Vita Danielis Wyttenbachii, literarum humaniorum nuperrime in Academia lugduno-batava professoris

171쪽

raconi editum est . excepta parte ea, quae compleuiarur Frain is, S rios libellos. ia

nunc reus quoque eodem modo, quo sertam annis ante sese inebat. Neuis selliaet adversariarum partitui adhaereseebat Populieonesionibus , tunc inprimis haberi solitis. neutiquam se imma Mehat et ab omni rei publicae traetatione Prorata abstinebat arderitissime optans , ut hi, qua hos iaministrandarum rerum provincia paebhis mandaretur, suas partes religiose et ad communem civiuinsalutem acturi essent. Atque Meet nonnulli τῶν πολυπραγμιαν να- eum, ut Par εμενον τῶν κοσών ais et, ἐαυτω πράττοντα honne ausae non saetis favere repuerint; tamin nemo inoum iure uecommodare Potctrix legem Sol nis . qui nolebat horim civem. --μιηδετέρα μεριδι προανέρεσθαι Nam promoto 3: πόλει προελθετο, patriam amplectebatur, siqnadem,

omisso partium studio, suum munus prose sollium iligentie obiae . ex uuentutis ingEia docaxinarum acerarina scientia excolere Pergebat. Haec nitone patulae se optime ponsulere, et honi civis Partes agere arbitra

Ita aucem sentiens . ariue aliis rei publicae uactandae curam thonoremque lubens ac Iae-

172쪽

tus relinquens, minime haesitabat prosteri

juturum , quuta nimirum ista professio haudita multo post Publice omnibus imponererin qui muneribus tui stipendiis 'fungerEntrari Utinam hoc exemplum vix docti ad tin xi omnes secuti essent L Verum hoc secus hiat. Haud pauci id facere recusantes. v et . i. stata munera ultro deponebant, vel ulis ivitate1 auctoritate privabantur Cuius uadamitatis Academia iugduno Batina quoque Pera non manebat. Suis docιoribus orlabansuris thedrae, Iuris publici, Graccarum Litorarum Fbsices e Mathematu- -- Rubiacenius a Graeca prosessione inprimis labina abat: --ntum retinendo γε eam ,πOM-- tum , ill spe fustratus, ocando mo doctore. -- Is autem novus doctor quem Buhnhenius ante omnes reliquos Leidam vocari cupiebat, milenbachius erat. Omnem operam dabat. ut huius voti sui compos fieret, atque discia Pulorum suorum optimus et diIeotissimus in

extremo vitae cursu sibi semper ade e P 'set. Quocirca eademiae Curatoribus suade

Historiae Philosophiae cum Literis Griscis Pararent. Quod quum ipsis persuasisset, illa

Prosessio offerebatur Wyttenbachio cum quatuor militum forenorum stivendio. uiuo frustra. ultis opi&tolis ultr citroque missis quiuetiam quibusdam sermonibus de hoc e-

173쪽

gotio habitis tandem animadvertebat et entiebat Wyttenhachius , se illati Leidensem mcationem accipere non posse igitur ad Rubnhenium scribens, neminem rudentCm-rit postulare posses ut ex loco libero et soluto in adstrictum ac ciboriasum, idquomvno sum rei amiliaris suae detrimento , -- conj--s , in ipsius ostensionem . adeo

incidebat , ut hic nescio quid illiberalitatis ei inputaret. Sed curi Wyttenhachio Persuasum esset, se cum ratiotie egisse, quumque Ruhnhenii amorem erga Lei densem Academiam nosset cuius saluteri ut holitus procurrator nisi inice certe maxime spectaret

illam illiberalitatis insimulationem ei henevole in donabae, nec durius huid reponebat, quod

tamen pluribus de causis facere potuisset satis habens. a tempore viedacinam exspectare , neque dubitans , mi invenium, sedato illo offensionis primo impet , sponte se P stim potius , quam alio , auditurum eSSe atque ad probandas recusationis ratisines

adductum iri. Quod deinde. iiii Wyttenbachius me viderat re eis etiam eveniebat.

Legimus enim in Vit, Buhithonii o Pensio

nem diutius, quam Pro et re 'amore, in animo ejus haerentem tamen adoentus meu , quum sexto inde mense, iam de ejus morbo ad moativis, eum m iserem , ita abstersi , quaSi numquam suscγtimuisset. 'Quae 'vero ratione Wyttonhachirim commoverant ad vocationem Loiden seni reccisari- .

