Vitae parallelae: Ad optimorum librorum fidem accurate editae

51쪽

CAMILLUS. 45

πολλῶ και καλοῖς πωνας γωνίσατο, περὶ δόξης καὶ δυναστείας πολεμουσα Ῥωμαίοις. - δε τετμεερδνή ς με φιλοτιμιας ἀφειστήκει, συντριβεῖσα uεγαλαις μάχαις ἐπαράμενοι δε τευ μακρὰ καὶ καρτερὰ καὶ την πύλιν οπλων εὐ βελων-αὶ σιτουκα παρα ετης ἀπάσης ἐμπλήσαντες, δε- ὁπμμενον την πολιορκίαν, μακρὰν μεν ουσαν, οὐχ ηττονδε τοι πολιορκοῖσιν ἐργώδη καν χαλεπὴν γενομένην. Eνθισμένοι γὰρ ου πολὐν χωνον, ἄλλ' ωρα θέρους,ἀω στρατείων, Ono δε διαχειμὰ ιν, τύτε πρωτονηναγώσθησαν πωτων χιλιουνων, φρούρια κατασκευασήμενο καὶ τὁ στρατύπεδον τειχίσαντες ἐν υπολεμία χειμωνα καὶ θέρος συνάπτειν, δη σχεqδνετους βωμου πω πολεμω τελεττωντος πιστε καὶ τους εμον- εν α - γενέσθαι, και μαλακῶς πολιορκεῖν δοκουντας ἀφαιρεθηναι την ανῆν, ερον αἱρεθέντων ἐπὶ τον πύλεμον - ην καὶ κάμιλλος, τε χιλιανων το δεύτερον 'Eπραξε δε περὶ την πολιορκιαν ουειν ἐν ἐκείνω ω χρύνω λαχών Φαλεριοις και Καπηνάταις πολεμεῖν, o δι ἀσχολίαν πολλὰ τὴν χώραν τύτε καθυβρισαντες, καὶ παρὰ πάντατον xρρηνικον πιλεμον ενοχλήσαντες, ἐπιέσθησανυ cio καμιλλου, και συνεστd σὰν ις τὰ τείχη,

θος ἀκμάζοντι τε πολεμω συνενεχθἐν οὐδε ληττον

των ἄπιστων πυθέσθαι δανμώτων, αἰτιας κοινης

52쪽

λως ενιμενον Πολλὰς δε λιμνας καὶ ποταμος καὶ νάματα παντοδαπὰ πης Ἀαλιας ἐχουσης τὰ μεν ἐξελιπε κομιδη, τὰ δ' ἀντεῖε γλισχρως καὶ μύλις orti ποταμοὶ -- ῶσπερ αεὶ κοῖλοι καὶ ταπεινὰ

δια θέρους ἐρήύησαν. ὁ δ της vi νιδος λίμνης,

απὴν εο ν ἐν ἐαυ- καὶ τελευτὴν, ρεπιν εὐρολις περιε μενον an οὐδενδ αιτιον, πλην ει et μῖον,αλωενον ἐπιδήλως διωγκου- καὶ προσιστατο ταῖς υπωρείαις, καὶ των ἀνωτάτω ἀφων ὁμαλως π φαυεν, νευ σαλου καὶ κλύδωνος ξανιστώμενον καὶ πρωτον μεν ην ποιμενων θαυμα καὶ βοτήρων ' μειδι του διειργοντος - της κάτω χώρας οἰον ισθμου την λίμνην ὐπεκραγέντος bis του πλήθους καὶ βῶ- ρους, μεγα ρευμα κατέβαινε δια των ἀρουμενων καὶ φυτευομένων ἐπὶ την θήλατταν, οὐ μνον αυτοες παρευ Ῥωμαιοις εκπληξιν, αλλὰ - πασιν ἐωκειτῶς την δεδειαν κατοικουσι μηδενις μωρον σημεῖον ἀναι Πλειστος δ' αυτου λύγος ην ἐν τω στρατοπέδωτω πολιορκοῖντι που μ υς, στε κἀκεινοις εκπυστον γενών ι τι περὶ την λιμνην πάθος. IV. Oia δ' ἐν πολιορκει διαχωνου μηκος ἐπιμιξίας τε πολλὰς ἐχουση καὶ κοινολογια προς τοὐς πολεμίους, ἐγεγύνει τινὶ Ῥωμαιω συνηθεια καὶ παρ- Φησια πρὸς ἔν των πολεμων, ανθρωπον ἔμπειρουν ε

