장음표시 사용
91쪽
partiu temperie. Nam quidam a quibusdam cause facile quida difficile laeduntur. Velut nunc pycrocholi aut ob compositi
ni vitium auctemperamenti,plurimum laeduntur ieiunio,pituitos quam minimum nimirum natum ad quosdam morbos mesius,ad quosdam deterius habent. Itaque dicit nunc Hippocrates sufficiens hoc signum est, quod maximae mutationes ci ca naturas habitus, idest differetiae. maximae positionis aut teperamet naturalis,maxime morbos factu idest multu faciutut hi aut illi morbi fiant,&ab his aut illis causis:hoitalidantur.
4 Neque igitur Hiempective neque fortes vafri inania
tiones facere oportet: neque cum morbi vigerit dieque cum si instammatione consistunt ostierre, neque reperiri, aut huc aut ita quippiam in re tota mutare. 3 Pilogus est hic eorum quae dicta hactssus simi Dihi e
M go, non oportere facere inanitiones vasorum series, que intempestive, velut sane cin aphorismo dictum est, quo prohibet inanitiones ad extremum duceis Sed neque resectio ne sortes fici debent, rut intempestive.quό significans dixit, neque cum morbi figent, aut inflammatibne consilirunt, idest cum sebres maxime ardent, offerre oporto G in trum nunquamagis intem muliue offertur cibus quam cum febres in summo vigore consiliunt,quaesiti aphoris o dicitur tunc, larum ante illud subtrahendus est, proinde velut exemptu intempestiuὸ xhibiti cibi scribetos,dixit, neq; cu morbi vigent, intellige tu etiam, neque inaccesionibus, neque cum ci Risprior noni . scendit,aut denique cum aliquid deest eorum iis primo libro dcfnita sunt. Neque deniq; oportet repente quippiam huc aut illuc mutare in re tota .Hoc eit,neque in visius institutione, neque m auxiliorum se neque in ulla aliare arum quae ad medi cum spectῆnt. Nam neque repente euacuare aut replere,aut calfacere, aut refrigerare aut omnino quocunque modo corpus
mouere licet,quaa ut in aphorismo Ecitur periculosum est a Moiue bis germana eorum, quam rem, e ri alia
92쪽
ella quis referre possit Wifacile quidem ferunt cibos,qui
bus assiisetistit, etiam si boni non sint naturaeeodem autem
do. potus:difficile Eufemferunteiis quibus non sint ueti, etiams bonisint, eoderi autem modo potustae
quae multus carnis esus praete consuetudinem assumptus facit,aut alium,aut si bium aut succus ipsius, aut caulis aut quacunque alia uulusiniοdt,proprias ires magnas babentia, mi ira νtiqo quis miretur, si qua aliasuut labores in erant ventriculis magis quam aliased se didice u quaniam maeta turbationem, umorem statum, tormes, entriculo asserat praeter consuetudinem comesa ei qui nomonsueuerit ma et scit, aut in quidempanis calidus comestu quantam stimpraeRet, ct repentinam repletionem.
propter vim seccandi, tardis descensum, quam diueles inuicem faciunt, jus alde uri qui ex toto conflati, prater consuetudii; n comesti. ma Uscca praeter
cynsuetudinem,aus humida, aut levita, quale qui acias polenta recentes non consuetis, O alia ijs qui recentibus ueti sunt, vivi potus, aquae potus praeter consa etudinem repente vicissim mutatus, O vinum aquosum, et V cum praeter consuetudinem repente potatam 'Illud enim humiditatem in super uois re facitis inferno flautum hoc vero venartim palpitationem, o capilligi aut latem ac tim. 8 bul a nis Vt im vin im siquis pr2ter consilietudinem permutetastisset' μήmbo villosa fuerint,ta
men multa in corpore altera Mi v minusquis dixerit m
arabile esse dulce, vivosum vinum repente mutata non emposse.
