장음표시 사용
131쪽
piatur per totum morbum: ego vero illud per totum morbum non ita accipio, ut sola mulsa per totum morbum bibatur , sed quasi diceretur,quacunque morbi parte nam mulsa pycroch lis, magna viscera habentibus quacunque morbi parte accipiatur, est inutilis,melis gratia billescit, non solum autem simplex mulsa, sed & omnia serapia dulcia,quae ex melle parantur magis , non minimum autem quae ex saccaro: quare in talibus apoZimata vocata magis probo aut serapia acida vel amara. Nagna viscera habentes vocari nunc vult Galenus, eos solum qui flammatione hypochondriorum tenentur e quia scirrho assectis aut classis succis obstructis, non putat mulsam inutilem. Ego vero neque his darem mulsam citra aceti alicuius admistionem. Si enim dulcibus intumescit hepar,quomodo tumidum iam eisdem detumescet proinde et non aeque laedi, eos qui seirrhum ea in parte habent, atque qui inflammatione, concedo,tamen hic utcunque tumentia hypochondria intelligi velim .quia nullis ita affectorum iectesmulsa conceditur.
Siticulosium aute minus quam dulce viniim, mollit enim pulmonem, sputum educit mediocriter, tuissim lenit baoet enim detersorium quiddam, quodsupra mediocritatem
MVlsa minus siticulosa est quam dulce vinum, vel ob hae
solum causam,quod vinum dulce est quale inomeli,seu mulsum: hoc vero quam mulsa siticulosius: cum enim habeant commmunem dulcedinem,alterum aqua, alterum vino costat: quare cum vinum siticulosus sit quam aqua, & mulsum sit qua mulsa: ac proinde etiam vinum dulce. Sed praeter hanc caulam reddit aliam Hipppocrates dicens, quia mollit pulmonem,&sputum educit medioeriter,& tussim lenit. Haec autem causa satis est idonea. Nam si in febribus ardentibus tusses leuiter irritantes, ut in aphorismo dicitur, possunt sitim placare, quanto
magis mollitio pulmonis,&sputi mediocris eductio γ sed dices vinum etiam dulce sputum educit , hanc ergo ob causam non erit mulla,quam illudiminus siticulosa.Certe vinum dulce edu
132쪽
res tum dicebatur,magis quam alterum vinum, educit nihilominus minusquam mulsa Praeterea vinum non omnibus educit,iis enim qui valde biliosi sunt etiam siccat, mulsa vero etiam illis educit mediocriter, non enim ut vinum siccat. Sed rogabis rursum,quo pacto tussim lenit, si sputum educit, cum nihil sine lusit a pectore reiici possit certe qui difficulter excreant,ut semel extussiant,tussiut pluries,&lancinantur,qui vero facile,sne multa tussi exereant multum,quia quoties tussiui, educunt aliquid. Sed quod addit est aliquanto difficilius Na inquit habet enim detersorium quiddam, quod facit sputum supra mediocritatem vistide. Quo enim pacto detersio faciet sputu viscidu'uod si faciet,quo pacto dici possit vere, quia ficit viscidu,educere sputu3nihil enim videtur magis posse sputi eductionem prohibere,qua viscositas. Certe haec dicens,non reddit Hippocrates causam qua educit spitium,sed qua mediocriter educit.Nimirum quia vim detergendi solum habet, &non etiam incindendi, ut Oximeli, no educit sertiter, illud , sed mediocriter. Educit ergo mulsa moderate, tunc solum cum non est viscidus humor , cum enim incindere aliquo est opus Cea enim solum habet detersorium quiddam nihil facie aliud quam extergere, labradere,ille vero abrasus, neq; i cis ius,concrescit magis,fitq; viscidum: rotundum sputum.
