장음표시 사용
261쪽
pedire non impedit. Et hac ratione obseruator intellexit, cum ac seruit ex mento Ernesti , pacem non esse illicitam , ex eo praecise, quod haeresi indirecte cooperetur. Nam sic etiam Deus, &quis quis Princeps, maioris mali vitandi causa, haeresin ad tempus permittit , indire et E illi cooperatur, absque ulla noxa quia scilicet non impedit cum physice posset impedire. Moraliter, cum is qui non modo potest, sed& debet atque tenetur impedire, non impedit. Et de hac indirecta cooperatione loquitur Ernestus, cum dicit,ex in- directa cooperatione cum haeresi, pacem illicitam reddi. Quod autem Ernestus de hac morali agat, patet ex eius probatione, ita enim arguit. Illicitum est non impedire malum, quod potes & teneris impedire: Atqui indirecte cooperari haeresi, est non impudire haerenncum potes & teneris; Ergo. Iam quod obseruator de cooperatione indirecta physicae egerit, constat ex eiusdem verbis: Nonis deo renes inpacem illi citam dicit,quod indireme coeperetur haeres. Fatetur hare in ad tempus permitti posse,quod est etiam iniuriale operari,
saltem ad teraim. Quid clarius ' Dicit, euiri qui licite ad tempus
permittit, haeresi cooperari. Non utique moraliter. Quia supponit licite,&tunc,permittere, quando non tenetur. Nam si teneretur impedire,non permitteret licite. Ergo, dicit cooperari tantum physice. Verum quid attinet omnia excusare 3 Demus, Obseruatorem cuin haec scriberet, etsi a veritate non abierit, a claratamen Ernesti mente,obscuritate sermonis,paululum deflexisse. Faciat par pari Monitor,cum suo Notatore,& incogitantiae suae peccata, multo equidem Erauiora, lubens abnoscat. Homines sumus, nihil numani a nobis alienum existia mare debemus.
262쪽
contendit contra Ernestum euincere haereticos non es e de iure di uino infam e repelliantiar, ,
P Robarat Ernestus ex illo Matth. 18. sim Ecclestam vim audierit sit tibi laut Ethniam cst Publi,nm. haereticos esse iure diuino infames. Contra hocinsurgit haereticorum Advocatus, &ita a
bis Christum vibilata Oatuisse, quam talem esse vitandum iuxtam m ,quem Ecclesa determinauerit. Item Si M'. de Cenff I. Fert. a. aris,illis verbis,ex communi Interpretum mente non infer a reticis excommunicationem aut aliam Censuram, sed contineri 'esarem illos excommunicandi. Fac consequentiam. Erigo Malde iis & Suar. negant illis verbis non indicari infamiam iuris vitiini naturalia Vides facile quam non sequatur. Ego vero sic argumentor. . Ex declaratione Christi,t, retici sunt eo apud fideles loco, & tales, quales olim apud Iudaeos Ethnici & Publicani : Atqui Publicani Iudaeis erant infames et Ergo haeretici ex declaratione Christi pod fideles sunt infames. Probo Minorem ex Interpretibus. Cotael. Iansen. in Concord. Euang. c. Is. Franc. Luca Brugensi Comm. in caput decimum octauum Matthi.Publicanis, inquit, periuriis, rapinis, pauperumque oppressionibu/ infamis. Retrib. Luta Erythrop. Hum. Euang. capite a8. C ei. hoc lo-bbu t
263쪽
eo. publieamis. in a a inquit hominum vis apud fideles. Dc - rhyl. Assimilat Publicanis tales fratres: Infamabatur enim ob pecunias publicanus, Cornel. ii Lap. ΚL Quare,inouit, non sitelisae Christianus,sed Ethnicus & publicanus, id est, publicus peecator habendus est. Publicani enim ob rapinas, penuria, t S. Hierox ac pauperum oppressiones, habebantur infames & scelesti.&c. Cernin , ne Monitor, quis sit de illo effato Christi interpretum semius,&quis, cum Erneito faciant f ret. Doctores nonprobant infamiamhaeresi ex re Aa in edere retantum humino et se onore est ex iure diuitis. Esto Anteced. Nego consequentiam. Argumentum ab auctoritate negativa non probat. Contra. e Gauctoritatenegativa Iethgumentum in paenis, ualuisfamia. Ita, ab auctoritate legis praesertim post, vae: concedo. Doctorum: nego. Rectius arieres, acute Logiee,si sic probares. Non est in Scriptura expressa illainfimiae poena: Ergo non est iuris diuini positivi. Imperi, autem sicar in Doctores ex Scriptura non probant infamiam et Ergo in Scriptura
