장음표시 사용
171쪽
stisset posteris3verum ut utilium nihil ommisit,ita quaedam si
satis distinxit:velut nunc syndiomem, seu concursionem scrip sit signorum sebris ardentis , non quidem pathognomonicorutantum,sed quorundam etiam assidentiu non quoruncunque, sed eorum qitae ei morbo siliat maxime fimiliaria. Nam assideatia quaedam sunt maxime comunia,&quae multis accidere posisant atque, cum morbo nihil habent peculiare quaedam,quae etsi propria omnino non sint,sunt autem morbo familiaria. Vt aluum solutam esse,aut adstrictam,caput dolere,aut crus, O.
vis aliud tale omni febri generali potest assidere,quanquam nihil habet magis cum hac quam cum illa febre, aut hoc magis,
quam contrarium:morsus oris ventriculi,&deiectiones biliosae. In assidentiu sunt ne,quia quacunq; febris ardetis parte possen fieri,neq, vlla parte necessario fiunt, veru sitit saepe in ea febre,&eius narura maxime sequuntur,ac proinde illismiliaria sunt: haec noluit a ratione alienu in signorum syndromet nere. Vigilia ac mentis emotiones superuenientia signa sunt,uerum superuenientium etiam est duplex genus, quaedam.n. qui busdam morbis tardius,quaedam citius lia perueniunt, qui cito superueniunt proxima esse videntur pathognomonicis V Iut mentis emotio quae phrenitidi inflammationi septi transuersi est pathognomonica,omni febri maligne auctae solet suῖ- uenire , tamen caus exquisito superuenit citius multo quam alijs febribus,ac peruigilium citius etia Lingua sicca,aspera,&nigra, stis, pathognomonica esse videntur, quia a principio febris fiunt, ipsam morbi essentia sequutὶξ,etsi no a principio sunt haec magna,sed cum ipsa febre crescunt. Neq; sane ardetis
nome meretur febris,antequa haec habeat. Veru cire oportet,
pathognomonicorii etia esse dupla genus,quaeda enim ita sunt propria morbo,ut nulla ratione ab eo tolli possit,ut delirium a vera phrenitide,dyspnea a perineumonia: quaedam per sese sequunt ipsam morbi essentia a principio,& cu eo crescunt, possunt tame quibusda alijs accidetibus affectibus,aut symptomatis impediri, velut pulsus durus pleuritidis,sicu ea perineumonia c6 iungi teperatur, atq; adeo nonnunqua etiam tollit atq; adeo corrupto in parte sensu,possit tolli dolor, manete affectione.Huiusmodi est sitis in causo,accedete.n tussi teperari pol,&alie
172쪽
alienata mete,aut extincto in parte sensu,cessare potest. Nihilominus cui haec ola signa adem causus erit,& cui erit hic aderunt ea, deoru pleraq; aut eoru quida valde inertit,ut etsi pauca adsint,tamen intensione incendium ingens sanificenti
Hula apuae 'mul aeque cocta, aquosae,quantum volue sνst,bibendum datos 'uod si amarum fuerit os, vomere con o mi, aluum sublueres Verum se ad bae non aperiatur, Placasinae coquens purgabis Salpum autem niti neque aere erre,non enim si fert Sorbitionem vero done extra tu a dicationes fiat,non dabis. Constat Hippo.hie earu solum febriu curationem instituare,quae acutissimae sint exacte,neq, durare possint,diutiusquam quatuor,aut quinq; dies. Nam dicit sorbitiones vero donec extra iudicationes fiat,no dabis. Itaq; loquit de ijsquis la aqua,aut mulsa,possint transigere usq; ad iudicationes,deabus antea de mulsa agens,dixit qui igitur utitur melicrato sine Drbitionibus pro reliquo potu in his morbison multis aget spere.& raro infeliciter Verum hic victus nullis potest esse suffciens qui ultra primum quaternarium sint aegrotaturi. His iubet aqui solam,aut mulsam eiusque quantum voluerit, tu Iam aliam sorbitionem,nihilque salsum,neque acre, atque si os amarum sit facere ut vomat , atque aluum subluere clyster, hus, aut asinino lacla Verum in hac curatione sent quaedam
