장음표시 사용
141쪽
Nunc narrat,commoditates noxas, quae contingunt ab
oxymel ite dilutiori Humectare dicit. osin fauces, id
quod faciet quia sputum educit, ob haec ipsa sitim sedabit Nam si febris ardens ob tussim leuiter irritantem fit parum siticulosa, ut in aphorismo dicitur quanto magis sputi eductio, orisq;di faucium humectatio, sitim sedabunt dictum est lib.primo oxymeli ubi ingens est sitis, minus conferre quam mulsam,
aut aquam solam, nunc vero cofertur,quod aceti habet exigua cum valde acuto. Sed cur sputum educatὸ certe quia exterget&inc indit. Dicit etiam amicu esse hypochondrijs, hoc intellige, plusquamulsam,quia acetu aestiones quae sunt a melle,prohibet: quod explicas,addit,quod est biliosum in mille corrigit. Nimirum mulsa, alia omnia dulcia,& detinetur in hypochondrijs bilescit oxymeli autem,acidum cum sit,no habet has noxas:
fatus etiam facit erumpere, quia aceto extenuat, Helle calfacit.Et urinam mouet, tenuis enim est aperies, incidens, potio, quare vias urinae expurgat,facitque exire multa,quae detinerentur,adeo,ut ad trudendos lapides, aut crassos succos, recte pinetur. Narrat deinde Hippocrates noxas, dicens intestinum
partes infernas humida facere hoc est plurimum fluentia,as' di arrhea laborantia 4 ramenta facere,quae quidem per dysenteriam fiunt. Itaque dicit oxymelitis potu solere intestina irritari plus satis, fierique diarrhaeas,ac nonnunquam dysenterias sc6stat vero haec merito timeri, quia Ma sola mulsa meraciori fieri solere antea dixit, nedum addito aceto. Aliquando, dicit, illud etiam prauum fieri, in morbis acutis, quod quidem oxymeli prohibet flatum erumpere vi sursum facit recurrere di debiliatat, facit refrigerationem extremorum atqui haec quidem aliqirando leuiora sunt, cum scilicet alioqui homo nullo acuto malo tenetur si vero acute aegrotans habet haec. praua sane sunt,est enim volutilus vocatus morbus, cum flatu recurret sursum debilitatur homo, refrigerantur extrema prae doloris vehementia Sed quo pacto haec facit oxymeli, si inter eius virtutes vere dicebatur. flatus secit erumpere certe proinde nunc adiecit, illud aliquando innuens scilicet, si quis firmis intestinis sit,neque ad dolendum pastatis,oxymel illi facere ut errumpant
flatus:si velocis sit, qui facile doliat euenire solere, ut dolor im
142쪽
tellinorum eruptionem praeuenia , faciatque vehementer , ut ea adstringant sese , quas ad exprimendam doloris causam , incipienteque adstrictione ab humili parte cogantur sursum fla- tus recurrere, atque sertasse etiam feces secum efferant, cingratialia intestina faciant inpingere,ubi dolorem alium grauiorem excitantes, vires prosternant,4 extrema faciant refrigerari hanc solam laesionem notatu dignam ab oxymelite diciti sci solere, alias enim prae hac esse leuiores Constat vero ut haec laesiodi alia etiam quae ante hanc dicta est, ab acerrimo oxym lite fieri posset magis etiam quam a mitiori nam ob acetum praecipue fiunt verum scribuntur haec vi noxae ab oxymelite parum acuto, quia hoc etiam potest haec facere, non solum quod valde acutum est. Noxa enim quae valde acuto tributa est, puta posse magis viscosum sputum reddere, irohibere excreatio nem,ab illo solo fieri potest,non etiam a mitiori, ut haec.
