,& quum menses prodeunt, in sole sanguinem superfundito, ac siccari sinito. Et si quidem biliosa fuerit , sanguis in arena siccatus pallidus
erit. Si vero pituitosa fuerit , Velut mucUS. Utrum igitur horum fuerit, Ventrem purgato , live supra opus habuerit, si ve infra ; postea ute- Tos purgato. Si Vero concipere voles , hederae grana septem , aut folia, singulis mensibus in vino veteri, cessantibus mensibus, bibenda dato. Et malicorium in vino odorato meraco coqUito ,δc glandem ex hoc factam in meridie subdito Aut alumen iugyptium tritum lanae illigatum apponito. Quum autem sol occiderit, eo detracto , Vino odorato perluatur. Haec autem cessantibus mensibus facere oportet. Sed & hoc sic habet Quum purgatae fuerint mulieres, maXime in Ventre concipiunt cum Viro consuetudine habentes,& genitura ipsis corroboratur, si quando oportet, coluerint. Et semen viri facile admiscetur,& si praevaluerit, illi accommodatUr, AC appropriatur. Tunc enim maxime os Uterorum hiat,
ct distentum est, post purgationes. Et Venae ge-
197쪽
DE MORBIS MULIEBRI B. L I B. I. I 8snituram attrahunt. At in priore tempore & os Uterorum conclusum est, R Menae magis sanguine plenae eaesistentes, non similiter genitur amat-
Si vero genitura jugi cursu defluat, mulier
viro misceri non cupit, & ii misceatur , non concipit, & lumbi, ac coXendices doloribus VeXIntur, & febris debilis corripit, & impotentia, ac animi deliquium succedit , R aliquando uteri in suo loco non sunt. Si quidem igitur priae plenitudine defluat, sinere ipsam optimum eis. Si vero uterus laxus fiat, dipota sit alica, caro suilla,
aut palumbis , R Vinum nigrum ', potioneS Ve-TO , quae ad fluxum describentur. Nunc porro dicam de morbis earum, quiae in Ventre habent. Pronuncio autem de muliere in ventre habente duos , aut tres menseS , & ultra,
si menses statim prodeant lingulis mensibus, ne cesse est tenuem ipsam fieri, ac debilem. Quandoque etiam febris ipsam corripit his diebus , quamdiu menses prodierint. Et dum prodeunt ,& postquam prodierint, pallida fit. Sed & pauci
prodeunt. His uteri magiS, quam Opportunum
est, hiant, & augmentum suetos dimittunt. Deicendit enim, quum mulier in ventre habet, sanguis paulatim in uteros a toto corpore & in Orbem circa id, quod in uteris est circumstans, illud auget. Si vero hiarint uteri magis , quam Oportet , sanguinem singulis mensibus , vel ut procedere solet, dimittunt. Et quod in uteris est, tenue, ac debile fit. Si vero curetUr mulier, melior & foetus, & mulier evadit. Si vero Non Curetur, foetus corrumpitur. Sedi& ipsa periclitatur , ne diuturnum habeat morbum si purgatio , plus quam Oportet, prodeat. uia &
198쪽
186 HIPPOCRATES post corruptionem periculum imminebit, nimi
Si vero mulieri in utero habenti caput pituitosum fuerit, & pituita acris in ventrem descenderit, & a capite ventrem perrumpit, & febris
debilis ipsam corripit, & palpitationes quibusdam
debiles subexsolutae, augescentes acutae. Si Vero etiam cibi fastidium , & impotentia corripiat, periculum est, ne brevi foetus corrumpatur. Sed& ipsa in periculum adducetur, si non curetur; ubi vero effugerit, utpote ventre fluido exsistente, statim concludere, ac constringere oportet. Multa vero etiam alia sunt pericula, in quibus foetus corrumpuntur. Nam si mulier in ventre habens aegrotarit, aut debilis fuerit, aut onus levarit, aut percussa fuerit, aut saltarit, aut cibum fastidierit, aut animi deliquio correpta fuerit, aut
amplius, aut minus nutrimentum accipiat, aut timeat, & consternetur , aut Vociferetur, aut intemperanter Vi Vat, foetum corrumpet. Nam &cibus corruptionis caussa est, & potus multus.