53쪽

καταγελωντα της πολιορκέως, ου ταυτα μνα φηένην ἡναι θαυμαστὰ si παρδνεα ρδνον, αλλ' ετερα τοὐτων ἀτοπώτερα σημεῖα Ῥωμαιοις γεγονέναι' περὶ ων ἐθέλειν κει- κοινωσάμενος, εἰ - δύναιτο θέσθαι των ἰδιων ἄμεινον εν τοῖς κοινοῖς νοσουσικυπακούσαντος δῶ του ἀνθρώπου προθύμως, κανδι-δδrio ἐαυῶν εἰς κοινολογων - απορ ητων τινων ἀκροατὸν σύμενον, κατὰ μικρδν ουτ διαλεγύμενος, καὶ ὐπώγων auro' λ πορρωτέρω των πυλων ἐγεγωνεισαν, ἀρει τε μετέωρον ευρωστύτερος ων, καὶ λειῶν--- - στρατοπέδου συνδραμόντων, χειρωσώμενος καὶ κρατησας, παρέδωκε τοῖς στρατηγοῖς Ἐν

τουτω δ' ἀνάγκης γεγονώς ὁ ἄνθρωπος, καὶ μαθὼν ἄρα τὸ πεπρωμένον - ἄφυκτον - , θια πρου--φαινεν απιρρητα περὶ της ἐαυτου πατρίδος - οὐκ ουσης ἀλ--ου μδτερον η την in νιδα λιμνηνέκευθεῖσαν, καὶ φερομένην εις Ο ὐ ετέρας, σαντες ἀπι- κω περισπασαντες, πολέμιοι, κωλύσουσι μίγνυσθαι τῆ θαλάττη. αυτ τῆ συγκλη- πυθομένη, καὶ διαποροώση, καλ- χειν εδαε ἐμφαντας εις ελφοις πεσθαι δν θῶν. οἱ M προφθέντες, ἄνδρες ενδοξοι καὶ μεγάλοι, κύσσος αἰνιος, και Οὐαλέριος Ποτῖτος, καὶ ἀμμυμ νοτος, πλω τε πη μυοι καὶ των παρὰ τονθεο τυκύντες, κον ἄλλας τε μαντεια κομόωντες, ατ πυπρόων τινων περὶ

τὰς καλουμένας ατόνως ἀορτὰς ὀλιγωρίαν ἐφραζον ἄὐτοῖς, καὶ et της - νιδος ὐδωρ ἐπόλευον, se

54쪽

νοντας - ἀνυστέν ἐστι της θαλάσσης, ἄνωθῶν εἶς ἀνώρεαῖον δρον η τουτο μὴ δυναμένους, --γμαΠι καὶ τἀφροις παράγειν εις et πεδιον ναὶ καταναλισκειν Ἀπαγγελθέντων δε τούτων, οἱ μεν ἱερεῖς

τὰ περὶ τὰς δωσιας πραττον, ὁ δε δημος ἐχώρει πρὸς τὰ εργα καὶ τ υδωρ ἐξέτρεπεν.

V., δε σύγκλητος εκ ὁ δέκατον - του πώμμου καταλύσασα τὰς αλλα απὰς δικτάτωρα κωμιλλον ἀπέδειξεν Ἀππασον δ' κεῖνος tatim προ--λύμενος κορνηλιον Σκηπιωνα, πρωτον μεν υχὰς ἐποιησατο τοῖς θεῶς, ἐπὶ - πολεμω τέλος κλεἐς λαβύντι τὰς μεγάλας θέας ἄξειν, καὶ νεων θεως, ην Μητέρα απουταν καλουσι Ῥωμαῖοι, καθιερώσειν. αὐτην ἄν τ*-- των δρωμένων ἱερῶν - λιστα ευκολα νομίσειεν εἶναι και γὰρ θερώ- παιναν εις δν σηκον εισὰγουσαι ραπέζουσιν, εἶτ α λαώνοουσι, καὶ τὰ των ἀδελφῶν τέκνα πρωτων διωνἐναγκαλιζονται, καὶ δρῶσι περὶ την θυσίαν, α ταῖς Θιονύσου τροφοῖς, καὶ τοῖς διὰ την παλλακὴν, θεσι της γνους προσέοικε. ετὰ δε τὰς ευχὰς κώμμιλλος εις την Φαλίσκων ἐνέβαλε, καὶ μἀχη μεγάλη

