Republic of Plato

251쪽

μανθάνοντι καὶ μελετῶντι, υκ αν ραδίως ουδε πολλὰ νευροις ως οὐτο. Ου'a οἴν. ΓΙάντων δη νεκα τούτωνου ἀφετέον το μάθημα, αλλ' οἱ ἄριστοι τὰς φύσεις παιδευτεοι ἐν αυτω. αύμφημι, - Γίς. IX. Τοῖτο μεν τοίνυν, εἶπον εν ἡμῖν κείσθω δεύτερον δε το εχόμενον τούτου σκεψώμεθα πά τι προσήκει ἡμῖν. Το ποῖον ἡ γεωμετρίαν, φη, λεγεις; υτ τοῖτο, ἡ δ' ἐγώ. Οσον μεν εφη, προς τὰ πολεμικὰ αυτου Dτείνει, δῆλον τι προσηκει προς γὰρ τὰς στρατοπεδευσεις και καταλήψεις χωρίων και συναγωγὰς και κτασεις

στρατιὰς καὶ ὁσα δη αλλα, χηματίζουσι τὰ στρατόπεδαε αυταῖς τε ταῖς μάχαις καὶ πορείαις, διαφεροι ν αυτὸς αυτου γεωμετρικος καὶ ἡ ων. Ἀλλ' ουν δή, εἶπον, προς μεν τὰ τοιαυτα βραχύ τι αν ξαρκοῖ γεωμετρίας τε καὶ λογισμῶν μόριοπι το δε πολ αὐτης και πορρωτερωπροῖον σκοπεῖσθαι δεῖ εἴ τι προς κειν τείνει, προς TO E ποιεῖν κατιδεῖν ραον την του ἀγαθου δέαν τείνει δε, φαμεν, πάντα αυτόσε, σα ἀναγκάζει λυ χην εις κεῖνοντο τόπον μεταστρεφεσθαι, ν ω εστι το εὐδαιμονεστατον

του οντος, ὁ δεῖ αὐτην παντὶ τρόπω δεῖν. ρθως, φη,

λεγεις. υκουν εἰ μεν οὐσίαν αναγκάζει θεάσασθαι, προσήκει, ε δε γενεσιν, Ου προσηκει Φαμεν γε δη Ου

τοίνυν τουτό γε, ν δ' ἐγώ, ἀμφισβητήσουσιν ἡμῖν σοι 527

και σμικρὰ γεωμετρίας εμπειροι, τι αύτη λεπιστήμη πὰντουναντίον εχει τοῖς εν αὐτ λογοις λεγομενοις π των μεταχειριζομενων Πῶς εφη Λεγουσι μεν που μάλα γελοιως τε καὶ ἀναγκαίως ως γὰρ πράττοντες τε και πράξεως νεκα πάντας τους λόγους ποιούμενοι λεγουσιν τετραγωνίζειν τε και παρατείνειν και προστιθεναι και πάντα ἴτω φθεγγόμενοι το δ εστι που πὰν το μάθημα Β γνώσεως νεκα επιτηδευόμενον. IIαντάπασι μεν υν, φη.

252쪽

λυμένου. Κύομολόγητον', εφη ' του γὰρ εὶ ντος γεωμετρικη γνῶσίς εστιν. λκον ἄρα - γενναῖε, ψυχης πρὸς αληθειαν εἴη ἄν καὶ ἀπεργαστικον φιλοσόφου διανοίας προς το ἄνω σχεῖν a νυν κάτω ου δεο εχομεν. si oἶόν

περὶ τον πόλεμον, καὶ δὴ και προς πασας μαθησεις, στεκάλλιον ἀποδεχεσθαι, ἴσμεν που τι τω λω καὶ παντὶ διοίσει ἡμμενος τε γεωμετρια καὶ μη Τω παντὶ μεντοιν Δι ἔφη Δεύτερον δὴ τοὐτο τιθῶ αεν μάθημα τοῖς νεοις Πιθῶμεν, φη. X. Τί δε τρίτον θῶμεν στρονομίαν η υ δοκεῖς

