장음표시 사용
101쪽
8 E vaeniae locum castramouere, principes adie venireti quentes, septuaginta millia ab Axio flumine & e stris Persei aberant. Haec mandata ad eos cum pe tulisset Antigonus, adiecissetb quanta per viam Regis cura omnium rerum copia multitudini praepa- sata foret, quibus, muneribus vestis, argenti equo-aeum, principes aduenientes excepturus esset, hommines rudiores quam qui istis artibus fallerentur, de his quidem se coram cognituros respondent, illud quod praesens pepigissent interrogant, ecquid au-aeum quod in singulos pedites equitesq; diuidenduaesietsecum adduxisset. Cum ad id nihil responde- Ietur, Clondicus, Abi, renuntia ergo Regi inquit,
nisi aurum obsidesq; acceperint nusquam inde Gallos longius vestigium moturos. Haec relata Perseo cum essent,aduocato consilio,cum quid omnes se
suri essent appareret, ipse pecuniae quam regni melior custos, institit de perfidia dc feritate Gallorum
disserere, multorum iam ante cladibus expertum, periculosum esse tantam multitudinem in Maced niam acci pere, ne grauiores eos socios habeant quam hostes Romanos, a quibus sibi unis tune chuendum, quinque millia equitum sat esse, quibus de uti ad bellum possent,& quorum multitudinem ipsi
non timerent. Apparebat omnibus non multitudinem, sed multitudinis mercedem timere: verum
cum quod usus posceret suadere consulenti nemo auderet, qui primus ad dominantium perniciem
102쪽
setc v N D v s. m. madus est,iremittitur Antigonus nuntiatum, qui que millium equitum opera tantum uti Regem, temnere multitudinem aliam. Quod ubi Galli a diuere, ceterorum quidem fremitus fuit, indigna
aium se frustra excitos sedibus suis, Clondicus rursus interrogat, Ecquid ipsis quinque millibus quod c
menerat numeraret:Cum aduersus id quoque misceri ambages cerneret, inuiolato fallaci nuntio (tanta animi moderatio, iurisq; gentium publici respectus fuit,quod Antigonus vix sperauerat posse continge re) retro ad Istrum, perpopulatus Thraciam qua via cina erat viae, redhi. Perseus praesenti auxilio,illiberali malignae tenacitatis vitio nudatus, quo subnixus Romanos vel vinceret, vel profecto sustineret, hostibus praedae, alijs documento fuit, blandas Regum assentatrices, periuria & auaritiam, certas regnorum pestes esse. Bois, qui in Hercynia interea sylum regione B
iohemi nomine, restiterunt, eorum obscuram & intermortuam fere historiam esse oportet, quod ab Romanis & Graecis magnis terrarum tractibus dissiti, procul egerint, eae vero, nec aliae in Europa tunc gentes, litteras aut habuerint, aut ad nostram aetatem propagauerint, neque sine litterarum mon mentis ulla usquam certa diuturnas esse queat memoria. Vnum Posidonium mirari habeo, unde Posid. apud
hauserit quod in litteras ab eo relatum, ad Boiorum gloriam eximium est, Cimbros, homines praedones
103쪽
& vagos, in Hercyniam siluam delatos, fortiter a Boijs repulsos cisse. Inde Istrum & Scordiscos &Teu-ristas ac Tauriscos petiuisse, tum Helvetios, auri perum ea tempora diuitem, ceterum pacatum populum. Helvetior iam Tigurinos Tugenosi praesertim, splendore Cimbricae copiae perpetuis bellis partae perstrictis oculis, sc se proficiscentibus in Italiam adiunxisse, ubi a Romanis internecione caesi omnes fuerint. Difficile temporum rationem in tantis tenebris omnino constituere, procliui interim coniectara, rem inter Boios & Cimbros multis prius annis gestam esse, quani Cimbri in Italiam vel etiam Galliam venerint, interiectis quippe Scordiscorum&Teuristarum atque Tauriscorum bellis. Venere veli. lib. x Tae. autem in Galliam transcenso Rheno Cimbri, arm