τουτους τε καὶ καπηνάτας, προσβοηθησαντας τοῖς ἐνικησεν. Σπειτα πω την πολιορκίαν τραπόμενος των μειν, καὶ τδ ἐκ ποοσβολης αγμα χωλεπον καὶ δύσεργον ὁρῶνα ὁ νόμους τεμνε, τω περὶ την πουλιν χωρίων ἐνδιδύν ων τοῖς ορυγμασι, καὶ κοταδεκομένων εις -- αγειν αδηλον τοῖς πολε-

55쪽

τδ μεν ξωθεν προσέβαλλεν ἐκκαλουμενου ἐπὶ τὰ

τειχη τους πολεμέους ' αλλοι δ', δηλως ποπορευόμενοι διὰ των πον-ων, λαθον ἐντος γε μενοι της ακρας, κατὰ δ φας ἱερον, ο μέγιστον ην ἐν τη πύλει, καὶ μάλιστα τιμώμενον χνταυθα λέγεται - νιν κα ἐκεῖνο καιρου δν γεμύν των Tvρρηνων ἐπὶ ἱερῶς si δε μάντιν εις τα σπλάγχνα κατι- δύντα, καὶ μέγα φθεγξάμενον, ειπεῖν, ὁτι νικην ὁθεδ δίδωσι τω κατακολουθήσαντι τοῖς ἱεροῖς ἐαε νοις ' ταύτης δε της φωνης τους εν τοις πονύμοις Pωμαίους ἐπακούσαντας, ταχὐ διασπῶσαι τι εδαφος, καὶ μετὰ φης καὶ φύφου --πλων ἀναδύντας ἐκπλαγέντων των πολεμίων και φυγύντων, αρπάσαντας τὰ σπλὰγχνα, κομισαι πρ4 τιν κάμιλλον. alliis ταυτα μεν ισως ἐοικέναι δόξει μυθευμασιν πιούσης δε της πύλεως κατὰ κράτος, καὶ των Ῥωμαίων πύντων καὶ φερδντων ωπειρύν τινα πλουτον, ἐφορων ὁ κώμιλλος - της ἄκρας τὰ πραττύμενα, πρωτον μεν εστῶς ἐδώκρυσεν, εἶτα μακαρισθεις πο-ων πα-ρώντων, ἀνέσχε τὰς χεῖρας τοῖς θεοῖς, καὶ προσευχύμενος εἶπ' , Ζευ μέγιστε, και θεοὶ χρηστων ἐπισκοποι και πονηρον πων, αυτοι που σύνιστε ---όοις - ου παρὰ δίκην, αλλὰ κατ ἀν-κην -- νύμενοι, μετερ μεθα δυσμενῶν ανδρον και παρωνύμων ἡλιν Εἰ δ' ἄρα τις εφη καὶ ημα ἀντιροστροφος οφείλεται της παροίσης νέμεσις εὐπραξίας, εν μοι, αὐτην πέρ τε πύλεως και στρατου Ῥωμαιων εις ἐμαυτον ἐλαχίστω κα- τελευτησαι. PLVT. T. H. D

56쪽

so PLUTARCHI

Tαυτ Ἀων, κα περ ἐστὶ νωμαιοις θος ἐπευωμώνοις καὶ προσκυνήσασιν ἐπὶ δεξιὰ ἐξελιττειν, ἐσφλλη περιστρεφόμενος is ταραχθέντων δε των παρω- των πώλιν ἀναλαβων ἐαυτιν ἐκ του πτώματος, εἶπεν, - γέγονεν αυτω κατ επὴν σφώλμα μικρὸν ἐπ εὐ-τ is μεγιστη. VI. ιαπορθησας δε τὴν Mλιν, ἔγνω τι ἄγαλμα της α μεταφέρειν εις Ῥώμην, ἄσπερ ηυξατο. καὶ συνελθώντων ἐπὶ τοὐτήτων τεχνιτων, ὁ μεν stete καὶ προσηυετο νη θεω δέεεσθαι τὴν προθυμιαν -

των, νενη τε γενέσθαι συνοικον τοις λα ουσι τὴν

Ῥώμην θεοῖς is δ' ἄγαλμα φασὶν ποφθεγξω

νον ειπῶν, ἔτι και βούλεται καὶ συγκαταινεῖ. ωὐῖος δέ φησιν, πιεσθαι ἐν δν κάμιλλον απωμενον της θεοῖ καὶ παρακαλεῖν, ἀποκρινασθαι δε τινας των παρδντων, τι καὶ βούλεται, καὶ συγκαταινεῖ, καἰ