Exiguum ergo huiusmodi potum nocte , ieiuno ante s
sorbitionem propinare conuenit. σrum longe a sorbitionanihil prohibet bibere. Antea dictum est hoe oxymeliis alijs acusis,dandum hy
me calidum aestate frigidum in morbis thoracis tepidusemper: nunc horam exhibendi docet. Ea est 'uae aliorum serapiorum mane aut vesperi ante cibos,aut spost cibos dandum sit longe ab illis non enim tam longe abesse a cibis necesse est datu ante eos, quam post. Quia si praeeunt elabuntur relictis in ventriculo cibis, sin autem consequuntur, miscentur cueis, vitiantq;,4 cibi medicamentosas vires detrahunt serapijs.&serapia cibos faciunt vitiosos:etienitque quod Hippocrates libello de alimento dicit medicamentum in alimento pessi
non est conueniens emper, per totum ut hoc Pracipud autem propter rasua , aut ιxasterationem inteItini, nam ex lenis
143쪽
existenti sim Ilereor magis lique fecerit, maxime,accedente vaIbi si inanitione. Deinde aut Eo ramis vim amis
seriisti igitur utile esse videatur ad totum morbum, multo hocpotuiti, exiguum acetum oportet inbundere, i solum agnosci post trita enim lasiones quas natum est inferre ni-
mmemseri, quibu opol te prodesse proderit.
OB hoc,hoc est ob dictas noxas, etiam siquis videatur solo potu,sine sorbationiblis,indigere per totum morbu, non expedit, ut solo oxymel ite sempervi per totum moibum utatur,quia cum intestinum sine stercore Q,5 vasorum ad intestina pertinentium vacuitas, facili me laeserit rodes intestina,ac radens. Sed neque seruari quisquam poterit cusol oxymelite
quantumuis sit acute egrotaturus, tamatsi enim antea dictium
est inultos aegrotos seruari solere cum sola mulsa atque adeo selicissime cedere in Oximeli ex mulsa sit, tamen cum oxymelite solo non ita seruari quisquam possit,quia multi admistione aceti amittit vim Acidum enim parum aptum est nutrire.dulce aptissimu,dulci enim accidit esse grato partibus,&trahi,&affigi . habet etiam pinguitudinem quandam: Acido vero contrara insunt, nam neq; affigitur,neq; vero alia assigi valde siniti Hinc fit,ut usu dulciri pinguescant corpora,acidoru extenuentur. Ergo oxymel minus nutrimenti praestatqi:a mulsa, nisi crassus multo sit femellis accipiat multu, atq; aceti exiguu.Vt igitur solo quis per totu morbuitatur, no est idoneu,Quare si utile esse videatur, ob extersione Mincisione, vires alias medicamentosas,ad totum morbum multo oxymel ite vii,oportebit illud parare ex mulsa exiguo admodum aceto infuso, ut tantii
agnosci positi. Nam ita quem minime ledens, proderit
Ut autem in si ma dicatur, aciditates ab aceto bilis sis magis quam melancholicis constrina amara enim dissoluuntur, o in pituitos murantur, eleuata ab ipso. Nigra
Nerofermentantur,eleuangur,oavont . Uerens enim xigra in acetum. Quia
144쪽
oui Oxymelia mulsa solum differt aceto, enarratis aceti.
facultatibus,velut in summa, diculur Oxymelitis vires. Proinde de aceto ediserit, dicens biliosis magis quam melancholicis coferre non aut 'trisq; coserat, his minus, ut hic oratio videbatur innuere , sed quod illis utile his noxium sit:amara enim ab acidis dissoluuntur,&in pituitosa mutatur.
