장음표시 사용
201쪽
ui subductionem accommodatissimular,& minime concresces nihilominus habemus iam multo maiorem medicamentorum copiam , Malia ad hos usus longe commodiora,in illa penuria qua ad huc laborabat medicina,viebantur antiquissimi perpaucis,nonnullis quidem vehementissimis cum periculo, alijs etiam debilissimis vlebantur, quantitate maxima vi possent aliquid, velut lacte.Errant vero plurimi medicorum huius seculi qui lacte asinae , aut sero, utuntur quantitate exigua,ut quinque aut sex unciarum, medicamenta quidem accipientes a vetustissimis,dosm a serapiorum suiquo fit, cum subducendi aluum causa dant,spe cadant, nihil videantur facere.ego sane proinpino lactis asinae, aut seri sextarium quantitate vetustissimorirum nunquam tentaui uti, siquando enim bene copioseque purgandi causa dari visum est ad aliquod nostrorum medicamentorum coniugi,ut ad hyeret aliquam speciem, earum prae cipue quae ex colochinthyde componuntur . Eae enim optimae sunt ad dictas affectiones.
Onancbe autem fit, cum ex capitefluxio multa sele ta beme aut erd in venas iugulares fluxerint, lux'nem ampliorem propter amplitudinem traxerint. Quanιθ'
autemsi igida glutinosa existens obbl uxerit, tune piri 'rus ias, sanguinis obturans , coagula proximum san guinem, immobilem, ac stabilem facit,cum si igida natura sit, ct obturare idonea ob hoc si focantur lingua liue- sente, rotunda, ct restexa, ob venas quaesu linguam
eunt . Secta enim πη , quam quidam ocant colum-nesiam , traque ex parte apparet ena crassa. Cum igitur plenae ae exinteiites in ipsam linguam luxit tur, raram existentem spongiosam, ob pccitatem ea violei ter accipiens humidum quod ex venis,ex luta rotunda sit, ex bene colorata liuida, ex molli aurem dura ex bene
flexit mala sexilis ut cete iter strangulet, nisi qui cito
202쪽
HIppocrates indifferenter vocat angina,nunc cynanchem
nunc synanchem,usq; adeo non processit,ut posteri, adparacynanchem, parosynanche Vocat vero alicubi angina quacunque ceruicis affectionem qua strangulet,ut etiam vertebrarum colli luxatio dicatur angina:hic vero inflammationem solum eius loci,quae strangulationis periculum afferat,anginam appellat.Considerat eius disserentias ex materia, nonnunquam enim fluxio est frigida pituitosa& crassa, ex aqua cum sanguine in loco collecto fit inflammatio ardematodes nonnunquam est biliosa aut salsa, fitque inflammatio tunc quoque mist a:huic disserentiae quae ex materia capitur, mox accedit quae ea parte accipi solet. Namplarunque tenuis& calida fluxio,praeteriens venas maiores, impingit in intimas ceruicis partes:crassa frigida, penetrare non valens, haeret in venis iugularibus externis, circa partes,tum ceruicis,tum oris,conspicuum tumorem
cit Hippocrates primo percurrit modum. , quo ex pituitosavi cras a fluxione angina gignitur,mox apponit eius curationem ,
deinde ad ijcit quae adfluxionem calidam spectant . Cenanche inquit fit cum fluxio multa denta nam de hac specie anginae loquitur primum' fluxerit ex capiti quia id membrum maxime pituitosum est , ob sublimen positum&rectitudinem,continuitatem, viciniam, maxime accommodatum demittere fluxiones in ceruicem hyeme aut vere. Quia hyemi admodum cogrueres sunt pituito' fluxiones equitur aure, quod ad morbos attinet,vel conditionem hyemis,& autumnus aestatis. Ne tamen proinde intellige, horum quidpiam esse in eius
anginae essentia. aut finitione Potest enim Euxio pituitosae feri etiam ex toto corpore,aut ex pulmone. aliis quoque anni teporibus, raro vero fit nisi ex capite hyeme aut vere Hippocrates ergo simul docet modum quo fit, quo tempore quaque ex parte mari me fieri soleat. Fluxio itaque inde venit in venas iugulares,quae quidem duplices sunt,externae internae Magnae quidem illae,externs vero maiores, quae fluxiones has maxime recipiunt, propter amplitudinem,ampliorem fluxionem trahunt. Itaque: caput ob peculiarem naturam mittere, venae iugulares ob amplitudinem copiose recipere natae sunt.