συνακολουθῶ προθυμως οἱ δ' ιπυριωμενοι καὶ παραδα βοηθουντες, μεγίστην ἐν επουσι συνη - γορον τὴν θην της -λεως ην - σμικρα καὶ καταφρονοουμένης ἄσης ἐπὶ μέγα δαης καὶ δυνάμεως προελθεῖν διεσθεον, πολλαῖς καὶ μεγάλαις ἐπιφανειαις ἐκ -τε συμπαρωτος ἀμπανον ' ου μηνἀλλα καὶ συν--σιν ὁμοειδη τινα, τοῖτο - ἱδρω- τας παλ-των πολλάκις ἐκχυθέντας, τουτο ει - ναγμοῖς ἀκουσθεντας, ἀποστροφάς τε δεικνύντες, καὶ καταμύσεις ξοάνων, ας ἱστορήκασιν υκ λόγοιτων προυτερον Πολλὰ δἐ καὶτωνκασημας 4κηκούτες ἀνθρώπων λέγειν επιμεν ἄξια σώματος - ους ν

57쪽

τις εἴκη καταφρονέσειεν υλλὰ τοι etOwὐτοις και - πιστεύειν σφύδρα καὶ τι λιαν ἀπιοτεῖν, ἐπισφαλεσέστι, δώτην ἀνθρωπίνην ἀσθένειακ ορον Ουκε -- σαν Ουδε κρατουσαν αυτης, ἀλλ' ἐκφερομένην ποπμεν εις δεισιδαιμονιὰν - τυφον οπου δ' ει ολ - ρίαν πων θείων καὶ περιφωνησιμ' ὐδ' ευώμια,

καὶ το μηδεν ἄγαν, ἄριστον.

VII. χ δὲ κάμιλλος, ιτε μεγεθει που σου, πόλιν ἀντιπαλον της Ῥώμης ἔτει δεκά- της πολιορκεις καθηρηκως, - - των ευδαιμονιυντωναυῶν ι ογκον ἔξαρθεὶς καὶ φωνημα νομίμου καὶ πολιτικης ἀνης ἐπαχθέστερον, τώ et ἄλλα σοβαρως ωριῶμβευσε, καὶ τεθριππον - -μενος λευκωπωλον ἐπέβη, καὶ διερηλασε της Ῥώμης, οὐδενὸς

τουτο - σαντος προδνος πρότερον, Ουδ υστερον. 'Σεων - γουνται ὁ τοιουτον πημα, - βασι λεῖ καὶ πατρι των θεῶν πιπεφημισμενον 'm τε δη τοιτο διεβλήθη πως τους πολιτας - ειθι σμένους ἐντρυφωσθαι, και δευτέραν ελαβεν αιτιαν, ἐνιστάμενος - διοικιζοντι την πουλιν. σπου-το γαρ οἱ δημανοι του τε δημον καὶ την συγκλητον εις μέρη δυο νεμηθῆναι, και τους μεν αυτύθ. κατοικεῖν, τους δ κλήρω λακύντας, εις την αἰ-

λωτον μεταστηνα πουλιν ως ευπορωτέρων ἐσομενων,

καὶ δωσὶ μεγάλοις και καλῶς -τεσι την τε χωρον ὁμοῖ καὶ την - ευδαιμονίαν - ωντων. μεν ον δημος, - πολψς γεγονως καν ρηματος, ἄσμενος ἐδαστω ,αι συνεχης ν τοις περο τ βημα

58쪽

ρυβοις αἰτων την φηφον η δε βουλὴ, καὶ των tauor οἱ κράτιστοι πολιτων, ου διαίρεσιν, ἄλλ' υναίρεσιν γουμ ενοι της Ῥώμη πολιτεύεσθαι τους 3ημώπους, καὶ δυσανασχετουντες, ἐπὶ τον κώμιλ- λον κατεφυγον κακῶνος, ορρωδων τι ἀγωνα προφάσεις ἐνέβαλε - δημω καὶ πολιας, δι - αεὶ τι νωον ξέκρουεν - μεν ου δια ταυτα λυ- ως , δε φανερωτάτη κά μεγιστη των --χθειων αὐτω πως τι δημον ἐκ της δεκάτη των λαμφώρων πημεν, - αλπον, εἰ καὶ μη πών δικαίαν, νῆν των πολλων λαβύντων. μυξατο μεν

γαρ ἐπὶ τους φους, - εοικε, βαδίζων, εἰ τηνπὀλι ελοι, τῆ θεω τούτων την δεκάτην καθιερωσειν χούσης δε της ὁλεως καὶ διαρπασθείσης, εδε κνησας ἐνοχλησαι τοῖς πολίταις, ειτε λήθη τις αυτον πωτων προύντων πραγμάτων λαβε της

επης, περιεῖδεν φεληθέντας. υστερον δε κωνωτης ἀνης πεινης - πεπαυμένος, ἀνηνεγκε περὶ τούτων εις την σύγκλητον ' οντε μάντεις πελλον ἐπὶ τοῖς ιερι is προφαίνεσθαι θεων μηνιν ἱλασμου καὶ χαριστηρίων δεομένην.

VIII. νηφισαμένης δε της βουλης τὴν μενῶ -

λειαν χαλε-ν γαρ ην ἀνάδαστον μη γενέσθαι, τους δε λαβουντας αυτοῖς συν-ρ- την δεκὰτην παρα-ρειν εις μέσον, γινσο πολλὰ λυπηρὰ καὶ βίαια περὶ τους στρατιώτας, ἀνθρώπους πενητας καὶ πολλὰ πεπονηκότας, ἀναναγμένους, - -πτην το καὶ κατεκέχρηντο, μέρος εἰσφέρειν τοσουτον.

59쪽

πολεμιων δεκατευσειν ευξώμενος do νυν δεκατεθει- των πολιτων. οὐ μην ἀλλα πάντων, σον ἔδει μέρος ευσενεγκώτων, δοξε κρατηρ χρυσου κατασκευάσαντας, ις ελφοῖς ποστεῖλαι μυ- σιου δ' ην σπώνις ἐν νη πουλες καὶ των ανδντων, ωθεν αν πορισθείη, σκοπούντων, αἱ γυναῖκες αυ- ταὶ καθ -υτὰς βοουλευσώμεναι, δν οντα χρυσουνεκάστη περὶ et πωμα κόσμον πέδωκαν εις δυνάθημα, σταθμωμοσιου γενόμενον κτῶ ταλάντων. καὶ ταυταις με η σύγκλητος ἀποδιδουσα τιμὴν πρέπουσαν, ἐφηφίσατο μετὰ ἄνατον, σπερ επὶ

τοῖς ἀνδράσι, καὶ τῶ γυναιξὶ λέγεσθαι τον αξιονεπαινον ου γὰρ ν ειθισμένον πρότερον γκωμι- σθαι γυναῖκα δημοσια, τελευτήσασαν Ἐλδμενοι δε τρεις ανδρας ἐκ των ἀριστων θεωρους, καὶ ναυν μακρὰν ευανδροsντι πληρώματι και ὀσμω πανηγυρικω κατασκευάσαντες ξέπεμφαν. ἐν δ'

αρα και χειμων, καὶ γαλήνη θαλάσσης ἀργαλέον,

ως ἐκεινοις συνέτυχε τύτε παρ' οὐδἐν λθύνχας ἀπολέσθω, διαφυγεῖν αυθις ἀπροσδοκήzως ὁ κινδυνον Ἐπέπλευσαν γὰρ Πυτοις μαρέων τψιήρεις περὶ τὰς ιύλου νήσους, του πνεύματος αλιπόντος, ῶς λησταῖς. εομένων δε καὶ προῖ ομένων χεῖρας ἐμβολης με εσποντο, την δε ναυν μανα

60쪽

μενοι καὶ καταγαγόντες, ἐπεκηρυττον αμα ἄντα χρηματω παντα σώματα, πειρατι- αρι-ντες μα-λις δ' ἔνι ανδως ἀρετη καὶ δυνάμει Φησμμου του στρατηγου πεισθέντες με καν ' Mκαὶ προσκαθελκωσας δια πλοῖα παρεπεμφε, καὶ συγκαθιέρωσε δυνώθημα δε o καὶ τιμὰς πελμ εμις ην, D'F-m IX. ων δε δημἀπων αυθις ἐπεγειρδντων τον περὶ του διοικισμου δμον, ὁ προς Φαλισκους' λεμος ἐν καιρο παραφανεὶς, εδωκε τοι πρώτοις ἀν-δωσιν αναιρεσιάσαι κατὰ γνώμην, καὶ κώμαλον ἀποδεῖξαι με ἔτέρων πέντε χιλιαρχον - των πραγμώτων προδνος δεομένων αξιωμα καὶ δ αν με ἐμπειριας kοντος νηφισαμένου δε του δη- μου, λαβὼν δύναμιν ὁ κάμιλλος, εἰς την ἀσκων Di λε' καὶ πολιν ἐρυμνὴν καὶ κατεσκευασμένην

καθημενοι, δημαγωγεῖσθαι και στασι ζειν. - εικως γαρ ἀεὶ φαρ κω τοὐτω χρώμενοι διετέλουν, περ ατροὶ τὰ ταρακτικὰ πάθη της πολιτειας

ω τρεποντες.