장음표시 사용
251쪽
tinuas st,signum adeo et hale si quod aliud ex lathalibus ei a
cedat significabit citam mortem, si autem nullum, tardius aut liberabitur aut morietur, ut facultas magis aut minus constabit. Ponit vero nunc Hippocra. aphoniam solam, merito ergo intelliges nullo alio lethalium accedente. haec vero significat ita quia fignum lethale est vi quodcunque tale,cui reliqua omni renuunt,significat longitudinem. Itaque&in quocunquaalio lethali,eadem ratione praedicendi,ut possis praecipue v ro in die decretorio, quia tali die significationes omnium gnorum firmiores fiunt. Inter decretorios verb quatuordec, mo maxime apparentia diuturnitatem significant, quia acuto rum exacla is vltimus finis est. Si igitur exactis omnibus aciis
torum finibus, incipiunt longitudinis signa denuo apparere ι maior significatur productio,quam si prius apparuissent.
cum βbricitanti lingua quarto die contu bate loqui
tur, aluus egerit biliosa humida talis delirare consueuis Sed oportet obseruare quod succedit euenientibua .PErturbata loquela in sebribus acutis cum alui egestione
biliola significat bile redundare. in caput efferri. Nacum perturbate loqui positi quis ob mentis perturbatione citra corporale ullam passionem linguae, aut ob laxitatem Ipsius linguae penitius irrigatae pituita ut etiam ob bilem pungenteis&conuulsorie faciente linguae musculos moueri, accedens Qeiectio biliose,in bilem potius iubet eius passionis causam rerj-cere, nulla cum sit potior ratio agnoscendi speciem succorum, qui in corpore redundant,quam ab exeuntibι s:redundante Iuro incorpore bile linguam titubare,eius lationem fgnificat in caput. ini'd vero id quarto die eueniat ob die iudicatoriam naturam prognosticum confirmat, 'ubdiam cito mutatio ea in deterius fiat, significat magnam morbi acutiem.hinc' ro quid super est aliud quam ut phreniticus homo fiato deliret 3 nisi valde firmam habeat virtutem,quae a cerebro vehemuter repelles,aut in alvu copiose retrudat,aut per nares emittat,
252쪽
antequam malum timetur in phremitidem atqui quoniam potest ita fieri, Hippocrates qui siquis animum aduertat vel pru. dentiam ad res gerendas nos semper docet,non vult, ut mox seramur praecipites in prognosticum, affirmantes,futurum ut d litet. Sed oportet inquit obseruare,quod succedit euenientibus Euenientia vocat nunc, signa superuenientia, cuiusmodi sunt,loquella illa perturbata,vi fluxus alui biliosuioportet obseruare quid his succedat, ipse enim decursus , quod futurum est indicabit. Itaque prudentiae gratia, oportet dictis signis non omnino fidere, Hed adiungere eis alia quae posterius superu nient. Nam si deliraturus sit,aluus supprimetur, ac fortati e vrina reddetur tenuior.& stillae sanguinis fient, iubri oculi, in.
stabiles, aut inconniventes, venabitur mustas,di ex tacituse noloauo, aut ex loquaci fiet taciturnus aut quaedam horum
fient; Sin minus, aluus fluet copiosius loquella fiet expeditior, de caetera omnia inclinabunt ad sapientiam.