mina etia mouet melicratumst cienter,nisi quida vis eribua prohibeat Et deiectiones etiam deorsum moueo crubiliosas aliqando quidem bonas aliquando autem synceriores quam conueniat, O magis spumosas, magis autem hoc euenit biliosis , O habentibus magna viscera Sputi igitur eductionem, pulmonis emollitionem, aquosus melicratum potiusfacit fumosas autem deiectiones, biliosas meractores quam conueniat, a magis calidas, purum mWgis qua aquosum educitfHuiusemodi autem deiectio ha L bet alias lasones maguas ' eque enim hypocbondriorum incendium extinguit, sed concitat, disscilemque tolerantiam ct anaietatem facitis exulcerat inte Linum st-
133쪽
N Isi quae obstructio,aut quis tumor praeternaturam haepatis,eam expedite penetrare prohibeat,vrinam etiam mouet mulsa sussicienter: n5. n. vi vinum album imo sum M uet etiam deorsam deiectiones biliosas, aliquando bonas, hoc est ex moderatiora bile, aliquando autem sinceriores quam conueniat, magis spumosas, quas deiectiones pessimas eisen in colli quantibus febribus accidere in prognoitico dictum est, Magis autem inquit euenit hoc,ut scilicet prauas deiectiones mulsa cducat, biliosis extreme, labentibus magna viscera, hoc est, inflammationem habentibus in hippochondri;s, hi
enim omnium maxime habent febres colli quantes. Cum tamemulsa sputum educat, urinam moueat, deiectiones biliosas,
non aeque, neque qualiscunque, facit haec omnia sed sputi eductionem , pulmonis emollitionem in urinae copiam quae aquosa est potius facit: deiectiones autem biliosas meraciores, spumosas, valde calidas, quae puraeli,& multum mellis accipit. Quia mel calidum est Sebiliolum , corrigitur autem aqua. Nosse aut oportet tale deieci: onem, syncere scilicet biliosam,
spumosam alias lasiones magnas habere Galenus intelli it laesionem nomine mala signa intelligi quamquam nomen id non admodum significet neque enim hyppochondriorum incendium extinguit sed concitat, difficilemque tolerantiam anxietatem secit, exulcerat intestinum sedem,qua save videntur esse signa prauarum tale exeuntium deiection utar, potiusquam noxae quasillae,ut causae inserant. Verum mihi videntur proprie vocari noxae, nam hoc ipsum est maxima significatio, male exeuntium euacuationum, laedere scilicet quod bene citret, esset profuturum. Velut illae deiectiones si bene ac decretorie exirent, extinguerent hypochondriorum incendiu, anxietatem tollerent, uerrentur bene:cum vero per colliquescentiam exeunt,c6traria faciunt ipsa enim colliquescentia magis urit,& siccat debilitat, angit. Q iorsum ergo haec dicit
Hippocrates: quasi diceret, quandoquidem mulsa meracior tales deiectiones mouet, non oportet nos decipi putantes,hac cautile esse eius usum,ac proinde ea magis utentes: saepe.n. hac ipsa ca plurimu et dit,colliquescentias,&prauasillas deiectiones,
augens:idicio euenit in valde biliosis, instammationes habetibus
134쪽
tii in m visceribus. In illis ergo,etsi mulsa meracior videatur bile praua vacuare, in abstinendu est,&ad attemperatione transeundum dandiq; ibi quibus corpora minime colliquescant succorii acrimonia hebetetur. Quod si potione subducente bilem prauam,aut succum qui iam colliquerit, opus sit, ea sit serum lactis,aut piissanae cremor cum succo aliquo, aut infusion
ne quae subducat attemperado,ut rosarii,mirabolanorum,tamarydorum,aut huiusmodi, Verum quibus his noxis occurri possit,auxilia in lib. . huius operis dister Hippocrates sdicens auxilia autem horum scribentur.
Qui igitur utitur melicrato fine sotabitionibus pro reliquo potu in his morbis immitti s aget prospere, ct raro infeliciter. Ouibus autem dandum, O quibus non dadum,maxma ex partesd: Iam eR ob auae,non danda. QVandoquidem mulsa a multas utilitates pstat coquit.n.
exterget, educit sputum, urinam mouet, de deiectiones iuuat, qui utetur ea sola citra alias sorbitiones , aut potiones,lninultis aget pspere, cini pauci male,et siccedet. Sive.n.coc morbus postulet,coquit,sive hac sue illa via,iudicatione natura moliat,quacuq; iuvabit Costat vero hoc intelligi i illis morbis, si sola mulsa tra sigi possint, qui s. acutissimi ex acte sint, itra quatuor dies finiatnt, neq; extreme biliosi,neq; cu visceruplagmone. His enivi ob hic, danda mulsam non esse,dictu eae
Damnatum verDeli melicratum ab hominibus tu quam potantes plurimum debilitet, propterea mortem acetera reputatis est. Dictum aut en hoc, ob eos qui se fame necant, aliqui. n. solo melicrato tuntur in potu, uimirim vi existente tali Hoc autem non omnino ita habet med aqua 'multo fortior eti epotum solum:nisi aluum turbelsedo vino albo ct tenui ct paucifero Minodoro, aliquatenus fortius,aliquatenus debilius es Multum tameu differi viui o mellis meracitas,ad virtut viresonam est duplam m8 Iura in meri quis bibat quam mellis θι desingat multo in I sortior
135쪽
'stis fuerit ex melle solo,n si aluum turbauerit:nam Onulto plus percoris prodibit.
FEre enarratae sunt hactenus facultates medicamentose quae melicrato insunt nuc quantum virium habeat ut alimentum, dicit Vulgarem opinionem dicit fuisse,meliciatum, potentes plurimum debilitare & mortem citissime inferre,&ob hanc opinionem,qui se fame necare studebant,aut quos sorte iudices fame necabant,utebantur solo melicrato, tanqua existente tali, hoc est tanquam citissime afferente mortem. Verum dicit hoc non omnino ita habere tametsi enim cibus sit debilissimuso eo solo homines non possint diu durare, durabunt tamen plus qua nihil capientes,quin etiam quam capientes solam aqua,nis tamen alvu turbet s. n. turbet multo magis ita faciet breui mori quam exiguo alimento quod praestat, mortem tardabit. Itaq; morientur, qui utetur ea,citiusquam sola aqua. Aqua sane ex Galeni sententia nihil nutrit nihilominus morte tardat,ij qui nihil cibi capiunt,refrigerandovi humectando, tardandoq; morti seram exustionem, desiccationem, hanc ob causam citius moriuntur nihil capientes, quam solam aquam, capientes solam aquam,quam melicratum,nisi hoc alvu turisbet . Verum exiguum est mulsam cu sola aqua conferri:nihilem aliud fit, qua mulsam nutrire aliquid omnino,quantu vero nutriat, non constare possit nisi,cum re aliqua nutriente consexatur,proinde confert illam cum vino, non vinoso sed albo tenui Moligophoro, inodoro, cu eo scilicet quod omniti minime nutrit. De hoc Hippocrates loquutus hactenus non fuerat,ego vero dixi esse diureticu, minime caput tentare. Hoc vino dicit mulsam aliquatenus esse sortiore Maliquatenus d biliore, ut scilicet hoc aut illud meracius est. v. n.vino dilutu melici a uio secundia se tota sint nutrientia,sed alteru ob vinu alterii ob mel quod accipit,costat lato quodcunq; illoru fore sorti quato meracit deboli quato diluti Sed oportet dilucidi' dicat, a vini meracitas cu qua melicratisico reda Si insit bibat potio vini diluti,quae acceperit vini duplu,qua potio alia melicrati mellis,me licrati potio brtior fuerit. Vt si bibat noue uncias mesicrati quod habeat melis uncia una m
136쪽
gis nutriet, qua si noue bibat diluti vini habeat vini duas, aquae septu. Vnde costat,plusqua duplo fortius alimen i esse mel qua virui:nisi tame inquit alvu turbauerit: si. n. turbat, inanit habrone plurimu Probat deinde hoc qε de nutritione vi- nidi mellis dictu est, ita habere,quia ei qui acceperit mel,pr dit stercoris plus, qua ei qui duplu vini. Videbitur sertasse alio cui non esse hoc satis idoneu indit tu neq recte colligi deciditur inde plus larcoris,ergo pr stat plus alimenti:quaeda .n. sunt,
qua alia, magis excremetosa, & minus nutrientia,quaeda corra: ut carnes salitae bou,aut hircoru, alimenti praestant minusqua tragalinaces carnes, aut ouoru vitelli, stercoris tamen plus. Certe
aliud est pstare alimeti plus, aliud pliare firmius Se solidius alimentu. Pleraq; ena eoru quae excremeti habent exiguu, cito nutriunt multu, tamen non multu durat id quod corpori praestant, quia celeres eoru fiunt excreationes. Ea vero quae duriora&solidiora sunt, alimen tu praestant exiguum feces multas,
id vero quod ex eis corporibus accedit,strae Uesi,de diutius durat. VPergo ex fecimultitudine non recte colligi alimetu esse copiosius,sed esse firmius,atqui hoc satis esset,ad id de quo nucagitur:etsi n. ex vino plus accedat corpori quam ex mille si tamen id quod ex melle accedit firmius sit, diutius etiam durabie qui eo uteturi diutius enim seruabis hominem laborantem, &qui exerceatur,carnibus bubulis,quam ouis sorbilibus.Verum neque hoc recte colligitur omnino habet plus fecu, ergo pr*stat solidius alimentu. Na olera sunt excrementosa admodu, alimenti pauci tenuis. Quid ergo dicendu: certe cosequutione hanc non esse legitima,omnino neq; in omnibus valere sed peculiariter in his de quibus agitur, in vino, scilicet,&melle. Quia em mel dulce est adeo, constat esse satis nutriens, quia vino crais ius est 3c feces ex eo plures excernuntur, constat, id alimentum.quod praestat esse solidius. Unde fit ut qui in multa melle utuntur, diutius durare possint,quam qui duplo vino veexplicatum est.
