장음표시 사용
221쪽
cessabit proquirium illud noxium. Sisti enim debet, eum colli- qtiet, atque ita potiones sistentes esse debent,nsi tamen adstringentes. Nimirum quae sistunt,duplicia sunt:.quaedam adstringe do id faciunt,quaedam citra adstrictionem, occurrendo fluxus causae Velut si fuat aluus ob acrimoniam aut salsuginem succorum,quae extergent tollentes quod int2stinis haeret, solent istere,& sorbitiones obtundentes eas qualitates, ut quae sine sapore crassae sunt velut magae multa genera: Si ob ardorem urentem , aqua nive refrigerataio est sistere aluum: si ob multitudinem
succorum influentium in aluum, in partem aliam derivantia
ut diu retica solent aluum sistere quin expurgantia saepe susunt aluum affatim vacuata copia,& siccata aluo. Tot sunt modi sistentium sine adstrictione quae sane sistentia sunt ex accideti: aepe tamen opitulantur multo tutius, quam quae adstringunt Haec enim ubi materia evacuata non est, maxime si ea quae staterius manet est nialigna, periculosissima sunt. Nam detenta laedunt,ac magna ex parte manere diu non possunt,sed, ut quae videtinerentur,maiori impetu erumpere solent:& interim partibus assiguntur. Proinde consulit his dari potiones sistentes,alia ratione potiusquam adstringentes. Velut si aquae potu usurus sit, satius sit frigida dulci, aut cum hordeo, aut re alia idonea elixa acluam calybeata, aut parata cum mastice:si vino, satiussi vinolo albo diluto quantum oportet ut ad urinae via, corporis habitum auocet quam nigro &austero,quodque adstringat. Vnde constat Hippocratis sententiae esse, in alui profluuijs albo potius,quam nigro vino uti,nisi cum ex intestinorum laxitate malum pendet,quanquam in praxi quibusdam aliis considerationibus est opus,in quibus hominis consuetudo, natu ra,primas tenent partes, sed delaac re rursum dicetur in huius
Quibus febribus vertigines dii incipio, pulsu capi
tis sunt, brina tenues his expectare oportet ad iudica . Uut exacerbandam febrem , neque miram side-blarenta
222쪽
ST us pars per morbum dolet in eam fiunt abscessus, neque
quidem dolor solus id significat sed eadem ratione,quodcunque aliud symptoma debilitatis, aut prauae flectionis.Quare si quis incipiat febricitare cum vertigine, & pulsatione vehementi capitis, etsi a principio no videatur febris esse magna
pridicere tamen licet,non facile, neque sine perturbatione soluendam esse febrem,sed exacerbandam timoremque incussura pr cipue si etiam sint,vrinae teniles laquost. Nam vertigora pulsus,signiscant caput pati, urinae tenues raptum materiae insuperiora, ab utrisque ergo, iecepturum caput a toto corpore biliosa, ignificatur. Vnde constat magnae exacerbationis periculum impendere ac fortasse etiam delirij. Nam quid potius timeas capiti, quam delirium it enim urinae tenues albae pessimae sentis appareant in delirantibus, itas signis alijs quae affectionem capitis minentur accedant, praenuncia phrenitidem. Itaque cum haec in initiis erunt febrium exacerbationes , quae saepe cum deliri is fient,timere oportet. Quin etiam aliquando in veram phrenitidem permutatio fiet.Haec vero, si non antea euenerint,consentaneum est euentura ad iudicationes, hoc est in tempore iudicationis sebitum ipsarum. Tunc enim natiura molitur secretiones, maiores materiae motus,per quos, qui cunque pars est insigniter debilis,periclitatur, ut scilicet S per turgentiam. Quapropter ut hoc obiter dicam considium arbitror,his, quibuscunque aliis pars princeps parata est recipere si fieri possit paulatim materiam detrahere, neque curare ut seruetur tota ad unam decretoriam euacuationem, quin potius,ita ut fit sepe,arte iudicationes anteuertere.
Quibus in principio Hinae nebulose aut crassae hos purgare , si alia etiam ii bestici quibus autem in principi viiii tenues, ne purges hos , sed se videtur clystere tere.