digna animaduersione . Imprimis neque aqua neque mulsi videtur talibus satis idonei, utraque enim antea est damnata . quasi biliosis sit bilios , eos vero qui aegrotant exacte acutissis me, constat esse bilio os . Porro lac quodcunque videtur sere his noxium,quia utinaphorismo dicitur,malum est febricia tantibus, praecipue quibus biliosae alui egestiones in febribuaacutis, dictu vero est nuper in his esse solere deiectiones liquidas, pallidas,quae sane biliosae sui. Praeterea si expurgadi vim habet id lac male videtur ante iudicationes praeberi,cum cruda mouenda non sint,ait Galenus in huius ipsius libri comentarijs dicit,euacuationes sint contrariae concoctionibus. Pr
ter hηc est animaduersione dignum , nullam hic missionis san , guinis
173쪽
guinis mentionem fieri cum in ardentissimis febribus nullana excogitari remedium maius posse Gale qui Hippo vestigijs tantopere institit,affirmet. Certe his,neq; aqua,neq; multi,dantur,ut medicamenta,sed pro victu ut diximus quia qui tam acute febricitant,non indigent alio alimento Et utraq, causa quia inquam,ta acute febricitant,& quia biliosi sunt,datur eis multa aquosa. Nimirum haec quam meracior , nutriens minus est ebiliosa minus. Neque sane ut est morbus acutior,ita semper est
homo bili osior sed praeter ipsam acutiem 4 constitutionem febris,est opus alijs signis,quibus agnoscas, qua se biliosus Ni
multitudo succi, etiam biliosi, facit nonnunqua ad morbi longitudinem, paucitas ad breuitatem.&cum exustione ad acutiem. Proinde Hippocrates addit,quod si amarum fueritos quasi iasi semper amarum sit, neque semper qui ita febricitat sit biliosissimus,&cu amarino est dari debeat aqua mulsa, cu vero est. satius fuerit pro aqua dare posca dilutissima,&promulsa oxymeli,aut etiam acetosum dilutissimu Atqui melicratum in pycrocholis solum vituperatum est antea pycrocholi vero praecipue dicuntur,quibus os est amarum. Tribuit itaq; Hippo.mulsam,quibus amat non estis, tribuit vero coctam, quia rnus est flatuosa flatus vero intestinis stercore vacuis,in nullo alio cibo utentibus esse posset noxius. Fortasseetia quia minuin trit quam cruda, aquae vicinior est. Sed hoc leue est,quia,ut ipsemet dixit non adeo nutrit cres da, ut indigeat aliquando, ut
hoc emendetur. Datur ergo cocta quia minus fatuosa Quare cum nunc coctam esset daturus. vitaturus crudam non oportuit sortasse pri Ii dici, tam exiguum interesse crudam an cocta quis daret,si mel esset bonum:nam etsi optimum,ceset nunc coetam dari. Censet vero dari quantum voluerit aegrotus,quia leuissimi nutrimenti est mulsa, ut unciatim detur sola. Potus vero in ardentissimis febribus non debet esse parcus,quia in hodfebris genere, ex magnitudine caloris perici: tatur homo,magis quam ex re ulla alia Ponimus enim febrem esse citra inflammationem ullam partis internae, neque aliud quam maxi-mam S ardentissimam. Praecipu igitur scopus fuerit attempe ratio.Quapropter in hac febre, magis qua in ulla alia, agedum
est ob ipsi inteperie minus obiam Proinde maiori licetia
174쪽
utendum est potu:atque ut crescit febris , crescere licentia de cunque viciescit febris crescant concoctionis notae, fiet veoportet,vi aquae potus liberior sticum concoctio succi a processit,& euacuationis tempus iam instat Lachis non admoduexpediens est, omnium tamen eius generum, optimum est asininu, quia maxime seorsum ac proinde attemperans, expurgans maxime Verum sininum ac optimum, quia serosum, melius erit solo sero uti. Hippocra vero sortasse asinino lacte uti voluit , ut sorbitione nutriete simul: expurgante uteretur&alioqui minime noxia. Expurgatione signi Hippocrates novitii ea.n piculosissima est in hoc sebriu genere sed paea vii clysteribus,ra facili alui subductione, iuxta id quod libello de
