장음표시 사용
271쪽
des ealidis irrigationibus in pelut o brachia vlique ad diagiis inuoluere, spinans a ceruice usque ad coxam moiali pelle peruncta pingoedine in cera, t anteriora etiam coulineat. Et interni issIomentis, quae peristriculos calidam aquam infundere,, circantendens linteolum, in lecto ipsium iace/efata tuum vero ne moueas nis glande,si longo tempore sine deiectione fuerit, atque si bene tibi id Iuciaeesserit,sin minus modi radicem terens in vino odorato, Odaicum potu da mane ieiuno antequam madefeceris, atque cito post haee 'artuam coctari tepidam edat multam Ovinum cum ollet bene tempe au bibat, atquestibi proceserit in melius,sin minus praedicere.
Fieri potest immobilitas, aut dissicilis motus partis cuiuspiam , conuulsioni similis, ob tentionem, id phlegmo nosam venarum assietionem. Cum enim venae alit arteris, quε per partem quampiam decurrunt ita sunt assiciar, musculos quoque phlegmono falassitudine afficiunt , proinde partes flecti non possunt, faciuntque velut symptoma conuulfonis, quanquam re vera ea affectio, multitudo potius ad vana, aut lassitudo phlegmonos partis est, quam conuulsio. Fieri hoc siqua alia in parte in limbis maxime potest , quippe per quos decurrunt maxima vena, arteria, quamquam lumbisspe conuulsione vera afficiuntur, quae a neruis motus inci Pit, potiusquama venis Et ea conuulsio est nunc tetanus cum scilicet in nullam partem lecti possunt nunc enlpr 1lliolonusi cum in anteriorem inclinant nunc opysthotonus, cum in posteriorem . Ea inflexilitas, qu in lumbis ob venarum repletionem fit necesse est si tetanus, seu potius tetano similis e nam inflexilitas venarum que prolistebit flecti antrorsum . retrorsum qu ob neruoes humore occupatos , fieri possit tetanus emprosilio tonus, aut opisthotorrus, ut anteriores aut posteriores aut utrique ierunt occupati. Verum sunt iuxta lumbos , nerui quidam insignis magnitudinis , quatuor ortum ducentes a quatuor foraminibus ostis saerique utrinque sunt , collocati inter lun ibos,
272쪽
Ros,quod cocyxem vocant seu caudam, qui paulo post exortum coeunt conflantes maximum quendam neruum qui decu rit per se mur, lantequam genu attingat finditur rursum intres bene magnos.qui decurrunt usque ad extremos pedes. His humore tumesectis euenit saepe lumbos atque adeo totam spinam trahi ac conuelli . Necesse est autem eam conuulsionem es hemprosthotonum decurrunt enim illi nerui per anteriora femorum, crurum,necesse est ergo ad crura antrorsum adduci corpus. Harum passionum, tetani inquam ob venarum repletionem de emprosthotoni obtendines hos, seu neruos motus, curationes,nunc docet: Primae quidem curationem in sola san. guinis missione esἡ,merito dicens: Secundae vero in alij qui. busdam,quae mox enarrabo. Verum dicit, lumborum tetanus per venas,spirituum laterceptiones cum suerint, non quasi diuersas affectiones nominans, sed ut affectionem , causam ap- periens,quasi diceret. Tetanus lumborum,qui fit per tantam venarum repletionem,ut spiritus intercipiantur:hoc enim est maximae repletionis Dicit vero, in melancholicis, non quod hici affectus in solis melancholicis desideret missionem sanguinis, sed insinuans in melancholicis hoc maxime solere fieri, non quidem in quibusvis, sed ijs , qui sunt ex sanguineis. Nimi,
rum sanguinei cum ijs , anguinis, aut errore victus , aut aetate crassescit, melancholici fiunt, iis in axime fiunt vena rum obstructiones magnae,quia mulio abundant, iras offa guine.Sed descriptionem secundae affectionis enarremus nunc, deinde curationem. Cum autem Cinquit Iob tendines id est, Obneruos motus in anteriorem partem repellunturi nimiruillos tendines non possent reuelli aliter, Λ circa ceruice, di faciem sudores fiunt hoc non conuulsionis cuiusque sed magnae, molestae dolore commorsis, siccatis tendinibus, qui ad caudam pertinent.Morderi dolore dicit, ipsum dolere, non enim necesse est, dolor sit mordax siccatos vocat haud dubie diuiores faetos nam hic nullatenus agi de conuulsione a siccitate ratio curationis indicabit .Ergo dicit fieri circa ceruicem.& faciem sudores, prae dolore, distentione neruorum,dicit pertinere ad caudam, quia oriuntur iuxta caudam vi expli- EQ ibi crassiimi cum sint,spinam continuant cum cruribus.
