장음표시 사용
61쪽
tari debet irantum sit necessarium,nihil tamen praeterea. Proinde dum praeter methodum datur ptissana ob urgentiam, ne que multa neque crassa neque ante septimum aut nonum diem dari debet,si aeger validus sit,s enim non serant vires dandurn est quantum 'iraiidocunque poscent. Itaque potionibus tridentibus ex ventricillo ita succurritur, si tamen vetustus cibus non subi)t,sed haeret in intestinis,ipse impediet recentis cibi ex ventriculo descensum,quare frustra laborabitur potionibus nis seces subducantur, utendum ergo erit clystere si sortis fuerit virtus: vigeat aetas, sin minus glande,nisi sponte exierit bene. Quo loco confideratione dignum in primis est, quanto studio Hippocrates velit deuitare omnia auxilia, utque eis uti nollit, nisi necessitate compulsis Nam ne glandem quidem immitti leuiter permittit,sed nisi sponte exierit aluus Quas diceret, si enim citra eam potest aluus deonerari,ne glande quidem utendum . Quid enim aliud instrumenta medica faciunt, nisi valde neces ata sint,quam negotium facessere naturat considera praeterea quam cautus si Hippocrates, quam longe absita temeritate, qui ad clysteris usum exigit ut facultas sortis sit, Maetas firma Certe veteres sortioribus clysteribus uti consueuerant,ee Atiioribus inquam paratis, x longe plus infundere quam
nunc, proinde plus virium ad id sustinendum exigebant, it potentiori auxilio fidebant. Videas enim saepissime Hippocratem in epi demi sin difficillimis curationibus ut pristantissimi 'auxilii clysteris mentionem sacere. Verum ad seces duratas noopus erat clystere ex toto corpore trahente, sed extergentes tan& emolient quare minus videbatur tam multas vires exigere. Sed solum,ne homo esset debilissimus. Quid enim Anui quid si feces sena durae4 impactae sunt, non utemur clystere quid si glans non sustici tyan casus iam est incurabilis: non certe, Ted Hippocrates hoc dicit,nos commoners, ut quocunque auxilio uti velimus, curemus sit lacultas quae satis superque ferre possit. Tutissime enim ita proceditur Nam etsi quid a medico peccetur 'nihil autem peccare magis quam humanum est)cum facultas est fortior qtiam pro auxiliorum magnitudine possunt etiam errata vinci. Non tamen proinde si nodetur tam
tuto procedere, res vigeat, supersedendunt a curatione est,
62쪽
sed tentandum etiam aliquando cum temeritate aliquid. Occasione mavum dandae forbitionis hanc maxime ei nari oportet oeper initia . per totum molium. Cum quidem pedes figidi,sint, abstinere oportet Arbitionis exhia
Limne,praecipue autem a potu abstinendum cum autem calor ad pedes descenderit,iunc dare. putare plurimum hosse occasionem,in omnibus morbis, recipue autem tu acu tys, maxime in magis fe icitantibus, in maximo periculo constituιι S. HA tenus loqitutus est de tepore uniuersali quo dari aut
non dari debet cibus, docens in totius morbi principio austinendum, Que dum dolor remittato os madescat, 2 se, sexierint, cibus descenderit:nunc de tempore particulari, hora cibo accommodata agit,dicens in principio.paroxismi abstinendum a cibo: potu esse, dandum vero in inclinatione idque obseruandum circa principia: per totum morbu. nimirum pedes&reliqua partes extremas refrigerari, principij est,quia calor accurrit ad viscera,& ab extremis partibus, se subtrahit:calorem vero ad pedes descedi S,est inclinationis,quia tunc temporis haligines ustae per extremas partes expirant. Si
mile ergo est quod nuc dicit,&quod in aphorismo undecimusectionis primae, praeterquam quod illic dicitur in paroxismis abstinendum,quia,cibum dare in illis noxium est,hic vero definitur quae paroxysmi pars sit ad cibum capiendum ineptissima quae minus inepta. Nimirum in ipso paroxismi principio cumaximo,in inclinatione cum minimo periculo datur. Quia in principio periclitatur reconditus calor velut a viridibus lignis suffocari,crudi autem cibi,obruunt. Maiori autem cum pericula datur ea occasione stigidus potus quam cibus,qui potus de obruit, in constipatum calorem consertim incidens, refrigeo ratione extinguit. Non tamen ut potus frigidus minus etiam quam cibus dandus in principio paroxysmi, ita in inclinatione est minus utilis, quin potius, cibus si fieri potest, ne per totum