Non sane quod possit bilis in pituitae naturam substantiam redires nam qui possit3 Sed amara ab acidis dissolui dicuntur,quia cohibentur attemperantur&cohercentur: in pituitosa vero mutari,quia biliosa corpora acidorum usu abeunt in pituito abile gignenda pauciori , pituita pluri:utrunque autem fit ob acidorum frigus. Biliosis ergo, his de cause est utile acetum, melancholicis vero noxium,quia nigra fermentantur, eleuantur, augentur ab aceto nimirum acetum est melancholire congener, atque ita est ut quoddam illius sermentum,quod cum ea permistum,eleuat unaefacit,augetque:auget sane cum succum proprie ob naturam,quam habet frigidam: siccam, magis autem: citius ebulire faciens usui mustum in dolin, cum krbet augetur usque dum per summum regurgitat. Ita ergo est acetum esserens nigra, ut ferbore effertur mustum,&rnara fert tento. Hinc fit ut melancholici aceto plurimum angantur, aestuante melancholia, more perturbati,4 spumantis maris, &proinde in tuniorem atollente hypochondria i in caput affatim elata: Non tamen quia acetum interius acceptu aduersum est melancholicis, sit etiamin exterius admotum. Quin potius melancholici hypochondriaci, lienosi , feta aceti accerrimi iuuantur , lienosis medicamentis admist ri debet semper acetum:neque sane solum prodest, ut quod l)enetrare faciant, ut quidam putant sed etia quod per se illis affectionibus medeatur. Nam quae penetrationis gratia solum ad Quentur, nunquam debent admoueri soli, sed admista alijsi quae deduci debeant, at vero hypochondriaci iuuantur solo aceto acerrimo,quia exterius admotum non penetrat ea copia, qua possit per venas cum melancholia deduci, eam se ei rare, sed qua possit siccado resoluere, refrigerado ardores irae bilis extinguere adstringedo partes roborare .Ecce ergo ut biliosis utile vi melacholicis noxiu sit acet Ita veros qua
145쪽
quam minus yst' oxymeli. Quod vero pituitosis pan noxiii mest oxymeli,an utileλcerto ob mel utile:ob acetum partim hoc partim illud. Nam qua refiigerat, noxium est , iituitam auget, qua incidens,et utile,cum sit pituita viscosa. Ergo pituitosis merum acetum dandum haud est, quia plurimum refrigerat, sed neque Oxumeli, qlio Laeeti accipi a plurimum hellis exiguum. Sed quod huiusmodi, detur biliosis, quod mellis accipiat plurimum Maceti exiguum .pituitosis Quin etiam expediens sit pro pituitolis parari ex melle, pro biliose ex siccaro, quod vocarnr in officinis se rapium acetosum simplex. M
lancholicis vero neutrum congruit.
Mulieribus vero omiano, ulmicinn magis quium viris
acetum. Vter enim dolorem infert. MVliere, omnes sciunt se aceto plurimum laedi, eae vero
praecipue qua uteri praesecationi sunt obnoxis,&quibus fluunt me nitiuae euacuationes, quae a partu nondum sunt expurgatae. Isam acuationes exstet O cessate facit,&praefocat mes affer imaximas, conuitisones ex utero. Haec vero facit,d orem ter inserensun fert vero dolorem uteri,sua mordaci a ς. frigore,quibus utero. utpote neruosod exangui uo et . inare non utero solum,sed eadem ratione,& intestinis, ventriculi otin neruis Oirinibus, inimicum sit,iat datque etiam viros, verum mulieres multo magis, quia praeter alias omnes
partes habent insuper uteros qui ab acuto laedi possint. Sed qua
ratione dolorem uteri faciat acetuna diximus, ut autem per dolorem reliqua mala faciat, oportet dicamus. Conuulsonesi citob mordicationem compatientibus neruis cum utero, quia
is est neruosus prisocationes vero facit, cphabens sanguinis elluxum faciensque eum sursum ferri, ac ita uterum reuelli sursim. Cohibent vero sanguinem dolorem faciens, eadem pro sus ratione qua diximus,mordendo intestina prohibere fatum
crumpere, recurrere sursum, atque ita voluulum vocatum morbia in facere. Nimirum uterus ex mordicatione dolens co-
Primit sese, ea oscula quibus in eum instillat sanguis, qui ocelusus
146쪽
elusus osculis D compresso vleio sursum repellitur, ita periculosam assertir locationem . Hanc ob causam mulieribus quibus menstrua fluant, aut quae uterinis passionibus soleant tetari,acidum serapium dandum non est,a:que omnino, raro est dandum mulieribus.