273쪽
Sunt vero hi,qua maxime enatae copulari neruos vocat nune copulas,quod ut dixerat, continuent seu copulent partes partibus Iad pedes usque finiuntur. Ea pars est, ut diximus os sacrum inter vertebras lumborum, Mossicula caudae. Sed curationem huius affectionis aggrediamur. Quae reseluendi, MI
xandi gratia exterius admoueri iubet,sue balnea siue iniunctiones,siue pelles,sive lintea, omnia quidem iuxta communem,&ab omnibus medicis receptam indicationem, resoluendi humorem,qui neruos replet, dicuntur,'ilanquam ali vehementioribus,vti videantur,atque adeo frictionibus 4 rubrificantibus,' cucurbitulis. Verum haec omnia ad eandem pertinent intentionem sola maioris,&minoris disserentia diuersa, est quidem locus nunc maioribus nunc minoribus,pro morbi magnitudine, aegroti natura. Quod etiam mouendi sudorem , aut urinam,causa dat, probo, iecipio, modo tempestive, ne-oue adhuc valde multis irassis succis,fiat. Sed haec vadentur suspecta. Quod missionem sanguinis taceti cum in omni magna,etiam cacochymia si vires adsint commendetur. Quod vinum vinosum det in neruorum conuulsione cum nulla vini noxa maior esse putetur, quam quod conuulsiones afferat, atq; adeo ipse Hippocrates testetur ebrios conuulsos morion abdexpurgationem prohibeat in moibo pendente ex cacochymia. Certe sanguinis missio optimum initium praestat curati ni huius conuulsionis, cum in toto corpore subest plenitudo, vetiim quia non est auxilium peculiare huius morbi, neque ab specie eius causae indicatur, potuerit Hippocrates eam praeterire, neque proinde intelligendum est prohibere non enim praecepta peculiaria tollunt uniuersales regulas est autem dictum antea. generatim in omni morbo magno constante virtute,& aetate florente mittendum esse sanguinem. Vinum haud dubie detur conuulsione laborantibus cum periculo, neque video,quid pro auctore respondere possim nisi sorte dari ut ad
oculorum dolores,cum scilicet corpus totum vacuum iam sit,
fluxio cessauerit,& id quod est in parte, sit valde impactum. Quanquam tune quoque in conuulsione velim potione alia medicamentosa, potius quam vino extenuari, digeri crassos succos fieri tamen potest nonnunquam,ut nulla meliusquam vini
274쪽
agatuncum scilicet nattiri S consuetudini hominis congruit. firmata iam pastio est , neque fluxaonis nouae ullum periculam se insinuat. Quod expurgationem prohibeat, non videorae eausa sit,nisi forte timet, ut trahantur excrementa in asscitam partem, ob eius viciniam cum recto intestino, aut tetra cta pelli non possint, quod musculi abdominis qui inde recipiunt neruos, iuuare deiectionem non possint. Vidi enim ego hoc,non ita Ndem,in quodam aegroto, cuius crura immobilitate,&conuulsione tenebantur . cum exurgere vix vi e lecto possit,manifeste trahebatur secundum lumbos in anteriorem Partem,ille dies multos niti non poterat musculis abdominis, ac proinde neque deijcere, neque deiiciebat quidem omnino, nisi alius eius ventrem comprimeret'liadam ligatura,quam ex fasciis,reserent em figura positu ipsos musculos ego machinatus lum. Tunc sane ille aegrotus non sine periculo acciperet vehemens pharmacum, traherentur