63쪽
potum vero in pleri'i febribus,non solu licet sed etiam expedit dare inclinante febre,atq, adeo in quibusdam vigente utin- clinet plus autem aut minus, citius aut tardius, frigidiusqi aut minus frigidum,ut fibris in cimabit magis ad biliosam, aut pituitosam Dicta sunt multa alia ad hunc locum pertinentia in commentatione dicti aphorismi, ubi docuimus ab hac regula excipi debere biliosos valde,&qui picrocholicum sint, citra partis alicuius phlegmonem,aut putrescentiam,bilis ustione febricitant: illos enim oportet ventriculo non omnino cibo vacuo paroxy'mum expectare, aut in i pis paroxysmo accipere: quia aliter non possunt bilis confluxum in ventriculu sustinere, A magis periclitant a syncope cardiaca quam a calidi suffocatione. Exagerat deinde Hippocrates hoc praeceptum, dicens putare oportere plurimum posse occasione cibi exhibedi.Ce te tantum potest, ut putem plurimos ob male institutum victu periis se,qui alioqui fuissent liberati atque aded plurimos solo. ictu liberatos esse a maximis morbis citra aliam curationem Dicit plurimum posse in morbis,praecipue autem in acutis, nuxime in magis febricitantibus,& m maximo periculo constitutis.Haec dicit alludens ad ea quae in prooemio dixit,puta victus institutione rem magnam esse pricipue in morbis acutis quorum subres continui sunt,& occidunt. Sed dices quo pacto potest pertinere haec occasio cibi pribendi ad acutos morbos,n5 enim videntur m acutis febribus accidere frigora rigores authororres, sed in solis intermittentibus, quae neque periculosae
sunt neque acuti. Certe multi continuae febres sunt horridae,vevocatae emi tertiani, aliae ob alias occasiones.Sed pretier has omnes,quae non sunt cotinentes,habent exacerbationes, in quarum principijs accidit pulsus constrictio, atque adeo in multis
etiam quidam rei geratio pedum . In omnibus autem cauendum est cibum dare in exacerbationis principio, In acutis vere, ut sunt periculosioram mutabiliora, citeris paribus quodcunque erratum habet plus periculi.
J Vti autem orimum maxime quidem eremore,deinde au
64쪽
H in sane inpleuritide ierineumonia manifestum est,
quia in his incipiendua tenuiori cibo,procedendumque ad cras oresedia in alijs febribus,ni tritissanae assueuerint groti, non erit praeter rem aptissanae cremore incipere, ut mutatio consuetudinis paulatim fiat, poterit enim ita etia dari plus in principio,aucta quantitate cremoris quantum tenuitate sup rat Hlc vero debes facere sessum pscriptas coiecturas dilige- ter cosideram,an psutura an vero laesurasit piissana.Qtiia.n hic non diligenter considerabant, quidam attendentes commoditates pii stansoporisne emis commendabant summopere piis sanam .aliividentes incommoda ex ptissana accepta importune imputantes ea ipsi ptillanar,dicebant ea nihil esse deterius. Vides ergo ut in dilutione proposits in principio qu stionis totius libri huius primi, qui hic iuxta Galeni partitionem initur constitutio fuerit.
TVR h autem lateris siue in principio fiat, siue posteati non es calidis fomentis tentare solvere
L - dolorenet. Nomen doloris lateris hic non de vera pleuritide solum,
quae in inflammatione lateris habet essentiam,dicitur,sed de quocunque lateris dolore. Hanc enim ob causam, tam varia curandi huius doloris rationem scribit scripturus alioqui simpliciorem Nimirum vera pleuritis non admodum potest dissidere,cum omnis sit inflammatio,siue exquisitior aliq'lanto, siue alterius generis tumoris aliquantusit particeps,sive membrana succingentem costas siue musculos solum teneat Inomia itaque pleuritide ea curatio erit idonea quam inflammatio petit adiuncta partis indicatione . Verum dolores laterum a diuem sis morborum generibus nascuntur:nam 4 inflammatione, a flatibus M a succis crudis eo loco haerentibus,d a quali cu-que in latus incumbente destillatione,quin etiam ab allectionibus hepatis aut lienis ob alligationem eorum viscerum collis infernis. Nihilominus possunt curationes omnium dolorii lateris
65쪽