Ἐμ οι τοὐνδ εφη ' το γαρ περὶ ρα ευαισθητοτερως χειν καὶ μηνῶν καὶ νιαυτῶν ου μόνον γεωργία ουδε ναυτιλία προσηκει, ἀλλὰ καὶ στρατηγία ου ζηττον Ἐδυς εἶ, ην δ'εγω, τι εοικας δεδιότι τους πολλους, μη δοκyς ἄχρηστα μαθηματα προστάττειν. το δ εστιν υ πάνυ φαυλον, ἀλλὰ χαλεπον πιστευσαι, τι εν τούτοις τοῖς μαθημασινεκύστου οργανόν τι ψυχης εκκαθαιρεται τε και αναζωπυαρεῖται ἀπολλύμενον και τυφλούμενον πο των ἄλλωνεπιτηδευμάτων, κρεῖττον ὁ σωθηναι μυρίων μμάτωμ' μόνω γαρ αυτ ἀλήθεια ὀρβται. οἶς μεν υν ταυταξυνδοκεῖ ἀμηχάνως ως ε δοξεις λεγειν ' σοι δε τούτου μηδαμη σθημενοι εἰσιν, εἰκότως ἡγήσονταί σε λεγεινουδεπι ἄλλην γ' avr αυτῶν οὐχ ὁρῶσιν ἀξίαν λόγου ὐφελίαν. σκόπει υν αὐτόθεν, προς ποτέρους διαλεγει,

253쪽

οὐ δε προς τερους δ ἀ λὰ σαυτου νεκα το μέγιστον ποιεῖ 528 τοὐς λόγου p, φθονοῖς μην ουδ αν ἄλλω, εἴ τίς τι δύναιτο ἀπ' αυτῶν νασθαι. Ουτως, φη, αἱρουμαι, μαυτογενεκα τω πλεῖστον λεγειν 'ε καὶ ἐρωτὰν καὶ ἀποκρίνεσθαι. 'Ἀναγε τοίνυν, ν δ εγω, εἰς τουπίσων νυν δὴ γὰρ υκ

στερεον λαβόντες, πρὶν αὐτο καθ' υτ λαβεῖν Ορθῶς δε Βεχει ξης μετὰ δευτερα αὐξην τρίτην λαμβάνειν. εστ δε που τοὐτο περὶ την τῶν κύβων αύξην καὶ is, βάθους μετεχον. Eστι γάρ, φη ἀλλὰ ταυτά γε, ἁ Σώκρατες, δοκεῖ ἴπω ηὐρθσθαι. Διττὰ γάρ, ην δ' εγώ, τα αἴτια οτι τε οὐδεμία πόλις εντίμως αυτὰ εχ ει, σθενῶς ζητεῖται,

περὶ ταὐτά ζητητικοὶ μεγαλοφρονούμενοι ' εἰ δε πόλις coλ- ξυνεπιστατοῖ άντιμως Hγουσα αυτά, χυτo P τε ἰν πείθοιντο. και ξυνεχ ῶς 'ε ῶν καὶ 4ντονω. ζητούμεναεκφανῆ γενοιτο οπ εχει' ἐπεὶ καὶ ὐν πο τῶν πολλῶν ἀτιμαζόμενα καὶ κολουόμενα πο τῶν ζητούντων, λόγον Ουκ εχόντων καθ' ὁ τι χρήσιμα, δμως προς ἄπαντα αὐταβία ὁπο χάριτος αυξάνεται, και οὐδε θαυμαστὰν αυτὰ φανηναι. Καὶ μεν δ', εφη, το γε πίχαρι και διαφερόντως D

Ναι, ν δ' ἐγώ. Εἶτά γ εφη, το μεν πρῶτον ἀστρονομίαν μετὰ ταύτην, στερον δ' ἀνε χώρησας. Σπεύδων γάρ, εφην, ταχυ πάντα διεξελθεῖν ἀλλον βραδύνω Ἀξης γὰρ οὐσαν την βάθους αὐξης μεθοδον, τι τ ζητησε γελοίως χει, υπερβὰς αὐτην μετὰ γεωμετρίαν ἀστρονομίαν ελεγον, φορὰν

254쪽

Ουσαν βάθους. 'Oρθῶς, φη, λεγεις Τέταρτον τοίνυν, ην δ εγώ, τιθῶμεν μάθημα ἀστρονομίαν, ς παρχούσης