en: m in ventrem plura quam deiici possent,& immanentia,in proximas partes, male affectasi inbiberentur, tamen praeter hanc musculorum allectionem,nihil esset potius medicamento expurgante,pto redundantis humoris specie sed de debilibus quoque musculis,adhibita arte , ut deiectio fiat expurgatione leuio,i, repetita est opus,ut tractio quidem nulla fiat maior quam deiectio, excrementa vero evacuentur paulatim quo sane modo ego dictum gegrotum curaui. Dicere ergo possamus Hippocratem prohibere expurgationem fortem .idque non in omni conuulsione, sed ea per quam musculi abdominis afficiantur, ut per dictum Emprosiliotonum fieri solet. Quod ad dictas igitur dubitationes
attinet, haec occurrunt,nunc autoris verba percurramus. Huic
inquit di neque sebris neq; somnus superuenerit , subsecutae. que urinae cocitionem habentes venerint, sudores decreto xij, vinum creticum vinosum 4 reliqua. Non sane haec dicit, qtiod si haec supervcnerint, aliter curandi sint,sed quod haec superuenientia solent soluere conuulsionem, ita talia curatione opus non sit Perinde est ergo acs diceret, haec affectio febre sirpe citeniente soluitur aut etiam superueniente sommo cui succedant concoctae urin ,aut superuenientibus sudoribus decretorij Hi enim euacuatione te is resolutione, somnus cui
275쪽
Ictumn succedant, concoctione possint conuulsionem curare. Si nihil horum superueniat curatione, multis auxilijs est opus. Primum iubet vinum creticum vinosum,quasi nunc dicas e sancto martino, quod quo casu conferre possis dictu nia me iam est,t polentam coctam edere , hanc non ut medicamentum,sed alimenti minime noxii loco dat. Nimiruna erat in usu antiquis id edulium.Deinde cerato inungere. Id ceratum possit esse simplex ex cera,&oleo, aut compositum, ut quod ex oleo vulpino,aut laurino,aut ex castoreo paretur , aut pol mem aliqvcm praeter oleum,desceram accipiat, ut origani, aut labendulae aut castorei aut sulphuris, aut alterius rei acris , resoluentis facultatis: Contegere crura,pannis scilicet,lancis
aut lineis,aut pellibus perluendo usque ad pedes calidis irrigationibus in pelvis,aut aqua scilicet sola aut decoctis heruaruaut radicum,aut aliarum rerum medicamentosarum. Et brachia usquead digitos inuoluere,&spinam a ceruice usque ad coxam molli pelleperuncta pinguedine,& cera emolliendi sci licet neruos causa. Potest vero esse inunctio haec etiana,simplicior aut medicamentosa Debet vero ita inuolui ut anteriora etiam contineat inunctapellis, ut ampla scilicet si pellis neque sollim posteriorem spinae partem,sed latera, Manteriorem
etiam partem corporis cci:tineat,nisi viscera, quae ad anteri res spectant partes, id fieri prohibeant. Et intermittens so-menta,quae per utriculos,calidam aquam infundere,vi linteolum circuntendere,& in lecto hominem collocare,ut per quietem, contectum corpus medicaminibus fruatur Aluum vero inquito ne moueris nisi glande si longo tempore sine deiectione fuerit,alioqui ne glande quidem moue. Quatenus, quo casu uere hoc dici possit explicuimus Atque si bene tibi siccesserit. Hie haud dubie desunt verba aliquot, dicendum enim fuit,atque si bene tibi successerit,bene habet, per actaque ita suerit curatio Sin minus inquit velut ad ultima ueniens