expurgantibus medicamentis ipsemet scripsi, ita dicens. Quicunque igitur a febribus sortibus corripiuntur,liis medicameta purgatoria dare non oportet, donec remiserit kbris:sin minus, saltem non intra quatuordecim dies Carnes enim eorum ventres , cum calidi sint,medicamentum assumunt vi nihil depurgantur,&febris maior fit.Et rursum: Quapropter in febribus vehementibus medicamenta purgatoria exhibere nou
oportet. Veris alicui opus fuerit, insusum per clyllerem exhibere potes, quotiescunq; volireris.Hoc enim minoris periculi est Sequutus itaq; hic consiliu hoc , medicamentu vere expurgans non tribuit, neq; tamen omnino abstinet ab aluum subducentibus. Quia bilis redundans facile educitur, magno cum periculo detinet interius:Cdeoctione vero in his febribus uri,nus opus est,qua in alijs Q .n.exquisite ardes est,ex bilis ustione magis pendet,qua ex cuiusqua succi putrescentiaiad ea vero
quae tuntuc non ut ad ea quae putrescunt concoctio desiderat, sed attemperatio Concoctio enim putrescentiae est contraria, non ustioni. Sed ut putrescentia concoctio, ita ustione cohibet attepcratio Demissione saguinis Hippocrates hic nihil dicit,
dicturus tamen est paulo post,in omni acuto morbo esse ea viadu,si adsit robur,4 florens aetas.Posse vero robur adesse itinio bricitanti, multo maius qui multis alijs diuturnis passionibus age E s,in seu mittit,dubiuio est,& a me est irostratu lib. .cotrouersiarui ubi indicaui esse in statibus ardentibus nocunqnuci vel usque ad deliquium vita ducum,quia pararer est,
175쪽
& euacuans refrigerans auxilium De his quae Hippocrates docet, haec nosse oportet. Sed quoniam ille silum eam ardente febrem curatiquq primo quaternario finiatur , sunt autem plurimε quae ultra secundum producunturi, non erit in utile me a
commentatione liberum rationem curandi febres ardetes breui nunc perstringere, debris huius peculiarem methoduci cere. Ea est, in intemperiem ipsam intueri,multo plus, quam in ulla alia febre, ac proinde aquae potu largius uti, aerem atte-perare irrigatione sontibus, & stratis seliis, lentilatione:
siquid aliud homines excogitauerint . ibi quoque qualitas huc specie Procuretur tame in primis frigida inspiratio. Procuratur praeter dictam aeris attemperationem admotis naribus, Mori, quae aerem ingredientem refrigerent: aut frigidis quibusdam, ut aqua,aut posca aut lactucae filio, ponisve frustulo,ore detentis. Haec enim omnia recreant facultatem, sitim
sedantia,& febri obsistunt , inspirationem temperantia Est vero hoc omnium quae hac intentione fiunt utilissimum quia propius quam alia omnia accedit ad cor. Vt igitur pulinonis inita
peries omnium citissime, afferre potest corporis ariditate, ita eius attemperatio maxime ab ea praeseruare, huc etiam spectae frigidorum cordis epitematum admotiolles,& balnea aqui frigidae. Verum etsi in attemperatione es curatio haec, magis qui ullius alterius febris,non tamen est in ea sola. Nam neque intoperies,etsi sit maxima,est nuda,sed pendens ex bile: studendum ergo est illius euacuationi, ad quam natura non aeque admini culatur a principio,atque postea Proinde attemperantibus nos tanta licentia utendum a principio, ac postea quam concoctioinis quaedam notae tenues enim notε in tam biliosis morbis sunt sitis)apparere incipiant. Tametsi enim non coquatur bilis syncera quae ritur,ut alij succi qui putrescunt, tamen natura ceca hos quoque retinet, tentatque coquere, atque cum id non p.
test, demittit, deponitque tunc in urinas quasdam nubeculas, partim ex bile vitia, partim ex cibis.Tunc ergo ad attemperationem in his conuerti possumus tam audacter , ut omnia quae dicta sunt tetemus,&embrocis inunctionibusque frigidis vix inur,atque adeo nisi homo vinosus valde fuerit,ut repugneti 5 siletudo aut infamarationem aliquam internam habeat, aut sit
176쪽
naturali calore debilis,aut insigne habeat partis cuiuspiam nobilis debilitatem,cogendus sit ad copiosissimu frigida potum.