τῆς νυν raραλειπομενης, ὰν αὐτην πόλις με I. Εἰκος, η δ ος καὶ ο γε νυν δή μοι, ω Σώκρατες, πεπληξας περιαστρονομ&ς ς φορτικῶς παινοῖντι, νυν Γ συ μετερχει 629 παινῶ l παντὶ γὰρ μοι δοκεῖ δηλον, τι ἴτη γε ναγκαζει ρυ χ' εἰς το ἄνω ρὼν καὶ ἀπο των νθενδε κεῖσε αγει. σως, ν δ εγω, παντὶ δῆλον πλην μοί εμο γαρ υδοκει οἴτως Ἀλλα πῶς εφη. πις μεν νυν αυτην μετα χειρίζονται οἱ εἰς φιλοσοφίαν νύγοντες, πάνυ ποιεῖν κάτω βλεπειν. Πῶς, φη, λεγεις; υκ γεννως μοι δοκεῖς,

σαυτω ' ἐστι κινδυνεύεις γὰρ καὶ εἴ τις εν ροφῆ ποικίλματα θεώμενος νακύπτων καταμανθάνοι τι, γεῖσθαι ναὐτον νοησει αλλ' υ ομμασι θεωρεῖν ἴσως ουν καλως

δεγεῖ, γὼ δ' εὐηθικῶς. ἐγὼ a αδ υ δύναμαι ἄλλο τι

νομίσαι ἄνω ποιου ψυχην βλεπειν μάθημα ἡ κεῖνο, ο ανπερ τοί τε ν καὶ το ἀόρατον, ἄν τε τις ἄνω κεχ ηνως η' κάτω συμμεμυκως των αἰσθητῶν τι επιχειρ μανθάνειν, Ουτε μαθεῖν αν ποτέ φημι αυτόν-επιστημην am οὐδενσεχειν των τοιούτων-ούτε ἄνω ἀλλὰ κάτω αὐτου βλεπειν την ψυχήν, κα εξ πτίας νεων ε γῆ η ἐν θαλάττημανθάνP. XI. Δίκην, φη, χω ' ρθῶς γάρ μοι πεπληξας. αλλα πῶς δη λεγε δεῖν ἀστρονομίαν μανθάνειν παρὰ νυν μανθανουσιν, εἰ μελλοιεν φελιμως προς ἁ λεγομεν μαθησεσθαι ' Ωδε ην δ' ἐγώ ταὐτα μεν τὰ ν τω

A. ε νέων II: ἐν A, unde ἐξυπτιασμένος pira ὐπτίας μὲν coniecit Marandin.

255쪽

νομιεῖν μεν, ς οἷόν τε κάλλιστα τὰ τοιαὐτα εργα συστη- σασθαι, υτ ξυνεστίνα τω τολουρανοὐ δημιουργω αυτόν τε και τα εν αὐτω' 'ην δε νυκτος προς μεραν ξυμμετρίαν και τουτων προς μηνα και μηνος προ ενιαυτὸν καὶ των

ἄλλων στρων πρός τε αὐτα καὶ προς ἄλληλa υκ ἄτοπον, B οἴει ἡγησεται πον νομίζοντα γίγνεσθαί τε ταὐτὸ ἀειωσαύτως καὶ οὐδαμr ουδεν παραλλάττειν, σῶμα τε χοντα καὶ ρώμενα, καὶ ζητεῖν παντὶ τρόπω την ἀλήθειαν αυτῶν λαβεῖν Ἐμιοὶ γοὐ δοκεῖ, φη, οὐ s ἀκούοντι. IIροβλήμασιν ἄρα, se δ' Vγω, χρώμενοι ,σπερ γεωμετρίαν

256쪽

εγω, ἀντίστροφον αὐτου. o ποῖον Κινδυνεύει, φην, ως προς στρονομια ομματα πεπηγεν ως προς ἐναρμόνιον

φορὰν τα παγῆναι, και αυται ἀλλήλων δὲ φαί τινες αἱ ἐπιστημα εἶναι, οἴ τε Ιυθαγόρειοι φασι και μεῖς,

ημεῖς δε παρὰ πάντα αὐτα φυλάξομεν το μετερον. Iοῖον Μη ποτ' αυτῶν τι τελες επιχειρῶσιν ἡμῖν μανθάνειν ους θρέψομεν, και υκ ξηκον κεῖσε αεί, οἷ πάντα δεῖ ἀφήκειν, οἷον ἄρτι περὶ της ἀστρονομίας ελεγομεν δε υκ οἶσθ' τι καὶ περὶ ρμονίας τερον 53 τοιοsτον ποιουσι τὰς as ἀκουομενα α συμφωνίας καὶ φθόγγους ἀλληλοις ἀναμετρουντες ἀνηνυτα σπερ ι ἀστρονόμοι πονουσιν. ' τους θεούς, φη, καὶ γελοίως γε, πυκνώμα άττα νομάζοντες καὶ παραβάλλοντες τὰ ἄτα, IO εκ γειτόνων φωνην θηρευόμενοι, O μεν φασιν τι

κατακούειν ν μεσω τινὰ χην και σμικρότατον ειναι

τοὐτο διάστημα, ω μετρητεον, οι δε αμφισβητουντες ἰς νομοιον δη φθεγγομενων ἀμφοτεροι τα οὐ νου προστησώμενοι Σ μεν, ν δ εγώ, τους χρηστοῖς λεγεις τους ταῖς χορδαῖς πράγματα παρεχοντας και βασανίζοντας, επι τῶν κολλόπων στρεβλοῖντας is δε- μακροτερα εικὼν γίγνηται πλήκτρω τε πληγῶν γιγνομενων καικατηγορίας περι καὶ ξαρνήσεως και ἀλαζονείας χορδῶν, παύομαι της εικόνος και ου φημι τούτους λεγειν, αλλ' ἐκείνους ους φαμεν νυν δὴ περι αρμονίας ρήσεσθαι.

257쪽

ἐν ταύταις aῖς συμφωνίαις ταῖς ἀκουομέναις αριθμοῖς ζητουσιν, αλλ' υκ εἰς προβληματα ἀνίασιν, ἐπισκοπεῖν τίνες ξύμφωνοι ριθμοὶ καὶ τίνες ου, και διὰ τί κάτεροι. Δαιμόνιον γαρ, εφη, πραγμα λέγεις. ρησιμον μεν ουν, ην Γ γώ, προς την του καλοῖ τε καὶ ἀγαθου ζητησιν,

κοινωνίαν ἀφίκηται και ξυγγένειαν, καὶ ξυλλογισθη αὐτατ εστιν ἀλληλοις οικεῖα φέρειν τι αυτῶν ει α βουλόμεθα την πραγματείαν, καὶ ου ἀνόνητα πονεῖσθαι, ε δε μή, ἀνόνητα. Και ἐγώ, φη, οἴτω μαντεύομαι. aλλὰ πάμπολυεργον λεγεις, ω Σώκρατες. οὐ προοιμίου ην δ' ἐγώ, τίνος λεγεις, - ου ἴσμεν, τι πάντα αὐτα προοίμιάεστιν αυτοῖ τοὐ νόμου, ν δεῖ μαθεῖν ς ου γάρ που δοκοῖσί γε σοι ι αὐτα δεινοι διαλεκτικοὶ εἶναι. O μὰ του Δί AEεφη. εω μὴ μάλα γε πινες χλίγοι - ν ἐγὼ εντετύχηκα. Ἀλλα ηδ εἶπον, μὴ δυνατοί τινες οντες δοῖναί τε και ἀποδεξασθαι λόγον εἴσεσθαι ποτε τι ν φαμεν δεῖν ειδεναις Ουδ' Ἀδ. εφη, 'osτω γε l Οὐκοὐν. εἶπον. in Γλαύκων, 532ουτος δη αυτός εστιν ὁ νόμος, ον το διαλεγεσθαι περαίνει δήον και ντα νοητὸν μιμοῖ αν ἡ της ψεως δύναμις, νελεγομεν πρὸς αυτ ηδη τὰ ζωα επι χειρεῖν ἀποβλεπειν

καὶ πρὸς αυτ α τὰ, ἄστρα τε καὶ τελευταῖον δὴ πρὸς

258쪽

τ ζω τε και φυτὰ και το του λίου φως τι δυναμία δσβλεπειν, πρῖς δὲ τὰ ἐν δασι φαντώσματα θεῖα και

σκιὰς τω οντων, λλ' υκ εἰδωλων σκιὰς δι τερου τοιουτου φωτος ως προ ηλιον κρίνειν ἀποσκια μενας, πὰσα αυτ η πραγματεία των τεχνῶν, ας διηλθομεν, ταύτην χε την δύναμιν καὶ παναγωγην του βελτίστουεν υχη προς την του ρίστου τοις υσι θεαν, σπερ τότε του σαφεστάτου, σωματι προς την του φανοτάτου νε τω σωματοειδεῖ τε καὶ ρατω τόπω. Ἐγὼ μεν εφ', ἀποδεχομαι υτω. καίτοι παντάπασί γέ μοι δοκεῖ χαλεπα με ἀποδεχεσθαι εἶναι, ἄλλον δ' υ τρόπον χαλεπα μη ἀποδέχεσθαι. μως δε-ου γὰρ ν τω νυν παρόντι μόνον ἀκουστεα, ἀλλα και υθις πολλάκις επανιτεον-ταῖτα θεντες εχειν δε νυν λέγεται, ἐπ' αὐτονδη τον νόμον ωμεν, και διέλθωμεν Oύτως, σπερ τοπροοίμιον διηλθομεν. λεγε Ῥῖν, τίς ὁ τρόπος 'ης 'ου διαλέγεσθαι δυνάμεως, καὶ κατὰ ποῖα δ' εἴδη διεστηκεν, και τίνες αυ δοί. αυται γὰρ ν δη, ς εοικεν, αἱ προς αυτ αγουσαι εἱεν ο ἀφικομενω σπερ δου ἀνάπaυλα αν εἴη καὶ τελος της πορείας οὐκε , ην δ' ἐγώ, ἁ φίλε 533 Γλαύκων, Οἶός σε ἀκολουθεῖ επει τό γ' ἐμον οὐδενὰν προθυμίας ἀπολίποι, ουδ εικόνα ἄν τι υ λεγομεν

οντως η μη Ουκε ἄξιον τουτο διισχυρίζεσθαι ἀλλ ὁτιμεν δεῖ τοιουτόν τι ἰδεῖν, ἰσχυριστεον γάρ , I μηνί

259쪽

Ουκουν καὶ οτι η του διαλε γεσθαι δυναμις μονη αν ηνειεν

εμπείρω οντι ἄν νυν δὴ διηλθομεν, ἁ λη δε οὐδαμηδυνατόν Και τοὐτ φη, αξιον διισχυρίζεσθαι Τόδε γοὐν η δ εγώ, οι δει ημῖν ἀμφισβητησε λε γουσιν, OB

αὐτου γε εκάστου πέρι Ἀστιν καστον, λη τις Tra, χειρεῖ μέθοδος δω περὶ παντος λαμβάνειμ αλ α μεν α λαιπὰσαι τε χναι η προς δόξας ἀνθρώπων καὶ επιθυμίας εἰσίν, προς γενεσεις τε καὶ συνθεσεις, η προς θεραπείαν των φυομενων τε καὶ συντιθεμενων ἄπασαι τετράφαται, αἱ δελοιπαί, ας του οντος τι φαμεν πιλαμβάνεσθαι, γεωμετρίας τε καὶ τὰς ταύτη πομενας, ρωμεν ως νειρώττουσιμεν περὶ o ν, παρ δε δύνατον αὐταῖς δεῖν, ω a cὐποθέσεσι χρώμεναι ταύτας κινητους εὐσι, μη δυνάμεναι

λόγον Gόνα αυτῶν. ω γαρ αρχὴ μεν ο μὴ οἶδε, τελευτὴ δε και τα μεταξύ ε ο μὴ οἶδεν συμπεπλεκται, τίς μηχανὴ