Si tamen pisanae sorbitione utatur, insuper autem me et
licratsi bibat, reples erito statuosum, O visceribus quae circa bstpochoia ia, inutile. Praebibitum quide ante sorbi
137쪽
tionem melicratem, non udit, ut bibitum ponea,sed aliquid etiam prodest. SI cui mulsa simul&ptis an accipienda sint,mulsam pretire
cessent, iuxta communem sane rationem,quia tenuiora,&quae facilius si bducuntur, debent ante alia sumi.De qua redi ro. s.coni. mihi disputatum est satis.
Coctum autem melicratum, aspectu quidem valde puticriusquam crudum, lucidum enim, tenue,ac pellucidum sit, virtutem autem quam ipse tribuam , diuersam a crudo, non habeo. que.n ocundus est crudos contingat me bonum esse idebilius quidem non nihil en crudo, sercoris habens minus quoru nullo,ut emendetur, indiget melicrata.
Fere vero tendom est hoc cocto, se mel se prauu,an sordidum, nigrum, non boni odoris,auferre.η.possu concoctio prauitas is holum vitiorum maximam partem. Solum censet Hippocrates uti mulsa cocta cum me prauu
est, & correctione indiget, ut cum est sordidum,nigrum,&mali odoris: alioqui enim,nihilo praestare cocta cruda nihilem aliud concoctionem facere quam detrahere facultatem aledi,facereq; infirmiorem,& minus stercoris reddentem, neutruvero horum correctionem postulare in mulsa,quia tenuiter illi inest utrunque , cum neq; nisi tenuiter nutriat, neq; stercoris multum gignat. Haec Hippocrates,unde crediderim, ubi mel optimum adsit,non multum interesse cruda an cocta utaris; Nihilominus arbitror quadam alia ratione semper esse potiorem concoctam, quod scilicet fiatuosa minus sit. Nam quantumuis sit mel optunum, concoctione gignit spumam, quae flatus eu dens inditium est: hunc deponiti ob id cruda intestinorum Ormina multo magis ciet:quod Gal. in com.aphorismi quadragesimi primi sectionis quintae dicit. Oximeli autem scatam potiovem multu modis tialem in his morbis inuenies, etenim Dutum educens est, Iacilem respii attonem facienσ. Quod
138쪽
OVoloximeli vocatum dicit, nihil refert,neque quidquaHippocrates innuit potius quam si simpliciter diceret
Oxymeli. Parabatur mul is antiquorum ex aqua salsa:non video quid inde caperet neque commoditatas, neque suauitatis. Galeno ex aqua dulci parabatur,atque ut arbitror etiam Hippocrati. Nam sal facultatibus quas illi ines. Hippocrates dicit,muti tum detraheret. Nam neque sputum bene educunt salsa, neque facilem reddunt spirationem Gal oxymel parat,ex mulsa,addens acetum.Oxymel itaque, ut nomen praese fert, accipit mel acetum, additur vero illi necessario aqua. Sed eius sunt disserentiae,quoddam enim est simplex, quod nihil accipit, praeter aqua mel acetum quoddam compositum, cuius multae sunt differentiae, ut sunt multa quae cum his misceri possunt. Vt oxynaeli sciliticum, Moxymeli ex radicib qnq;,aut duabus,& rcuq;aliud seraptu accipit acetu. Simplicis et sunt differentiae ex
quantitate aceti, cuius plus accipit, aut minus. Quoniam vero uae inde capiuntur, infinita sint differentiae, rediguntur intres, octrinae gratia, quarum quamlibet necesse est habere amplain Iatitudinem. Est enim oxymeli, dilutum, meracum, mediocre: ut vero mulsa meraca aut diluta ob mel dicitur,ita oxymeli ob acetum Mediocre ergo oxymeli, cuius in officinis est usus,
quod accipit duplum mellis quam aceti, aquae quadruplum. Quod aceti minus,quam quae quartam, dilutum, quod plus, meracum , Multos usus esse dicit oxymelitis in his morbis, in
acutis scilicet:nain sputum educit facile,& facilem respirati nem facit. Qiribus sane videtur solos thoracis morbos respexisse Hippocrates dicens in his morbis:potuerit autem etiam acutos omnes respicere: mox enim dicet alias eius utilitates,quq ad hypochondri, ventrem, tenes, pertinent. Spirationem facilem reddit, quia sputum educi Ceducit autem incindendo&extergendo.