NEbulosas' crassas urina hic vocat eas quae cocti sunt:
tenues autem,quq crudat. Nam n bulae nomen genera
ti . ccipitur pli tutaque apud cum, pro omni eo quod in uri nis
223쪽
nis continetur.Itaque nebulosi sint quae aliquid continent contra κνεφέλη eu nebula carentes, quae nihil continent.Iam vero crassas simpliciter Hippo.vocare non consueuit,eas quae turbidae sunt conturbatione erassatas eia enim turbidas, aut per turbatas,aut crassas cu aliquo adiecto, ut crassas grumosts, aut coenosas vocare solet Ied quae purae sunt irassae Tales vero aliter fiunt quam concoctione Ruod ergo Hippocrates nunc dicit,colonum est ei quod in aphorismo,cocta medicari oportere, mouere non cruda. Dicit vero in principio quod nomu constat non dici hoc loco de uniuersali vocato morbi principio, ac mulio minus de primo insultui neutrum enim horum in putridis esse potest cum si nis concoci ionis sed de paucis diebus a norbi inuasione,quasi diceret,quibus breui post morbi inuasotiein concoctionis notae apparent in urinis, hos breui purgare licet, quibus vero non ,sed tenues manent diutius,hosne cito purges,neque antequam eae notae apparuerun Itaque,
hoc in principio, idem est quod in aphorismo dicitur statim, ubi ita dicitur quibus statim vigor est, statim tenuiter cibare. Vt.n illic, quia extenuandus victus est in vigore, dicit quibus satim hoc est breui vigor est,statim tenuiter cibare, ita hic,qa expurgandu est cocta lana urina,dicit quibus in principio, seu statim,seu paulo post inuasionem,cocti apparent,rint,statim,
purgare.Du vero a arcnt tenues,ne purges,sed si videtur deiectione indigere,clystere utere. Constat vero hanc non tollere alias praeceptiones sed agendum hoc esse, si reliq:ra omnia consentiant,alioqui saepe fiet, ut cum urina concoctione non pu ges, vis natura tentet iudicationem, i cum urina tenui pu ges, ut si turgeat materia.
HMet conuenit ita turari corpora qui tem agere, πη- gere, contegi aequaliter . potu autem Hi ' uls aquosa, eg forbitionesucco ptisanae ad vesperanti Aluum autem 'bduciaprincipjicb Ilere barmaca autem ne ribi et his, O Ptime docet rationem curandi eos, qui ob cachochymi r quidem Uurgationena petant, tamen ob crudita ciu
224쪽
tatem expirrgari nin debent. Procuranda enim, expetitanda
concoctio est, atque donec adsit, pharmaca non tribuenda. Procuratur vero concoctio,nulla ratione meliusquam quiete. Vt enim motus iuuat distributionem, ita quies concoctionem. Inuncitiones etiam concoquentes, vestes aut strangula, aeqtialitcrcCrpora contes bilia, calorem naturalem fouenti coctionem mouent. Hisci tu in illi solo decubitu in lecto, in loco idoneo collocato,aequaliter agulis contecti, a quam plurimis morbis liberentur, interim nulla alia revientes, quam bono
victu . Atqui profecto, si morbus coetu contumar non est, id totum est satis, si autem est, benefacit iniunctionibus coquentibus ut oleo camem esino ad corpus rotum, aut saltem ad praecipuas concoctionis officinas. In hunc usum soleo ego parare ceratum ex camemelino cera croco. Nihil autem contulerint haec nisi idoneis, cibo,&potu quis utatur Cibus quidem te ni is, concoctu non disti cilii, ea hora exhibitus qua optime coquatur, ut piissana ad vesperam data: aut etiam caro pulli galinacei exigui, aut vi teli duorum ouorum recentium solus vero, multis potest esse vinum, plerisque tamen cnegatur, daturque pro eo mulsa diluta, aut deco-otum cinamomi, aut aliud huiusmodi. Quia etsi vinum concoctorium est non minus his solet tamen febres austere dc in uere fluxiones Constat vero semper debere adhiberi incon siderationem naturam consuetudinem aegroti,& morbi coonuutionem si enim aflectio mulio tempore videatur indigere ad concoctionem, fortasse non erit satis sola piis sana semel data:si quis vino admodum assueuerit,ac frigido ventre sit, eo utetur:siquis multo iam tempore consueuit prandere plus qua