Hinc sic vitam assidue hominibus haec fluxio crescat usquσ
203쪽
ad anginam.Quado autem inquit frigida: glutinosa existes
obstruxerit,tunc obturans vias spiritus, hoc est arterias, Iam guinis,hoc est venas:coagulat sanguinem proximum, hoc est , eum qui in proximis eo loco vasis continetur &immobilem ac stabilem facit, cum rigida natura ea fluxio sit, & obturare
idonea. Haec,& omnia quae ad tumorum praeternaturam gene
rationem spectant, secundum antiquata dogmata dici videntur: si quidem spirituum vias nominat seorsum , quasi aliae sint quam sanguinis, quod quidem Erasstrati sectat videtur consor me deinde intumescentia partium videtur referre ad spirituum cum sanguine interclusionem, quanqua non ad spiritus, sed ad solu sanguinem spectare generatione phlegmonis Gal. lib. de umoribus praeternaturam probat. Ego doliis rebus noadmodu laboro apud antiquissimos autores, ut dixi,modo exeo: u dictis,nihil medendi ars laedatur, velut certe hic non laeditur. Si quidem siue arteria spirituu,& venae sanguinis,uiae sint, sue utraeq; sanguinis: ac sine interclusione solius sanguinis, siue eius cuipiritu infametur pars,eisdem auxilijs merito occurretur.Arterias certe vias spiritus vocari,no est dissonu, ets. n. solius no sint sed cum sanguine sunt tu illius maxime navi venae sanguinis vias dicere nemo recusat, etsi desserunt cineo et spiritus. Porro spiritus intercluses augere partis praeternaturam affectae, tumescentiam,nsi est valde improbabile, etsi ea no solius spiritus esie collet,sed succi quem in principio dices esse male vas contentum,crudum, fatuosum. Verum horum placit rum quq ad physiologiam spectant decisionem,aliunde peti velim,hoc enim opus ad curationem speci at, victum. Ob hoc dicitihomines ita asscctos,suffocari &heri eis linguam liuada rotundam,& reflexam,ut scilicet omnibus qui laqueo aut manibus aut utcunque aliter strangulant Nimirum quia ut quacunque parte qui laqueo constringitur,replent intumescuntque vene,ita hic quoque: repletae veto Mintumescentes,contrahunt, contrahuntque linguam, Mita faciunt reflexam, rotundam. Intumescentia enim linguae repletionis est flexura, est conuulsionis. Velut enim opera musculorum reflectimus introrsum linguam,ita musculis eisdem conuulsis reflecti contingit. Conuulsionem vero facit epletio aut inanitio. Cum ergo lingua re
204쪽
flexa simul&rotunda apparebit, duplex nota erit repletionis circa ea loca:cum vero reflexa quidem,non tamen rotunda,sed gracilisiac velut salita, quale nuper in quod si breui mortuus est,uidimus,conuulsionis exinanitione esse videtur.Itaque his rotunda& reflexa ob multitudinem fieri poterit Livorem vero venae omnes repletae sanguine accipiunt. Intermoritur enim sanguinis splendor,ubi est inculcatus,& male perflabilis.Explicat vero Hippocrates quae sint his venae, dicens, ob venas quae sub linguam eunt.Eas vulgo nunc vocant leoninas.Secta enim inquit una quam quidam vocant columnelami ea est glandula illa oblonga, quam gargareonem etiam dicimus quae superno palato in caput a perae arteriae impendet iraque ex parte apparet vena crassa. Non hoc dicit quod ad huius morbi curationem secari debeat gargareoni non enim debet,sed NIut ex disssectione indicans esse ibi dictas venas Nimirum ex venis iugularibus externis,procedunt duo insignes ramuli,tendentes in gargareonem,qui inde sub linguam reflexi,in eam insumuntur Cum igitur inquit,plenae ipse existentes, in tribsem linguam raram existentem spongiosam, innituruur, id est vel pin ipsam innitentes seruntur, inserunturque ei In gua sciliceto ob siccitate, quam ex calore igneo conquisiuit,violenter accipiens humidum quod ex venis venit repletur tota secundum