Ita enim fit ut extinguatur febris atque bilis vomitus succedat ab aqira quam ventriculus no possit capere, aut deiectio humida, ab ea quam intestina recipiat,aut copiosus sudor,ab ea quq a calidis corporis partibus affatim rapiatur Missionis sanguinis duplex in occasio. Namri primis diebus mittitur, ut bilis aliquid cum sanguine exeat, minus subsit invenis sanguinis qui procedente alteratione bilescat: mittitur etiam postquam ris venit ad summum,si virtus constat, dictorum aliquid desit, ut minus dari possit copiosus aquae potus:Tunc vero mittitur usque ad desi quium animi,ut simul Meuacuetur causa, &refrigeretur corpus Expurgationis etiam est occasio duplex, a principio enim si os amaru sit, liliosum aliquid in intestina inclinet, utedum vomitione ex aqua siquid ex frigida timeat tepida,&clysterib mediocrib aut et cibo aliquo leui si plurimu videa Predundares ut mercurialis decocto, casiae medulla, diaprunsi ato, sero magna quantitate accepto. Et alioqui, si
turgeat materia,quacunq; die utere expurgatione: Nunquitamen in hac febre,ex scamonio,aut id recipientibus medicametis, aut denique aliis quae acerrima sint, sed ex mediocribus, ut rhabarbaro, ex sero lactis , aut sera pii rosati multarum intulio-nu,momento. Praeter has autem occasiones expurgandum non
est,antequam exactus sit summus vigor. Sed neq; expurgatio secunda hac occasione tentanda est, si iudicatio sufficiens antecessi, neq; missio sanguinis illa postrema, si instantis iudicationis apparent notae ac de medicamentis sane videtur dictum satis non enim multa eorum copia est in hanc curatione insumme da nisi quae symptomata intercurrant quibus propria curata oe ccurrere opus sit,ut si capitis dolor, peruigiliu,aut deliria, cogat oxyrrho linum capiti admouere, aut somniferum aliquid propinare:aut partis cuiuspiam alterius dolor, a nodinia admouere: aut ob aliud quiduis aliud aliquid facere. Ceterum quod ad victum attinet,non potest cu sola aqua,aut mulsa,vsq; ad sumum vigore aegrotus rasigere,nisi febris quatuor soluci erucibre praenoscatur. quaedam vero ardentium attingui et: quatuordecimum diean proinde dandum est aliquid preterea plus aut
177쪽
minus,ut longior aut breuior est futura febris,quidquid autem detur frigidum lumidim sit, aut saltem non calfaciens neque siccans. Si igitur quatuor dierum si futura febris, utetur homo sola lactuca cruda,aut cocta,aut malo punico si vero septem,totaitissana aut pulli carnibus:&vesperi solo iustulo, aut lactuca,fere sine ullo pane Si quatuordecim bis potest gustare pulli carnes,aut semel has,&itissanam totam, aut copiosam lactucam cum pane. Licet his omnibus concedere meloperonem pruna, alia huiusmodi.
Atque si ex naribus fluxerit sanguis soluitur passio
alaues sindoressi perueniant critici legitimi cum rinis
albiso crassis, deuibus subsidentiri atque si abscessi
aliquis fiatu vero absque hi oluatur, recidiva rursum
erit infirmitatis, aut coxa aut crurum dolor accidet O
stuet crassas sanusfuturus es.