Aquae aut 'o tui in acutis morbis aliud nustumha beo opus quod attribuam neque enim tuom lenit inpeνineumunicis, neque sputum educit,sed minusquam alia siquis semper aquae potu,tatur . Exigua vero aquasi inter ovmeli, melicratum sorbeatur,opulum educit propter
mutationem qualitatis potuum:inmidationem enim quan
da Dcit: alioqui neque sitim Iedat,sed irritam, biliosa enim biliosae naturae, i ypochondrio praua, O pessimi,
et biliosissimi vires maxime prosternens, cum in a euum fuerit inpressa, lienem augens hepar cn , cui nexarserint, fructuat acsupernatat tardi enim transi
tua. est,quod sub frigidi cruda sit oe neque deiectiones
faciens,neque urinam mouens:.ladit autem nonnihilo siboc,quodsine stercore esti latura. Si autem O pedibus Isti gidis aliquando bibatur, omise Lis lasones magisfaciet
in quacunque ipsarum magis inclinauerint. DE aquae delectu, quibus notis,quae melior, quae deteri Orfit,agnoscatur,scripta sunt sparsi multa ab Hippo.&a Galeno,praecipue autem ab Hippo libello de aere locis, aquis, ubi non solum ut sit in examen vocanda ipsa aqua perse docetur, sed ut ipsi fontes unde statutat. Porro ab alijs autoribus dicta de hac re sunt multa, controuersumqtie de plurimis citcaaqtiam est,quibusdam probantibus maxime omnium pluuiales quasi tenuissimas,&calore velut elixatas. Ali)s has ipsas omnium maxime vituperantibus, quasi omnium malignarum qualitatum participes,ut ex rebus omnibus,etiam nocentissimis,& sordidissimis eductas:porro alijs autore Plinio,probantibus ante alias omnes puteales, quasi expurgantissimas,orer
147쪽
per terram percolatissimas. Aliis has censentibus omnium maxime crassas& crudas ac fatuosas. Alijs quorum sententia maxime probatur ab hominibus,praeserentibus his omnibus sentanas Miluuiales. Ego stlitentiae Hippocratis: Galeni,atque adeo veritati consonum esse censeo, pluuiales aestiuas qui cum tonitruis.& procelis descendunt esse omnium optimas aquas , quod hae vere,non ex crassis vaporibus,&abundantia humidiascendentibus sed ex tenuib.vir vi caloris extractis, conflatae sint , alias vero quae cum magna oppacitate crassis nimbibus descendunt, caliginosae sunt,omnium pessimas sordidas, maIarum qualitatum participes,& iacile putrescetes:porro puteales quae dulces sunt,&ex proximo fluuio,aut sente derivari cogno untur . esse etiam ipsis fluuialibus aut sontanis meliores , nisi terra quae inter puteos fluminaque aut sontes interest, aliena aliqua qualitate participet, severo putei quae ut plerunque iit, ex abisse illo aquarum qui sub terra ubique est procedat, certe crassiima sit, maxime cruda Prεstat ergo quoniam optima Pluuialis non sine nimia curiositate positi comparari,ila putealis e fluuio raro occurrit,'& habet id periculi quod ex terra diximus,uti fontana aut fluuiali quae optima erit oppido quem incolemus cum praecipue id virtutis quod est in pluuiali aestiua,elixatione possis sontanae, Mid quod puteali, reposi-φione langa,fluuiali tribuere. Nimirum repositione expurgatur aqua, elixatione insuper extenuatur, sentanae vero nopossunt seruari repositae quantum fluuiales.Quin praeter eli rationem,quae ex sontibus sublimibus,& soli expositis, indecliue vel sus orientem solem, aut meridiem fluit,concocti oris
li0rque Vita esse solet quam quae ex opacis locis in cotrario lo a decurrint. Verum quia tanta est aquae ab aqua disserentia, hQntanae a sontana, fluuialis a fluuiali,4 putealis a puteali, ut multae sontanato fluuiales platrisque putealibus sint deteri res, Sacius prosecto sit ipsam per sese aquam, di inissa crumpendi e terra conditione,propriis notis explorare, ibique locorum ea uti, quam ibi natura optimam parauerit, siue per ter ram defluat, siue e sente scaturiat,sue hauriatur e puteo.Optima est quae simplicissima&tenui Lima, simplicitatem agnosces,quod sapore, ςolorea dore maximc vacet:tenuitatem.