Uiu, aut nati tempore, in aeutissanguinis desillatio repentina contentionem O magnam instammatio nem circa venas,signifieat, in posterum diem,rinas tenuesfuturas atq; si aetatestorescitis corpore exercitato, aut bene carnotus,set,aut melacholicus,aut ex potumamu
tremula,bene habet desipientiam praedicere aut conuulso-bli nem fatque si paribus diebus seperueniant melira, in iudicatione vero pernitiosum, nisi mutius satis essusus sanguis viam redundautia,feceritpe nares,aut per sede aut abscessui, aut permutationes, aut dolores hypochondriorum, aut in testes,clut in crura Costis autem bis, via patet sputis. ,rinae erasiae leues albae. SAEpe vituperauit Hippocrates in Epidem ijs praecipue,
prorrheticis,stillas sanguinis ex naribus per febres continuas,praecipue vero die quopiam decretorio accidentes:niicquam affectionem significet docet dicens significare σιντονο και φλεγμαιτ ιν interpraetantur platrique,robur ili ardorem,
253쪽
nuram&disiicilem reddentes sentenriam nihil enim significat minus hoc signum quam robur,lethale cum sit. Sed σιντονι lanificat tentiouem, φλεγ λασι, ardorem, constat vero ardore cum tentione venarum significari affectum in eis phlegmono- sum, quali venae tenentur , laborante homine lassitudine phlegmonosa Itaque dicit stillas sanguinis e naribus fieri, cum sanguis redundat in venis capitis circa nasum, ob malignam qualitatem, vel quod per facilitatis expultricis debilitatem Ioagam molam illic trahens infamet ipsas venullas&earum oscula,quae inflammata minus iam possunt deponere, quia ob tentionem fibrarum, minus potcst facultas niti,irritantur vero assiduε,&eam ob causam destillatio fit crebra , nulla tamen copiosa effuso, Haec affectio aestiuori autumnali tempore fieri solet, quibus scilicet temporibus morbi acutissimi periculosissimi Vere enim fluxus sanguinis boni copiosi consueuerunt fieri,tentantivi maligni aestatera aut uno potius,cu febres acutae,& facultates laguidae sunt. Atqui, etsi hic lethalis casus sit,no proinde non fiet, ut multi ex eo conualescant. Neq; enim lethale dicitiquod solis morituris inest, sed ex quo mori solent multi,etsi plures et liberentur. Proinde hic casus tres exitus habere potipessimum, ut qui ita aegrotat cu delirio aut couulsione moriatur,optimu,ut soluta phlegmone venarum, roborata vi tute, copiosus tandem aliquis ex naribus fluxus fiat,aut repulsus exsupernis qui per eas partes exile non potuerit per haemorrhoydas exeat,aut messeri per uterum: mediocrem,ut abscessus aut permutationes faciat. Abscessus dicitur collectio hunioris in partem aliquam:pei mutatio,est morbi in morbum mutatio, euenit ei de rei esse utrunqi, cum superueniente absces tu soluitur morbus prior Vtrumvis ac ccidere potest in hoc morbosoluta. n. aut non omnino soluta febre, pollunt succedere dolores hypochondriorum, multitudine succorum eo collecta aut abscessus posi ut fieri in testes, aut in crura, ita et in coxa, aut alios articulos aut partes laxas. Porro hi abscessus possunt manere durat id incurabiles, ut saepe tactum vidimus,aut solui paulatim, materia cocta Meuacuata per puta,aut ellusione multae urinae
crassae Malbae, leves. na velut quibus speratur abscessiim futuru ad articulos iberat ab abscessu urina multa, crassa: alba factas
254쪽
ta quibus abscessus est factu eius sollitionis fit causa.Dicutu vero hic crassae leues albae, non quq crassitiae mediocres , habentes albas deues subsidentias, sed quae crasso lacti similes tales enim sunt quae a crasiis succis corpus purgant,&quae profluxu sanguinis, qui in morbi in iiijs defecerit, solet postremo superuenire, taphorismo citato dicitur qui est sectionia
quartae ex tumore testiculorum expectabis potius sputa, ex hy pochondrijs aut cruribus,triinuis nam ut secundo Epid. dicitur tussis sedat testium tumorem . Hos exitus eum habere possit proposita affectio:pessimu maxime timebis in iuuenibus,&corporibus plenis exercitatione bene nutritis, lene carnosis
in atrabiliarijs, vincisis, quibus ex potu vini lent manu
esse tremulae,ut extreme senibus,na iuuenes ob caliditate temperamet acutius aegrotant,3 periclitant magis a raptu humor u in caput,bene carnosi,periclitantur ob copiam sanguinis,&caliditatem naruralem:atrabiliarij omnium maxime sunt parati ad deliria ob humoris naturam,sed ad conuulsioncs,ob siccitatem: duritie netitorii: iam vero vinosi, temulenti om-ntu maxime periclitantur delirare χ uelli,quacunq; ex causa. Sunt enim eis me & neruorum genus maxime laesa.His igitur delirium timebis&conuulsionem quibus nihil erit horu, abscessus meliores. Significationem stillarum malignarum, auget urina, die sequenti reddita tenuior, quia ut in phreniticis, ita in paratis delirare, urinam aquosam reddi, suspitionem auget, fit siquidem succis sursum euntibus. Proinde dicit significare in posterum diem urinas tenues futuras, non ita quide ut necesse sit, post stillas mox fieri,sed quod soleat, nimirum eadecaula quae stillas fecit nata est tenuitatem urinae iacere, raptus scilicet succorum ii superna.