174쪽

dam , eaedem fere magon partem Proximo item anno 1797 in causa ersint, quominus in vetere et nativa patria Berna professionein Philosophiae sibi denuo oblatam accipere ellet. Urgebant quidsm eum nunc magis etiam, quam antea . amici et cognati, inprimis ambae sorores desiderio fratris motae, omnesqRe prae se ferebant, ipsius statμ- Reipublica e conversionem ac temporum dissicultatem in ollandia dubium et incertum esse, ipsumque ideo quamvis aliam conditionem , praesertim in nata; patria nunc Iubentem accipere et arripere debere at ille. omnibus accurate circumspectis cogitateque perpensis , tandem suis cum alia . tum haec fere respondebat o Laetor infecto os α- Iuli meae provicere elle e laetor item esse in patri eruditorum δε iores, qui mei rationem , his praesertim temporibus , habendam esse statuant. Verum subducta rationum summώ, meum potius , et Omnium aliorum . quos in consilium adhibui, judicium , quam Geram Muntatem , mihi sequendum , et in hac statione mihi manendum esse atatuo. Spes praeterea nec tua. Obscura, sisnditum, melius breui titurum. MGEM, Dii Dertant, fallar cum ratione. Multos inexspectato casus humana res habent,

quos ratio nec meι idem, nec Casecre possit.

At rationem homines sequi debemus. Hancaecuti, qui quio veru Dentus , conscientia recte diligenterque deliberati consilii nos consolabitur. δ

175쪽

Ne vero quis sorte quaerat, cur Wytten-haehius auari Amstelodamensem stationemia ram ac solatam, oblatam sibi Leidensem

Contra ea a strictam et &horiosam vocaverit

ob hoc Ioeo haud alienum mihi videtur paucis reserve, quam commoda et iucunda Wytionbaehi statio Amstelodamensis fuer t. Μα-xiere proseεsorio fungebatur Ictero, h. e. nec Academiei Senatos dissicultatibus et oneribus

noxio , nec scholis de Literarum Humaniorum ambitu constitutis circumscripto. Quas- Quinque vellet hahere scholas, sive Latinam, sive Graecas, sive Historias eum Univessae

lum Literariae, sive denique Antiquitatum. tam Graecarum quam Romanarum , id ipsi omnino liberum et integrum in Athenaeo Amstelodamensi erat. Nemini Mollegarum se Iis suis vel minimum erum enae detrimentum afferebat. Nullius invidiam exeitabat. - plures habebat maiorem gratiam apud Amεtelodamenses inibat. Quemadmodum ipse Athenae flore vigebat, sic Athenaeum sebolis eius florebat. Porro erat munus eius professorium ab omnὶ inanium officiorum legeae necessitate penitus immune D totum reserebatur ad unum institutionis opus e satisques temporis eum ad privata studia . tum ad laboris relaxationem ipsi relinquebat. Praetct. - . quoniam longo temporis usu animal verterat, Literis honorem Amstelodam inprimis haberi, seque civibus suis satisfacere et ab illis amari ac magni aestimari , indies

176쪽

magis magisque matelodami indices agereaeo aerat , et eiusmodi quidem radices , quae inin nisa gravi convulsione ipsius quasi tinneiae corporis, nec non eriuri Mernarum ingente iactura extrahi possent. At vero has adices, temporia diuturnitate auissime aetas, haud ita multo p t. mortuo hn mo. tamen evelli, seque, ut ita dicam, in aliud lum transferri passus est. Quod quomodo evenerit, ut nunc ex nam temporis et rerum ordo omnino postulant. Neque --bit . quin aequi et boni lectores ex his quamvis brevi relatione mea intellecturi sint , ite sterium in hoc negotio unice ossicium

a pietatem secutum esse, nanime vero, quod nonnulli invidi et inalevoli Ohtrectatores cre- Puerunt, erumenae suae consuluisse.