Obseques, Flor. torum millia trecenta, mulierum &Inrantium mul
to maior adhuc numerus, C. Caecilio Metello, Cn. cri R. Har. Papirio Carbone Coss. multis inde Romanorum cladibus nobiles, inter quas longe eminent Cn. Mallius Consul, Q. Servilius Caepio Proconsul victi clx fugatiqhoc binis castris exuti, caesis octoginta Rommanorum sociorum qi, sexaginta calonum ac lixarum millibus, decem ex omni omnino exercitu hominibus reliquis. Alliam & Cannas ea dies vicerit, ad cuius nuntium omnis Italia metu contremuit, qui sine Mario fili stet, in exitium verterat. Marius sequartum & quintum Consul, victores magna strage castigauit, rem Romanam inclinatam erexit. Cimbro
104쪽
brorum ibi virtutem, versa iam fortuna, muliere ingentibus animis nec credenda fortitudine aemulatae, fusa acie victisq; maritis se certamini accinxe- . rum,&obiectis undique plaustris atque carpentis, altae desuper quasi e turribus, lanceis contisq; pugnarunt. Egregiam pugnam speciosa mors sequuta, cum desperatis demum rebus, missa ad Marium legatione, libertatem ac sacerdotium ausae sperare, . neutrum impetrassent, suffocatis passim elitasq; infantibus, aut mutuis concidere vulneribus, aut vinculo e crinibus facto, ab arboribus iugisq; plaustrorum pependerunt. Tantus ergo a Boio hostis, integer adhuc, nec ullis bellorum aduersis fractus, pulsus abbi. Quod quantum fuerit,& in quam magna tunc temporis laude positum, Belgarum exemplo, Caesaris cocemur testimonio. Est quippe apud Caec .L de hunc. omni Gallia a Cimbris&Teutonibus vexata,
selos eos Belgas intra fines suos ingredi prohibuisse, quare factum esse, ut prae ceteris etiam Gallis Belgae post illa auctoritatem sibi atque spiritus in re militari sumerent. An Boiorum aliqui Cimbros sponte ipsi sua, eodem quo Helveth consilio, & veterum praeterea sedum desiderio, in Italiam migrantes sequuti fuerint, quod in gente magna & bellicosa fieri
potuit, interdum ambigo, sane inter Cimbros 3o 'i' im Io Rio a M tunc Regem egisse, qui Marium die &loco praestituto ad pugnam vocaverit, idonemn auctorem Plutarchum habeo, cum in acie cecidisse Pluti Mario.
105쪽
Ctos litas eis. Orosium,. neque ambitiosius Boijs Boiorix, curum,. Teutonibus Teutobocchus transcribatur. Elapsis aliquot annis, bellum a Pop. Rom. in Mim cisii. NAT. Plut. Appian. thridatem Ponti Regem decretum, Lucijs primum iv IVP - inde Murena&Lucullo ducibus, gestum est. P. quoque circa illa tempora Seruilius Isauros domuit. Neque utroque bello, tum ceteris in Asia getibus, tum Galatarum populis otiosis spectatoribus
si cibi pluti trarcha (alius a Deiotaro Paphlagone, qui vel tunc, vel non multo post, Philadelphi cognomine vixit virtute & fide erga Romanos constanti, egregium se socium,suarum copiarum strenuum ducem praebuit, atque omnibus 'vos diximus Imperatoribus operam voluntatemsita probauit, ut ab ijs Romam cie rei in reuersis, ampliter & magnifice in Senatu fuerit lau-- Appiaminthi datUS. Suo Lucullo Eumachum Mithridatis praefectum, Phrygiam incursantem, magna clade re pressit. Cn. Pompeium Luculli siccestarem pota modum adeo demeruit, ut is eum pulcherrimo eloci. Ioeoceiti gio, unum in toto orbe terrarum ex animo amicum verem beneuolum, unum fidelem Pop. Rom. iudicie de Diuiis. catum, Omauerit, bello confecto, Trocmos & Gar trabo lib. ix. dilonitidem, qua ad Pharnaciam & TrapeZuntem,
pertinet, oci Colchos ad minorem Armeniam,atque Armeniam eam denique ipsam, paternae ditioni ad iecerit,Regems appellarii. Ille tantis prouinciis auctus, regni caput veterem sedem Tolisto-Boios esse / voluit,
106쪽
voluit, regia Lucerum constituta, Peh Gaga recondi- sua tae neque latius alio tempore a Boijs in Asia regnatum est.. Bo Go-DIATORI praeterea cuiusdam Galatae,
quem Pompeius Mitnridatio urbe donauerit, &ADo-BOGIONI s ex tetrarcharum stirpe, Strabo meminit: de quorum, deq; Deiotari nominis origine, quae veroumiliaexistimo, sic asseram, ut iudicium & fidem in medio, apud me unum esse nolim. Quamquam interpretationem Graecam Diatorus palam, Deiotarus obscurius, apte uterque ad Nil - A ,. bincae fortitudinis laudem recipiat, mihi tamen ex Galatarum Dicthero nati amoo videbantur, appellatione a Graecis paullatim, uti fit, ad aliquem sui sermonis sensum modice inflexa. Dietum & Dietheis rum autem antiquissimum Boiorum nomen esse,
sequenti libro demonstrabitur, in quo mutando corrumpendo,, varie scriptorum imperitia lusit, nam & Deudorix Sicamber Baetoritis filius, quem a . Germanico in triumpho ductum Strabo scripsit, et bitan Diethericus popularibus suis fuit, haud dubium ex hoc fonte. Itaque primores Bogo-Diatori syllabas ad Boios pertinere, tam mihi liquet, quam Tolisto- Boiorum & Ado-Bygionis postremas, nec quidquautrimque interest, nisi quod qui Tolis o-Boiorum
exemplo Diethero-Boius, is versa praepostere vice, Boio-Dietherus est appellatus. Iam Ado Germania cum n-Graecum esse, nemo in controuersiam adducet. M Mithri-
107쪽
Pleriqueram. Mithridatico bello Spartacium in Italia, gladia-
torium Idem atque teruile, aetate compar, Spariaco& C st ixo & Oenomao ducibus gestum, Thrace emuhoiiala saeri . illo, his Gallis, uti distinxit Orosius. Crixum adueraso proelio a Gellio Consule oppressum,collega Spa
tacus inferbs trecentorum captiuorum munerauit.
Quod ego hic non ascriberem, nisi Silium Chrixi
Iab. r. pag. i. nomine inter Boica usum esse iam supra meminissemus; Sc vero Orosius, tum Gallos tum Germanos, sum thyi, inter Spartaci auxilia retulit, Caesar seruilem tumul-Huc crassae tum Germanis non dubie tribuit, Plutarchus, Gemmanos a Gellio caesos esse diserte scripsit. Quod si in cui haec humilis videtur atque obscura, nec pro ce-- tera fortissimi populi maiestate narratio, Primum, nos vera non speciosa seribere professi, deinde, se uitus atque ii Dertas, fortunae lunt nomina, ad laudem aut ignominiam nihil pertinent, & si fidum Plutarchi testimonium, nam nihil erat cur in seruorum gratiam falleret, hos nullum ob flagitium, sola, emptoris iniquitate in gladiatorium Lentuli ludum, quo effracto profugerunt, datos esse, multa prudentiae & fortitudinis exempla edidisse, inter quae insigne unum, quod caesis memorabili pugna duodecim illorum millibus atque trecentis, duo tantum a tergo vulnerati reperti, reliqui omnes versis in hostes frontibus & pugnauerint & ceciderint, quid sit cur non virtutem fortunae succubuisse fateamur, hos quantumuis seruos & victos, prae Roma-
108쪽
nis & dominis & victoribus, veris pretiis aestimemus Cato huic bello miles claritudinem attulit: Pluti calones qui inde in Macedoniam, atque porro Asiam profe-Aus, ibi paterno Deiotari Regis hospitio urus est.