rens potandum da: chalbanu in melle, cyminum in ecligmate, buccultis anaesorbendum Euadere aute huius di non potest, nisi sudores decretoris, E somni aeqvales superueniant, σμυγmaefluxerint cras ct acres, aut in ab
255쪽
Potandum ver,his dioxymel per quam exigvi nam au ' tem siticulos ehementersint,aquam hordei. FEbris singultuosa non est,cui singultus aliquando accedit:
neq; cui in extremo ia vitae constituto homini ita ut fit)superuenit sed ita a principio ac semper, aut semper sere e6mitatur.Hanc Galeatis Meo iuniores, non ponunt in differentiis febrium,sed ponerent in tractatione de febribus cu accidelibus. Accidentu enim quodam distinguitur ab aliis: verum veterrimi qui partitiones morborum non deduxerant ad tam exactum,multas d iserentias statuebant ductas ab accidentibus, vesebres sudatorias,& febres laboriosa, huiusmodi Es e sebrem linac grauem ieri culosam, inde fitelliges,quod Hip- ocrates dicii,euadere autem qui ita est affectus non pol, nisiure ueniant sudores'decretorii,&reliqua.Causi aute est,quia hecesse est abun et rei ultus malignusque succus, isque imbibitus in membranis ventriculi,qui per sese periculosus est, acce dente vero continua acuta febre,magnam etiam copia sub esse toto corpore, ac praecipue circa internas partes,significat. Nam singultus ille ab inanitione non erit it fortasse qui post dies multos,consecto iam ab ardente febre superueniret cum ab initio febrem committetur, ac multo minus a flatu dissolueretur. n.ab ipsa febre cum toto morbi tempore perseueret, superest ut eam habeat quam diximus causam, it ob id febris periculosa,& curatu difficilis si Docet veri, hic Hippocrates
non omnem curationernam frictionum,uomitionum, clysterium meminisset ac si res exigeret, etiam missionis sanguinis rsed eam praecipue curationis partem,quae ad hanc febrem maxime accommodatur,& ab ea,quae talis est, indicatur, ni miliua propria causa singultus:ea consilit in usu potionum, Meclegmatum resoluentium , discutientium vehementer,d extrahentium , ac extergentium , ut partim extracti detersque succi ex membranis vomantur,aut deijciantur partim discus-s vehementer,exsudentur, aut mictione reiiciantur. Huiusmodi sunt succus silphij,&puluisseminis datici,potus ex oxymelite , velut si triusque dragmae semissem des, ex oxymelitis,
256쪽
. ijs duabias aut tribus cum decocto aliquo ad eandem rem ac-
conamodato, ut forte cum decocto calamim hae, ut tenuior reddatur potiori eclegma ex mellu despumato cum galbani de cymini momento: habemus etiam multa alia in ossicinis, quibus hoc casu recte utemur, velut serapium ex menta aromati Σatum,aut ex absinthio amato ponticum enim vi extergendicaret cum diatroωn pipere via,atit diacalaminthes, aut dia spolitico. Q im etiam censeo hoc casu theriacae, mitridatici, esse salutarem usum,ac fortasse etiam erit utile , hos ad sudorem cogere decocto ligni sancti, cum rubus stomaticis parato Navi dicit Hippocrates liberari non possunt, nisi sudoris decretor ij, hoc est copios cum bona tolerantia: conserentia 'uae significabunt tibi somni aequales , id est placidi, non interlupti