proprium corpus, si ex lata rotunda Rex bene colorata liuida ex molli autem dura,ex bene flexili a Ie flexilis. Vnde celeriter strangule nis quis cito succurrati Succurrendum itaque huic malo praepropere quia urget symptoma, adeo ut etsi a materia pendeat pituitos expectare diu non possit,quin aut soluatur mox aut hominem iugule: Sed dices, cur cvantea dixerit,lingua fieri reflexam nunc reddes eius rei causam,dicit fit ex molli dura,&ex bene fi x li inflexilisλvid tur enim oportuisse dici curess et reflexa,n cur inflexilis. Durum alterum licet coniectare, aut primo loco lagendum esse
id est non volubilis ita ut utrobique legator inflexili, cita redditur sensus longe secilior, cur enim fiat lingita dura dicit apertissime, inflexilis verbfiet quia dura aut hoc minus placet praeteriri causam,qua fit rei laxa,dici vero fieri inflexile,
205쪽
quia omnia quae praeternaturam reflexa sunt,necesse est esse inflexilia in contrariam partem
Sectionem venae diracbiis faciens, ct eas quae sub lim
gua sunt,secans. curans eligmatis, gargari Ure calidis iubens, caput radens, ceratum capitio collo cise eumponens, ct lanis obuoluens, spongiis mollibus aqua
calida expressa fouens. Bibat autem aquam ct melicratia non frigida Succum autem praeberi, cum a iudicatione in tuto iam fuerit. BReuissime perinde ae optime,tradit Hippocrates ratio.
nem curandi dicta affectionem, per capita omnia quae agenda sunt. Ea sunt venae sectio,eligma,gargarismus, mentucapitisvi ceruicis,& cibus. Nihil quidquam omisit,nisi sorte alui solutionem,quam etia in acutissima, quae quatuor dierum sit, scimus aliquando utilem esse solere, praecipue cu pituitosa est affectio, qualem nunc Hippocrates descripsit. Constat vero ex dictis expurgationem post missionem sanguinis faciendam esse cuius Hippocrates primo, ut principis in hoc morbo auxiiij, mentionem facit,dicens, sectionem venae a brachijs facies, eas quae sub lingua sunt secans. Eo ipso ordine,quo sunt scriptae stetiones hae,fieri debent,prius enim quae brachijs,ut qui plus habeat reuulsionis, deinde quae sub lingua,ut quae ad eu
cuatione proxime accedat. Secanda est in brachi)s externa, pars affecta supra clauiculas est.Bene autem dr in brachi js:non enim ad dextra,magis quam ad sinistra,malum hoc pertinet,cuaffecta pars sit in medio sita,nisi forte raro,ciam ad eius particulae alterum latus videtur magis inclinares, quod partes externae ceruicis,aut interni oris declarant. Si igitur in alterum latus incubuit malum, in brachio e regione posito secetur vena,sin autem non, ut pi runque euenit, alternate secetur in utrisque. Nipr ter dicta, affectio'sc, ut quidam recte monent, non tam se stinet copiosam misitonem lasguinis, qua petit repetita& crebram. ita ab ea quae ad deliquium animi inducat,periculum est,ne materiam sese introrsum versius cor colligat, in medio
206쪽
intercipiatura pulmone d facta perineumonia ex angina,ho, rno moriatur Ex brachiis ergo aliernate sun dedus est sanguis, sed crebro,& quoties assectio petet, homo sustinere poterit: postea ad sectionem venarum sub lingua maxima cum utilitate acceditur. Nam: Hippocrates id nunc docet, & vix est vl- Ius medicus, qui id non cognouerit experimento, & ratio sanis suadet . Si enim in harum repletione suffocationis periculum rectere ijciebatur, harum euacuatione maxime accelerrime, ab eo periculo homo liberabitur.Curans addit elegmatis,&gargarismatis non dicit qualibuti sed formam solum medicamenti edocet. Nimirum ut ad intestina clysteres, ad ventriculum vomitoria,& ad cerebrum errhyna,ita ad fauces gargarismata, ad asperam arteriam pulmonem thoracem eli-gmata sunt accomodatissima quia haec maxime attingere