iam auxilia )modi radicem terens in uino adorato,&daucum potu da,mane rei uno antequam madefeceris, balneo scilicee
aut inunctione. Non constat quid si modus:uerum fierit her-ua aliqua,dauco facultate similis, calida s& sicca, tenuium partium ouens sudore,&iriuam sortiter. Hac eade inteli
276쪽
ne parati possint potiones ex valeriana, aEt ex seseli reexum numeris at iis, ut etiam ex ligno gilaiaco , aut Zarra parilla vocata,aut chin 'adice,quae datae ut hic praecipitur ieiunissummo mane multis diebus, absumendo excrementa, mouendo dictas euacuationes , persanare hanc assectionem possint. Atque post haec cito farinam coctam tepidam edat multam, non adeo ut gravet, sed ut pro corporis alimento satis sit,&bibat vinum cum volet, hoc est si videbitur ob naturam iosuetudinem hominis, bene temperatum non enim datur nunc ut medicamentiam,velut nuper, sed ut potus familiaris. Atque
inquit si hac ratione tibi res cedet bene, sin minus praedicere oportet immedicabile esse malu , 4 curatione desilere, multi enim medici ridiculi fiunt, duras iam Mimmedicabiles affectiones,conantes demoliri.
Morbi autem omnes soluuntur, aut per os aut per ativum,aut per vesicam,aut alis aliquo articulo. Sudoris autem species communis omnibus. Morbi qui non sunt omnino exigui non soluuntur tutosne euacuatione aliqua manifesta,aut abscessu, nis raro in pueris: quorum quia insensilis euacuatio longe maior est quam adultorum,morbi seluuntur,ut Gal.testatur, aliquando per somnum altiorem citra euacuationem manifesta Proinde dicit Hippocrates morbos omnes pendentes scilicet ex materiai,&magnos solui aut per os, aut per aluu, aut per vesica, aut aliquo alio articulo,hoc est,aut per abscessum nimirum in articulos solent abscessus fieri aut per sudorem .Quonia vero euacuationes, peros,aluum, aut vesicam, morbis quorunda partiuvidentur esse peculiares,quae per os ventri superiori,quae per aluum inferiori. cauae parti iecoris,qua per vesicam, renibus gibbae parti hepatis .dicit, sudore partes omnes aeque respicere,quia versus quaq; fieri possunt,4 communes esse morbis omnibus. Constat non his solum potis solui posse morbos:nam fluxu saguinis ex naribus,&ex utero, himorhoydibus soluuntur multi.Verum Hippocrates videtur meminisse euacuationuin
277쪽
tionum genere naturalium,&aetati omni communium.Na fluxus sanguinis nullus est naturalis praeter menstruum,qui non est
Helleborum autem dare oportet quibus a capitefertur fluxit uicunq; autem ex abscessibus,aut bleborrhagia,
aut ob intemperantiam, aut ob aliquam aliam fortem causam, suppurati sunt,ne des helleborum his, qui huiusmodi sunt. eque enim proderit. Atquese quid patiatur, causa
videbitu es helleborua. Si vero diuoluatur corpus, aut dolorsi in capite, et impleantur aures:aut nares, Ne sipse tum:aut genuum grauitas,aut corporis moles maior solita, quodcunque horum contigerit,neque expotibu . nequeex venere, neque ex merore, neque ob curas, neque ob vigilias,etenim se aliquam barum habeat causam, ad hac oportet dirigere curationem.