urinae fuerint crasse, hoc est multitudine succorum perturbatae non enim profecio classes mediocres, ut quidam interpretantur,& acres,hoc est mordaces, vi ipse aegrotus morderi se sentiat indicat enim hoc, acrium aut salsorum euacuati nemo aut in abscessus fit metu malum, ut scilicet solent alii morbi grauesct difficiles a quibus homines evadunt. Cum ergo sne his euadere non possint, haec si non fiant,facere oportet vi ab eodem Hippo. 6. Epid. dicitur. Eadem intentione iubet Hippocrates dari eclegma ex nucibus pineis,cum mirrha, qdparari potest ex ipsis nucibus cum totis spherulis pineis, aut ex nucleis nucum pinearum, incoctis in melle 'immisso puluere mirrhae,quem possit recipere,ne sit omnino abominabile. Ecficacius est,quod ex exiguis A resinosis spherulis paratur , pol le vehementi cxtersione . ius huius medicameniti praecipuus est ad thoracis moibos, quibus vehementi extersione est opus, ut procedente seramne vidcbimus, ut suspicer, velut etiam Gale casu incidisse verba hare in hunc locum , alioqui scribenda
prius aut posterius . in disputatione de thoracis morbis. . an quam aci singultientem ventriculum, sit hoc non parum uti le,ob extersionem . Scimris enim resina bene expurgari ventris membranas.Reliqua huius orationis pertinent ad victum. Dat enim pro cibo sorbitioilem ex ptistant, vi scilicet in alijs acutis febribos, daret vero arbitror, Hippocrates non simplicem P tisanam, sed paratam cum anetii, aut porro,aut realia in-
257쪽
eindendi vim habente ut solitam esse parari antiquitus auth uerest Gal.pro potu dat oxymel per quam exiguum, valde scilicet dilutum, ne acutum mordeat ventriculum alioqui singultientem, it si potui idoneum . Si vero sint groti valde siticulos ferre non poterunt potum Oxymelitis auget enim sitim ut lib. 3. dicebant' quare tunc dare iubet decoetum hordei, quod sitim aliqua ex parte soletur. Fuerit vero expediens, hor. ceum in aceto praemacerare,aut aceti tantilum adijcere, quia stim sedabit strenuius, cincindet pariter ac exterget, atque ita, magna ex parte , cum dictis medicamentis conspirabit, obsistens tamen ardori, ne is plus qu*m ferri positi, augeatur.
Perineumonica autem: pleuritica ita e portet consi ταderare,an acuta febris sit in dolores lateris,aut alterius aut utriusque,atque an doleant,cum piritus ursim fertur
est tusses insint, sputa educantur russa vel liuida,aut et nuta, spumosa, oe floridaratque si quid aliud diuersum
his habeat,praeterea qua didicimus.Ita oportet deducere Si dolor sursum penetrauerit ad clauiculam, et ad mam. 6mam, irachium, secare oportet euam internam in brachio,quacunque parte dolorsit secundum eam auferre vero fecundum corporis habitum , anni tempus , atatem, colorem ampliusque considenter, si acutusscdo
lsr,vel ducere usque ad deliquium animi meinde posthac est iere ii Si verosub thorace dolor sit, ct infestaverit
valde,aluum pleuritico subpurgi, in medio autem purgationis nihil da, os purgationem autem ymeli.Pbaνma cum autem dabis quarto die, tribus primis diebus bile remsubmittere,atques non levetur ita subpurga, cusso
diadeinde situsque dumsine febre fa septima diesset, deinde si in tuto esse ideatur,primum cremorem χι-guum is tenuem, O melle conditum, praebe, si ero reuocetur facile ficile piret , sene dolore snt latera, paulatim crassus plus, iis in die.