reris habere praeceptionem aliquam communem, praecipite ita initio Omnes enim morbi qui sunt eatenus similes,ut ambagui. tas aliqua in eorum dignotione esse possit,in initio minime dignosci possunt. prona de curationes minime differunt, cu v ro procedunt.& aperte differunt, curationes etiam iaciunt dissidere Ut doloris colici tephritici imprimis eadem, postea curatio satis diuersa est. Ita haec praeceptio ad omne lateris dolorem pertinet. Dolorem lateras,sue in principio fiat,id est nullo alio morbo praegresso siue postea,ali succedens, non ab re est tentare calidis sementis dissoluere. Filant vero saepe nam de hoc dubitant quidam nisterici utroque modo, utriqtie laterum dolores,& verae pleuritides, reliqui laterum dolores a principio tollea inamquam verae pleuritides crebrius fialint a principio quam multae aliae inflammationes internae, ut quae phrenitides, quae lethargi verum alijs morbis succeduci graue dinibus praecipue cum male curantur. Sed tali j quicu-que morbi possunt postremo in pleuritides eii adere,quod sane genus lethalis abscessus est . Itaque utcunque dolor incipiat i tus obsidere oportet tentare calidis fomentis distatuere. Quo fit, illud tentare non ad morbi cognitionem pertineat,ut ple
atque accipiunt,quasi somentis tentantes an vera pleuritis sit,an non, quan uoquidem in vera pleuri de fomentis tentandum est sed ad curationem. basi tentare debeas an mentis curari possit,tae,nisi opus sit, maioribus auxiliis utaris. Sed quoniam tentantes admovemus sementa coiistat non semper admouenda esse sed tunc solum cum spes aliqua esse potest , sore ut solis
fomentis cedant dolo res: nimirum si dolores ex statu aut succis frigidis sunt cedent somentis calidis, latrara ratione,nisi causae plurimum redundent,nam ita etiam opus erit prius expurgare totum corpus:ac nonunquam etiam mittere sanguinem, ne dotar alia ex causa incipiens,sanguinem conuocans inflamma
tionem faciat. Sed Minflammationes laterum si exiguae sint, corpore vacuo, possint fi)mentis lis cedere, & quia omenta
quod in parte est di luent, dantia dolorem Canodina cusint qui mouebat,mirtionem cessare fac: ent. Nam cum aliae nonullae trahendi causae sint,nulla est cum dolore colaferende:quaru cum dolor Buxionis c uia max:rnili ,anodam in corporibus
66쪽
non admodum plenis fluxiones sedantia sint, non minus quana quae repercutiunt.Verum siquis mox ac accedit ad aegrotu,vi'
det quinque pleuritidis signat haec sunt, foris perpetu dolor
Pungens,lusiis,difficultas respirationis, repulsus durus cospicua& magna,male faciet incipiens fomencis,ac non potius amissione sanguinis. Si etiam videat,citrihaec,lateris dolorem, sum magna tamen redundantia excrementorum in toto corpoxe,ab expurgatione debebit incipere, his enim casibus nulla spes est fore ut solis somentis res cedat. Alioqui agendum esta principio sementis calidis, quia partis natura non si rifrig cla,neque repercutientia,sed laxantibus,ab initio indicat uti. .
Calidorum autem fomentorum optim est aqua cali mda,in tre,aut in esca, aut in aeneo uase,aut in exustaeeo. USusternere autem oportet molle aliquid ad latus, lenitatis gratia Bonum autem, stongiam mollem maguam ex εσqua expressam apponere ontegereque liuteo fomentum opo/tet,plurienim tempore 'ficiet, permanebit, simul que ne apor ad aegrotantis spirituin feraturmisi ideatur hoc etiam utile ad aliquid se, est enim cum ad aliquid oportet. dbuc autem reordeum, eruum in aceto du oto,ut paulo acidiussit,quam ut quis bibere post, macerata ae feruefacti in marsupia coniecta,apponere, fur fures eodem modo . Fomentum autem siccum praebeut sal P milium torefactum,in laneis Iaculis conuenientissim v. Etenim teneo blandum en milium. Fomenta differentiam recipiunt ex facultate qua sunt &ex instrumentis quibus admouentur,desex substantiae modo. Ex facultate quod simplicia sint& medicamentosarum facultatum expertia,aut medicamelosa,& insignibus praedita qualitatibus:ex instrumentis,quod admoueantur in utre,vesica, ut vase neo,aut crustaceo,aut in spongia,aut in lineis, laneisve saculis, si quae alia ratio est admouendi: ex substantii modo, Ahumiduin sementum sit,aut siccum. Hum dum enim hic, ut
67쪽
multis alijs locis,vocat Hippocrates quod fluxile&liquidum siccum vero quod blidum humoris expers rvt humidum sit