E 'λλεβορίζειν seu helleboro uti apud Hippocratem,ut aliis
loca monui, non solum est helleborum propinare , sed omnino uti expurgatione, ita vero loquebatur quia helleborus erat nobilissimum medicamentorum exsurgantium, quibus ea tempestate utebantur. Narrat ergo nunc, quibus dari debeat , quibus nonmon sane omnes, sed quasdam di ostiones recenses. Primum inquit dari debere quibus a capite sere fluxio,siue in thoracem,siue in vetriculum siue in parte aliam feratur. Intellige vero non quancunq; leviculam fluxione,multae enim excitantur leui occasiones cessant sponte: sed fluxionem diuturnam, magnam . Talis haud dubie excrementoruredundantiam fgnificat in capite,quod gignat,vel in toto corpore,cti in caput mittat Neque sane minus, fluxio a nuda capitis inteperie incoeperit,ea enim ipsa intemperies, excremeta congesserit vel aliude recipere secerit, a bus ipsa iam inteperies mutuo conseruetur. Porro si di luat corpus,ut enervatuesse videatur,& grauiter sese loco moueat, aut dolor capitissi,non qualiscunque,sed grauans,magnus,& diuturnus:vel impleantur aures,ut quibus repletis auditorijs poris fit grauis auditus,aut narra, utiIs qui obturatis naribus dissiculae respis Iear,
278쪽
rent,vel sputum,hoc est sputi instrumenta, pulmo scilicet Maspers arterit impleantur, aut accidat genuum grauitas, hoc est
dolor grauans genuum,aut eadem ratione,aliorum articuloruaut corporis moles maior lolita , ut euenit ijs qui intumescunt praeternaturam, quodcunque horum contigerit helleborum clare iubet:quia haec omnia excrementorum redundantiam indicant. Verum addit,neque ex potibus,neque ex venere neque ex merore neque ob vigilias neque ob curas proces erint. Nimirum ex vino faepe fiunt haec, corporis di lutio,grauitas capitis, surditas,& aflectio coriis similis,quindi venae tument, tota corporis molles,4 expectato solum tempore soluendae crapuli evanescunt. Ex venere etiam quidam haec patiuntur omnia,laborantes penuria magis quam redundantia,atque etsi maxime malis succis sunt sunt in etiam debiles, ut helleb rum non sustineant, sed refectione potius indigeant, iurgatione per epicrasm: Ob curas etiam,merorem. vigilias languent quida grauati capite, loco vix se mouetes,respirantes cuangustia,qui cociliato lomno solatiis,4 hilari Guictu,aut,ad haec ipsa oci mutatione, magis indiget,qua alia curatione:oblisc dicit Etenim si quampiam harum habeat causam,ad eam
oportet dirigere curationem. Sed quibus dari helleboru prohibeat,enarremus. Suppuratis, hoc est pus intra thoracem habentibus dari prohibet,sive ex abscessibus ruptis sit suppuratio facta, ut quibus ex pleuritide, aut perineumonia siue exilit
hori fiagia, ut quibus ex hemoptoyca passione: siue ob intemperantiam in victu,nunirum qui intemperanter vivunt congerunt multam pituitam in lateribus, quae partim ibi genita,partim e capite aut toto corpore influens,ibi putrescit,abitque in Pis. ut primo lib.de morbis ab Hippocrate dicitur. Non enim necesse est . ut qui suppuratione laborat, plauriticus suerit,aut perineumonicus fieri enim potuerit suppuratus ob redundantiam excrementorum, quam intemperantia victus peperit, ut diximus,aut ob sortem aliam causam,ut ob vulnus,aut plagam contundentem Vtcunque denique factus sit homo suppuratias ne des,inquit, hellaborum, neque enim proderit, atque squid deinde patiatur grauius, causa videbitur esse helleborus, Galen.alios quidem suppuratos expurganti medicamento non iuuari
279쪽
iuuari fatetur,eos vero qui ob intemperantiam sint negat Videtur enim, cum eorum morbus a crudorum coeperit mutatitudincia expurgatione debere incipere,curatio. Mihi vero etsi a multitudine coeperit malum,ubi iam suppurati sint sacti, & tabescere coeperint quod mox succedit nequaquam videm tur iuuari posse, sed alias euacuationes moliendas, ut excreationem facilem,& emunctionems a capite malum coeperit.ctui vero lutionem vitandam. Haec enim non solum pharmaco quod per se vim habet ealfaciendi siccandi, sed sponte etiam ficta periculosa est ijs qui tabescunt, utinaphorismo dicitur,atque adeo ei qui tenetur a perineumonia, aut a plauritide cum ad suppurationem res vertitur. Ex thorace enim quam minimum trahitur in aluum & succi crasu qualis pus est nihil, & interim deijcitur virtus. Aliquanto maior pesest
iniurgatione per urinas, ob arteria, quibus ex magna renes
pendent, omnium autem optima eius morbi solutio est, puris facilis: copiosa excreatio.