Nomine abscessus vidco Hippocratem varie admodum
uti,nonnuqua enim significat apud illum,omne illud in quod morbus aliquis abit,vsque adeo ut, & permutationes febrium in alias febres,vocentur abscessus,ut cum dicit abscessus in quartanam fiet aliquando significat abscessum succorum in unam aliquam partem,ut cum dicit, abscessus expectatur ad articulos. In hoc genere sunt dolores omnes, tumores partium quarundam,qui ex aliis morbis fieri solent,succis in quibusdam partes decumbetibus. Horum abscessuum quidam intra ipsos filaes morborum acutorum , aut saltem decidentium ex acutis, qui ad quadragessimum usque prodiici solent,fiunt di soluuntur ut parotydes quae in ipsis acutis sebribus fieri solent, quedam erysipelata ac quidam etiam phlegmones .Quidam autem diuturni abscessus solent ex morbis acutis manere,adeo,ut quidam annui,' da multoria annoru sint,quidaetia toto vitae tepore durent. Vt lairrhusai: qui hepatis,aut lienis, coxae dolor poda-sra,aut chyragra, quadam etiam claudi manent,aut caeci, aut parte aliqua resoluti,aut aliud huiusmodi habentes Hoc loco abissius nouaine priores solum intelli re ut ita dicamus, br M.
178쪽
tres' acirtos abscessus.Nam cum dixi siet, atque si abscessiis est. quis fiat,addit,s vero absque his seluatur, recidiva rursum erit infirmitatis,aut coxae aut crurum dolor, quasi haec abscessus nosat aut quasi non sint,quales 3,quos ille abscessiis nomine, nunc intelligiti Diximiamissionem illam sanguinis copiosam monesi e faciendam cum Ris signa apparent, neque expurgationem, cum praecessserat. Nimirtim in hoc febris genere magnacst habenda ratio iudicationis,quia fieri saepe soleti Acuta enim
multo magis quam diuturna iudicantur. Verum non omnes iudicationum modi aeque congruunt omnibus morbis, sed quia dam quibusdam Proinde nunc docet modos, quibus solui b-let spontem per iudicationem,dicta febris . Fluxum sanguinis
ex naribus,, sudores dicit ad eam soluendam esse accommodatissimas iudicationes, quia scilicet ex venis arteriis toto corpore confitentibus,calido succos optime exhauriunt. Neque tamen haec utcunque fiant soluunt morbum,sed si ut oportet bonas iudicationes fieri legitime scilicet, tum signis concoctionis. Legitime fieri intelligo iudicationes, quae diebus da
cretoriis fiunt,& in indicibus praemonstratae. Nam iudicationibus,non minus mori solent homines, quam liberari, interimittenim quae malefiunt liberant quae bene. Fiunt autem bene,quae
legitime ut dixi,& cum signis concoci ionis , quae per febres inurinis praecipue spectari debent Vrinae vero cocti sunt, quae subsidentias habent albas erassas,& leuesan prognostilo dixit. aequales: hic tacuit: fortasse quia aequalitas non potest unica inspectione considerari, sed secundum tempus est. Hic dixit cras ses,quod illic non dixerat. Nihil refert. nam necessie est, albas leues aequites concoctione facias,statim es te crassas, cum concoctio crassitiem pariat. . a: ergo optime soluuntur, ardentes febres, ita soluuntur. Non tamen omnes soluuntur optimae, ligab hac solutione deficiunt,solent solui abscessit, ut parotyde, bubone,al: t cxysipelate Euenit vero nonnunquam febrem solui , nihil horum fieri,aut nihil horum bene fieri quae solutio, tu ta non est,quia causa intus manet,ac propterea recidiva sit, aut abscessus aliquis diuturnus,ut coxae dolor, si febris causa ad in-
serna potius, sputa crassa, si ad superna inclinauerat. Si sanus inquit 'uturus est quasi Uicat alioqui sanus nou fiet, Sed dices,
179쪽
si nihil horum sit, homo sanus non fiet,si h c funes luitur paΩso,nihil ergo debet medicus facere sed expectare soluit fgroti sponte sanescant. Certe spe multo paucioribus opus esse
quam medici faciant,non nego,non tamen omnino res est permittenda naturi, ac multo minus in a perquet facilem habet, in hanc,& illam partem, mutationem, cum non omnino tuto videtur res procedere,bene facit artifex euacuationes inter
ponens qui iudicationem vicem suptere possint. Itaque cum dicitur soluitur passio sit c fiunt. his opus esse,si sanus futurus est, intell: gere debes,si sponte,& non artis opera sanus futurus est. Potestinim ars iudicationes anteuertere:& citra iudicationes,& priores abscessus tauta febre,anteuertere recidiuas,&abscessus diuturnos. Porro nosse oportet,etsi piscipuas iudicationes febris Hipppocrates recensuerit,non tamen recensuisse omnesquq fieri possunt Soluuntur enim nonnunquam,etsi minus tuto,ilum alui.