Sed & ipsi uteri naturas habent, quibus ab ortum faciunt, quum sunt fatuosi, densi, magni, par
Si mulier tu utero habens, ventrem , aut lumbos doleat, formidare oportet, ne foetum per abortum edat, pelliculis, qui ipsum continent, ruptis. Sunt etiam , quae foetus corrumpunt, si acre quid, alit amarum ederint, aut biberint praeter consuetudinem, dum adhuc parvus intus est
puerulus. Si enim puero quid accidat praeter consuetudinem, &si parvulus adhuc fuerit, moritur. Et si ejusmodi edat, aut bibat, velut diximus, ut necesse sit ipsi turbari ventrem, dum adhuc parvus est puer. Ρercipiunt enim, & concitantur ipsi uteri, fluxione ex Ventre secedente.
199쪽
DE MORBIS MULIEBRI B. L I A. Ι. Ι 87 Et si laborarit 1 nulier plusquam oportet, & Vel ter ipsius concludatUr, aut magnus fiat, etiam sic puer corrumpitur, Velut a labore calefactus ,& a ventre preistis. Plerumque enim , dum parvi sunt, debiles sunt. Quidam Vero etiam magni Corrumpuntur. Quare mirari non Oportet mulie res , quod inVitae corrumpunt. Nam custodia ,& scientia multa opus est, ut in uteris gestent puerUm , & enutriant, Sc ut evadant ab ipso m
Si vero mulier in ventre habens , corpore male habeat , & fuerit biliosa , & doloribus VeXata ,& alias atque alias febricitet, & os examarescat,& lingua cum virore pallida fat, oculi velut morbo regio assecti, ungues biliosi, urina acris :haec tum alias , tum si febricitet, alias atque alias ipsi accident: postquam Vero etiam purgutionem contigerit biliosam elise, plane timendum cit etiam pueros debiles soru : haec si biliosa per sece flumegerat id, quod valde contingit melius deget. Et si biliosa, aut valde nigra sunt partUS pUrgamenta , etiam ut plurimum pinguedo succedit,& prodeunt paulatim, & non cito congelantur ,& primo quidem tempore leViu S fert, postea vero gravius , & minus purgatur , quam Oportet. Si enim corpus male habuerit, etiam partUS PUrgamenta pauciora, ac deteriora ipsi procedent. satietur autem & hpec Omnia , etiam si menses prodeant biliosi. Verum breviori tempore degrOtabit. Et morbus ad eadem pericula , & signa, & transmutationes deveniet. Aut enim ipsis Vomitus biliosus , aut purgatio per Menti em in hoc morbo fit, & uteri exulcerantur. 3lulta Vero custodia mulier opus habet. Quum igitur tale quid factum fuerit , ut ne moriatur , sterilis erit. Si
nihil horum fiat, & non curetur, sed partus
200쪽
HIPPOCRATE spurgamenta fuerint ipsi occultata, in triginta Muna diebus ut plurimum moritur. Huic phdrmacum in potu exhibendum est, quod bilem ducat. Ρrodest & anisum, L quae ad urinam ciendam dantur. Vomat autem , & sudores eliciantur, Ralvus succo ptisanae, & melle, & ovis , A malvae aqua infusa eluatur.
Quibus in ventre habentibus circa septimum,
aut octavum mensem derepente mammarum, Aventris plenitudo collabitur, & ubera graciles cunt, y lac non apparet, his dicendum est, pue-Tum dui mortuum esse, aut vivere, & debilem esse. Si enim in ventre habuerint, & apparuerint menses, aut abortus fiunt, si plures fuerint,& male olentes , aut foetus morbosi fiunt.
Si mulier in ventre habens, pituitosa fuerit,& caput dolet, A alias atque alias febrii, R in capite obvolvitur pituita. Et gravitatem exhibet, ac frigus , & in corpus procedit, & in Venas , quum caput fuerit repletum. Fit etiam colore plumbeo similis , & vomit pituitam . - lingua alba est, & urina communiter exalbescit, frigida est, turbatio adest, L aeger motus. Ubi Vero pepe rerit, procedet ipsi purgatio pituitos a , & apparebit pelliculosa , & vellit araneorum casses in hac distenti erunt , R patietur quidem eadem
Omnia etiam ea , cui menses pituitosi prodeunt, verum breViore tempore aegrotabit, & eadem pericula , & signa, & transmutationes morbus habebit. Continget enim ipsi vomitum pituitosum fieri, & affectiones similes vel ut illi accident.
Dependent enim eodem modo partUS purgamenta, S menses pituitosi, Verum purgamenta partu SbreViore tempore quam menses, & nisi eruperit ipsa purgatio , quae diu moram traxit, moritur in