258쪽
REpetitionem secit H:ppocrates, multorum quae dimi antea sunt, neque sane proinde censendum est, absurdam tractationem esse se Hippocrate indignam. Nam multis repetitionibus utuntur etiam probatissimi autores, maxime cuna
adfinem iam properat disputatio. Neque sane haec repetitio quae in manibus est,sit omnino inutilis,nam etsi plaeraque dicta
antea sunt, quae ad agnitiopem: curationem petis eumoniae plauritidis pertinent,quaedam tamen non inutilia adduntur nunc,quae fuerant antea praeterna:m,multa alia dicuntur aliter quae intelligere erit ex usu, quae partim idem , partim diu errsum aliquid contineant. In primis hic quoque, velut in secudo libro,videtur mihi perineumonica S pleuritica vocare, uo
exquistam solum ierineumoniam & pleuritidem, sed nothas etiam,ac denique dolores quoscunque,qui,ideantur Iatera aut thoracem obsidere Nam, ut saepe monui,non erat eo tepore ducta morborum partitio ad tam exactum,neque medicina adeo recesserat ab empyrica, ut istis pathognomonicissignis definirent, sed syndromas facerent signorum, coniungen--tes cum pathognomonicis etiam assidentia: superuenientia.
ut nunc perineumonicam aut pleuriticam passionem esse dicit haec a se inuicem interim non distinguens si acuta sit se-'bris & dolores Iateris,aiit alterius,aut utriusque. speciem doloris non definit atque si doleant cum spiritus sursum sertur,&rulses insint.&sput edurantur, rufi vel liuida,aut tenuia, spumosa, florida hoc est rubicunda,aut variegata, aut aliam praeter dictas disserentiam habentia. Haec est lyndrome quam hoc loco describit.Constat veris,sputa huiusmod, neque peri, neumonis neque pleuritidi esse pathognomonica, sed utrique saperuenientia. Sed mireris,cur dicat, an doleant cum spiritus Drsum scrit: r,fertur en in spiritus sursum in expiratione, solet vero pleuritici dolere multo magis in inspiratione cum dila-'tatur thorax. IntelIigendum verό est Hippocratem hic loqui de dolore, qui sentitur tussiendo. qui magnus esse solet,fit vero' tusiis expiratione vehementi, roinde dolorem tussis,dicit fieri in latione sursum spiritus Post syndromen accedit ad curationem,quum non exorditura sementis ut lib. h. fecit, sed prae
1ermissis his, quae leatandi gratia admouebantur, a missione sangui-
259쪽
sanguinis expurgatione adhibens eandem distinctionem dicens, Si dolor, sursum spectet, mittendum sanguinem ab in te nivena cubiti. Explicae nunc molio magis qua ex parte,dicens quocunque latere dolor sit,eo esse mittendum sanguinem Superioribus annis cum velut e cimericis tenebris coepetunt Galeni Hippocratis opera emergere, plurimum altercatum est medicis,qua ex parte fit secan da pleuriticis vena,quoniam Auicena, alii fere omnes aribes ex contraria secandam contendunt. Verum iam omnibus fere venuim est in sententiam oraecorum, secaturque iam ubique in brachio lateris a flecti .Qua titatem mittendi sanguinis lib. 2. definiuit coloris mutatione nunc corporis habitum,anni tempus, S regionem,& colorem hominis, iubet considerare:quod inconstantiae,qurn contradictioni, imputat Celius Aurelianus, verum fallitur . Nihil enim repugnans continent haec loca,quin potius deficeret se lasse aliquid doctrinae,nisi haec illis adderentur. Non enim profecto omnes sustinent usque ad mutationem coloris m ssione sanguinis, neque pleuriticis omnibus eadem quantitate potest detrahi,sed cum Hippocrates iubet mitti sanguinem usque ad mutatione coloris,si fieri positi intelligit quosdam enim prius