non continetur infamia. Hic argumentum ab auctoritate negatia Tua non valet.3. Si infamia haresis est iuris diuini: ergo aliqua irregularisaaeraturis diuini. Consequemfalsum. Ergo. Negosequelam Maioris. Legisses Suarea disput. 8.Lr. n.a. de Cens divicasses irregularitatem incurri per solam infamiam Can
. Doliores diuidunt infamiam legalem. in ciuilem em Cano
Esto. Considerant eam tantum qnae ex lege humana oritur. Qui de humana tantum loquuntur, non negant esse aliquam iuris diuini. s. Si infamia poena esset iure diuino haeresi annexa , quare e et Satich. Hura. e Cor. aliique adpoenam istam incurrendam requimis iudicis sententiam ' Resp. I. Facile est dictu. Loquuntur auctorea de infanniae tunica,& ciuili, d quam incurrendam putantilli auctores necessam
264쪽
rio requiri sententiam iudicis, Quanquam suiu alii qui non requiarant ut Castrus i. r. deius . haeret. punit. c. p. aliaque. Quicquid er o de hae re sit,nihil ossicit Ernesto. Et si praedicti auctores , non obvliante quod doceant ad infamiam haeresios requiri sententiam rudicis,tamen concedunt,eam infamiam esse iuris humani, quidni concedant esse etiam iuris diuini 3 Et sicut non concederes,consequentiam,si quis diceret: illi auctores ad incurrendam infamiam lixam hos requirunt sententiam iudicis et ergo non concedunt illam int miam esse iuris canonici; ita&ego nego, cum tu non minori asyllovistia sic procedis et Auctores illi ad infamiam haeresos incurrendam requirunt sentcntiam tu icis: Ergo non eoncedunt illam infamiam esse iuris diuini- . - I Resp. a. Auctores illi requirunt sententiam iudicis, haereticus infamiae condamnetur, sed ut infamis declaretur. Aue. Atorium quem citasti. Ille sic docet.Instit. i. p. l. 8. c. Sobiicivit,infames esse ipso iure : Siquidem infamia essturu ergo ipso ire contrahitur. Respondeo infamiam iuris dici, quiastatim utperAdicu sententiam crinien est declaratum,rem est infamis; ne suetims espiuei ut Iudex condemnet reum, ut infamem, sed tantum ut crimen declaret. Sicut bona hareticorum ipso iuresunt confiscata, ritur iudicissententia, qua crimen declaretur. Sicut ergo ius humanum potuit crimini haeres os infamiam inurere, potuit etiam itatuere.ut tamen ea locum & vim non obtineret, nisi ucondemnationem. Atque ita de facto constituisse, colligi videtur, & colligunt mn in c. Infamibus.dere uris in s. Abbanc. estimonium .detestibus. & c. Exceptionem. de except. ex l. I. de iis qui notantur intesmia. Videat nunc Monitor quam apposite contra infamiam iuris diuini obiiciat, quae Doctores de infamiaturis humani, iuxta leges humanas disceptant. 6. Si infamia haeresis est iuris diuini; ergo contra receptam LM-ctorumsententiam Christus aliquam legem nouam tulit, praeter illas ualunt deside F Sacramentorum substantia: Atqui non est admittenaum Consequens; Ergo nec sitecedent. Nego sequelam. Lex haec infamiae est iuris diuini naturalis, non nouiter a Seruatore perlata, sed clarius explicata. Itatio natu
265쪽
Reseon detur ad quaedam . argumenta,quibUs probare nititur pedimissionem haeresis absoluta de perpetuam; non esse de se illi
I Argumentum. Tannermisso d. t. q. p. dub.f. n. ' . Auctor. myos Pac. c. s. q. aes. n. s L Becanis de Me q. . asserunt. vix unquan eriposse: Ergo concedunt in casu aliquo, sali raro, feri
Certe, minus es quam raro, & minus quam rarissime. Verbo Doctores illi non probant postiue, posse fieri licite talem concessionem, sed tantum non damnant absolute. Hoc tamen ipsum de Becano minime concessetis. Iniuria ille in hanc rem laudatus. Non dicit i. cit. vix unquam concedi posse. . Supra verba attulimus Expressissime docet,grauissimis de causis aliquanto tempore concedi etiam per pactum posse,& tunc omnino fidem pro missorum seruandam esse naereticis. Inspiciat locumBecani Monitor, de discat oculatius peruidere ea, quae vult in medium pro- erre.