Deiotarus decliui iam aetate, cum ei liberos suos atque omnem familiam commendaret, ut munera: quae Regio more offerebat,uel ipse acciperet,vel suorum quenquam accipere pateretur, omni conatu enixus, impetrare nunquam potuit. Iuxta haec Borum, Hercynia iterum egressi, traiecto Caec lib. r. Mu
Danubio in Noricum, cui Voccio Rex praeerat, venere, auxilio nimirum popularibus, qui id loci dudum consederant. Ibi Noreiam oppugnarunt, incertum quo euentu, ut habentur pleraque in tam caliginosa vetustate. Plinius urbcm interhsse, sub Vespasianis scripsit, sed an Boiorum ista oppugnatione, verius conqcere, quam constituere possumus. NoreiaTauriscorunt fuit, auri lauacris ferrarijsq; sem strabolitas. .churis nobilis, Taurisci in Norico, eo antiquissimus scriptor Homerus, aes Noropium cognominat, lib. quod alio uersus scimus traxisse grammaticos, sed Eustit . & Diaiserte Clemens Alexandrinus,Noro pes ait, qui postea Norici appellati sint, aes elaborasse, & ferrum primos purgasse. Nunc, quoniam Norici fre--.quens deinceps mentio accidet, neque iidem eius 'D' p i temper rueretines, lemel dicendum, regionem quo lus, vel via Romanis modo usurpata est, dirimi septentriones c Alta. sit,vcrsus a Germania magna Danubio, in mcridiem I
109쪽
taliae alpibus committi, ad occidentem solem qua Raetiam &Vindeliciam spectat, flumen Oenum,ad orientem qua Pannoniam, Cetium montem limites accepere. Magnum terrarum tractum esse, multorum olim populorum sedem, ingenti rerum vici . studine exercitum. Nomen a Noreia urbe fluxi Athel tu . Titia se vero simile, sed plerisque domesticis scriptoribus
inqui M. q, Norix an Noricus, Herculis filius fecisse creditus,cuiquam externarum litterarum monumentis fidem astruam non inuenio, neque omnino huius soni vo- Theodotii. A cabulum inter fabulas, praeterquam quod Theodo-
aliquis scrin sit, Noracem quinto Mercucio exs .fibulae etiam Os hyra nympha Pyrenaei filia natum, Tarte' insolin, m Mirum venisse, ubi cum Sardum Herculis filium insulam indigitasse reperisset, ipse conditam a se urbem Noram dixerit; at haec narratio nimium quantum ab illa altera dissidet. Boijs domum reuersis, cum L. Pisone, A. Gabi- /nio Coss. Heluetu regionis suae angustias caussati, tectis domi incensis, nouas per Galliam sedes instituissent quaerere, & aliarum gentium auxilia ei siniasciscerent, Boiorum valida manus, Capitum ata modum triginta duo millia, quorum quarta pars a m a ferret, sese illis coniunxerunt, & ut nuper Danum bio, sic nunc Rheno traiecto, Galliam, veterem ut multorum habet opinio patriam, postliminio repetiuerunt. Vbi ad Rhodani ripam peruentum,eos Caesar, qui tunc Gallias Pop. Rom. nomine prouinciam
110쪽
ciam obtinebat, progresiu arcuit. Hac spe deicisti, in Sequanos flectunt, perq; eorum fines, Santones petituri, datis inter se obsidibus sine maleficio & iniuria transeun t; Aeduos & Ambarros & Allobrogos, qui trans Rhodanum vicos possessionesq; habebat, ubi primum attigere, populantur. Ii cum se suas defendere non possent, legatos ad Caesarem mittunt, auxillum rogatum. Caeserad Ararim Rumen, uod per fines Aeduorum & Sequanorum in Rho- anum influit, hostes ratibus ac lintribus iunctis
transeuntes nactus, cum tres iam copiarum partes
transduxissent, quartam partem reliquam, quae ex Helueths pagus Tigurinus fuit, multa nocte cum tribus legionibus e castris profectus, impeditam dc inopinantem aggressus, fere concidit. Inde pontem in Arare faciendum curat, ut reliquas copias consequi possit, atque exercitum traducit. Helveth so-chs populi repentino aduentu commoti, legatos de pace mittunt, quibus re infecta reucrsis, proximum deinde proelium Romanis, equitatu pulso,ata uersum fuit. Compluribus interiectis diebus, prope Bibracte, maximum & copiosissimum Aeduoruoppidum, iterum pugnatum est. Caesar copias suas in collem subduxerat, equitatumq; qui Helvetiorum impetum sustineret miserat, ipse interim in colle medio triplicem aciem legionum quatuor veteranorum instruxit, ita ut supra se in summo iugo duas legiones, quas in Gallia citeriore nuper con-