XIV. Ουκουν, ν δ εγώ, η διαλεκτικὴ μεθοδος μόνη

ταύτη πορεύεται, τὰς ποθεσεις ἀναφερουσα ἐπ' αυτὴν τὴν ρχὴν να βεβαιώσηται, καὶ τω οντ εν βορβόρ Dβαρβαρικω τινὶ το της ψυχῆς ομμα κατορωρυγμενον ὴρεμα ελκει καὶ ἀνάγει ἄνω, συνερίθοις καὶ συμπεριαγωγοις χρωμεν αἷς διήλθομεν τεχναις α επιστημα μεν πολλάκις προσείπομεν διὰ το θος, δεονται δε νόματος ἄλλου, ναργεστερου με ἡ δόξης, ἀμυδροτερο δε ἐπιστημης διάνοιαν δε αυτὴν εν γε τω πρόσθεν που Δρισάμεθα εστι δ', ς εμοὶ δοκεῖ, ου περὶ νόματος Gμφισβήτησις, οἷς τοσούτων περι σκέψις οσων ἡμῖν Eπρόκειται O γαρ οἶν, φη 'Αρεσκει δνε, ν δ εγώ,

260쪽

ωσπερ το πρότερον, την με πρωτην μοῖραν επιστημην

53 καλεῖi , δευτερα δε διήνοιαν τρίτην δε πίστιν και εἰκασὶν τετάρτην, κά ξυναμφοτερα με ταυτα δόξαν, ξυναμφότερα δ' κεῖνα νόησιν, καὶ δόξαν με περὶ γενεσιν, νόησιν δεπερὶ οὐσίαν, και ὁ τι υσία προς γενεσιν, νόησιν προς δόξαν, και ὁ τι νόησις προς δόξαν επιστήμην προς πίστιν και διάνοιαν προς εἰκασίαν την δ' φ' οἶς ταυτα ἀναλογίαν κa διαίρεσιν διχῆ κατερου δοξαστοῖ τε και νοητοὐ, ἐωμεν. - Γλαύκων, ἔνα μη ημῶς πολλαπλασίων λόγων εμπληστ η σων Ο παρεληλυθότες Ἀλλα μην μοι γ εφη, τά γε ἄλλα, καθ' oσον δύναμαι πεσθαι, ξυνδοκεῖ.m καὶ διαλεκτικον καλεῖς τον λόγον κάστου λαμβάνοντα

της Ουσίας και τον μη χοντα, καθ οσον, μη εχη λόγοναύτω τε και ἄλλω διδόναι, κατὰ τοσοῖτον οὐ περιτούτου Ο φησεις εχειν ΙΠῶς γαρ ν η δ' ς φαίην; οὐκos καὶ περὶ του γαθos σαύτως ' O αν- εχηδιορίσaσθαι τω λόγω ἀπο των ὁλλων πάντων ἀφελων τηνc os ἀγαθοῖ δεα και σπερ εν μάχη διὰ πάντων λεγχων διεξιων, μη κατὰ δόξαν, ἀλλὰ κατ οὐσίαν προθυμούμενος ἐλεγχειν, ε πὰσι τούτοις ἀπτωτι τω λόγω διαπορεύηται, οἴτε αὐτο το ἀγαθὸν φησεις εἰδεναι τον ούτως χοντα Oύτεάλλο ἀγαθον οὐδεν, λλ' εἴ π ειδώλου τινὰς φάπτεται, δόξη, υκ επιστήμη φάπτεσθαι, και τον νὼ βίον ὀνειροπολοὐντα και ἰπνώττοντα. πρὶν νθάδ' έξεγρέσθαι, εις D Ἀιδου πρότερον ἀφικόμενον τελεως πικαταδαρθάνειν; Νὴ τὸν Δια, η δ ος, σφόδρα γε πύντα αὐτα φησω Ἀλλαμην τούς γε σαυτο παιδας, ους τω λόγω τρεφεις τε και παιδεύεις, εἴ ποτε εργω τρεφοις, ου αν άσαις, ως εγωμαι, ἀλόγου οντας σπερ γραμμάς, ἄρχοντας εν Γ πόλει κυρίους των μεγίστων εἶναι Ου γὰρ οἶν, φη.

Νομοθετησεις δ' αὐτοῖς ταύτης μάλιστα της raιδείας ἀντιλαμβάνεσθαι, Ἀξ ης χρωτὰν και ἀποκρίνεσθαι