posis intai clam partem. Qua enim deglutiuntur, facile praeterlabuntur in ventriculi standum,aut intestina neque circa vias spiritushqrentia, neque in eas penetrantia vel exiguum quiddam. Sint autem,&gargarismata, eligarata,qualia exiget affectio: adstringentia quidem valde tepercutientia, nunquam: quia quae talia sunt , etiam reddunt respirationem difficilem die creationem prohibent,atque periculu,st, ne Buxionem repet Iant in pulmonem modice tamen adstringentia in principio sint,velut d amornda pro elegmate, loc ipsum pro gargari semate dilutum aqua ros rum aut plantaginis Acccipiat vero aliquid incindentis extergentis velut cximelitis ut materia lenta & crassa esse videbitur:breui autem nam: breuis tortius moibi constitutio est mutatio fiat ad facilitantia sputum,&coquentia,ac modice resoluentia ut ad mulsam,aut decocta caracarum,aut passularum, derapium capilorum veneris:aut ad resoluentia,&educentia potentius, ut ex prassio. hysopo,saluta, siue serapia siue decocta. Quin&idonei pulveres illis admisti accipiuntumvelut certe qui ex canino fit stercore, omniuoptime huius affectionis resolutionem facit. Quivis autem coedatus intestiget, o me hq oia nom uita se medicameta utquet sola sint idonea seditque nuc succurrerint ex ingenti sylva,eorum,qui methodum recte tenenti, componi possunt, intuenti
temper in priscutem affectio m. Verum dixit Hippocrates
207쪽
garga irare calidis iubens,non quidem referens nomen calidis ad ga garismatum facultatem licet.n. aliquado ut diximus uti facultate fragidis ed ad phantasiam, seu sensum. Itaque iubet in angina nihil nos assumi,nisi actu calidum, aut saltem tepi dum. Nam etsi ventriculo lepati aestuautibus, sepe occursus frigidi potus congruit quorundam ciborum tamen thoraci spiritus viis, inimicus est. Calida enim laxant, ficilitant sputum, coquuntur& tussim leniunt frigida contraria praestant. Quod si is qui angina tenetur, adeo calidum expiret,& tantasti teneatur, ut occursum frigida collutionis citra noxam sustinere posse videatur,licebit sortasse aliquado dare niodice frigidii,tam tunc quoq; vidcisere satius,ore& naribus frigidae aquae admotis,spirare, quia sitim ex pulmone melius solatur aer qUa aqua. Ita 'erraro no erut ore capienda calida. Hac ipsa ob causam dicit paulo post bibat aqua&melicratu no frigida. Addit, Et caput radens, ceratu capiti ex collo circuponens. Meminimus Hippo.hic de ea soluangina agere,quae fit, copiosa fluxione veniente ex capite. Sucurrit ergo capiti,ut parti primario affectae, mittenti. Cerata quidem capiti nisi derraso,recte admoueri no possunt: esse autem in hac affectione debet,siccantia,& euocantia poteter qualia innumera eisse possunt. G te ut constat quinto methodi, aertio secundu genera cerato ex stercore columbino,alit ex euphorbio utebatur:non tamen
diu admota sinebat,sed post tres hora sirblatis , lauabat caput. Nos perinde fieri suademus, sint vero balnea seu embrocat sa- cultatis etiam diggerentis, roborantis,pro capite. Nai guttured ploximis ea partibus saepe erit satis uti spogiis mollibus aqua calida expressa. Sed rogabis,si ceratu do solum admoueducapiti est sed collo etiana circumponendum,quae pars superest,qus spongijs foueri possit Gai capiti soli admouet ceratum , Hi poocrates vult collo etiam circumponi, praeterea seueri spongiis ex calida aqua: quod duobus modis videtur praestari posse aut diuersi partibus ceratum spongiam recipi erui-bus,aut eisdem sed diu ei sis temporibus:primum quidem, ut si
posteriori ceruici ceratum, anteriori spongias admoueas:s cundum,ut si post quam ceratum detraxeris, post tres aut quatuor horas ii quo adniouerit, aqua calida in spongia foueas.