decoctiam quodcunque etiam succissimarum heruarum, merum acre,& illud quodcunque liquidum:siccum vero quidquid in sacvlit admouetur,quacunque facultate sit. Ita enim accipi hic duo hic nomina conflat, quia cum meminisset duora sementorum aquae scilicet solius,& aceti diluti cum hordeo eruo, apponens tertium puta iaculos sale milio torrefactis platnos, dicit, siccum autem sementum quasi duo priora humida suerint constit vero si facultatem consideres, secundum sinmentum fuisse siccum nam ex hordeo,milio,& aceto. Constat
ergo humidum siccumque hic dici fluxi le& solidum, ut libel- Io de alimento,ubi diuidit alimentum in humidum&siccum,2 ' idest potabile,& solidum. Quanquam Eacistas siccandi aut humectandi in dictis tribus fomentis substantiae modo propor, tione respondet,ut enim secundum siccius est primo,ita dolidius, quia constat cremore Ieminibus comistis: it tertio minus sccum , ita minus solidum Sed contingit dubitare, cur dicat aquam calidam esse optimum omnium fomentorum Gim ad qusdam sint alia potiora Ubi enim fiatus multi ac cras s sint, succi crudi multa R denti , melius sit secundum, quod succos absumere potius, cincindere possit, ac tertium quod hqc potentius adhuc pristet,&fatus dissipet.Tunc ergo solum
aqua sit optimum omentum , cum potentiori non sit opus ut eum succus tenuis biliosus aut salsus aut inflammatio exigui, aut flatus tenues,alioqui alia sint meliora. Cur ergo simpliciter dicitur aqua omnium optima An quia leuissimum auxilium,. ouoad fieri potest tale exoptandum in quia simplicissimu
facultatibus efficacibus maxime carens,tale vero cum st,ad assectiones quibus congruit omnium maxime est congruens , sed δε aliis omnibus,si res est dubia,& de succi specie,aut anfectionis magnitud me dubitatur minima cum noxa admou
tur. Secundum sotaetum videri positi alicui minime huic morbo congruens, s recte hactenus dictum est , indicatione huius partis prohiberi refrigerantia Madstringentia mordeu enim rigidum est,acetum frigidum Mastringens. Sed oportet considerare acetum adeo dilutum vim suam magna ex parte depo
68쪽
nere, Iordeifigus erui calore temperati, ut totum fomem tum moderatum sit. Porro haec omenta non dimittuntur in parte, sed admouentur actu calida, retinentur solum dum is calor durat,mox abi j ciuntur. Omnia autem quacunque facultate tint operantur primo occursu secundum id quod actu habent,etsi id illis per accidens insit deinde diutius manentiarecidunt in facultatem quae per se inest. Fomenta ergo quae calida admouentur cum non vltra primum occursum retineantur in parte, necesse est calefaciant , etsi alioqui calida non inti Haec&huiusmodi omnia,quae liquida sint,admocleri possunt in utre aut vesica, aut spongia imbuta ac expressa, aut vase aliquo duro , ut neo aut testaceo, hoc est parato ex concha animalis alicuius grandioris eorum quae vocantur ostracoderma atqui eodem modo fieri potest vas fictile. Habent enim aliqui vasa huiusmodi talia ut admoueri idonea sint,lateri, aut ventri,aut humero aut coxae Constat vero haec debere esse ac comodata magnitudine figura, ut partibus apte admoueantur.Mihi vero magis probantur fometa in uesica aut utre, quia moliora,& ob id semiplena melius admouentur, per eas peliculas succi vis melius transmittit, in aeneo enim aut testaceo vase, haud multu interesse puro, aqua calida contineatur, an alius quiuis calidus succus Admodum etiam admotionis pertinen
tia scribit Hippocrates quaedam quorum caput est,ut cum quam inima molesti, admoueatur. Nan in alijs omnibus medicis auxilijs,molestia quoad fieri possit,uilada est Substernere ergo
oportet molle aliquid lateri,ut linteum aut lanam lenitatis gratia.Constat vero hoc devasis solum aeneis aut testaceis intelligi, non etiam de vire aut vesica,quae per est mollia lanian admouenda spongia duo admonet,ut admoueatur expresse ne succus versus quaq; per corpus es fluat, ut spongia admota linteo c6- tegatur,ut calor diutius permaneat,sufficiatq neq; opus sit crebro spogias mutad ambieti aeri locu dare,&ne vapor ab spogia ad os Mnares efferatur faciatq; diruiliore respiratione:nisi, inquit,videatur, hoc etiam utile ad aliquid esse, in n. aliquando utile. Hoc sane consideratione dignum est Videtur enim nulla re melius thoracis capitisti pulmonis malis succurri