Quum agitur Ruhnianius, mense aio, anni 708, diem supremum obiisset, relicta inlatio familia, Muncti superstites amicim is modo illi calamitosae omni opem

serendam esse statuebant. In his quoque erant Curatores Academiae Lugduno Batavae, qui Pollicebantur, sese causam familiae Ruhnkenianae suscepturos inodo Wyttenbaelitus vo- Iuntati ipsorum obsequi atque, consecto negotio, eidam migrare vellet. Hoc nuntio Amstelodamum perlato , videbat Wyttentia ius , rem eo venisse, ut utraque conditio coniungeretur et serio dieliberabat, quid sibi iaciendum esset. Quocum primo id communicaret, Boachius erat. Hic vero ad ipsum On-

177쪽

tinu accurrebat, docens, moneris , Postulans ne luculentam stationem, urbs gratam , requasi adoptivam Patriam mullos sui et am-les et studiosos relinqueret. Doinde alii qu9que amici ad eum veniebant, rogantes, ut Amste odam maneret, ubi ipsius merita ab omnibu s, qui aliquid saperent, grato animo agriOS-cerentur Denique eo accedebat EpistoIa vidiosorum thenaei iuvenum , qui magistrume iam atque etiam Orabant, ut ne Athonaeo

πaledicturus eidam migrarot Habebat illa Prosecto magnam vii ad dubium Wyttentiachiipnimum magis etiam commovendum. Ostero

enim diu discipulos suos in schola ita alloquebatur: a Non debeo committere qui Vos hac lectione sequerites mollem de re, quae ad NOS Omns pertinet. Magnum heraemo die mihi dedistis documentum moris erga me Vestri

bene tensia ue , quod ego tacitus raeterire nudis modo Possurra. Legastis duos ad me Mestro Ordine sodalea, qui Literas mihi νestrorum omnium nomimbus aeri tas in subscriρtas tmdcrent, quarum literarum hoc erat argumeliam , VOS MAEASS , me Midam suscipiendo muneri r rasorio Ocatum de eo acci endo deliberare, Vos igitur omnes Nehementer ορ- tare', ut ui ieri posset , pracaentem hiat- stationi praeferrem , et via Vos manerenti

Quae Vestris remondi sodalibus , eadem ad Vos praesentes iter. Omnino ita se res hcibet. Iam duo, et quod eaecurrit , fune menses, quod Leidam inritor magnisollicitatione, magnitiem

178쪽

hortationestrorum doctiss-orum qu tam apud me plurimum alet auctoritaδ. Res quidem mihi non amplius est enitus integra , nec tamenesimum est consilium Quod quis in eo essem ut ismjam verem, ecce suffraeniat est epistola, et legatio cum signi ηcatione eae in erga me caritatis ac beneoolentias, qua, quod vero Possum dicere, inde a Dingo tempore nchiis iucundius ad animum meum accidit Uitur hoc obis. oxymo, hanc estrium significationem magnum Uud me in capiendo cori silio pondus, magnumque momentum habituram. Caeterum quicumque mei consilii aevus, aut domicilia locus uturus sit, Obis ex animo maiceor,

me e er Ueram daturum, ut eatro amori respondeam. trisque utilitatibus , commodis studiisque semiam.

Quam cara igitur Wytteubachi disciplinae

necessitudo fuerit et quomodo communem illam discipulorum benevolentiam et caritatis significationem amore vere Paterno exceperit, ex hac allocutione sane quam manifestissime apparet. Atque Propterea magis etiam viri constantiam et animi magnitudianem admirari debemus . quam in perficiendo consilio suo tam luculenter demonstravit. Quid enim quaerebat Wyttenbachius, qui, ut antea Leidensem cathedram aliquoties sibi

oblatam recusaverat, nunc quoque illius minime cupidus erat Quid desiderabat, quum honorificentissima AmsteIodamensis statio omnia ad ευπορίαν et ευδαιμονίαν conducibilia

180쪽

mox ad effectum adducerentur , quae anteas ustra tentata erant. Nam nox nisi posteaquam Wytteuhachius eri assiemasset . securatorum Leadensima voontioo obtemperaturum, veraerunt illa, qua in Vita tibi, venit his verbis relatis legimus: n Cupatores Academiae arsuademi Senatui Reiflub eae Βα--, in Ru konia meariam superuersistri locupletem illam cum Ultimis libris, uni ipsiuπMoersariis et crimis , tum diro inediata Va larum codicum exemplis , indicaret adderetque' bi octam e Lugduno Balauae, pretiique loco areotim in sum anduae iliabusque duabus quingentos in singulassorenos constituaret ' Attamen, interea dum haec agerentur sa- talis quaedam necessitas mitenhachium nihil tale opinantem, admodym affixit. FiIta

natu maIor sororis eius, quae Hanovi Am- Me odamum venerat, et avunculi rem domesticam administrahat, in Lemnessano eius horto corruis acutiMimo morho intra paucos dies in ipso uventutis ore opprimebatur qui Casus quam opere optimum virum affecerit ex his eius verbis optime cognosci potest: