장음표시 사용
61쪽
probationem, & meriti accumulationem: propte- A. iisti, scilicet activi boni tribulationibus vexati
rea hoe exiget malitia peruersorum per quam mali merebuntur in illa tribulatione succumbere , ut magis damnentur. Item peracistas diaboli, hoeperinito merebitur a se fieri, vi ex hoe acrius mereatur damnari. Deus igitur non edit causa persecutionis sed permittet eam heri iuste. Vnde Isidorus idib. de summo bono. Quanto breue tempus videt diabolus sibi restare, ut damnetur; tanto in magna persecutionis ita mouetur, diuina iustitia permittente, ut glorificentur iusti, sordidentur iniusti.& ut diabolo durior erescat damnationis sei tentia. Ad aliud diuendum videtur iuxta praedicta, quod non iaciet Dominus miracula tunc, tum propter electorum probationem & per consequens maiorem glorificationem, tum propter malorum B excaecationem, quotum malitia meretiitur sbi sub trahi viam internae illuminationis, vel, per solem intelliguntur viri posecti qui in se retinebunt suam claritatem, sed ab aliis viles de peccatores Ieputa-huntur de occidentur per Antiarissum. Saccus enim signum est vilitatis, ei licium solet peccatoribus dari, vel per hoc sgnatur lapsus quorundam
iustori . prius per vitam sulgidorum, qui per infidelitatem denigrabuntur de viles fient de asperi per errorem quia error animam sibi ipsi asperam faeit. Nota quod cilicius siccus, est vilis vel iis, de dicitur a Cilicia legione in qua fuit repertus, Cr L-m . id est .Ecclesa, quae in qu busdam membris pa- tistitur eclipsim scut luna quae lumen a vero sole C qChristo recipit, scut luna I sole tot acta es it --gnu. id est tota ubique tribulabitur & patietur; quia effuso sanguinis indicium est tribulationis. Adii teram etiam multus sanguis fidelium in diuersa partibus essundetur, per ministos Antichristi, pr curante diabolo. Isidonis in eodem. In Martyres magnam crudelitatem diabolus exercuerat etiam ligatus: erudelior tamen erit sub Antichristi temporibus, quando erit soluendus, cr)lia esto. qui
prius erant lucidi per conuersationem vel praedicationem, ceciderunt, a fide, fure terram, id est in
concupiscentiam & amorem terrenorum. Cadent
enim tune multi 1 fide & plus diligent terrena sit insula undis percutitur. Est enim insula regio vel terra in salo postar locus scilicet circiuitatus
mari. Ataui autem sentient impulsus tribulationum multiplices ; quia damnum in rebus de aspi etionem in eorporibus; quia Antechristus per primcipes seculares puniet nolentes sibi adhaerere de suorum praegi totum doctrinam recipere : unde Gregorius. Quos eius ininistri appetent loquendo seducere, multi ponentes seruiendo studebunt dea siligendo terrere, de Atii si umor sum. id est separabuntur a malis fide 3e opere, in quorum conla tio quasi in loco sim morari per corporalem conuersationem solebant, vel, de locis suis quia suas habitationes relinquunt propter grauitatem perse cutionum: quia qui erunt talidi in amore is uino,
praeeligent grauisuina pati potius quM a suo dilecto separari. Deuter. 33. Inundationem maris quas lae sugent. Simile loquitur de Mart Ebus praete ritis. Heb. H. In solitudinibus errantes. Posset de de malis intelligi. Montes.id est superbi. Iob. i c. Mons eadens defluit. Et insulae, id est lectili negotiis agi tati. De locis suis motae sunt. id est a s le recedent, quae est fidelibus sedes & locust unde Gregorius. Nonnulli fidem rerum coelestium avite spiritualis desiderium inclinabunt, Grai ι. Hie agitur de illa
tribulatione, quantum ad timorem grauioris ei eius, siue pressurae. Primo autem ostengitur multiplicitas timentium. secundo timoris indicium a sconderunt se. Timentes autem erunt de omni statu, scilicti praelatorum de subditorum: unde primo agitur de praelatis, secundo de subditis. Et diuites. Item de praelatis secundum triplicem gradum. quia praelati vel sunt in gradu alto. aut altiori, aut altil-simo: Si in altissimo sunt I .nt ruerterra, id est pastores altissimi, altissum gradus, ut Primares, Archiepiseopi: de se altissimus in ascendendo, qui scilicet bene se ipsos per carnis mortificationem
quae terra est, similiter re alios bene regunt. sup. r. Primogenitus mortuorum, & princeps regiam te te. Si in altiori solio suntori pes terrae, ut sunt Epria
secipi. Si in alto sic. m j. vi sunt Archidiaconi. Atehipresbyteri, sacerdotes, Curati. Tribunus di quam coelestia: tales enim emtumpet Antichristus D citur ille qui oraeest uni tribui. Circe autem dicitui muneribus 3e promissionibus. Ioel. h. stellae retraxerunt splendorem sitim, sitit sus e tris, id est abiicit tre si suos, id est fructus inanes. Grossus sei-lieet est ficus immatura siue primitiva, leniter ea- dens ad impulsum venti, unde sequitur,eum a ventri sic quadam ad impetum persecutionis Anti et stia bi ieient fidem, quae non suit solida in eis. Luc. a. R d tempus credunt dee. O .alum. id est viri coelestes, praedicationem impiis calantes, recessit, idest
separabunt se & recedent a malis. fide & opere,
quia eos non imitabuntur: vnde Gregorius. Viam
Antichristi non solium Helias & Enoen qui in eius Chiliarchus Latine millenarius. i. Reg. H.det D uid legitur quod erat tribunus super mille viros. Pettribunos possint . intelligi minores praelati, scuttribuni sua a minores Principibus de Regibus, Ord titus, hie agitur de subditis: deptimo de his qui sunt meriti malacis, quos deseribit: ti, quantum ad diligentiam in operando bona; Ee isti sunt, auri ies, scilicet in operibus bonis de virtutibus, Ap. i. Diues es 3e blasphematis. Tum quantum ad victoriam in expugnando vitia, ham in tentationibus,
quini in aduersitatibus; de isti sunt, fisus scilicet
contra vitia. N ec enim tentatio vincere nec adue
probrationem reducentur ad medium; sed etiam D stas eos ὀeucere potest. Prou. t 1. Manus sortium omnes electi Metuent dum contemnent; de virtute mentis, eius malitiae resistent: Atii l ν,quasi dieat recedent existentes olim liber inuaturus, quia calabant in malis doctrinam. Libet inuolutus calatia quod continet, nis eis quibus voluntarie aperitur:
sicut sancti illius temporis se suis manifestabunt 3e alienis absconflent, I sa. 3 . Complicabuntur scutlibet coeli. omnes momes, id est virtute de contemplatione eminentes, qui prius lumen a sole suseipiunt. N aliis orando & aegificando& docendo transsundunt. Psalm. Illities inans tu mirabiliter a
montibus aeternis. Item a terra super terram eleuantur. a.'. sustollam te super altitudinem terre,
dominabitur Eec. qui insistunt ambus bonis, i emultum tentantur. Alij vero multis tentationibus
de aduetas impugnantur. Possiuit etiam diuitiae de sortitudo intelligi in eisdem. Secundo de his qui minotis: hi autem vel sunt e iugati. 3e ista dicuntur serui, serutis, id est coniugatus, qui sub iugo est, l. r. . Allipatus es uxori deci Aut liberi sue soluti: unde dicit, suem. Glostra coniugio, . Cor. Qui sine inore est sollicitus est quae Dei sunt. De utroque statu iunt boni qui tamen timebunt multum sub Antichristo: vnde sequitur, assi lenis vel illi qui sunt minoris menti describuntur. Tum
quantum ad simulatus humilitatem oram,scit acce
62쪽
Dei. Colosis 3. Domino Christo seruite.Tum quantum ad peccati immunitatem, Et liberi, scilicet a
peccato Rom. 6. Liberaria peccato, Et abscondent se: hie tangitur timoris indicium: duplici autem indicio manifestabunt suum timorem, scilicet ipso actu confligendi. Item verbo exorandi, G A- - . Vbi primo ostenditur affectus orationis, secundo necessitas exauditionis. Quoniam venit.
Dicit igitur, Asiondem sem Altiniti sin mon rium, id est confugient ad obumbrationem, & de sensionem angelocium de sanctorum, qui montes sunt per gloria: sublimitatem. Psal. I euaui oculos meos ad montes. Rogabunt boni vi dicit Glos sanctorum orationibus se protegi ab ira Dei, qui tune suos ita permittet amisi, & videtur hic maxime de vopei sectis accipiendum, qui timebunt maiorem adhuc assi ictioncm supe enite, cum videbunt per principes inte fici fideles, di multos ad infidelitatem labi: unde recurrent ad auxilia sanctorum. Potest etiam per speluncas&retras mon. tium intelligi adumbratio est defensio, Due soliditas
virorum posectorum: qui erunt montes per vitae celsitudinem; ad quorum orationes conlaetent alij, qui non erunt tanta, pro euasione illius aflictionis;
uam crudeliter Antichristus de sui saeti , in-M: qui, vel pro euasione periculi labendi in errorem cum videbimi miracula fieri per Antichristum de suos ministros: Deo hoc edi ita sue iustitiae fieri peramittente, c diri t 3 est dicent, momi s, id est
angelis de sanctis per gloriam excelsis, caepe ris, ses- licet eisdem in Deo iam prorsus solidis, vel per montes & petras viri persecti de contemplativismestit resistiosi sue non, qui sunt montes per vitae
eminentiam ; Petrae per internam constantiam:
aeres per no , a Mictionem id est animam e patientein nobis misericorditer inflectite, super nos,
id est praesertia filo mi, ,e in , scit. Deitatis patris vel Trinitatis vel Christi ieeundum diuini tatem regnantis de quiescentis in Ecescisa sue meimi ibus uiuorum. Hoc intellisitur de praesentia qua
se in sestat in equitii iustitia. Ex magnaenim ita Dei erit tunc,quod tantam tribulationem feti permittet: quia multi propter malitiam de peccata
multa de magna, merebuntur in aduersitate cadere, in errore vi magis damnetuitu: unde Gregorius loquens de illa tribulati ne sub tempore Antichristi, dieit, Dum humilitas fidelium multitudine & ma ni sinatione quasi destituetur, terribili occultae dispositionis examine ; inde bonis misericordia largior : unde malis ira iusta cumulabitur, o ab ira id est Christi secundum humanitatem a quia
contra ipsam secundum humanitatem de gruituta tem commissae sunt offensae multiplices, ideo eius iram id est iustitiam eius homines tunc sustinebunt. In hoe autem e si dirus humana superbia; quod
scilicet agnum dulcem de mitem iaciunt aratum. r em. 1s. Facta est terra eorum in desolationem, a facie irae columbae. Item quia offendunt eum, qui pro ipss voluit immolata. lerem. ir. Et ego quasi agnus dee. 7mma me se quasi dicant. necesse est ut subueniatis, quoniam imit iam. scilicet, dies mixtas,
propter magnam tribulationem id est tempus iam tactum est praesens.ii a ipsi vi id est patris sedentis de A erit sarcinis vestris piecibus ad tutus 3 quasi dieant. Hae aduersa de tentamenta non possint sustineri viribus hi unanis; quia ex una parte fient per Antichristum de suos multa mira-cala, de praedicabuntur audacter errores: ex alia per principes occidentui fideles. Iuxta modum A praemissum videtur Closa exponere. Rotant boni Sc. Solet etiam conuenientius intelligi de timore poenae iudicio insciendae. Tempore enim Anti clitilli appropinquare videbitur siue aestimabitat sententia extremi iudicu. Et ideo timebunt boni maxime imperiactu unde iensis est secundum hune
modum: A iacie, id est a severitate, per quam prae-1entram suae iustitiae ostendet Deus Trinitas, de abita agni, scilicet quam ostendet in iudicio instante. Quoniam venit, id est imminet dies , scilicet die iudicii, irae scilicet contra peccatores, & quas poterit stare, in tanta iudicis districtione, id esse,pectare seueritatem illiu, iudicij ὶ Malach. Et quia
stabit ad uidendum eum a Aha non mutantur. Posias et etiam intelligi de multis, qui fidem tempore B Antiet disti deserent ne amittant ea quae diligent: quos describit, tum quantum ad dignitatis rubii
initatem in gradu altissimo altiori Sc minus alto. tum quantum ad rerum copiositatem, cum vocat diuites, tum quantum ad inalitiae peruerstatem, cum vocat sortes, scilicet ad mala, tum quantum ad conditionis qualitatem. tam seruitutis li- bertatis: qui aestimantes diem iudicis instare. H- uocabunt auxilia tam num vi eos ab ira iudieis litaberent, quos secuti sunt. Abscondite,id est abscon dent. hoe est .subsesum quaerent . in speluneis &petris, id est in refugio de defensone themonum; qui montes sunt sit perbiam, de petrae post vocantur, propter pertinaciam. Cadite i e Expositoc est iuxta modum praeteritum. Abi condite, id est vestra virtute protegite. Nora quod cum Antichristus per aliquod tempus, scilicet per tres annos de dimidium in magna potestate regnauerit, ut habetur insia, vili morte interscietur, in monte Oliveti in papilione de in solio suo. in illo loco contra
quem ascendit Clitistiis ad eatos. Illo autem interfecto, non statim immediate veniet Christus ad iudicium, sed concedentur elei his ad poenitentiam
quadraginta tuo dies; ut habetur inclo sis et finein sequentis capitulia Ee habetur de pradictis sit cirilluda. TheslaL 1. Quem Dominus Iesus dee. iii Glos. Quando autem poli illos quadraginta tuoso dies venturus sit Dominus, prorsus ignoratur. Sed quaeritur de hoc quod dicitur stellae Geli cecide
runt. Cum enim illa tribulatio sit maxima, quomodo Dominus subtrahet robur gratiae hominibus, quo sustentanti non caderent ὶ Respond. Dicendum, quod nullum cadere sinaliter permittet Deus, qui ei vero corde adhaereat, Ad in tentatio
nibus de adiretiis gratiae subsidium fideliter de se uenter requirat, sicut dieit Glos. Vnde multi erunt qui diuina gratia confortati. statum, facta & dona
contemnent: unde Greg. Dei adiutorio electi, vi
litaristo res stere valeant, sulcientur. Item ratione eius quod dicitur, venit dies magnus irae ipsorum: Quaritur utrum ita si in Deo, quod se: E videtur per hie verba. Item Psal. Quis noui troia testatem irae tuae 3 Contra. Ira dicit aliquando turbationem : Sed Deus semper est tranquillus, sapient. ii. Tu autem dominator virtutis, cum tranquillitate iudicas. Item ira dicit affectionem. sediti Deo non est affectio. Augustinus ii. de Ciuitate
Dci. Nee assiei dicendus est: patitur quippE quia seitur. Respond. Notandum secundum beatum Gregorium . quod duplex est ira, scilicet per vitium, hoe in Deo esse non potest, quia terrehensibilis. Ecelesiastes . Ne sis velox ad iras ecia luna; ira enim in sinu stulti requiescit. Item irarer zelum. de hoe in iudiee vel in principe', qui sanct culpa upunire, se civitam quod exemplum in actum habe e
63쪽
quatuor, scilicet assectionem, de hoe est ex naturae impersectione ; & secundum hunc modum non est in Deo. item turbationem aliquam vel lix talem vel aliquo modo culpabilem licet venialem:& haeetiarbatio est ex naturae corruptione : de secundum hoe etiam non est ira in Deo. Item prenae amorem, vel dispositionem intuitu iustitiae: de sic est ita in Deo. Deus enim ex zelo iussitis praedisponit por- nam inferre antequam inserat: unde Gregorius super illud Iob. . Flante Deo neriisse, & spi ritu irae eius esse contumptos. Dicit beatus Gregorius s. libr. Moralium. Vt vindictam Dominus cogitans demonstretur, flare irascingo dicitur. Item signorum ostensonem, quandoque iudex detestans mala commissa: signa irae ostendit, vel ipsam paene in sictionem, vel alia anter-dentia poenam, vel con- comitantia. Iuxta hoe dieitur ira esse in Deo. sei licet quia aliqua facit que, videntur signavi in Deo, ut est ipsa poenae inflictio. vel aliqua praecedentia ipsam 'enam, ut dura comminatio quam facit im-riis: unde Hugo in primo lib.de sacramentis parie maria. Signa ire, dicuntur. Ex praedictis patet quod ita non est in Deo quantum ad Gemonem, nee quantum ad turbationem; sed quantum ad dispositionem siue ordinationem paene respectu puniendorum. de quantum ad apparentiam i gnotum,quibus videtur iratus, licet non sit quantum ad turbulentiam. Maxime autem quantum ad ipsam poenae inflictionem. Gregorius s. Moralium. inando vindictam peccatoris exequitur, is qui ii semetipso tranquillus est pereuntibus turbulentus videtur. Per hoe patet ad obiecta.
Post haec vidi quatuor angelos stantes
super quatuor angelos terrae, tenentes quatuor ventos terra ne fatent super terram, neque super mare,neque in ullam arborem. Et vidi alterum angelum ascendentem
abortu solis, habentem signum Dei vivi,&Hamauit voce magna quatuor angelis, quibus datum est nocere terrae, εί mari,dicens :Nolite nocere terrae, Ec mari neque arboribus, quoadusque signemus seruos Dei nostri in seontibus suis. Et audiui numerum signatorum, centum quadraginta quatuor milia
signati ex omni tribu filiorum Israel. Ex tribu Iuda, duodecim milia fgnati. Ex tribu Ruben, duodecim milia signati. Eae tribu Gad, duodecim milia fgnati. Ex tribu Aser duodecim milia fgnati. Ex tribu Nephthalim duodecim milia signati. Ex tribu Manasse, duodecim milia signati. Ex tribu Simeon duodecim milia fgnati. Ex tribu Levi, duodecim milia senati. Ex tribu Isachar. duodecim milia fgnati. Ex tribu Zabulon, duodecim milia fgnati. Ex tribu Ioseph, duodecim milia signati. Ex tribu Beniamin, duodecim milia signati. Post haec vidi tui sani
magnam quam dinumerare nemo poterat, ex omnibus gentibus de tribubus, de populis, inguis, sanies ante thronum, de incon-
s IM, CAp. VII. ci. spectu agni amicti stolis albis, Ec palmae in
manibus eorum, re clamabant voce magna,
dicentes: Salus Deo nostro, qui sedet super thronum, dc agno. Et omnes angeli stabant in circuitu throni de seniorum, de quatuor animalium, de ceciderunt in conspectu throni in iacies suas, de adorauerunt Deum, dicentes , Amen. Benedictio, de claritas, α sapientia, Et gratiarum actio, honor, dc virtus, de sortitudo Deo nostro in secula seculorum, Amen. Et respondit unus de senio
ribus, de dixit mihi, Hi qui amicti sunt stolis albis, qui sunt 3 dc unde venerunt 8 Et dixi illi . Domine mi, tu scis. Et dixit mihi: Hi
sunt qui v enerunt de tribulatione magna, ec lauerunt solas suas, de dealbaverunt eas in sanguine agni: ideo sunt ante thronum Dei, de seruiunt ei die ac nocte in templo eius, de qui sedet in throno , habitabit super illos: non esurient neque sitient amplius,nec cadet super illos Sol, neque ullus aestus, quoniam agnus qui in medio throni est, reget illos, dc deducet eos ad vitae sontes aquarum, de absterget Deus omnem lachrymam ab oculis eorum.
CAP. VII. Ρυι- ά . Hie tangitur immutatio medio
rum, scilicet ventorum in aere, de sub illa fisura ostenditur persecutio in subtractione bonuicilicet oraedicationis. Tria autem hie tanguntur, primo ostenditur in generali daemonum auiditas ad nocendum, secundo in speciali praedicationis im
pedimentum , tenentes. tertio malitia impedien
tium, ne flarent. Dicit igitur, ' sei licet post
praemii la, A quaeuor Metis. Daemones dicuntur
Angeli. quantum ad iratulae dignitatem; iuia creatura tiobilis naturae conditi sunt ; ut si perstitissent, essent nuncii Dei, ad implendam voluntatem di uiuam. Hi sunt de quibus dicitur Iob. . Et in angelis i iis reperit prauitatem. Item possint dici ait geli, quia milli. Tum a Deo adprobationem bono
ium. Iob. I. Item ad deceptionem malorum. 3. Reg.
ai. Egredere de sac ita. Tum a diabolo principe ad
subuertionem cunctorum. Dicuntur autem quatuor
'niuersi daemones, propter quatuor partes mundi in quibus nocent, vel secandum Haymouena; quia r sunt qliamin regnis principalibus, scilicet Assyriorum, Medorum, Macecionum, Romanorum. Haee sint mincipalia regna de quibus habetur Daniel. . ubi loquitur de quatuor bestiis , Roui, sei heet in silentiam& studium de aviditatem nocendi, super quari or angulos terra. id est super quatuor partes tectae, scilicet partem Orientalem, Oecidentalem, Australem. dc Aquilonarem, etiam usque ad angulos. id est remotissmas partes teriae, quia in omnibus partibus nocere student. Iob. i. Circuivi terram de perambulaui eam. sed quid est quod dicit Glosa, quia diabolus mittitur ad deceptionem malorum 3 qui a s se: ergo diabolus habet a Deo potestatem malefaciendi. Item secundum hoe deceptio est a Deo. Respond. Dieitur mitti a Deo. quia permittit ut decipere quosdam non quia a Deo recipiat ad hoc auctoritatem,unde non propter hoc
sequitur; qu.d illa deceptio sit a Deo. Item ea
64쪽
deceptio. aetio, 3e hoe ex parte diaboli peccatum est, de ideo a Deo non est; quia non iit Deo auctoritat in dante, sed permittente .Est etiam deceptiorallio in decepto, re quia vitia est, ideo inquantum
cst poena a Deo est, im niti, id est recipientes ocimpedientes, qua hortentor, id est visiuersos predicatores, qui dicuntur venti, quia ventus nubus excitat; & lie terram risat, rigatam facit mictificare: & iaciem terra tructis canti; hilarem reddit. serraedicator corda prauorum, resoluit in lachristas: de se animae fiuctificant, de gaudium inte num recipiunt. Item flando id est praedicando deasceant ictram corais humani ad humiditatem re
cati. Item ventus concutit homines & arbores de uitulinodi: se pi dicator animas ad timorem concutit, dum ostendit poenam gehennae de multiplex damnum culpae: tamen, sicut ventus quandoque mitigatur, se praedicator quandoque debet condescendere de allicere adspcm Sc amorem. Dicuntur autem quatuor propter partes quatuor, quas
debent illustiare doctrinis de exemplis: vel propter quatuor Euangelia, de quibus sumi debet materia praedicationis, vel propter quatuor virtutes orginales, ut sint quasi lapides quadrati in fundamento templi. 3. Reg.s. Ezechiel. 37. A quatuor ventis veri stiritus &c. negarens, quia satus id est praedicatio pte di ea totum desiccaret humorem vitiorum, de concuteret corda hominum, scut satus desceat terram Z concutit arbores Ze ipsa corda hominum, super terris , i cst homines amantes ea quae sunt terrae: & ita e sciuntur terre per vilitatem. Augustinus. Talis est quisque, qualis sua dilectio ; sterram diligis, tetra eris. Item Augustinus in libro de actu Christiano. Dictum est diabolo, terram manducabis, datus est ergo in cibum diabolo reccato. non sumus terra si nolumus manducari a setipente, nequesper mare, id est super peccatores diuersis vitiis ilia mirates'. vel per terram auari qui terram diligunt. Augustinus 1. lib.de Sermone Domini in monte. Animus terrenorum cupiditate sordescit. Per mare verti voluptuos, ratione spumo- statis de sutoris. Propter primum dicitur lude viaico. Fluebis seri malis. ipumantes stas confusiones. Propter secundum punita est voluptas, poena ignis suis nulli. Genes. ies. Item per mare, superbi ratione timoris de seruoris . tument enim per clorasationem. Augustinus in libro de seruanda virginitate. Non aliter inuenitur requies animae, nis in quieto tumore digesto: seruent per variam cogitationem
de aliaetionem de locutionem. tia. limpii quali
mare feruens oce. boni vero signantur per arborem unde dieit, neque in illam arborem, id est neque in aliquam paratam ad fructis eandum, vel quae exce-gat terrenitatem. Omnes enim vult damnificare
diabolus, de praedieationem impedire pro viril iis, I. The s. r. Voluimus venire ad vos, sed impedivit nos sathanas, A . inertim. stensa tribulatione reclesiae. hie ostenditur eonsolatio quae est cx cohabitatione potestatis daemonis. item ex in merositate saluandomiti. Item ex dignitate meritorum. Rursus ex magnitudine premiocinii: unde hec pars habet quatuor. In prima osscditur consolatio ex eo habitatione adneri ariorum, in secunda ex minae state salvandorum. Ad totam enim ac talem societatem, non est pigritandum ascendere. etiam si ad uersa oecurrant, se haec inh Molain, in tertia ex di pultate meritorum , ibi : stantes ante thronum. Quarta. ex magnitudine praenarorum, Et respondit, nus. Circa primum pruno describitur peisona resonantis, secundo ostenditui imperium quo resta
A nantur, Et Elamauit, tertio ostenditur qui sunt qui
resonantur,quia daemones tiralitios, Quatuor an selis. Quarto ad quid refraenantur, dicens, noti: e. Persona autem iesienans describitur, pruno quantum adii sterium humile reparationis cruras oper angelum: secundo quantum ad profectiam Amiliae promotionis, Ascendentem; tertio, quantum ad donum spiritualis consignationis, Habentem. Dicit igitur, se videram daemones volentes hominibus nocere, Cr i. a aberi monet se, a
quo compesceremur, per quem signatur Christus.
qui dicitur Angelus propter reparationis mysteriit. quia sellieet nullus est ad humanam reparationem. per virtutem eruditionis, per exemplum conuersationis, per sustinentiam passionis. Dicitur ergo angelus inquantum homo, dicitur inquam angelus non natura sed ossicio. Isaia nono, secundum Septuaginta. Et vocabitur nomen eius magni consilii
Angelus. Et bene dicitur alterum, quia scut sunt prompti ad nocenquirat se ille ad ad uiuantum de protegendum, sicut infra sequitur, oscindentem, in suis per ei mira, hoc est promouentem suos: abistus. . id est a tempore resusrectiosus, quando quasi sol nouus ortus cst mundo, per ipsius cluisti
glorificationem, ex tunc autem fides coepit multiplicari, quia discipulus appatuit, in fide instruxit.
donis ditauit, per nuuidum misit, he per eos fidem
in hominibus multiplicauit, vel, ab ortu solis id est a natiuitate sui ipsim qui est sol iustitiae illuminati
omnes qui illuminati quaerunt Malach. vltimo.
Otietur vobis sol iustitiae. Ascendentem. id est proseientem sapientia re aetate. Lucae secundo. sed quomodo hoc dico, cum ab ipso instanti inornationis liabuerit plenitudinem lapietiae ut dicit Ber- nardus. item Lucae secivido Consoriabatur pleni, sapientia 3 Respon. Prosectus sapientiae non intelligitur in Christo quantum ad sapientiae augmentationem, sed quantum ad mam stationem, quae aulatim fiebat secundum quod aetate crescebat, sicut exponit Damascenus de Anselmus. Alia litera est. Descendentem, quia ipse secundum quod ho
mo descendit a se Deo qui est ortus solis id est patiis, quia ab eo natus secundum diuinitatem. Ipse enim inquantum Deus plasmauit carnem quam assumpst, non virtus naturae Sed contra. Aut est de scensis secundum diuinitatem. aut secundum liu manitatem, si primo modo, contra. Qua ille descensus eu per creationem secundum G Iosam, hoe est perplasmationem. Diuinitatis autem non ea creari sed creare. Si secundo modo, aut ergo secundum locum aut secundum peccati casum: si secundum locum, ergo cato illa est allata de coelo, quod est haereticum: si secundum peccati lapsum Contra August. io. lib. super Genei N ec caro sua erat caro eccati. Respond. Deseensus iste fuit secundum umanitatem, ut dicit Glo Nee tamen seeundum locum. nec secundum casum peccati, sea tecundum
esse bim sicut causatum deleendit causa : quia causa superior est de dignior causato : ε se omnis creatura descendit a Deo; sed specialiter illa quae sunt virtute supernaturali: habentem c t. se videbat invisone sua, perhoe signatur, quod Christus habet ad opus fidelium signum erucis ad consignandum Kos. Hie autem consignatio fit, eum interius, cordibus fidem, amorem, memorram & imi tationem suae cilicis imprimiti de exieritis bapticimum dispensat per ministros quo co sanantur discernuntur fideles ab infideli s. hoe est lignum Dei tui; quia per hoc cognoscimur ad Deum pertinere, secundae Cuticithiotum ptimo. Signauit Dos
65쪽
M. et tui ad differentiam idolorum, qui sunt dijsalii de mortui, quorum signum portant infideles. V hoe signum potest intestigi potentia aequalis
patri, quam in miraculis manifestiuat, per quam ostendebatur esse vivus de verus Deus. Ioasuras de cimo. Opera quae ego facio, vel, signum Dei vivi, Immunitas a peccato secundum Glosam quod ad solum Deum pertinet. Iob. decimo quinto. Quis est homo, ut immaculatus sit 3 Contra. Quia beata virgo nullum peccatum commist. Item aliquis bene eontritus de eonsessus potest este sine omni peccato. Respond. Dicendum quod beata virgo nullum 'ceatum actuale commisit, tamen Drigi
nate habuit a quo ante ortum sanctificata fuit, &ita non ivit omni tempore sine omni peccato, quod autem hie dieitur intelligitivi pro omni tempore. Ρα hoc patet ad aliud, quia Glos loquitur de immunitate a peccato secundum omne tempus, quod nulli homini conuenit praeter Christum, creti aura vinnista, id est magna virtute sue --
gno imperio suae voluntati . Iste clamor siue hoe imperium fuit ipsa refraenatio potestatis demonum, per passionis suae virtutem: unde Glos Clamare Dei est facere, insta 1 o. Apprehendat draconem
dici quaruor auelis, id est unauersis daemonibus per quatuor paries orbis nocere optantibus quum A. vim est , id est permissum, nMere, per gravissutias tentationes vitiorum, de per procurationem' mortis hominum, oratur id est peccatoribus, qui sint viles propter peccata iam facta & fluxiles
quantum ad facta, de iterum quantum ad facienda. Propter prius dicuntur terra, propter secundum mare. Vel terra auaros, signat .mare quia spuma hixuriosos. Item quia seruet superbos. Gregorius
super illud vigesimo Apocalypsis. Apprehendet
draconem, draco dicitur, quia malitio E nobis iam cere appetit. Dicens, nolite.. Hie ostendirer quantum ad id quid restaenantur, scilicet ne noceant dae
mones hominibus consignandis spieulo fidei &gratis, donec e signentur. Non quod pbst noceant, sed quod dicitur donec, vel quousque, accipitur inclusue, quia cum erunt consignati, minus eis spiritualiter noceri pote t. Pramo inquam prohibentur nocere consignandis, secundo agit de ipsis iam consgnacis, Et angiui. Dicit igitur, dicens, nolite nocere. Notandum quod ex ipsis verbis, quae obseuritatem habent potest colligi, quod
Dominus in passione, de virtute passionis, e pescuit d mones, ne eos qui erant credituri, aesdei fgnaeulo consignandi , tentarent quantium
vellent, de ne tentando in errore retinerent. unde
post ascensonem ad praedicationem discipulorum,
de aliorum praedieatorum, multa millia conuenebantur scut loquente Petro eonuersi sunt multi increduli, circiter tria millia, Ze contignati sunt signaculo erueis 3e fidei per baptismum, Actorum feeundo. Et in eisdem Arebus legitur multa conuerso Iudrorum de paganorum . praedicantibus Apostoli, facta. Et ad verba beate Catharinae con uersi sunt multi Philosophi, A: alia consimilia leguntur multa, Noe autem erat quia daemones vir
tute Dominicae passionis, quam pro salute hominum tulit, coerciti erant, ne eos inuoluerent eo
rum tenebris quantum vellent, de ne eos in ipsa tenebris perpetuo 3etinerent. δe se erunt coercitiusque ad finem mundi quantum ad electos qui sunt eredituri, licet modo sunt in tenebris errorum, donec impleatur numerus electorum; vnfle Acmodo aliqui conuertuntur, de in fine praegirantibus
Helia & Enota conuertent ut Iudaei, de senaculo
A Dei per fidem & gratiain eoi gnabuntur. Hoeest ergo quod dicit. Nolite nocere, si daemones
quasi dicat, non latiotetis nocere per tentationum grauitates quantum velletis, quia non poteratis.
Terrae de mari, id est peceatoribus vilibus & ssu. xilibus in gictum est sina, vel modo praemisso.
Neque arboribus, bonis, terram excedentibus de ad fructificandum paratis. Dicuntur ergo iusti arbores, quia sunt fructiferi per bonam operationem; Folia habent in medicinam, per salutiferam eiuditionem; umbram habent per aedificariam aedificationem, quae est aliis propter exemplum in refrigerium contra aestum vitiorum. In terra radicantur per humilitatem, in ramis dilatantur per cari tatem. De tali arbore Matth. .Omnis arbor bona,
s Ductus bonos LEiti quoadusque signem ira, exemplo formando interius fgnaculum fidei. eum affectu misericordi de virtute imitandi emcem:&ministri mei, disponendo exterius per doctrinam de sacramenta per que disponimi anima ad impressione sagnaculi fidei de gratiae . quod est Mnaculum ciu-cisa quia a cruce prouenit, de semos esse crucis ostendit . uri Dei ει Π, .idest electos qui suturi sunt sertii Dei. lieet modo sint in errore infidelitatis.
Nostri dieit, id est mei inquantum homo sum, de
manistrorum meorum qui sunt eoadiutores mei ἔquia Deo patri subsiet mur δc per affectum amoris ipsum habemus Deum, in fontibus eorum, interio ribus, id est in mentibus ut sint audaces ad confitendum crucem & nomen meum . Constantes ad
C sistinentiam aduersorum. honx enim sedes est verecundiae vel audaciae; de ideo signat audaciam reconstantiam exclusa verecundia . cum agitur causa
fidei hoe est signum Thau . quo signandus est qui libet insistite, id est fgnaculum emeis Mod est fgnum Dei vivi, quo debet mens consgnari; scilicet ut habeat fidem crucis & amorem, ac memo riam & affectum imitandi Ze audaciam eonfitendi& constantiam sustinendi. Erechielis s. Signasii- per frontes. 5ee. de sequitur, Omnem super quem videritis Thau ne oecidatis. Potest etiam intelligi de pronte exteriori, per baptismum enim in quo operatur Deus interius , de dispensanit exterius, diristit ad fidem sanam & vitam persectam, vel, D consgnatur non solum anima, sed etiam corpus; quia totum corpus per baptismum dedicatur Deo. Vnde in s eapulis vertiee de pectore si inunctio ut dicit Glos. sed tamen hie speetaliter frons exprimitur: Tum quia fgnum Oicis specialius in Dotite& iacie imprimitur. Tum quia in fronte est senum
audaciae de eonstantie vel verec diae de piis ut 4mitatis. Vnde frons hie exprimitur ut audacia, de eonstantia, que debet esse non solum in mente, sed etiam in corpore , significetur. Propter hoe e tiam in confirmatione fit eons gnatio in fronte
per Episeopum sancto Clitis nate & fgno enicis in nomine Patris&Filii de spiritus sancti.& se per
E hane consignationee .ae qua hie agitur, 3e sanguis agni in utroq; poste scit .interius Fe exterius ne percussio fiat in domo. Exod i 1. Haee autem e Osgnatiost in frontibus a Domino & ministris suis. Vnde discitur, Quoadusque,&e. ilia ad hoc ut si homo audax 3e constam non solu mente. se3 etiam ipso actu in eorpore ad confitensum nomen Christi de s db nendum aduersa non susscit dispensatio saeramentorum interius per ministros, ius de Deus gratiam
interiit; insundat: sed cum Hium'. cono reat tunc
consignatio huiusnodi perficitur. Et notandu quod
Quoadusque.ut se pra 3ictu est non accipitur exclusu sed inclusue, ut ibi: Dixit Dominus Dominia
66쪽
meo, 3 e. Matth. t. Et non cognoscebat eam donec peperit deci constat enim quod nec post: sed Euangelista loquitur pro tempore pro quo poterat esse dubium. similis modus loquendi est: Non saetas malum usque ad mortem Similiter intelligendum in proposito. Post consignationem enim virtute signi. quod est fides Ze gratia δe amor crucis in anima cum imitatione. & etiam impressio emcis in cortore, proteguntur fideles a daemonibus magis quam ante, ut patet per illam figuram. Exod. Ir. Erechiel. s. Item fides crucis es gratia cum alius annexis intus de extra dicitur signaculum, quia per hoe cognoscimur esse serui de milites Dei,&iterum per hoc disternuntur fidele, de iusti ab ins- delibus de iniustis, unde fideles, qui sunt mali, non habent hoe signaculum nisi truncatum; quia decoloratum; quia iidem habent sine gratia 5e amore &imitatione.vnde per hoc non cognoscuntur esse Dei milites sed Micernuntur ab infideli si infideles tamen per illud non distinguuntur ab iniusti si eum de
ipsi sunt iniusti. Habent enim signaculum diaboli superscriptum. Matth. 11. Cuius est imago haec, Ses perseriptio a se potest ab eis quaera Ee modo de in iudicio:& post in t respondere Caesaris id est diaboli. Interpretatur enim possidens principes; quaamaxime nititur ad dominandum maioribus, de praecipue eos possidet. Item nota quod illud quod dictum
est, Nolite nocere,dec. videtur intelligendum, non de cohibitione ab omni nocumento spirituali, cum etiam consignatis quandoque noceant spiritualiterrer tentamenta; sed ne noceant quantum vellent dem peccato semper detineant. Item illud quod dictu est. Clamauit,dee. Et nolite nocete. &c. secundum Glos intelligitur de clamore &verboreali. Per hoc enim quod Ioannes in visone audiuit Angelum clamatem. Nolite nocere dcc . figuratur quod Christus clamore reali daemones cohibuit a nocumento electorum in passione de per passionem, id est per metitum de e Geuciam suae passionis iacit, ne quantum vellent nocerent,pertentationes electis credituris, ne impedirentur, ad fidem conuertimec etiam iam coma eius. dummodo ei per fidem ; amorem', de imitationem adhaerere velint. Gregorius superil l Apocalyp. 1 o. Apprehendat draconem decVti liter potentia diuinae dispensationis astringitur, ne inquantum nocere valet effrenetur Item quod .ictium eli Nolite nocere terrae& mari, videtur intelligendum de illis solum, qui licet aliquando sunt in tenebris infidelitatis vel mecati alterius; sunt
quandoque conuertendi, de nnaliter perseueraturi: non de omnibus malis uniuersaliter. Item manente
intellecti a praemisso de nocumento spirituali, posset
illud nocumentum intelligi Etiam corporali-liter ; ne scilicet noceant piocurando mortem credituris antequam credant:possent enim nisi eo hibeantur hoc sacere : vel concitando oda vel rixas
usque ad homicidia, vel etiam suis ando humana corpora, ne ad fidem veniant infideles, sed virtus Doni in i cae passionis operante Chri lio pro credituris cohibet eos ne mortem electis inserant, per qua
praecludatur via ad salutem vel ante sdem vel post. Sed dubitabit aliquis quomodo cohibentur, si permissio fit eis. Dictum est enim: Qmbus datum est senim nocere permittuntur. non sohibentur. Item
quando loquitur de permissione, non loquitur de at boribus, sed quando loquitur de cohibitione : vnde hoc 3 item si set arbores intelliguntur boni seut Glos vult post prinei pium huius capitis; tales videntur contignati. Quomodo ergo dicuntur consignanda, cum aliis qui prius erant mali 3 Respond. A dicendum quod pro diuersis temporibus intelligi 'tur. Tempore enim ante aduentum Christi, permittebatur pertentationes multum nocere. Vnde sere totum mundum erroribus inuoluerat: sed Do
minus in passione di virtute passionis ipsum colit buit, ne tantum possit tentare electos de tantum tentando nocere, quantum prius usque ad templi, Antichristi quo soluentur, id est, sua potestate uti atrociter a Deo permittentur, Vae his, insta 1 O. APprehendet draeonem dce. Pr terea haec cohibitio non videtur intelligenda quantum ad omnem mo dum noeendi: sed ne possent daemones nocere pertentationes quantum ante passionem de etiam quantum vellent. Isidorus tertio, labrode summo B bono. Non amplius tentat electos diabolus quam permittit Dei voluntas. Ad aliud dicendum, quod per terram & mare intelliguntur mali pro tempore siue statu necati . licet aliquando sint conuelatendi r per arbores vero bones Licet autem tam malis quam bonis nocere appetant damones: tamen exilientibus in gratia. Non sc permittuntur noceare, ut eis qui sunt in culpa. Vnde incaedulis ante passionem magis nocere poterat quam bonis. per passionem vero cohibitus est, quantum ad bonos, di etiam quantum ad malos, tamen credituros a &Ideo non ponitur prius nomen arboris . sed post. Ad aliud dicendum quod est duplex conspnatio, sese licet e smatio meth inuisibilis quae fit per gra-z tiam simplicem ; quam Deus etiam sine sacramen to infundit: he hete e signatio est per fidem &morem & potest haberi ante baptismum ab homine bene contrito sit habebat Cornelius. De quo Act. decimo. Item cons gnatio partim visibilis. partim inussibilis, quae est per gratiam sacramen
talem. In sacramento enim operatur Deus inuis bbiliter, homo autem exterius visibiliter, de ipsum iactamentum visbiliter suscipitur. Aliqui autem licet sint boni, tamen non sunt hoc modo con signati. vi patet in Cornelio; qui prius erat bonus, post ad doctrinani beati Petri baptismum stis cepit. Act decimo. Deliae secunda loquitur hie .vnde dicit. Quo ad usque sgnemus . scilicet ego Ecministri mei per baptismum de alia sacramenta. b c -δω, hae agitur de iam consignatis. Et nota
quod superius agebatur pro statu ante consignati nem; hae autem pro statu iam factae consignatio nis, quia hoc intellexit quales erunt illi qui usque ad finein mundi signati erunt. Primo autem agitur de conspiratis in generali. secundo in spem li Ex tribu Iuda. In generali autem ponit cons- gnatos sub numero quodam . scilicet Centum suadraginta quatuor millium, Dicens, in mea visone, numerum fra virum , id est omnium qui usque ad finem erunt signati spino crucis, intus per sdem & amorem de memoriam de Mnctum imitandi; exterius autem per sacrament
ξ rum susceptionem maxime baptismi & pet ipsam
Nota quod sub hoe numero intelliguntur omnes electi existentes sub tempore gratiae usque ad finein mundi. Nee iste numerus ponitur ratione numeri , sed ratione mysterii , sicut oleClolIa. Nec tantum per hune numerum signat tur illi qui sunt de genere Iudaeorum; sed etiam de Gentibus. Lieet secundum superficiem vide
tur loqui solii in de filiis Israel. 51 hoe habetur in Glo in t Insta super illud : Post haee vidit tu
bam . de e. cum secundum figuram, Ece. Per numerum ergo qui in tota hac litera ponitur non s-gnat ut quot snt electi; sed qnales debent esse.
67쪽
c ostensum et ei invi-A Dat et in Gloc signatur autem lite mindruplex nepropter mysterium. Vnde sinsus secundum liacus uistorum et lolieor nam senium myst cum: Intcllexi quales erunt illi, quis gnati erunt ex omnibus fidem lacob imitantibus. Rom. 9. Non enim omnes, qui sunt ex lsrael die. lusti enim spiritu aliter ex tribu filiorum Isiael. Dicitur autem Ex omni tribu, quia multi-rlex est tribus iustorum qui filii lsraiit Aut spiritualiter . per imitationem inciis duin quod est multiplex gradus iustitiae in electis, ut intia patebit. Vn Ae illi qui sunt sub uno gradu iustitiae, sint una tribus ; qui sub alio, stat alia tribus, de seviteritis. Per illum autem numerum signantur quae sunt necessaria iustis scilicet perseetio indiligendo, quae signatur per millenarium. qui in s
numerus perscctus; quia ad cum terminatur plenus curius numerorum: & s quis velit post eum numerare, orortet redire ad numeros praecedentes. Item periectio in operando,quae per Centum; cuia numerus est completus, usq; ad ipsum enim deeurrit numerias licet millenarius sit persectior.