Posse quam vapore.Nait crassa intestina cisteribiu,vetricuis
69쪽
vomitoriis, renibus diu reticis, succurritur, quia hae in partes
pertingunt,ita& vaporibus videtur partibus respirantibus succurrendum. Nihil enim aliud fertur in eas partes integrum. Non ergo videtur cauendum,ne vapor in spiritum feratur thorace laborantesed procurandum potius,si id quod admouebatur idoneum erat medicamentu,talis enim erit etia vapor. Ego sane vaporibus saepe utor e thoracis assectiones: capitis, admouens lectulis aegrotantium, lebetes cum decoctis idoneis, aut in prunis sussitus.Nimirum putari possunt vapores coquentes&incidentes ut res exiget. Quares pe oportebit sinere ut vapores ex admotis spongijs efferantur, quo dum sementa e terius admota dolorem sedant,& succos ac flatus discutiunt,vapores intro lati coquant aut siccent non tamen semper id erit utile.Nam si magna periculi de urgentia pars est in dissiculi te respirationis,ut saepe est,prohibere oportet vapores,illi enim etsi coquendo aut incidendo prodesse deinceps possent, mox tamen irimo occursu non possunt non dissicultatem respirationis augere, in qua periculum maximum esse ponebamus. Hoc ergo casu satius ierit fouere latus calidis ad os autem nares aerem temperare. Si etiam thorax a capite recipiat,fieri poterit,ut sementum thoraci bene faciat vapor vero caput repleat Juxionem augeat.Qtia notiam aliquando esse poterunt pariter utilia sementum thoraci capiti vapor Vt statuoso thorace, humido capite, & corpore non adhuc redundante
excrementis, admoueantur lateribus facilli ex cumino, faculi
enim thoracem, vapor caput siccabit. Multas huiusmodi assectiones possis per te meditari,quibus vaporem sementorum in spiritum es 4ri utilest, multas etiam quibus noxium. Cum noxium esse videbitur prohibere poteris ut Hippocrates dicit
linteis menta obuoluens Tertium fomentum siccum maxime est: nam sal& milium talia per se sunt,& torrefactione fit siccandi ac calefaciendi facultati accessio. Commendatur miis Ilii quod pondere sit leue,ac non c6primens, lene, minimeq; exasperans nimiru deuitada molestia est Caelius Aurelianus emethodicor secta secutus soranu obi jcit sale ustu acre esse ac necessario febres accederer miliu torefactu graveoles esse,&ca
γ,it grave. His respondemus, ve siccans valde: acre semetum
70쪽
vsurpari salem ab Hippocrate non pro quocunque pleuritico sed in quo siccatione maxima opus sit. M lis graveolentia non probatur, sed neque ullum aliud est auxilium magnum quod nulla ratione obsti
Sesuit autem emollitio huiusmodi etiam dolores classiculam uitiligentesssectio autem non similiter Diuit dolorem, nisi ad clauiculam dolor peclingat.
E Mollitionem vocat anodinorum admotionem, commeadat vero eam hoc nomine, quod ad omnes dolores laterum sit utilis, non ut sectio venae qui non aeque omnes soluit sed eos qui attingunt clauiculam.Hoc per anticipationem nucdicitur,mox enim explicabitur,diceturque iterum.
si autem non*Iuitu ad βmenta οἰον,non expedit malto tempore calfacere,etentasceat Me pulmonem, suppurationemfacit Sed dolo significationem sui prebeat
ad clauiculam,aut grauitas in blaebium, aut circa mausemam, aut supra septum transuersum, secare iuuat eno internam in cubito. non cunctari confertim auferreban-guinem, que dum multo magis rubicundum fluat,autpro puro ct rubro lizidum Vtrunque enim euenit. Si autem
sub septo transuersio sit dolor,non praeflet autem fuisgnim
cationem ad elauiculam, mollire oportet aluum aut helleboro nigro,aut peuio,nigio quidem daucum,aut seseli, aut cuminum, canisum, aut aliud quidpiam eorum qua bene olent, miscendo: pepli autemsuccumsilphi, Verum eis hac misceas,eiusdem modisiunt .Euacuat autem nigrum melius, ad indicatione magis facitquEm pepliurpepli veris quam nurumstatus magis pellis Ambo autem doloremsedant.Sedant autem Malia multa,aluum subducentia. Optima autem fiunt hae,eorum qua ego noui.alioqui ct ea quamsorbitionibus dantur,aluum subducentia prosunt quacu-