Causi genus aliud,atuus foluta sitis magna lingua aspe, . ra, sica salsam a defectus lilia:refrigerata em
HIomulus ex salsa pituita fit,proinde minus ardens sebris
est quam prior,diuturnior tamen , solutu dissicilior, ac proinde non minus periculosa dicitur febris ardens ob accidentia quet habet coia cum priori sitim sciliceimagna,iingus asperitate . siccitatem. Non tamen est, in hac et nigra,sed alba falsa ob pituita scilicet tale. Vigiliam etia affert, quia etiam si subiecto frigida lumida est omnis pituita, salsa vero putrescentia est iacta calfaciens&siccans. In sals pituit redundantia fieri solent diarrhoes,ac nonnunquam etiam dusenteriqcci corrodentem salis qualitatem iam Min clysteres hac causa solet insundi sal)&quibus hac causa dysenteris,aut diari liceqsiunt, sole iri fieri dissuris, hoc est difficiles mictiones, aut urini desticitti Nam si diarrhoea pliarimu fluit,hoc ipsum est satis utvrina minuatur sin autem dysenteria sit,eadem ratione sit urim, que alioqui etiam salsa est, valde nunc salsa di mordax, vir, de
180쪽
de stranguria fit,homine nitente assidue, S guttatim demittente urina. Refrigerata vero extrema fieri dicit Galenus,no sena- per in hac febre neq; a principio,sed cu euenit: cuia esse internam aliquam,eamo; a nam,inflamatione. Mihi vero videt,
s res ita intelligatur rum hoc, non solum non esse pathognomicu,sed neq; superueniens,ncq; assidens familiare, sed superueniens per accides.Non minus.n potest cuicunq; alteri febri accedere interna in fariamatio qua huic, neq; minus potest accedere huic aliud quiduis quam infamatio interna:quasi in signis huius febris ponas podagricos dolores: possisnt enim supuenire. Proinde ergo aliud quidda intelligo quod huic causo accidit.ob succi speciem,potius qua priori. Nuia i tu habet quotidie febris haec exacerbatione,ea,etsi a rigore horrore,aut in fgni frigore.non incipit,quia intermittensio est,tame ob cras stiem,&cruditatem succorum, incipit quodam cpore carnium, anhelitus, pulsus constrictione, qua vocamus annotatione compressam.Hoc vocat frigus extremorum, quod fobris huius propriu est, etsi non inseparabile.Continget sertanti bi his auditis dubitare,cur non omnis febris ex pituita ,sit huiusmodi. Dicunt enim medici pituita putredine salsam fieri,pituitam putrescente febrem facere. citra putredinem trunquam:omnis ergo pituita febrem facietissalsa suerit Certe noest,sed putrescit saepe pituita non fiens salsa, sepe fit salsi, noncieri debrem, ac nonniiqua salsa prius facta putrescit denuo& febrem facitiSed quo paecto haecis putredine fit salsaῖQuidadicunt,mistione etiam amari succi fieri posse pituitam falsam, quod certe fieri non possit, nisi quam minimum sit quod admi.
sceatur amari,ia minimum autem cum ta multa pituita, haud multum videtur posse ad corporis allectiones quas ex sal a putuita oriri videmus. Sed hoc habeat victiq;. Nulli sunt qui negent,putrescentia fieri solere pituitam salsam etiam coenon fiat febris.qilare dubitatio utrisque occurrit. Mihi videtur, pituita ouadani putresceti pos e fieri salsam, sine febre quadam etiami brem facere: velut bilis, ustione aliquando abit in atram , febrem non faciens quod maniacis euenit,aliquando vitione facit febrem, nunc antequam in atram abierit, nunc etiam posu