exanimaueris, tunc ergo conliderare debes omnia quae adi minis naturam ies non naturales quibus utitur spectant, ut in ea omnia respiciens alteri plus, alteri, detrahas minus. Iubet vero Hippocrates non horrere copiam , sed audacter hoc in morbo sanguinem sundere, eadem exhortatione usus est libro secundo,dicens,& non cunctari sanguinem conseitim auferre. Tamen scias, utranque in partem medicos peccare polse,etiam in hoc morbo. Multi enim qui confertim vacuati cito moliuntur,vacuati parcius, lente liberarentur. Quare hanc ad copi sam misitonem sanguinis exhortationem , ego velim temperari, eatenus saltem , tu' ite ad deliquium animi hoc in morbo non ducatur , etsi id iubeat Hippocrates . Nam a metsi non probo sententiam eorum, qui nunquam eo usque eL se ducendam missionem sanguinis contendunt,tamen in pleuritide, perineumonia.& aliis thoracis morbis,quibus excreatio sit necessaria,fieri debere unquam, nego. Quia in his parcedum mulio magis est animalis cultati, quam in aliis,qui a sola
260쪽
naturali coquuntur, iudicantur. Itaque exhortationem hanchaetenus temperatam volo. Post missionem sanguinis iubet clystere uti,quod quidam iunioru sequuti,nunqiram ante missionem sanguinis,sed ab ea semper uti iubent clyilare:quos pletrique alia derident, dicentes ante esse utendum. Verum si quis quae Hippocrates hoc opere scripsit attente legat, intelliget facile neutrum esse agendum perpetuo,sed sua occasione viru-que. Ipse enim primo libro multis docuit,etsi pleuritis quae nost omnino leuis,missione sanguinis aut expurgatione curandast nihil tamen esse prius agendum si satietas aliqua in ventriculost,quam ut descendat,atque cum descenderit,quam ut euacuetur clystere aut glande. Hic vero, quasi nulla tollendi facie. tatem, aut redundantiam in intestinis, necessitas sit, sed propria solum materia morbi sit vacuanda,iubet sanguinem prius mittere, mox clystere uti, ut si quid bilis agitatione sanguinis secretumst, aut a natura reddita sortiori expelli paret clystere subducatur. Itaque ob materias communes ea quae in aluo collecti continentur rectius inijcitur clyster ante missionem sanguinis nevaeuandis venis diducantur ob propriam vero morbi, quae ex venis sit conuocanda post missi
nem strum autem potius agendum sit res ipsa iudicabit in occasione. Porro cum aluus nimis sicca est mollire eam prius clystere oportet ne missione sanguinis magis siccescat, quod procedente opere ob ipso autore dicetur. Hactenus de missione sanguinis, de expurgatione agit deinceps, dicens, Si vero sub thorace dolor si Dissestauerit valde,aluum pleuritico subpurgabis . Ut libro secundo monuimus quando. quidem illic dixit, meas quae sub septo transuerso sunt pa tradolor affecerit, hic vero, si sub thorace color sit, constat non de vere pleuritico eum agere, quanquam pleuritici appellatione,sed de eo cui in hypochondrijssit primario dolor,
simul vero cum ij doleant insernae costat: neque de his v cunque sed cum venter murmurauerit, iubet enim hos expurgari ante diem quintum, iuxta illam praeceptionem,acutis morbis communem, quam antea scripsi, dicens, Hos s ab initio purgare volueris, id ante diem quintum facito, si venter murmurauerit. Igitur his quoque, si venter murmurauerit, pharmacum