cenare, huic cibus ad meridiem nullo incommodo dabitur. Certe in hanc regulam veniunt haec omnia, utendum cibo tenui,qua hora de quo potu maxime iuuetur cococi: o: caetera de filiunt di istae considetationes.Dum agitur concoctio,ipharmacis quae tot Em corpus commoueant, abstinendum Hystetibustamcnsccesct communes materias, si quae cruda in primis Ofircinis sunt. st bluere. optimu es quia multo citius perficietur
concoctio, eoru quae reliquo corpore sunt,ni R suppeditetur Lbis materi ex ventre. At quando aut haec cruditatu detractio, agitur
225쪽
agitur ni elius vomitione , quibus in ventriculo sunt pituitosa , praecipue si natura consuetudo sint his ad votititi
Si enim quid circa ventrem moueas , rina non coque-ttar,sed sine sudore, fine iudicatione obris multum rem pus durabit. P Rohibuit pharmacidari , quibus concocicionis notae in
urina non sunt,nunc reddit causaS,exponens noxas , quae ex intempestiua purgatione nascuntur. Nimitum sit litem peliive ventiem moueas, urina non coquetur, judicat: oncs uotempore non irent,sed utrisque sublatis, concoctionibus inquata iudicationibus, febres producentur. Contra prorsus quam vulgus expectat medicoriae, qui cum urinae crud: tas durat pluscuam vellent,mox expurgant, putantes fore, ut quae tantam nosuperat, minorem factam materiam, possit natura melius supe. rare Mante diem iudicatorium curant ut aegrotus expurgetur, ac proinde die sexto plaerique, ut scilicet iudicationem melius exsequatur natui a Verum falluntur , tunc enim solum redditur euacuatione potentior natura supra res duum,cum euacua-.tio recte agitur S secundum artem, ut cummi sione sanguinis minuitur multitudo,aut expurgatur turgentiam alioqui nihil est quod concoctiones&iudicatioties magis possit impedire. Nam non zuacuantur quae euacuari onortet, sed bonorusuccorum magna pars extrahitur, praui commouentur solum, commotione interturbatur retentio: quia sublata, necesse est
concoci onem tolli:sed de sublata hac, tollitur idonea expulso iudicatio quia is est naturalium sacultatum ordo, ut retentii concoctrici ministret,s peracta concoct. one, succedat ex pultricis opus. Alioquci intempestiue ex tumultuarie ac proinde citra conserentia in agentur omnia . Hinc facile intelliges quod non pauci mirantur cur cum tanti fecerint antiqui morborum iudicationes,ac de illis tana multa scripserunt, tam paucae nostra tempestate occurrunt. Certe quia plaerique intem
silue purgantur,4 intcmpestiua purgatio tollit tempestiuas iu
226쪽
Sorbitiones autem, cum prope dicatioKes fuerint, ne desci conturbentur, erum cum remis erit, O ad melius proce larit Obseruare vero oportet omnium febrium iudi cationes, auferre forbitiones ea occasione. Conturbationem,initium iudicationis esse, in apliorismo
dicitur, his verbis,quibus crisis futura est, nox ante accessionem difficilis. Dicit itaque hoc loco, sorbitiones ac omnino cibos,detrahi debere, cum iudicantur, aut iudicari iam incipiunt,augere vero rursum,cum remiserit morbus,&ad mellii, iam processerit, finita iam iudicatione, vel saltem finita eius prima parte, quae in perturbatione est, 'rocedente iam secundaqliae in euacuatione atque inclinante febre. Recte autem hoc dicitur,ac secundum aphorismum. Cum in vigore fuerit morbus,tunc tenuissimo victu uti necesse est. Incipiunt enim iudicationes fieri,morbo consistente in summo virore.
Didicerunt autem longae fieri bae febres, ct ab esus ha
bere se figidae sint partes infernae circa aures ceruicem se autem non nifrigidae habent alias mutationes. Fluit autem Ianguis ex naribus, o alui his conturbantur.