MVlta dicit esse dictis germana, hoc est,ad id quod dictu est pertinentia , t ex quibus facile intelligi indi cataq; pol, veru esse qJ de cosuetudine mutada dictu est,in ijs Hi verre tingui. Probare itas cipit ex ij si circa vetae tangore
93쪽
gere experimur,magnun a periculum esse in repentina mutatione consuetiiditiis, hoc modo Facile ferunt homines cibos de potus, quibus assueti sunt, etiam si boni non sint natura, difficile autem ferunt cibos motus quibus non fiant assueti, etianis finiiqni ergo periculosum est mutare repente quan cunque lconsuetudinem. nam laedentur etiam s mutentur ad meliora
Vbi animaduerte Hippocratem ubi di cit difficile serunt ciboseth potus quibus non sunt assueti , addidisse, etiamsi sint boni; non tamen bi dicit iacile ferunt quibus as ueti sunt, addidi
st,etiam si sint mali,sed etiare si non sint boni, insinuantem,a bitror,non quantacunque maliciam ciborum.& potuum poL deo consuetudine superari,ut bene seratu ed certamquadam confirmans exageransque quod dictum est, additiMinus utique mirum esse ivsus rerum i encium vires insignes quibus laedere possint eos qui repente S praeter consuetudinem viantur, plusquam res aliae, ut si quis insolitus plurimo carnium esu utatur aut alio, aut silphio, aut eius succo, aut caulis. Ille enim etsi in cibis sint, no tamen in mediocribus: moderatis, sed in medicamentosis,ge habentibus vires insignes,adeo ut I sere seu silphio hoc tempore nulli iam in cibis utantur, sed mi-rram magis esse, in alijs rebus moderatisi imis,ut maza,ut misne, ut vino, laesones insignes accidere, si quae circa ea mutatio praeter consuetudinem fiat. Vbi considera multum carnium esum ab Hippocrate poni in mapnis erratis circa victum,&in magnis laedendi causis non certe a carnes insignes habeant vires medicamentosesi pauca enim habent sed quod coquantur dissiculter, sitque grauis cibus iis qui non vesci illis consius
uerint.Dicit itaque miraberii Meritos didiceris quantam tu, bationetis, tumorem flatu , tormen, afferat mara venistriculo non constreto maZaiti. aza etsi multis modis parab rurantiqliis simplex tamen nihil erat aliud quam pulticulae polenta& aqua polenta verb, farina quifiebat ex hordeo recenti isto satis molito. Docet Gal. t. de alimentorum facultate,insinuat Hippocrates , de dieta .Ego in hoc genere pono Hmne genus pullium, ut non longe absit genus maZae a generepti illa natu ira. Hunc cibum laudauerunt antiqui,ut citra noxam
ullam in gremi'asistentem, tabariturque polenta, ad parandam
94쪽
mndammaram ad cibos,&inspersa in aqua alit vino adpi tus, quod sane tu consuetis uti amice recipiuntur in consueti eanten dictas noxas facit, quia refrigerat ac proinde inflati fatum: tormina facit.Neque solum inquit maza quae etsi esui idonea est no est tame comunis cibus,sed ipse etia panis comunis, triticeias scilicet quo quotidie utimur, laedit, si quae in eius usu consuetudinis mutatio fiat repente, ut si calidus comedatur ab eo qui frigido assueuerit,aut si purissimus ab eo si assueuerit pani conflato ex toto tritico,cu surfuribus scilicet, quem ob id autopyrum vocat Gal. i. de alimentoru facultates aut si Contra comedatur authopyrus, ab eo qui assueuerit purisiimo.
Nam calidus panis Greces educi us e sumo,praeterquam quod replens vaporibus capitis dolorem ciet sitim facit,4 repentinam repletionem:sitim,quia siccat:repletionem,quia non bene descendis repletionem enim intelligit non venarum corporis totius etsi plethorae nomine utatur,sed vetriculi: hypochodriorum, qua proinde repentina vocat. Nimiru talis repletio vel una hora fieri cosueuit, no vi totius corporis, letera multis diebus liccat vero ob vapores calidos 4gnitionis participes , qui n0ndum expirar ut nam alioqui panis recens humidior est antiquiori non bene descedit,quia est lentus, magis quam qua expiratione vaporu iam restigaratus ac nonnihil siccatus est Hanc ergo ob cam plenitudinem ventris facit quia scilicet no. descendit tempestiue, ut alij cibi ac praeterea quia fiatibus replet. Purissimi,&autopyri panis disteretia Gal. loco citato optime docuit, illu scilicet esse copiosioris, melioris nutrime-ti,huc facilioris descesus. Igit , assuetus puris,imo repete viet
autopyio,debilitabit,quia minus nutrici,&minus retinebit,ac Praeterea deteriores succos gignet:qui vero assuetus authopyro
utet purissi mo,laborabit abusadstrictione atq; ob id et plenitudine vetriculi. ut qui utebat est do ac receii.Sed maza si siccior duriorquo aut humidior Gratior,aut lentior sit solito, po- lenta ex qua parat sit vetustior,recentiorve solito, solet ob hanc causam male a ventriculo recipi,& nocere. Sed& vini, aqpotus, pr ter consuetudinem repente vicissim mutatus Issonu facit Aqua enim incoctiones, flat', & frigidas inteperies facim, inuictabit caput,& neruus Ribres ficiet. Neque solus quis
95쪽
qius ex aqua in vini maut ei vino iii aquam se transseratre Pente, laedetur sed etiamsi qui diluto affueuit repente se trans fecit ad meracu,atit caderatione,qui olrgophoro,ad vinosum.