Item Iabor in sustinendo, set licet poenalia & disficilia . Ut in statu phitentiae, quae per quadraginta signatur; qui numerus est poenitentium uia tot diebus ieiunavit Morses de ipse Christus. Partes enim aliquotae quadragenarii faciunt quinquaginta, qui est numerus remissio nisi quia poenitentia ducit ad remissionem peee, rtorum, nutus autem partes aliquotae quadrage- narii sunt unum,duo quatuor,quinque, cto, decem.vigint ex his smul sumptis colligitur num rus quinquagenarius. t tem Doctrina in regulando, quae continetur in quatuor Euangeliis, unde signatur per quaternarium. Omnia eniin praedi-etii debent fieri secundum regulationem, quae ex quatuor Euangeliis habetur, vel aliter. Numerus
enim praedictus colligitur ex duodecimmillibiis per duodenarium in se ductis, sicut patet in sequetibus. Nam duodecim millia duodecies sumpta, aciunt praemissum numerum. scilicet Cen tum quadraginta quatuor millia. Millenarius sagnat persectionem, Duodenarius colligitur ex tribus quater sumptis, s gnat s lim Trinitatis, per quatuor putes orbis. Per alium ver b duode narium . per quem streuolutio duodenarii, asspraemissum numerum complendum intelligi potest doctrina duodecim Apostolorum: secundum quam debent homines regulari in persectione vitae & in ipsa fide. vel duodecim stia Israel quorum
nomina in litera ponuntur,propter niysterium in litera. Illi ergo sunt fgnati qui habent persectionem vitae cum Trinitatis fide, in quatuor parti- , orbis: secundum doctrinam duodeeim Apostolo: um vel secundum imitationem de conformitatem ad 4uodecim filios Israel iuxta nomina rationem. Ponitur autem secundum Closam si ritum pro infinito; quia sub eerto numero sunt ξHecti noti Dei. 1. Tim. i. Cognouit Dominus qui sunt eius. Aliqui libri habent. Centum scia ut aquatuor millia signati, ex omni, dee. de tunc se litera suppleri potest. Audiui numerum lignato rem qui numeius centum sexaginta quatuor millia.scii ieet homines signati ex omni dec. Q idam libit non habent signati. Et illuὰ videtur melius, cum ante dicatur Signatorum,&e. Centum sera tinta quatuor, quod sumitur accusatiue, ex inluari, nic citim in lpeciali agitur ae s gnatis. Et pix missus nummis subdiu litur pet duodeeimimillia duodecies sumpta. Et ponuntur nomina
duodecim si totum Iliadi, propter mi sterium, vis nistorum ; se licet status Poenitentium. Proscientium, Per Letorum& pericuerantium; iecundum quadruplicem denarium duodenariinliorum istaEl. Et secuti Θum hoc diuiditur haec pars in quatuor. Ad statum autem poenitentium, tria reqviruntur , se ille et humilitas in confitendo ; quae per Iudam signatur : quod interpretatur conniens. In consessione autem intelligitur, muritio, quae debet cone omitari primitentibus. Igitur necessaria est cum contritione conse sopcccati. Prouerbiorum 18. Qui abscondit sceleia tua, non diruetur; qui autem consessu, , dcc. Potest etiam intelligi de eonfessione Laudi . Psal.
Lonfitebor Domino nimis in ore meo. Ordana1icliteram, signati ex tribu Iuda erant Duode
cim millia, hoc est Signati de statu confitentium, qui sunt quasi una tribus spiritualis sequens fidem & vitam Iacob sue istaei qui fuit Patriarcha, habent per quatuor partes orbis; sue secundum regulam quatuor Euangeliorum fidem Trianitatis de periactionem sanctitatis. per millena num enim vidictum est lignatur persectio, pcrduodenarium qui colligitur ex quatuor tribus purbulicem δuctis, intelliguntur vocati ex quatuor partibus mundi, ad fidem sanctae Trinitatis, vel per Quaternarium, intelligitur doctrina salutis contenta in quatuor Euangeliis. Vnum praemissorum est specialiter pertinens ad statum puni tentium, scilicet Consistior Alia Huo sunt generalia ad omnem statum, scille et persectio sanistita tis, intelligitur de persectione sustinentiae, hae eenim est omnibus necessata. Matth. s. Estote pc secti,dde.ltein fides Trinitatis. Heb. io. Sine fide ini possibile est placete Deo. Vnde Duodecim millia in qualibet tribu ponuntur, ouia in omni gradu de natu sunt illa duo nece it
artes orbis, sue iuxta doctrinam quadi upliciuuangelii. Et nota quod per duodecim tribus s-liorum lca et qua intelliguntur ipsi iussi secadunt duodecim gradus quadruplicis status praemissi. Vnde illi qui punt in tragu eonfessionis, sunt una D tribus. Ratione satisfactionis sumesia trib. Re se ulterius de aliis quae sequuntur, Ipsi etiam iusti sunt lilii lita et per imitationem quia eius fide dc
sanctitatem imitantur. Et potest iustus esse in diuersis tribubus quia in diuersis gradibus qui sunt sub uno statu, ut patet in primis tribubus, sue gradibus pertinentibus ad primum statum. Aliter potest lito 1 ordinati aliis non mutatis. Ex t tibia Iuda, Duode ei in millia ei aut signati ita quod adiectivum quantum ad genus reseratur a a duode eim millia, ratione eius quod subiratelligitur: quia in hoc quod dicitur Duodecim millia intelliguntur horia: nes, Et etiam quan loque solet dici, sex millia uiri, vel Duodecim millia homines ut, a Machab. 8. Eduxerunt ad sex ira: ilia viros. Et a Maeliab. ia. Commiserunt cum eo Arabes, quinque millia vati,de equites qui genti, hoe est die re se naum intellectum myllicum, qui tenent consevionem peccati vel laudis Et per quatuor partes orbis habent fide Ti initati , cupet sectio ne vitae. sunt sinati; quia in nstentibus cla ipsa consissione suis eientiae de sub fide Trinitatis gratia sormata intcllige gratia gratum facientem, desidet Acramenta ut baptismus de alia. Qui autem
habet i raedicta portat signum qubd est de familia Dei de quod est ordinatus ad ploriam si epertio e teneat, de se intellige consignationem in n. ba: sequentiri c 5 r gnatio enim hae fit per
68쪽
sdem Trinitatis in qua intelliguntur alii articuli. AEt per gratiam quae est forma fidei, de per saetana a fidei,& hoe implicite intelliguntur; ct fide
Trinitatis de per vitam persectam, quae comprehendit memoliam Dominicae clucis de asiactum imitandi S ipsam imitationem in actu his aut praedictis additur aliud speciale, secundum gradus distinctos qui stivi duodecim secundum duo decim nomina filiorum Isiael. Iudas auicni primus ponitur, cum fuerit quartus: quia conscisso fidei sue peceati praecedit & rursus per hoc osteditur, per hoc quod carnalis generatio Do est lueattacta sed spiritualis. Irim intelligitur satisfactio, quia poenitens debet dare operam g ncrationi ri horum orerum,ut Deo su uiciat, & dam- gna quae sibi ipse peccando intulit, resarciat quod signatur per Ruben, quod interpretatur videns filium:id est opera bona ad iocundandunt i quia cuquis bene operatur. poteri videndo filios suos, id est, opera iocundari in Deo. Psalm. Filii tui scutnouella olivarum , in circuitu mensae tuae. Gre-orius in homeli stiper illud Lucae ih. Sint lumi vestri praeeincti & lucernae ardentes. Vnus- quisque tanto maiorc ni debet quaerere banorum operum lucem per poenitentiam, quanto grauiora tibi intulit damna per culpam. Dicit igitur, f
qui sunt spnati de gradu hcne operantium . qui sunt vina trinus filiorum Iaeob. qui elu, slii stitit Vres imitationem, habent persectionem vitae cum fide Trinitatis per quatuor partes orbis, siue secundum quatuor Euangeliorum docli ara, quae diligit ad silem sanam&vitam pei sectam, vel, Duo flecim nullia, scilicet homines, erant signati
ex tribu Ruben, Quasi dicat, qui sum sucundi in
bonis operibus . A habent perscctionem vitae cum Trin talia isde, pei diuersas partes ot bis, sue se eundum dominam quatuor suangeli. xum, illi sunt synati, qui hoc faciunt ad illud s- aeulum. ptimo mogo vel secundo, exsone inariis quae sequuntur. Item requiritur virtuostas in pugnando. scilicet contra tentationes vitio- Dium,quod i gnatur per Cad, quod interprctaturiciat at io. Iob. . secundum aliam literam. Tentatio est vita homini; super terram. Iac b. . Rc-sstite diabolo de stipiet a vobis. t tem micryletatur accinctus; quia ad expugnandum de vincendum tentationes debet homo accingi virtute menti f. Psal. Et praecinxisti me virtute ad bellum. item de ad sustinensum tribulationes de adueis tales psal. Ego autem in pagella paratus sum, ex
iri Assi: hic agitur de signatis quantum ad statum ieeundum, scilicet pio scientium. in quocutriplex gradus. Primus ordo est ricta ad mundu, quod lignatur per Aster quod interpretatur beatus , talis enim est beatus, sicut largit Clos. qui Enon est mun/anis intentus; scd recte orditiatus est ad ea quae sunt mundi. vel bcne vi do eis, ves abi ieiendo. Matth. s. Beati sal peres spiritu. Eeeles asti ei 3 i. piatiis tu diuis qui imicvius estsne macula, A c. qui potuit transgredi de non isttransgrest is, die. Secundu is latitudo cratia iis ad pioximum . scilicet in exhibendo caritati mbcnc scia proximis , ' Diligendo omnes cli: minimicos, quod signatur; et Ne h his quos interprctatur latitudo. Psalm. Latum mandati mitium nimis. Tettius sciuor calitatis ad Deum
qui facit obliuisci omnia it mrotalia, di ex tene re asseclum in Deum, quod signatui per Nam fm, quod interpretatuc oblatio. Philipp. tertio. Quae quidem retro sunt i bliuiscens, talis adtemptor quus cst pei sectioni , unde recte sequitiu
hementer dot ni de peccatis, ii quae aliquando
commiserunt. Iicinde peccatis alicii m. ltim de incolatu huius miseriae, orae s gnatur tui sim o Lem. quod exauditor tristitiae interpretatur. ille exaudit tristitiam qui motu prava caecitantis ad
dolendum de peccatis quandoque a se comminss, vel cium de alii Dis, v ci de piaesentis miseriae incolatu amplectitur. Matthaei quinto. Peati qui lugent. loann. ic. Tristitia vcstra veitetur in gaudium. Secundus operi in supererogatio magendo, quod spnatur pcr Iens , qu ad inter-yretatur additus, quia si aceptis vel sbi inlinaciis adduntur alia sicut consita, de aliaquq sunt supererogationis. ne quibus dicit beatus Crosorius. Praestantiora des derio plus exhibere appetunt quam placertis rancratibus audire potuerunt. Tettius, miniis eleuatio in des derando
illis, in contemplando scilicet Diuinam si uitio iacm , de ad quam omnino susIta ant, quod fgna
turper Uris hisν, quod interpretatur merces. Philipp. 3. Nostra convcrsatio in caelis est, extrita Zahu In, hae agitur de signatis quantum ad c uartum satiam, scilicet perseuerantium, qui scilicet diu in culmine pellictionis sutiunt, &iam Propinqui sunt ad piamium percipiendum. Est autem de in hoc triplo gradus. Primus sortiiugo ad aduersa Kstuicnda, quia tales cum snt itialtissimo statu libentissime cuncta aduersa pati parati sunt quod signatur per Zabulon,qiiod in te pretatur habitaculum sortitudinis quia habitantra interno munimento sortitu3inis ad sustinenda Crane aduersu. Tob. s. Forti ammo esto.&c. A. Ia, Ego autem non solum alligar i, dce. Secundus es sedulitas ad merita cumulanda quod signaturpet tofus, quod intcrpretatur augmentum, quia tales semper augere merita studo. Gen. 9. H-lius acciescens loseph. Tertius est idoneitas ad praemia rercipienda: quia merito e uiuinitatis te alta perfectionis facti sunt idonei ad praemii perceptioncm quod senatur per Boramis. quod interpretatur filius e exterae, id est merito se de perseuerantiae, filius Diuinae clementiae, qui dat
suis, filiis aeternam mei cedem. Canti c. i. Et dextera illius amplexabitur me, vel dexterae, hoc est ipsius beatitudinis; quia ad eam se ut ad haereditatem propriam ist deputatus 5 ag eam idoneus. Isdorus i. lib. de Suirmo bono. Dextera patris
beatitudo est, sicut sitistia miseria, vel potest hie intelligi claritas ad benes eia intelligcnda, quia omnia nouer mi cse a Deo & nihil ab homine de ideo sunt si ii dolere , id est Diuinae misericor-ἡ1χ' cui omnia ascribunt commendabilia. Vnde Gregorius. Sancti viri quicquid in se boni inspiciunt,in mortalis gratiae donum esse cognosciti t. Adrraemis. in qua dius licem statum est reduce re omnis et clos. His praemissis ii adibus. ἡ bet quilibet reptare manibus aeredibus vi ad beati tudini re quandoque pertingat. primus en ura est
humilita, persectionis, sue sit con sito peccati,
in qua intelligitur conec mitans e nuitio cordis. De qua consistone, dicit beatus Grego
rius. Viraeuique peccatoti iam exordii m illum
nationis ist hemilitas cci sieris, sue si con. iso fidei; quia si fides cst si bstantia rerum.
69쪽
indignus est dandis,qui non Agit gratias pro ac - Λeeptis. Post haec sequitur sciscunditas operationis. vade sequitur Ruben. Colos. i. In omni opere bo 'no studii hcantes. Ex hoc prouenit virilitas gnationis, scilicet tentationu ira: quia ipsa bona inuam ad superanda mala via de sequitur Gad.te..tatio : Ephes. 6. Induite vos armaturam Dei. Ad hoc tequitur eontemptus vanitatis; quia merito ita eorum, datur gratia de virtus .ad non diligendum t potalia, ut verius diligatur Deus, unde sequi ut A ser.beatus. Psal.beatum dixerunt populum cui haec sunt beatus populus cuius Dominus Deus eius. Ex hoe prouenit miseratio pio talis, ut proximis subueniatur. Vnde seqiviustionum, quae factae iunt beatoIoanni sub quibusdam figuli, &hoe propter alios non propici ip sum: ipie enim omnia intestigebat, sicut iupra ii belui in Ptoloso. Ratio autem quate istae reuelationes iuvies ausae sub uelamine & obscutitate est multiplex. Prima propter peruercis, ne scili cet perueis, esset loeus peruta tendi verba huius libri, si aperta essent; iura non sunt margarita an te porcos mittendae. Secunda propter fastidiosos si enim esset totum in aperto vilesceret. N uncautem in ampliori leuet in luscipitur dipte-ciosius Labetur.&sapia ius cogitat ut & diligitur, haec duplex ratio ponitur in Glos. super illud impia i. Et designauit mittens. Tertia ratio est,FIO-
Nephthalim. Prou. 22. Qui pronus admisericor- pter ingratos ne quis sibi tribuat intelligentiam
diam. benediectur. Ex his adhaeso caritatis surgiticii ad Deum. Gregorius. Per amorem proximi, Dei amor nutritur. Et irio bene sequitur Manassen, quia per amore magnu ad Deu Omnialas riora dantur obliuaoni. Gregorius. Sicut mors corpus interimit . sic ab amo te temporalium aeternae vitae caritas occidit. Ex adhaesione autem
amoris ad Deum oritur.vehemcntia anxietatis,
scilieet de offuniis propriis,quandoq, prius commissis, vel de alicuis. Vnde sequitur sim mRom. q. Tristitia milia inest magna, &c. Ad praemissi sequitur,opccante gratia supererogatio b nitatis.vt vltra quam tenetur agat ynde sequitur Leui. Gregorius, Persectioies sub generali iudicio non tenentur quia & praecepta generalia vivendo vincunt, vult dicere quod tales qui relinquunt seculum,&obseruant consilia, erunt iudi-ees non iudicati. Ea his autem inardescit desa
rium aeternitatis iuvamine contemplationis, via
de sequitur Issachar. Philipp. L Desiderium habens dissolui,&e. Ad desiderium autem dc seruo rem contemplationis sequitur magnitudo Attitudinis,scille et ad sustinentiam quoruml bet ad-tiet solum: unde subditur Zabulon. Prouerb. it. Manus sortium diuitias parat. sea post haec omnia necessaria est sedulitas sollicitudinis, ne stili.
cet cesset cumulare metita. Vnde sequitur Io
scripturamin .sed Deo qui elauίit 5 aperit supra 3.ubi dieit Gloc e laudit ut quaeramus, aperit ut inueniamus,ut largitor habeat suae bonitatis grartias. Quarta ratio est propter affectriosos, ut icilicet metitum eis accres eat in humili S: riai quisitione seripturae. Est enim in hoc metatum, cum ex affectu amoris de deuotionis indagantur scriptitiae. Q d innuit August. tius de expositione scripturae loquens de dicens Q. lib. consessionum. sacrificem tibi famulatum cogitationis de linguae meae da quod ciseram tibi. subobscuritate ergo loquitur propter pi aedicta. Scbtali autem numero iacta est Smi ista reuciatio,
propter mysterium quoa habes vi supra expos
tum est, non enim est contemnenda ratio Dianae
ri. Vnde Augustinus ii .hb.Confessonum. Ratio numeri contemnenda non est, qui in multis sanctarum seripturarum locis, quam magna asti manda sunt ducet diligenter intuentibus. Quoa autem ille numerus tantum ratione m3 stcrii, non numeri ponatur, patet eu Glos. intelleret, dec. Et per aliam quae ponitur insta, Cum secundum figuram. Ecc Ite in per utile.ltera per simile. Infra a 3. mi habet intellectum computet numerum bestia, Nummis, dec. Item ab c quod tam paruus sit numerus electoru sub tempore gratiae. AEprimu ergo patet, quod numerus poniturpropterseph. sicut beatus Franciscus propinquus morti D mysterium, licet de numeri ratione non agatur dicebat: Incipiamus statues Domino Deo ruite, quia usque nunc vix vel parum in ullo pro simus. Eccles ast io. Mane semina semen tuum.
. e vespere non cesset manus tua. Ex cunctis autem praemissis sequitur propinquitas beatitudianis unde sequitur Beniamin. psal. cum aederit dilectis suis somnii in , Ecee haeredita, Domini siti
merces. sed circa literam dubitatur. Piimo, quare ponitur numerus, cura de numero electorum hie non agatur a quia non est iste numerus electorum. plures enim longe sunt. item ex hoe vi detur dari occasio credendi, quod non sint plui et
saluandi. Item aperte posset dici, quod sub tanta obseuritate 3 ieitur. Secundo quare loquitur de tribubus Israel, cum de Gentilibus plures sunt sutiandi quam de ludaeis Tertio quare potius agitur de Israel quam de Abraham qui fuit pater
credentium i Rom. . Quarto quare non potius
tribus Dan eum ipse suerit v. iii, stiti, lata I i uti Manassest Manasses enim fuit filius Ioseph. lilii Israel: Dan autem suit immediate filiut sacob. Quinto quare non potius Ethaim qui fuit
frater Manasser sento quare cum hae solum des pnatis agatur quid erit de eis qui non si antur per suci eptionem sacramentorum & quia non possunt, coquod non habent tempus. R espana.