266쪽
niapenitu ab acatholicis oppresis
Per . Utramque seruare non pol llor obseruatio. dec. Qii id res,ondes ,
dipotest. Magis tenetur Caesar hae es.ses,et '' ramque debet
seruare,&perpetuam impunitatem non
leuiter Atqui hoc posterius sei per potest, a ' 'μ' Ergo, frustra es cum duabus illis legib
267쪽
praeuidetur,in tempore vero definito non continetur . aut certe non praeuidetur. Imo vero,siin tempore, antumuis exiguo,certo aut valde probabiliter praeuideretur, necessitatem urbentem , majoris malo,cessaturam, non posset quis pro illo etiam exiguo tempore impunitatem licite pacis i. Sed tantum tunc licet, dc pro eo tempore licet,pro quo prudenti hominum iudicio aestimatur; causas illas excusantes perduraturas. Ingens ergo disparitas ad oculum patet. In
tempore perpetuo continetur cessatio causarum excusantium; in tempore desinito,pro quo licet,non continetur saltein moraliter,eci exta prudens hominum peritorum iudicium. Dices. homines in eo iudicio 'Sintur, ante ter miras conscriptos di curtis omnis cesset.
Reipond. Tamen promissio dc pactum ieruandum est , quiam prudenti iudicio licite&honeste initum estrit supponimus. Ar a
curret tempu/,quo poterit punire, Malum impedire
Distinguo. Poterit physic ,Concedo. Moraliter;nego. Quod enim illicitum est,moraliteeaeri non potest. Atqui posito pactoli- .site inito, de non impedies da haeresi, iam impeditio pro eo teme re quo pactum durat est illicita: Ergo pro eo tempore anoraliter fieri non potes . . Instetit quis. Ergopotesseri,ut Princeps pactolicitoteneatur non tu tire impedire heroin tunc cum post impedire, ct cum
cessat mesu secessit permittendi, est consequenterruitfundamentum Ern Dasi permissionempe eluam damnat exeo praecipue, quodetas si ad Agatu friticeps haeresin permittere,tunc cumnulla amplituerit pre /.iten inrcestas aut causa excusans. D ngum,ut ante. Potest fieri ut teneatur,cum posset impedire piis ce ; concedo. Moraliter,sive licite;nego. Item, cum ce sat necessitas permittendi phrsica;concedo,cum cessat moralis ; ne-so. Posito enim quod licite pactus sit pro eo tempore impunitam relinqvcre, non potest licite, neque debet punire. Praeterea posito
semel pacto licito antecedente, iam maius bonum urget. Nempe satius est de rationi magis conmenit, ut pactorum legitime initorum sides iliter homines inuiolata constet, quam ut contra fidem datam
pro finito aliquo temporis spatio haeretici puniantur. Nemo po-
268쪽
test teneri,sdem, quam ex rationis praescriptor ectu dedit,sallere. A qui si Princeps durante eo pacto haereticos piniret, fidem quam ii re quam optimo dedit, falleret: Ergo non potest durante eo pacto, tencri ad libretic&s puniendos. Contra. Idena depacto perpetia ct a latae impunit tis. Nimirum eo semesinito,iaran Caesarem onposse moraliter ue lici- Ie punire. Item rem maim bonum vetere,e quodsiiursi de emes iam seruari,quam haereticos impedira.
At de pacto perpetuae impunitatis idim dici nequit, quia hoc;
antecedenter, non potest licite initi,&fidim obstringere,dcita comsequente unitionem in perpetuum redaere illicitam siue moralia ter impossibilam, sicut facit pactum tem petarium. O rvero non possiperpetuumpactumantecedenterlicii eri,uti pactum temporara potest y Idco,qui Urotcmpore, certis limi-tious circumreripto,sieri potest, ut pruueneriudicetur, causas licitae concessionis minim e cessaturas. Ergo p o illo tempore prudenter& licite potest pactum iniri. At de ten pore absolute perpetuo,
non potest prudenter statui, quod nulla uiquam interuentura sit rerum vicissitudo,quae necessitatem permitaendae, haeress submoueat, imo aestimari debet&potest, serius aut ocius affuturam exstitrandae demum haeresios opportunitatem. Ergo de eo non poteli quis
prudenter & licite pacisci, quia pacisceretur se non impediturum
Iiaeres os malum,tunc cum videt se posse&deberi impedire. Simile aliquod reperire licet in Matrimonio cum ii stem haereticis ineundo Nam si quis per illud intelligat se manifesto peruersonis futurae discriminiexponi, non contrahit cquidem licite, quantum est deium re natural Qui vero prudenter aestimaret nullum inde sibi& fidei suae probabile periculum imminere, licite di absque noxa contrahit Juamuis iudicio suo fallatur, &reuera praeter opinionem grauitereinceps de religione periclitetur. Sicut ergo ille Matrimonii contractus cum ii retico illicite initur, non qui contrahentem Catholicum de facto periculo peruersonis exponit,sed qui expositurus prouidetur. Ita illa impunitatis permisso illicitepromittitur haereticis,
non quae promittentem tunc cum causae excusantes cessant, obligatura est aut obligat,sed quae obligatura prouidetur. Atqui eiusnodi estpermisso perpetua: Lrgo.