148쪽
ii od cito calescat,& restigeretur,utina phorismo dicitur. Melius enim exactius signum hoc reperies,quam quod ex pondere Verum quae hoc loco dicuntur ab Hippo non de hac aut illa sed in coe de aqua potabili dicta sint, nam optimae et aqui Congruiit. Sed audiamus quae dicit Aquae potui inquit in acutis morbis nullii aliud opus habeo quod attribua, hoc est aquarii hil aliud praestat corpori quam esse potu, esse aut potu nihil est aliud qua esse vel, iculum alimenti, ut libello de alimeto dr. Obi)cies hoc loco' sexto epid. seet dra qua esse vorax, hoc est cibi appetetiam excitare,&quq Gal. nono methodo do copioso frigidae aquae potu qua plurima praedicat. extinguere scilicet febres ardentes, si tempestiue ab idoneo homine accipiatur,ab eo scilicet cui neque cruditas, neque interna ulla inflamatio,neque prscipiat alicuius partis debilitas neq; nimia corporis macies sit. Haec enim non solius potus, sed medicamenti optimi esse videntur opera Verii quod vorax esse dicitur,non ad morbos acutos pertinet sed ad sanorum victum, hic vero dicit,in morbis acutis. Quod de febrium ardentium extinctione diximus, facile declarat Hippo hic non denegare quae virtutes primas, hoc est eas quae secundum primas qualitates insunt non enim negabit refragerarem humecti reo sed secundas: tertias. Nineque incindit neque exterget,neq; aliud limo facit quod ad secundas facultates pertineat aam neque astringit neq; laxat,neq; trahit, neq; repetit nisi refrigerando, ac proinde neq; tussim enit,neq; sputum educit,neque alvu laxat,neq; urinas mouet,neque aliud quidquam facit quod spectet ad te tias,nam neque sudorem elicit, neq; lac gignit,neq; deniq; alia
facultas illi tribuitur,la: iam alimentum vehere,&restigerare ac humectare refrigerando vero lumectando extinguit si brem. Exigua vero inquit,aqua,si inter Oxymelii melicratu sorbeatur, sputum educit, propter mutatione qualitatis poculi. Hoc et si is qui utituroximeliteia ut mulsa, inter haec aliquando sorbeat exiguum aquae, augebit etia aqua excreationem, noquidem quod quae id sit propriu, sed quod, quia expers est
cultatu omni u facile accipit vires omni ii quibus cu miscetur, aut quae in ea coquuntur,aut macerantur. Epota ergo inter mulsam autorinaeli inundationem facit, comouetq; alium potum,
149쪽
ac cum eo missicetur,' iasilitatem auget, proinde excreati nem Quapropter cosultum est astinaticis&alijs omnibus qui thoracis passionibus laborant, cum excreandi tempus accessit, potionem augere, Minter medicamentosa,aquam etiam dare, detur vero ad hunc usum tepida aut calida. Addit, alioqui neque sitim sedat,sed irritat. Videtur innuere nisi cum Oxymelite aut mulsa bibatur,non sedare sitim. Mirum vero si cum. 1 libro diceret valde siticulosis non dandum oxymeli, sed mulsam, aut etiam aquam, quas omnium horum minime oxymeli. aqua maxime sitim extinguat , nunc dicat aquam ab oxymelite, aut mulsa acciperessitim extinguendi vim,maxime' nuper danauerit mulsam, ut biliosam. Certe illud ,alioqui non refertur ad proxima,quasi dicat,nisi inter Oxymeli aut mulsana bibatur, sed ad ea quae antea dixerat,quasi diceret neque tussim lenit,neque sputum educit, neque id quod illi videtur esse maxime proprium,hoc est stim sedare,in omnibus praestat Nam bilioni est biliosae naturae,AE cui est biIiosa, non potest sitim extinguere, sed irritare potius. Sed quo pacto est cuiquam bibosa aqua,quae bili tantopere est contraria, frigida cum sit lumidi Non certe quod ea ipsa in bile mutetur non enim potest sed quod bilis inundationem faciens, ipsam quodam modo augeat, faciatq; hac Millac redudare,velut sane qui in v nu aqvia