Ad primum. Dicendum quod iste I bci est reuela-
hic & licet nisi or si numerus electo tum. Ad socundum obiectum die endum, quod non ciatur ex
hoe illa oeeasio licet pollet qui, eo ingere quod inde occaso lumatur. Aliud enim in occaso ata, aliud oecatio sumpta. Nam cum ille libri se
liber occultatum nobis visonum. Item eum prius dicatur numerus salvandorum esse innumerabilis: latur per hoc via at intelliget dum aliter qua super fietes laterae sonat. N ee debet quis in huiusmodi sensui suo inniti. Vnde qui male intelligit:
non ipsa lib. i verba. sed se ipsum arguat. Praeterea ipse Deus qui Ioanni hie reuelauit, pie puliant aperit intellectum, ut dicit Damascenus 4. libro
cap. to. Aὰ illud dicendum, quod de s positi diei
aperte tamen aliter Diacuit Diuinae Apicrati
tropterit ira. de nie in plurimis to eis huius libit de scripti, ii saerae. Ad secundum quaesitum dicendum quod hoc est propter mysterium, ut patet ex Clos. Non enim loquitur de tribubusi frael. seeundia literalem se nnim, quia se videret ut quot tantum ludaei saluandi cisent . sed se ciuidum spiritualem. lacob enim qui dictus est IsraEt sitit Patriace ha sanctissimus & marinae fcleitc inagnae patientie in aduersi, multis quae sustinuit. emagnae ad Deum familiaritatis ut patet inccnest vi deo ciet quod oer imitatione sinus ipsi' iiij &deeiu, progeni ei uitualiter: vade do
70쪽
esu, tribubus agitur ratione in sterii. sanctitas A numerosa erit,& innumerabilis est homini ines enim&sacta pilorum patrum nobis sum in exellum. Depopulo autem Iudaeorum fuerunt patresiancti, quia illii ira populum s bi Deus in peculi, rem alluiripsit,licet de cetilibus aliqui iusti fuerint etiam ante Christi aduentum ut iob. Is solus i. lib. de summo bono. racta priorum vir sanctus imitanda cons derat. Ad tertium quasi tum dicendum quod similiter de Abraham ducitur fidelibus in exemplum, vi patet Rom. .d '. Heb. s. item de istaei, ut Rom. s. de hic. In hoe autem loco potius agitur de Israel cuius ratio potest aeeipi, tum ex parte nominis, quia l frael interpretatur, vir videns Deum. Vnde virtutem de
tali. Nota Gloiscum secundum sisutam, o c. per hoc autem debent homines seri solliciti ad si sti
nendum qualibet aduersa, Et tempore Antichiis
sti, de quo supra habitum est , & alio quolibet tempore, & ad agondum bona Δ dete ita dum
vitia, ne a tam a d tali societate excludantur. factorum autem numerositas est mortalibu , in numerabilis , de colligitur ex diuellis nationis mundi. unde Primo ostenditur saluandorum diu. merositas. Secundo innumerabilitas, inam di-
munerare. Tertio , varietas , quia in diuersis partibu de nationibus sunt colligendi, rae omnibus. Dicit igitur, MI scilicet postquam
rem huius nominis debet habete quilibet,ut oeu- a videram Christum prohibentcm daemones a nolo fidei de amoris Deum videat; vel princeps csi Deo ut sellieet quilibet principetur carni ac vi
liii.& seinper adhaereat Deo: tum rati me progenici, quia plures habuit filios quam Abrasam &maioris auctoritatis excepto. Dac. Vnde rationeratris, & psolum suorum nominum proponuntur fide ibit, in documElis, guodccim patriarchae filii ii ael Vt se ut de corum tribu,impendo r
nom niseolum in se ipsis it habetur iii Glosa de quanto plures fuerant, lavio maius documentum iu nutus etiam ex nominibus irsorum. Romcumcnto electorum, insignantem suos de quali tatem senatorum, midi, invisione mea interius, non oculo corporali, m/am, id cst multitudinim, numero magnam ac dignitate ac merito, quia ad regnum et ternum praeordinata. Turba di citur multitudo hominum tumultuantium, s. isignum est tuibationis faciens. Itim tui ba pio pii E silet dici hominum in riorum de vulpatii ita: sic tamen turba fgnat multitudinem ipsam non turbationem. item multitudinem omnium salvandorum, siue sint nobiles sue isnobiles, pauperes vel diuites ι quia Deus personam homini ιs. Noli enim omnes, qui sunt ex Israel, dcc. Ad
aliud dicendum Aod ideo non ponitur Dan ut non accipit. calat. i. Sed obiicitur. Matth. ao. ostendatur Amictilistus de omni sanctorum nu- V Multi sum vocati, pauci vero e ct . Respond. mero expellendus; qui nascetur de tribu Dan. vi ὀicit Glosa, loco aut cra eius ponitur L cui. Item alia rati Iponitur in Glos Ad quintumiolet diei'uod ideo non ponitur tribus EGraim vi osten estur Idololatiae dischismatici non habere partum in sorte sanctorum. De tribu en m Ephraim Lit ieroboam qui populu lsrael secit idololatrore, a/orando situlos aureos , ut diuideret eos ab
aliis qui colebant Deum in templo Hierusalem.
3. Reg. Q. Ee nota quod tribus Levi non computatur in Veteri testamento inter alias tribus filiorum istat quantum ad numerum duodecim pa-R euera magna erit multitudo, eorum qui erunt in patri scut hie ostenditur,di iam plurima millia animarum sunt in gloria. M ulta enim martyrum millia, vi a vice interfici batur quandoque,
sed dicuntur pauci saluandi rispcctu damnatorum, quam dinum rare re με pateras, propter ipsam
multitudinem, Deo tamen ille numitus in nu
metabilis secundum quod dicit Glos. Qui di numerat multitudinem stellarum. Sed quid caquod dicit. Nemo Nunquid illi qui sunt in s
tria saluando iam numerum nouerunt ilcm cum
supra sub numero posuetit fletes. Audiuinum e triarchatura; quia Dominus illam tribum asium. o rum signatorum centum quadiaginta quatuor riit sibi inmitii stetium cultus sui. Sed hac poni
tur inter alios ratione musterii. Loco autem Le ui posita est tribus Manasse, apud lu)EOs in numero tribuum filiorum Iacob. Tribus autem
Ephraim pro soseph patre suo, ut dicit Magister in historia i euitici, de hoe ipsum praedixit litata
Genes. s. Ad aliud dicendum quod illi qui non possunt consignari per Sacramenta, ad ultimum
tamen si aliter se disponunt inter cons gnatos re nutantur. 5 sussicit sigilaculum interius. unde Hugo in lib. de saeramentis i .parte s. Bona voluntas eam diuo tone fidei non despicitur, quamuis a sacramento aquae percipiendo alticulo ne-
millia quomodo hic dicit multituὰinem elictorii est innumeram item aut rer illa verba praemissa. Et audiui,t e. intelliuntur omnes saluandi d. Iudaeis 5: Gentibus aut solum 4e Iudaeis. Si primo modo; contradicit Glosa, quod surelius secun-ἡum figuram. sub certo numero vidit designatos, de tantum de filiis Israel, ergo tantum de ludaeis, Si secundo modo i contra Glosa dicit. Nunc
aperte docet quod illum numerum. δ e. ltem videtur Closa stii contraria. Respond. Ad primun dicendum qilog probabile est Angelos de bonos
qui sunt in patria scite numerum hominum salvandorum: hoc enim est materia gaudii pleni ccsiliatis impediatur. Si autem quaeritur, quale Ε ris. Ad illud quod obiicitur, Dicendiues quod hic non sissetebat in generali diecte. Ex omni tribusliorum I aet,ita quod nomina in speciali non exprimerentur a illud dicendum quod propter duo. Primum cst ut osten3ciet illas virtutes in electis esse ὀebere, que stre iriga nomina filio
tum Israe designantur. secundum ut in computatione tribuum ostenderet Antichristum. Et om
nes idololatras, At actores in his natis si2 longe a societate iustorum,per hoc quod Dan d Enhraim
non nominantur hic. De tribu enim Dan descen det Antichiistus. De tribu Epitratin suit Iiro boam, ut dictuam est , ρ.' sat madi m msecunda pars est in qua ponitur consolatio, ex numerostatu salvandorum, Isia erum societ dicitur. N emo, intelligitur, de homine puro cimortali in statu vis. Ad aliud dicendum secundum Glosam illam eum se eundum sputam designatos, &e. quod ille num rus pixi aissus. Audiui numerum , 5 c. non ponitur ratione nEmeri,
quia non est ille numerus salvandorum , pluto longe sunt saluandi: sed ratione mysterii ut sunt a ostensum est. Unde ne credet tui signati, Luz saluandi, comprehendi sub illo numelo: ostenditur vidisse eo , sub multitudine innumerabili. Q d e: sto anth audiuerat sub spiua numeri si poei myaerit postea vidit supra omnem nutrici
quantum ad cosnitioncm moi talium: haec Vitur,eiba explana: praeceducia. Ad aliud ratet, quoa ex hii