269쪽
Non estpotior ratio ur temporaneapermissio non coeperetur heres pati iis quam perpetua. Siquidem temporalea indulgetiir, absque iusta causa, sine dubio aeque cooperatur. It quando propter causas legitimas. v. g. maioris mali vitandi caus conceditur,omnino potior est ratio. Nam qui ast tempus permittit et causa excusante, de eo dici non potest, quod non impediat haerein,tunc cum potest&tenetur impedire.Enim vero si excusatur,noi tenetur, & si teneretur, non excusaretur.
- Qui vero simpliciter, abs,lute in perpetuum concedit, is etiam cohc it vi talis promissi, tuic cum nulla aderit & adfutura videtur e
cusatio Ergo, de illo dici lotest& debet, quod non impediat haer sin tunc cum potest & debet. Ergo cooperatur indirecte.Ergo est potior&diuersa ratio.
Etsi Caesar i se et migrare Catholicos . terris haereticorum nore peccaret: Ergo multi minus peccat quod pacisiatur, ut Protestantes Catholicis me aiionem in cant. Probatur e sit. Uma illa migratia cedit in salutem ipso, Am, licui illa Lesbrahami de ra Chaldaeorum, quam Deus impraecepit. , Distinguo. hi Caesar iuberet eo modo migrationem , quo Deus Abrahamo; Esto. Si iuberet eo modo quo Protestantes iubent. Nego. D eus non dixit Patriarch , aut idola cole,aut exi, sed ut ne idola colas, cxl. Protestantes autem iubent, aut errores ample-eti,aut exire. ratione frequentius accidit, ut maxinia subdit rum pars,migrationis dissicultate victa, errores exiuio praeoptet, atq;ita migratio illa,co modo imirerata non cedit in salutem,sed ut aeternum animarum vertit cxitium. atro ego, an hoc edictum iustum
270쪽
esie possit: patria aut Lutheranus esto' si eo nimii umsensu proponatur, ut quis liaeresin professus illi faciat sitis Atqui tale edictum Protestantes poscunt,&Caerar,vi pacis prolectae approbare,& iuxta illud per iudices suos contra Proteitantium subditos Catholicos, si iudicio appelletur, pronunciare debet. Quin adeo, si sub , diti em grationi vi resistere ut, deberet Caesor, eos armis coinpescere: Ergo. Esto, inquit, Caesar armis impediret, tamen adhuc Acatholicoram fallio non nisi accidens cooperaretur. Qi modo per accidens Si Caesar inisso exercitu Catholicos migrationi resistentes, compesceret, nunquid, catholicos in expellendis fidelibus iuuaret 3 An non actionis illius expulsuae socius de pars foretZQxae modo ergo per accidens concurreret Sicut paren per accidens concurrit , est cooperatur homicidio ex rixa duoram Onsecutos filium sumptinam Arimere vellet, domi per
Contra. I. Pater ideo non cooperatur caedi, quia non tenebatur permittere, ut filius cum periculo vitae propriae, an eno periculo caueret. At hic nihil simile excusat Caesarem, qui Catholicos iniuriam a se propellentes,armis coercet, ne id possint facere. a. Si filius ille absque periculo proprio caedem illam impedire posset, &a parente videtineretur, tuo minus impediret,quis dubitet parentem caedis reum facere I Atqui Caesarvi Projecti, Catholicos etiam luccum essicaciter, &sine discrimine, &ase&ab aliis Catholicis exilii iniqui poenam amoliri poterunt,vi armata tenebitur impedire. Ergo si id faxit, exilii iniuste illati, vel fidei male eiuratae causa per se erit.
Casar per istam Pacem non cooperatur haresi, sed tantum permise siue se habet. .Non adiudicatse i petitionem Acatholicorum quando petunt si permitti reformarionem , ct expui nem Catholicorum,