Illud n. inquit hoc est.' od valde dilutum est, humiditatem
Dcit in summo ventre,& iti inferno fatui nimiru ventriculus Iocus est onmiu maxime pituitosus, aluus,fatuosas. Expituitosis em cibis multa pituita ventriculus senap gignit,obnatura suam perses frigida, substantiam alba. Aluus vero ex fatuosis fatum quia locus est tepidi caloris, quique gignere potest latus , discutere non potest hoc vero , hoc est mera
cum vinum , venarum palpitationem, hoc est insignem magnumque venarum mulsum, capitis grauitatem, ac sitim Pulsum stim callaciendo, capitis grauitatem rependo in caput facit. Sed quod multo magis mireris, si solum mutes
repente consuerudinem utendi vino albo aut nigro, si utrunque vi nostina sit aederis,quia multa in corpore alterarinc Nimirum album penetrat magci, R deobstruit, mouet urinas,&m, sensilem euacuationem, nutrit vero humectat minus nigrutrare facit magis,tamen ad extenuandum, aperiendum minus
Cli idoneum. Non mirum ergo si qui albo multum diuque est Vsiis, nunc repente uti incipiat nigro obstructionem aliquam hepatis aut renum contrahat, i venti diminus egerat. : qui nigro assuefacius incipiat uti albo,vrinae; rdorem,aut diarrhea incidat,aut sitim,aut huiusmodi alia Vt minus inquit quis miretur, dulceri vinosum viuu repente mutata non idem posse sed diuerso modo corpora alterare, si quis inquain qui usus fuerit dulci, utatui vinoso, utrili vinos dulci. Maior mimisu tatio est cx dulci in vinosum aut contra , etiam si utrunque Q olbum,aut uti unqne nigrum quam ex albo in nigrumii ambo snt vinosa. Nam maior differentia est, ulce aut vinosum esse quam album aut nigrum Si Uitvr album&nigrum mutata diuerso moduco pora alteiat, non mirum est,dulce aut vinosum inurata,non idem posse, sed diu ei se etiam modo corpore alterare. Muliis itaque exemplis ostendit Hippocrates mutationes
consiletudinis etiam ec, se etian in rebus quotidiani usus repete sectis laedere,de vini In tentias,&facultatibus initio terii, libra cogemui Misere plura, pioinde num supersed muS. Auxi,
96쪽
Auxiliandum aut parte quadam con Irario sermoni quod mutati victus is fiebat non mutato corpore, neque in robur,ut oporteret cibos, neque in debilitatem , t auferre. SErmo quem hectenus habuit,coia firmauitque,est, non esse mutandam connsuetudinem:ne tame hinc intelligasi grotos quoque esse cibandos eodem modo quo antequam aegrotarent,ne ulla mutatio cosuetudiois fat,temperat dictam sermo- nem, dicitque fauendum etiam esse quadam ex parte sermoni contrario,ei scilicet qui astruit mutandam esse eonsuetudinem verus enim etiam is sermo est,non simpliciter neque onmino,sed quadam ex parte, puta in aegrotis. Nam iiiij quae diximus de sanis,ponebatur consuetu danis mutati0nem,fieri corp0renymutato,atque ita non mirum si ea mutatio laederet, at vero aegroti corpus mutationem recepit,atque ita non mirum si consuetudinis etiam mutationem desideret. Neque sane id quia consuetudo in aegrotis negligenda sit non est enim, sed quoad fieri possit seruanda etiam sed quia sunt alia multa con sideranda,iquiabus capiuntur indicationes,quibus debet fieri satis,ut robur, natura, modus morbi. Cum ergo tam multis sit faciendum satis,non poteli omnino seruari consuetudo, neque' ebet omnis no mutari, ut nulla illius ro habea , sed partim seruada partim permultanda est, atque ita optime ipse dixit, auxiliandum sermoni contrario,qui dicit consuetudinem esse mutandam, non omnino,sed parte quadam. Nimirum consuetudo mutanda est non omnino, sed in quibusdam ct quadam ex parte, modo quodam Nam antea etiam dixerat, mutare quidem no parum bene habet, si recte mutatio fiat. Sed quod nunc obiri r dicit, est considerandum. Mutatio inquit victus his fiebat corpo re non mutato,neque ad robur ut oporteret cibos ad ij cere,neque ad debilitatem,ut auferre . Itaque quibus plus roboris est , dandum est cibi plus,qtribus minus minus quoque videtur ta me hoc rationi Galeni eiusdemque Hippocratis placi tis aduersum. Nam Gal.primo de arte curativa ad glauconem cap. io. inquit, inedia quidem in valentioribus utaris vicibus,
largiori aut cibo ubi vires subdebiliores:cui ratio subscribitina
97쪽
vespasim dicit Hippocrates cibo utendum quo aegrotus durare possit donec morbus cbncoquatur, constat vero robusta quam debilem durare magis posse,ac proinde minori cibi auxilio indigere debilem minus,ac proinde indigere maiori. Sed res haec non eodem modo habet in beneualentibus, in aegrotis. In illis enim quia mens est seruare aut aus e robur quod adest , dandum est, quantum recte posti coqui, atque ita tanto plus quanto plus est roboris, quia tanto plus poterit coqui: in his vero quia nihil aliud curamus quam ut possint durare donec morbus coquatur, non quantum possint coquere damus, sed quanto indigeant , ut durent, id vero tanto plus est quato facultas debilior. Hippocrates hic de mutationibus in bene talentibus id dicit:Gal. loco citato devictu tertiana notha laborantium agebat,quare terque vere.
Coniectandum erga, O robur modus morbi eu-λscunque, naturae hominis consiuetudinis victus laborantis nonIolum ciborum,sed motuum. ITaque in grotis consuetudo partim est retinenda,partim
mutanda,quia plerio suetudine cosideranda sunt alia Cosideranda sane consuetudo victus , ciborum& potuum, quoad fieri possit seruanda sed praeter hanc consideranda etia, robur Mnatura hominis . naodus morbi cuiusque. Non ideest robur ne quis putet Mnatura idem enim homo retentas a natura,quae in compositione, temperamento est,est nunc robustior, nunc debilios velut pycrocholus parte vetriculi supcriori .aut toto corporis habitu hac natura non mutata est aliquando robustior aut flebilior solito Constat vero utriusque haberi a sonem in victu:na picrocholus febricitans, caeteris paribus accipiet plus cibi quam alius, is ipse si simul febricitet .
debilis esse sentiatur,accipiet adhuc plus,si robustus minus. Mod .s morbi este videtur, ut breuis aut longus sit, contumax aut concoctu tacitis,quod in succo expectatur, habens symptomata haec aut illa. Ob haec autem omnia mutatur victus. Nam
quo moibus est breuior eo dandum minus, quo longior plus:
98쪽
ia succus concoctu est contumax,minus, ut natura cococtioni vaceticu minus contumax licet dare plus hac obiam . Neque sane ide est neque simul necessario fiunt morbus longus succus concoctu contumax morbus breuis succusi contumax. Cum enim longitudo S breuitas no ob hac sol n fiant. sed ob alias quasdam ut ob nultitudinem aut paucitatem , obfirmam,aut leuem partis praecipue assectet intemperie fieri possi,ut morbi sit longitudo maior, quam succi contumacia, aut contra Atque seorsum sunt cosiderandi notet longitudinis morbi ex accessionibus,d circuituum inuicem incrementis: s orsum contumacia succorum ex exeuntibus: atque ex alterutro seorsum capienda iii dicatio,a longitudine morbi adden- dici contumacia succi detrahendi cibum. Ex his intelliges caput decimum primi ad glauconem Galeni,alioqui difficilim v. Symplomata etiam quaedam detralii iuuent, addi quetdam , ut deliquio animi S dolores,addi detrahi somni apepsiae. His quae Hippocratei enumerat, adiice alia naturalia; ut aetatem, &non naturalia , ut tempus anni regionem Omnia enim haec aliquid in vici' mutatione indicare primo aphorismoru dixit.
Multo autem minus in ciborum adiectionem proce ζη οἶ. . .
dum nam in ablatinem omnino incumbere Iaepe prodest V 2 g. Cum suffecturus aeger sit donec moi biolor conco Ius sit In quibus autem hocsabiendum stocrabetur sis
Aleno videtur, atque post illum alijs, Hippocrates nunc si
decidere controuersiana illam vulgatissimam quam ego primo cap.libri octaui controuersiarum medicinalium scripsi, utrum sit periculosius , si ab exacta cibi quantitate deerraia
dum si inclinare ad crassius , an ad tenuius , videturque id erratum quod ad crassius sit magis vituperare mihi de ea quεstione dictum satis superque est dicto loco,nunc illud solum dicam,non videri mihi Hippocratem de ea re loqui sed de ratione procedendi in victus institutione. cereque non esse procedendum Uriorbuunicipi cursum addendo,ut ii iaciebant,quos erroris arguebat, Eunica, a
99쪽
site adhuc refellere perstat,ut ex ijs quae mox dicentur intelli gesJ continentes duobus aut tribus primis diebus aegrotos sine
cibo mox velut exequaturi,dantes multum .sed detrahendo se-
sim nassi ita maxime deuitatur repentina mutatio ut magis ad summum vigorem acceditur, datur cibi minus, ut fieri sane oportere primo libro huius operis, e octauo conti oueisiarum exceptis tamen quibusdam morbi. monstrauimus.Qupdergo continent haec verba pertiadecit ac si nune diceret,quando. quidem ergo dictum est per morbos consuetudinem non posse omnino retineri, sed mutandam esse ex parte, scias eam muta etionem non debere fieri detrahendo cibum in principio procedendo ad adiectionem, sed det hendo semper. Primis quidem diebus detrahendo ab eo cibo quo sanus utebatur, sed di ab eo qui primis diebus detur, detrahere saepe ex dit, ut ager videbitur suffecturim cum minori done morb*s tu auri aut inclinet.Nimirum,ut morbus magis procedat ad statu, ita minussu restatque ita cum minori cibo lusscietae potus.
Quare detruien duis ita gruum eri in acutastatiussi uorum sumus vi ores pars brevissim ipse atus let multos diemccurare , ac proinde non ita audemur extenuare victum qui a principio visus est , etiam. s mombus adulatum videaturpho cede Guia ergo in acutis mastis agendum est id quod dicitur,4 hoc erede acutis scribe- eun icit,in quibus'utem
M illa autem alia iis quae dicta fiuntgermanascriberequisiti it hoc stem teHimonium e cacius est' netumgermanum It rei de qua multi s h bitus est sermo; sed es ipsa commodissimum est documentum Duidam enim
sic ictites chte aegrotare,quandoque quidem cibos come-cunt eadem die qua laborare caeperunt, quidam autem etias quenti: quidam e δ Hrbent quidquid occurrit, quidam cyceo nasorbent. Omnia autem haec deteriora Iunt quam si quis aliter cibaretur, multo tamen minoremia sonem inserunt quaecun he hoc tempore peccata fimi, quam
100쪽
quam siquis primis duobus diebus aut etiam tribus, a,cuari omiano vasa permittat,quarto Ner,aut etiam qui1 to ita cibet S ci sane deterius aget qui omnibus his diebus vasa priua inaniens, sequentibus quibusdam diebus ita pauerit,priusquam morbis cococtuast. Ita enim morte aperte fere plurimis, is omnino morbus boni moris sit. Errores ero qui in principijs committuntur, non similitersunt inuincibiles, sed multo faciliores victu. R Esutauit huculque errorem eorum, qui primis diebus in
inedia continebant aegrotos deinde ad cibos allatim
transferebant, quod mutationes consuetudinis facerent repentinas,& varias, primam enim a sanorum victu ad inediam, mox alteram ab inedia ad cibos probauit vero has mutationes no . xlas esse translato argumento germanis mutationibus, ab ijs, scilicet,quae contingunt beneualentibus. Vocat vero ea gernaa. na quia non sunt eadem, sed similia Nimirum mutationes quae
contingunt in victu beneualantiu & quae in aegrotantibus fiunt non sunt omnino e dem, neque vero easdem habent rationes, sed similes, in quibus similitudinis gratia argumentum duci tur probabile. Nunc ergo persistens in refutatione eorundem
dici limusta etiam alia is quae dicta sunt germana scribi posse,
unde argumenta caperentur,malle autem se nunc ipsam per sese rem indicare absurdam esse, quam a germanis rebus argumet. tari.Efficacius autem inquit testimonium hoc est. Hoc inqua quod modo scribam. Non enim est germanum rei de quamul,
tus habitus est sermo,id est de qua iam diu disputamus , sed estres ipsara commodissimum sui documetum.Sed quod est hoc
documentum Θcerte quod in aegrotis ipsis experimur. Quidam enim incipientes acute aegrotare,quandoque quidem cibos comedunt eadem die qua laborare ceperunt, cibos scilicet eosdem quos sani comedebant quidam autem etiam sequenti die. quidam vero sorbent quidquid occcurrit , ut antea scilicet quam aegrotarent , quidam vero sorbent cyceonem , vulgatissimam scilicet apud antiquos potionem, quae parabatur ex polenta vino . Itaque utuntur quidam primis diebus morbi eisdem cibis Sespotionibus quibus antea. Haec aut deis