208쪽
Et fieri qui dem ex usu utrunque possit. Si enim defuere senti tur humor per posteriorem ceruicem,& eius partis tentionem ficere, in gutture aute recepta aflectio non sit adeo contumax recitessereris capiti, posteriori ceruici, admouens ceratum, gutturi spongias:sin autem ea etiam quae in gutture consistit desideret sortem resolutionem, ut interius canino ita possumus exterius columbino stercore uti,amouebimus vero, alteria te utemur tum eo, tum spongij ex aqua . Caetera quae ad victum spectant,unicam animaduersionem desiderant, puta dici haec de angina, quae primis quatuor aut quinque diebus sit in clinatura.lubet enim solis aqua iselicrato uti,d ne succian quidemitissanae gustare, antequam a iudicatione homo in tuto sit,hoc est antequam morbus iam sit in inclinationes: constat vero si diuturnior aflectio futura sit,& tardius inclinatura, fieri non posscivi homo cum tam tenui victu durare posἐit.
cu in astu autumnali tempore ex capite fluxio calida fluxerit, e nitros utpote a tempore acris jam da factaemordet autem talis existens, mulcerat, ct stirastu replet, oe orthopnea simul fit, siccitas multa, qua videri possunt gracilia apparent , tentionem habent tendonum poni eνiorum in ceruice, ct identur tetano
dissent essem vox obrupta est spiritus exiguus Io spiritus retractio densio violenta simittatis Hi autem
ulcus habent in arteria, O pulmonis ardo=em non potentes inducere aerem, qui extra . est ιalibus nisi in externas ceruicis partes Utro feratur , graμis aeci
euitabilior assectio en ob tempus , quia a calidii
ALteram Meam quidem omnium grauissisimam anginae
specie describit nuc,cui duo haec accidat,&exbileieri, tenere interna aio; in alto latente gutturis parte. Vtiuuis horu desit, acuties& periculum erit minus, siue inquam ex alio mitiori succo pendeat siue attingat externas, & quae videri possunt.