insundit,uini facit esse plus, diluti scilicet. Nihil profecto magis experimento cognitum,quam eis qui nimia abundant bile, aqua potioris amaritudinem augeri,nimirum diluta effunditur ad os usque bilis: irritabitur ergo talibus ab aquistis. Sed quo pacto emendabitur aqua ab hac noxa non certe admistione salsi,amari,aut dulcis, haec enim potius sitim auxerint,sed admission cidi: hoc enim obsistit bilis amaritudini, pituitae salsugini,si quae etiam in lingua est Admissione ergo mulsae nihilo magis extinguet sitim aqua Acimistione ergo tamen m dici aceti,aut et modici oxymelitis,minus siticulosa erit. Nam
et stoxymel soluiqua aqua sola fit magis sticulosum ob mellis
copia, fieri tamen potvi exiguu oxymelitis cumulta aqua,magis sitim extinguat ob aciditate, qui Ia aqua. Navi mutabde dilutu sedat sitim,magis qua sola aqua saepe,et si meru quam
aqua est magis siticulosum. Hypochondrio ergo inquit pr u δ
150쪽
est& pessima, liliosissima, de vires maxime prosternens cain vacuit fuerit ingressa, uiisem augens, lepar cu exarserint, fluctuat,ac supernatat: tardi .n.transitus est,quod sub fri
gida ac cruda sit Hoc est hypochondrio pessima est,quia est biliosissima, quare illorum cachochimia auget,etsti vacuu quod inter viscera peritoneu ibi est incidit, vires prosternit, ut in hydropicis.&in tumorem attolit haepar clienem cum exers rint,quia no permeat sed fluctuat ibi, superia tat,illa vero viscera ab immanente aqua totumescunt, praecipue cu exarserint multa bile,quam aqua auget.Non permeat aut,quia est frigida cruda, quae vero talia,sunt tardi motus.Ob id neqi deiecti
nes facit,neq; urinas mouet,quia manet diu. Laedit aut non nihil&ob hoc quod sine stercore est natura. ακοπργ id est, si .
ne stercore: dici quida interpretantur, quod stercoris deiectio. ne no faciat, mihi vero non videtur id ferre nominis eius proprietas, sed significare,aut intestinum quod vacet stercore, aut cibum ex quo stercus nullum fiat. Hic de aqua dicitur, significat ergo ex aqua nullum stercus gigni, Mob hoc ipsum nonnihil aedere. Sed quae laesio fiet quod sine stercore sit Galenus i terpretatur,quia sine stercore est deiectionem no faceret, quasi Hippo.his verbis causam reddat qua non facit deiectiones. Sed qua deiectiones non iaciat,exigua ca est esse sine stercore.Multa eiu stercoris habent plus& deiectiones faciut minus, etiam
quam aqua,ut vinum nigrum crassum. Suspicor ergo,ut antea dixit,oxymel laesones maiores inserre intestino α προ ἔοντι id est vacuo a secibus, i a seces muniunt intestina .ita nuc,
aquam laedere non nihil quia sine fecibus est, magis quam laederet si seces aliqua gigneret haec enim munirent intestina. Videt bitur fortasse falso dicere Hippocrates no facere deiectiones, quia multis euenit potu aquae solui ventrem Verum id non euenit obsacultatem aliquam soluti uuam,quae aquae infit,sed quia refrigerando,& humectando vim retinendi in intestinis lidici Tandem dicit,aqua, si bibatur frigidis adhuc pedibus, hoc est antequam paroxysmi incremetia satis proceserit,& calor ascederit ad pedes,dictas oes laesiones magis facere,ad quacunq;
eatu iuqui accipit inclinauerit, paratus .:alijs.n .lladi pin alijs hepar refrigerat,alijs intestinoru inseri dolore talijs exti