Occasiones alitem hoc habet. I Dest non tamen semper utiliter datur, nam ut habet multos
usus,ita etiam habere potest noxas. Aliquando ergo datur Militer,alr quando inutiliter, estque clim dandum & cum dene
139쪽
gandum est. His dictis incipit noxas utilitates erus dicere, vi inde intelligas,quando danduna sit, quando secus: primu autem de mei actori loquitur,deinde de dilutiori.
id mod enim valde acutum, nihil medioeν faciet ad spu
ta quae non facile exeunt,si enim educeret, quae arteriam exasperant intabricitate faceret, ct velut dilataretguttur leniret utique pulmone: emolliens enim ipsum est. Eisquidem haec eontingerent, magnam utilitatem praestaret: aliquando vero se valde acidum es, eductionῆ sputino obtinet,sed insuper viscosum idfacit, O dii maxime autehoc patiuntur,qui alioqui lethaliter laborat, in possunt
iuspre,nep excreare quae eontinentur. Ad hoc ergo conie--
L Oare oportet robur aegrotantis,ecsspem habeas dare,dare autem, si dederis,summe tepidum, paulatim quod buta modist, non large. QVod valde acutum sit ad sputa solum,quae non facile exeunt,utendum est: nam est magnum vehemensque auxilium, quo proinde nis ad rebeles passiones utendum non est. Atqui quoniam huiusmodi est,nihil facit mediocre,viquae mediocria sunt auxilia sed plurimum prodest, aut plurimum no ce Non dicit ergo, nihil mediocre faciet ad sputa quae nocteile exeunt, quas ad ea quae facile exeunt mediocre aliquid faciat nam qui possit o sed quas ad facile exeuntia dandum nunquam sit.Datum vero, nihil mediocre facit, nam cum ma- Ium cedit, educit quae arteriam exasiperant, dubricitatem facit, velut dilatat gutturi quia cum expurget euacuetq; videtur dilatare &lenit pulmonem:& haec faciens, magnam utili tatem praestat. Aliquando vero non potest eductionem facere, sed plus etiam quam antea erat facit viscosum sputu, laedit plurimu: maxime aute patiunt hoc ab oxymelite acerrimo,qui alioqui laborant lethaliter,neque possunt tussir neque excreare quae continentur,hoc est qui lethaliter laborat,aut ob maxima succorii contumacia,qui neq; a valent mo medicamento
140쪽
possint secari, elui,aut ob tantam facultatis debilitat, ut neque tato medicamine adiuta, possit quod excisium sit excreare utroq; enim casu euenit magna noxa:si non eluitur sputii,aceti qualitate succescit durescitq; magis,'exciditur,neq; expellipotest,assatim in cauit arteriae incidens , suffocationis insertieri .culu. Ergo ut cognoscat quando dandu tale oxymeli sit, qua do secus,c6siderare oportet robur aegrotantis, succoria contumaciam atq; si his perspectis, spem habeas, re ut secari posisidi exereari,dare oportet plurimu enim confert, iiij quae dissicile educuntur,ut in asthmaticis passionibus sin minus nodare tam acre, sed aliud dilutius no quod dilutius futurum sit satis,ubi meracius non sussciat,sed φ etsi no pertinet,citra n xam conserat aliquid paulatim Verum si dederis acetiim meracum,hoc est, tum ex dictis coniectaueris dari oportere, dare debes,non largiter potandum ut serapia, neque hyeme calidi,
aestate frigidii,ut illa, it ipsum oxymeli dilutum primo libro accipi iussit: Sed paulatim ut eligmata, exquisite tepid si
ut tepore temperetur saporis acuties.Nimirumquae propter vetrem,aut hepar,aut venas,accipiuntur, largiter epota frigidaliut calida prossunt magis,quia affatim ipsum ventrem incidu
tepida vero eum debilitant:quae vero propter thoracis partes,
paulatim accepta tepida,quia linctu melius seruntur in pulmonem,quem tepor emollit laxatque.
Quod vero parum acutum eli, humectat quidem Osct si ofauces. sputum educit, stimsedat:0pochondrio autem, visceribus quae bisunt. micum: quid lasones has qua a melle sunt prohibet. a quod biliosium es in melle corrigit atra etiam facit erumpere, 'rinam prorri G
tat ni estinum autem inpartes infernas humida facit, Oramenta facit. eliquando autem Ixac prauum in acutis morbis sit, maxime quidem, statum prohibet erumpere, sed rursum facit recurrere,adhuc autῆ debilitat, O extremoram facit refrigerationem Hanesolam noui uso G