209쪽
possunt,siue intrausue extraos, partes Nam acris sticci species exurendo. Iccado, exulcerando,cum minori etiam tumo,
re auget magis laesionem:loci vero angustia,cum tumore etiani minimo strangulat. Huius itaque morbi essentia est in phledimone erysipelatude, exiguo quidem iam magnum is locus ne horam quidem potest sustinereo sed tenente internum guttur. usa est succus calidus, cuius duae sunt speciei, biliosus enim Macer est,aut pituitosus: salsus:potest ex toto corpore,aut ex una aliqua alia partium nobilium venire , in guttur platrunque destillat ex capite,ut etiam de pituitoso antea dictum est. Symplomata. vero sunt quae Hippocrates narrat. Qirorum quaedam pathognomonica quaedam superuenientia sunt. Non enim necesse est aflectio perueniat usque ad spiritus retractionem densam violentam sed cum in malum exitum morbus festinat. Constat praeterea hanc anginam congruere aestati,ut prior congruit hyem atque quoniam aestati ,etiam congruere autumno,
ut sequutur in morbi gignendis aestatis conditionem Nd talitea monuimus anni tempus non est in ullius morbi essenti, quia quivis morbus quocunque tempore fieri potest, etsi quidaqtubusdam magis congruant. Itaque dicit himc morbum fert state:&avium no, clxione a tempore facta calida, non quod necesse sit ira fieri seu quod saepe fiat Fieri vero potest fluxio calida a pravo victu .etiam alio tempore Fltixionem vero calida esleuaccesse est omnino,si haec species anginae, de qua nunc disseritur,futura si Dicit itaque cum in aesturo autumnali tem
pore ex capite fluxio calida fluxeriti idest bilissi & nitrossa
-tn: tuitossa est utpote facta tempore calido&vre a
te,acii ta calida Cacris scilicet sibili ossa est, atque etsi bit: si noli sit tamentalida salsa aut nitrossa: vel quod maxime,st partim bil16siad aeris partim pituitos a&salsa nitrossau. mordet autem talis existens, exulcerat Addit& spiritu replet, quod quide dicitur iuxta antiquorum dogma,cuius nuper meminimus,putan tu umorem phlegmosum fieri linterclusione spirituum cum sanguine. Itaque dicit spiritu replere partem, quia phlegmiinem gignit.itaque morsum, ulcus,viphlegmonem iacit ea fluxio, Mea quidem angina in phlegmone habet essentiam talis autem, in pluegmone cum morsu: coriosione
210쪽
in parte abdita,a tali fluxione. Hinc fit orthopnea ex angustia scilicet siccitas multa oris scilicet, quia siccans admodum est causa quae videri possunt partes,gracile apparent, hoc
est nulli a tumorem praeter naturam habere videntur . Et tentionem habent tendonum posteriorum in ceruice, videntur tetano distenti esse, vox obrupta est, hoc est inter loquedum interrumpitur eis sermo, & spiritus est exiguus quia non possunt nisi exiguum trahere, non potest autem thorax dilatari nisi pro ratione eius quod trahitur, cum interius sit expeditus capax spiritus retractio densa violenta, hoc est thoracis intro reuocatio violenta, qualis fit per spiritum vocatur' offendentem. Haec omnia constat conuulsionem minari, quae sane a fluxione adeo maligna, merito timetur. Fiet vero cur ' distiIlabit non in guttursolum,sed Mintendines ceruicis,& radices ne uorum qui in septum transu rium, inmusculos intercostales, niunt, imbibetur. Sed,ut dixit nus, hec non omnibus, sed lethalitera rectis,superuenient. Hi) inqui habent ulcus an arterii, &pulmonis ardorem. Cur habeant ulcus, dictum est,curii beant ardorem, nunc dicit,quia scilicet, non possunthaducero aerem externum, atque ita neque refrigerium inde capere. Talibus inquit nisi, in externas ceruicis partes tuo feratur,gra
utor,& ineuitabilior asse stio est quam prior scilic t specie, anginat obtempus inquit quia a calidis Macribus o ςn quidem quia a calidis Macribus eo tempore grauius enim Lil ea cali . dis lacribus in hyeme. Sed periculosior est, quia ait id s&acribus,fiet vero a calidis&acribus,obtempus. Ergis sericulosa quia a calidis&acribus, per se, quia tali tempore, per accidens. Quod vero dicit, nisi in externas ceruicis partes ultro foratur,consonum est ei quod in prognostico dicitur.Quibuscunque fauces ceruix mul rubuerint , hae anginae diuturniores sunt, ex ipsis maxime evadunt, si ceruix tectus ruborem habuerit,d erysipelas non intro recurrerint. Vbi legimus, pulmonis ardorem, habent graeci codices lectionem dupliceiri
in quibusdam enim legitur. και ν πλευ α ο; et ρυπλανται, ldest pulmonis habet repletionem in aliis τιμ πραιται ici cst exuruntur. Constat tamen secundam hanc esse lagitim an veterem lectionem,quippe quam Galenum in suo codice habui