IN prognostico docet, febres qui ultra suam constitutione
prorrogantur, solere iacere abscessus, quae vero acutae cum sint, intra suas constitutiones finiuntur, iudiciationibus solui. Nunc unum quoddam signum scribit subrium prorrogandarum,&abscessus habiturarum, dicens,eas solere longas fieri, abscessus habere, per quas partes ceruicis infra aures, irigi ae sunt: si autem eae partes non sint frigidae habere alias mutatione , ut fluxum sanciuinis x naribus aut alui turbationcm Certe hoc : gnum cum alij, coniunctum non censeo contemncndum qualidoquidem causam habet non levem. Nimirum febricitantibus solent partes illae ardere,vt iis, qui vino, si iunt in temperanter,ci iratis: exercitatis ac denique quibuscur que,
227쪽
auis occesione, corpora infammata sunt, ob copiolas vena; arterias,quae per ceruicem feruntur. Si igitur, cum homo febricitet hae partes tepidae sint,crudae,pituitosaeque materiae, tardi febris motus,el argumentum. Nisi igitur per alia significetur mors,sed salubriter affectus esse homo videatur coiisentaneum est producendam febrem,suturumque abscessum ui vero hae partes frigidae non fuerint, sed secundum aliarum partium Proportionem calaant,quantum agri r in hoc signo,nsi absce sit,sed alijs mutationibus finietur subris. Illud verbis autem usi sint frigidae maiorem quandam energiam videtur mihi habere posse,ut intelligatur,non solum si non stat frigida . sed si sint calidae, ita scilicet ut prae aliis partibus aidere videantur , hoc enim significat alias mutationes ac praecipue fiuxum sanguinis ex naribus, cum significet calidioris hiliosoris sanguinis ie-dundantiam circa caput: secudo loco deiectiones humidas . hae enim solent naturali revulsione icdundantias capitis sanare scilicet ut&surditas, primum quidem fluxum singilinis ex naribus iubet expectate, deinde ero & cxluxu alui tollitur.
Quibuscunque autem Iebres anxia sunt hypochou-dria intenta, in lecto nota possunt i nancre in eodeni loco extrema omnia res, crata sunt,vitilla cura, in lodia indigent. Transigere autem hos opor et ferentes inibiloliud quam oXymel quo um Sorbit o em cro ne prebe, que dum quieueritis rana concocta sit tecumbete ver in dom cura, in Martis quam moli simis recti-natua esse debet,ut multo tempore decabitum uni cm tollet et, quam minimum eiactet V alde enirn ille e liberalibus super hypocho: di tum veli semen in illitum ivi pone,cancns ne cui adhibetur rigea: esto autem ea a te epidum, iactuti aqua oleo.
HAE bres sunt lypiriae in quibus ob inflammationem
n agniam,quae obsidet internas partes , xterior
sussi. F.unt utina quae nunc de bunitur , odii flammati
228쪽
nem plurimum intentis hypochondrijs ij sebres acutissimae
sint necessario, quia natura non poterit tantum malum diit terare . quare cito alterutrum exitum habebit morbus: Anxij vero& iactabundi fiunt aegroti, di ficulter spirent hypochon-drijs cohibentibus septum transuersum,&quod facultas in talibus valde exolitatur, ac per debilitatem nullii decubitum possint retinere Et ob hanc ipsam causam extrema frigida sunt, ac quod in calidi quod in eorum corporibus est,ad interna colligitur,dolore: inflamatione tractum Hos multa cura iustodia indigere, non est dubiti quia vix ulla erit satis, ut liberetur.
Victus debet esse tenuissimus ut in morbo acutissimo, quare transigere hos oportet,oblato solo oxymellite, eo aquoso:se bitionem vero non praebere,vsque ad morbi inclinatione quae agnoscitur urinae cocoetione, symptomatum remissione Nain summo vigore etsi signa concoctionis apparent,tamen synmplomata nihilo sunt minora. Vt ergo inclinationem insitauet,dicit, usque dum quieuerit anxietate scilicet inquietudiner mittentibus G urina concocta sit. Consulit decubere in domo obscura,& initatis quam mollissimis esse reclinatum, ut multo tempore eundem decubitum tolleret, &quam minimum se iactet: valde enim utile esse hoc talibus. Non luna autem ut ego existimo talibus. qui scilicet lypiria laborant, sed omnibus etiam qui utcunque periclitantur ex debilitate Valde enim ab summit vires aegrotantium, lumen , iactatio. Dissipat enim utrunque spiritus Proinde in omnibus valde debilitatis consultum sit,curare ut decumbant in loco obscuro, in stratis vero mollissimis non in omnibus,sed in i)s, qui non consueuerint reclinari in selo,aut durissimo scano:talibus enim dixit antea ideautor causam inquietudinis, vigiliae solere esse molliciem lectuli, bb desuetudinem. Verum plaerique hominum stratis Iectulis utuntur , mollioribus delectantur, proinde dixit,4 mollissimis stratis debet esse reclinatus , ut quam minimum se iactet. Denique huc tendunt haec omnia, ut deuitetur iactatio, requies vero aegroti procuretur. Super hypochondrium imponi iubet semen lini ex acie tepidum, elixatum aqua: oleo.Qusd auxilium quibusdam de causis possit non placere: primum quidem , quod mere laxaus sit , sine adstrictione, quam