Dolores ex itinere reum, citis umbarum, quacunque resti antes dolant oecasimem aliquam haben tes . sepius enim consueuerunt dolores ex crapula tibis
instantibus in lumbas ct in coxam venire quibus tali fuerint urina dissicultas accedit inum iter causa es coria
et item ct raucedinis. D Vas aisectiones memorat, Fae a duabus causis praecipue
fieri: augeri coleverut urinae difficultatem cathae ros,quae a magna assiduaque ex itinere defatigatione, ta multo cibo, potu nasci selent.Certe nihil experimento magis notum est, quam eos qui ad horum utrumuis sint parati, itinera&voracitate laedi. Iter quidem praecipue difficultatem urinnsolet facere quia distributionem inordinatam facit excrementorum, per quam in angustas vias impingunt quaedam crassa, in eas pr cipue quibus urina redditur,quia siue pedes,sive ques, iter agat quis, plurimu secundum renes vesicam laborat corpus,& cocutitur. Accedit quod qui iter gut usq; adinciatig
280쪽
tionem, intempestiue mouentur mox a cibo , ob quam igitur causam pueri calculis vescet iiij strangurijs obnoxij sunt, fiunt etiam de id qui non habent motuidi cibo certas, destinatasque horas, sed victu utuntur tumultuario, ut qui iter agunt. Voracitas catarrhos videtur potius nata facere, mittutur enime partibus in partes,quae in singulis redundant. Verum haec facit straguria, defatigatio ex itinere catarrhos,suntque dicis passiones quodammodo analogae, iisdem de causis natae fieri,& eisdem hominibus. Nam voracitas replet crassis,& angustarum viarum parit obstructiones, .haec prici pue est pueri.
Iium morborum causa:exercitatio nimia non replet, sed distribuit nimis,& ita iis per naturales meatus erant evacuanda, rafacit in caput,inoracem ut partes alias cietque pro naturalibus efluxibus, fluxiones praeternaturam.Non autem facit haec iter quodcunque, neque quicunque satietas, sed iter quod utique ad defatigationem, voracitas quae usque ad corporis r pletionem processerunt. Defatigationem ex itinere indicant dolores laterum, dorsi lumborum, aut coxae,aut quorundam , omniumue horum repletionem ex voracitate dolores inter respirandum,ex inflatione quam crapula,& cibi secerint, oboristi: qui dolores non solum secundum hypochondria thoracem, sed secundum lumbos etiam: coxas, ahquando sentiri consueuerunt.quibus igitur,inquit,talia fuerint,vrinae difficultas accedit,aut magnus catarrhus quia ut satietas: iter est horum causa strangurificilicetvi cortrae: raucedinis.
Queeunque vero a dietisplurima quidem quiuis,ut e
suetudinem Nictu s mutauerit praecipue , declarat. Etenim
quicunq; non soliti prandere pransi sunt, tumor magnae ipsi ventris, domitatio, plethora.Si asit super uaue'
rint, aluus turbabit. Confert autem hos lotos dormire, ex citatos autem deambula e lente crebros circuitus , atques entrem exonerauerit,coenare, bibere mum pauci sed meraciussier,non exonerauerit,entrem, inungere