229쪽
loci indicatio petebat:deinde,quod imponatur tepidum, qua
etiam causa laxabit, dissoluet vires magis:postremo , quod pro talito malo exiguum esse videatur. Hoc casu constat refouuendi gratia admoueri ab Hippocrate cataplasma, quo respi eiens non in idoneum iussit admoueri quanquam ego dijc
rem aliquid absinthi j, rosae,aut mentae, aut clioneorum, aut rei alicuius alterius adstringentis ob partis indicationem porro
exacte tepidum , videtur mihi vocare quod modice calidum , neque dolorem ullum calore afferens. Nam exacte tepida Gnullius caloris participia, vires ventris dissoluunt plus 4 succum noxium resoluunt minus: sed aut modice frigida, aut in dice calida,rectius admouentur,vires exiget. Nam vehementer calida actu,phlegmonas augere possunt,frigidbrum,ccursum primum male sustinent viscera. Porro quod non meminerit valentissimi auxiliine mireres, non enim ut qui omnia ad hanc assectionem accommmodata vellet recensere , sed ut qui unum quoddam eorum exempli gratia haec scripsit. Cui damvero congruet hoc, idam aliud valentius. Nam is ulta alia huius curationis omissa sunt. Frictionibus enim sementis partium extremarum indigent &cucurbitulis in hypocho drijs cum scarificatione. An quia alijs utimur nunc medicametis potioribus,hoc non est Hippocrati, Non est profecto neced. Semper enim afferunt secula nouam medicamentorum copiam, ars materia,diuturnitate ditescit.
Coniectari verὸ ex rinis quod futurum en si enim erassores mastidiores sint, meliores si autem tenuiores
niniores,deterioresui autem mutationes habeant, te Mygnificant, ct necesse est morbum mutari, in det riora, meliora inaequaliter. Cognosci extrinis multa suturorum res est notissima, inditia autem capiuntur,ex substantis modo, colore,&eo quod continetur. Eius quod continetur,nuper meminerat, coniungens cum substati modo,cum diceret: Q libus in principio urinae nebulosi ac crassi,nunc substantie modum coni
230쪽
cum colorcilia quocunque horum generum, sunt multae sis gnorum differentiae,bonitatis aut malitiae inaequalis:quam quidem accipiunt,exconcocti one aut cococtionis vacuitate, qua significant. Hippocrates vero, ne singulas percurrat, optimas silum &jesi mas nom inat,ut reliquae intelligantur. In substantiae modo optimae sunt quae crassae, in colore quae pallidiores: hae enim sunt simili mat urinis sanorum pessimae quae ab illis longissime absunt,tenuiores: nigriores. Verum possunt rint qualescunque aequales aut iniquales esse , inaequales dico eas,
quae mutationes accipiunt secundum tempus. ut nunc deteriores nunc meliores occurrant,& neutrum perseueret Inaequalitas quidem per sese, neque bona est neque mala, sed in bonis mala,& in malis bona est. Bonas enim urinae differentias perseuerare,bonum est,malas vero,satius sit non perseuerare. Significat vero omnis inaequalita tempus, Gnaequalitatem morbi. Tempus vocat diuturnitatem, productionem inaequalitate, quhd non eundem modum seruaturus morbus sit , periculi aut securitatis,sed per vicissitudines nunc territurus sit,nunc spem daturus medicis.Utrunque vero euenit merito. Nam si iniqualitas in bonis est mala lanificabit hominem tardius liberan. dum si in malis bona,significabit tardius interiturum: iam vero cum diuersi succi significentur,diuersi fient motus, diuersas praestabunt fgnificationes vicissim antequam hunc,aut illum Otitum habeant morbi,ut hi aut illi motus priualuerint.
Inconnantes autem febres, usque dum constiterina, si
nere, cum autem constiterint, occurrere victu curatione conuenienti secundum naturam habita consideratione. I constantes febres vocantur, eae quae nullam figuram ce tam retinent,neque ad yllum certum genus videntur pertinere:fieri vero solet ut multo tempore, ac nonnunquam toto quo aegrotatur,inconstantes perdurent, nonnuquam etiam breui incipiunt,constare uno aliquo certo genere. auid ageadum